Çok eski bir web tarayıcısı kullanıyorsunuz. Bu veya diğer siteleri görüntülemekte sorunlar yaşayabilirsiniz.. Tarayıcınızı güncellemeli veya alternatif bir tarayıcı kullanmalısınız.
2025-20265. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabının Cevapları
5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 109
Soru: Aşağıdaki örnekleri uygun kavramla ilişkilendiriniz ve boşluğa “✓” işareti koyunuz
Cevap:
Varlık İsmi
Kategori
Efes Antik Kenti
Tarihî Mekân
Pazırık Halısı
Tarihî Nesne
Süleymaniye Camii
Tarihî Eser
Çanakkale Şehitliği
Tarihî Mekân
İshak Paşa Sarayı
Tarihî Eser
Selçuklu Parası
Tarihî Nesne
Çatalhöyük yerleşim yeri
Tarihî Mekân
Sümela Manastırı
Tarihî Eser
Soru: Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
Cevap:
Soru: Yaşadığınız ilde belirlediğiniz kültürel miras alanını kimler ziyaret etmektedir?
Cevap: Yerli ve yabancı turistler, tarih ve kültür meraklıları, akademisyenler ve öğrenci grupları kültürel miras alanını ziyaret etmektedir.
Soru: Ziyaretçiler, kültürel miras alanlarında nasıl davranmalı ve hangi davranışlardan kaçınmalıdır?
Cevap: Ziyaretçiler, mirasa saygı göstermeli, alanı temiz tutmalı ve fotoğraf çekerken kurallara uymalıdır. Eserlere dokunmaktan ve zarar verebilecek davranışlardan kaçınmalıdırlar.
Soru: Sizce ortak kültürel miras ögelerini korumak için ne gibi kurallar olmalıdır?
Cevap: Ziyaretçi sayısına sınırlama getirilmeli, rehber eşliğinde geziler yapılmalı, alanların korunması için bağış ve destek programları oluşturulmalıdır.
Soru: Yaşadığınız ilde bir kültürel miras ögesinin tehlikede olduğunu fark ettiniz. Herkesi bu konuda uyarmanız ve tehlikedeki kültürel miras ögesini kurtarmanız gerekiyor. Tartışınız.
Cevap: Sosyal medya ve yerel basın aracılığıyla halkı bilinçlendirir, ilgili kurumlara durumu bildiririz. Kampanyalar ve gönüllü çalışmalarla, tehlikedeki mirasın korunması için toplumsal destek sağlanmalıdır.
5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 110
ANADOLU’NUN İLK YERLEŞİM YERLERİNDE YAŞAM
Soru: Anadolu’da ilk yerleşim yerlerini kuran toplumların görsellerde yer alan tarihî nesneleri ve mekânları hangi amaçlarla kullanmış olabilirler? Söyleyiniz.
Cevap: Bu toplumlar, tarihî nesneleri günlük yaşamda alet olarak, mekânları ise barınma, ibadet ve sosyal etkinlikler için kullanmış olabilirler.
Soru: Bu görsellerdeki tarihî nesneler ve mekânlar nasıl gün yüzüne çıkarılmış ve günümüze kadar ulaşmıştır? Düşüncelerinizi söyleyiniz.
Cevap: Arkeolojik kazılar ve bilimsel araştırmalar sonucunda, tarihî eserler özenle gün yüzüne çıkarılmış ve koruma çalışmaları ile günümüze kadar ulaşmıştır.
Soru: Çatalhöyük’teki bir evde bulunan duvar resmi, dünyanın ilk haritası kabul edilmiştir. Bu haritada neler tasvir edilmiştir? Tartışınız.
Cevap: Bu haritada, Çatalhöyük yerleşim planı ve arka planda bir yanardağ patlaması tasvir edilmiştir. Bu, insanların çevrelerini haritalandırma ve coğrafi farkındalık yeteneklerini göstermektedir.
5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 111
Anadolu’daki ilk yerleşim yerlerinden bazılarını gösteren harita ile görselleri inceleyiniz ve soruları cevaplayınız.
Soru: Geçmişte yaşayan insanlar, yaşam alanlarını tercih ederken hangi özelliklerin olmasına dikkat etmişlerdir?
Cevap: Su kaynaklarına yakınlık, tarım yapmaya elverişli topraklar, güvenli ve korunabilir alanlar.
Soru: Anadolu’nun ilk yerleşim yerlerini temsil eden görsellerdeki farklılıkları yazınız.
Cevap: Hacılar’da kerpiç evler, Çatalhöyük’te bitişik düzende inşa edilen evler, Çayönü’nde ise yuvarlak planlı yapılar dikkat çekmektedir.
Soru: İnsanların günümüzde yerleşim alanlarını tercih etme nedenleriyle Anadolu’daki ilk yerleşim yerlerini tercih etme nedenleri arasında ne gibi benzerlikler vardır? Tartışınız.
Cevap: Her iki dönemde de su kaynaklarına yakınlık, verimli topraklar ve güvenli alanlar tercih edilmiştir.
Soru: Görsellerdeki haberleşme araçlarını geçmişten günümüze doğru sıralayınız.
Cevap: Çivi yazılı tablet, Mektup, Telgraf, Cep telefonu
Soru: Aşağıdaki metni okuyunuz ve metindeki bilgilerden hareketle tarih şeridinin üst kısmına ilgili yerleşim yerinin adını, alt kısmına da tarihlerini yazınız.
Okuma Metni
Birçok medeniyet, tarih boyunca çeşitli amaçlarla kullanılmak üzere ay veya güneş yılına göre takvim yapmıştır. Günümüzde kullandığımız miladi takvim, başlangıç olarak Hz. İsa’nın doğumunu almıştır. Hz. İsa’nın doğduğu güne milat denir. Hz. İsa’nın doğumundan önceki tarihler milattan önce, doğumundan sonraki tarihler ise milattan sonra olarak tanımlanmıştır. Tarih şeritlerinde yaşanan olayın tarihi, milattan sonra ise tarihi ifade eden sayı günümüze doğru büyür ancak milattan önce ise sayı günümüzden uzaklaştıkça büyümektedir. Örneğin Göbeklitepe MÖ 10000 yıllarında inşa edilmiştir. 2000’li yıllarda olduğumuz düşünüldüğünde Göbeklitepe’nin günümüzden 12.000 yıl önce kullanıldığı söylenebilir. Anadolu’daki ilk yerleşimler Çayönü (MÖ 8200), Çatalhöyük (MÖ 7500) ve Hacılar’dır (MÖ 7000).
MÖ (Milattan Önce) Dönemi Yerleşimleri:
Göbeklitepe: MÖ 10.000 (Yaklaşık)
Çayönü: MÖ 8.200
Çatalhöyük: MÖ 7.500
Hacılar: MÖ 7.000
Zaman Çizelgesindeki Diğer İşaretler:
MÖ 6000, 4000, 2000: Tarih şeridi üzerinde referans olarak verilen diğer dönem noktaları.
0 (Sıfır) Noktası: Hz. İsa'nın Doğumu (Milat başlangıcı).
5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 113
ÖĞRENELİM
İnsanlar, üretim yapmaya başlamadan önce yüzyıllarca avcı ve toplayıcı olarak yaşamışlardır. Beslenme ihtiyaçlarını karşılamak için çevrelerindeki hazır bitkileri, meyveleri toplamışlar; avlanmışlar ve doğal kaynaklardan yararlanmışlardır. Yiyecek ve su ihtiyaçlarını karşılamak için elverişli ve güvenli yerlere sürekli göç etmişlerdir. Göçebe yaşayan insanlar, barınmak ve korunmak için mağaralara yerleşmişlerdir. Gaziantep’teki Şarklı Keper Mağarası, avcı ve toplayıcı insanların yaşadığı dönemde kullanılmıştır. Mağarada yapılan bilimsel kazılarda çakmak taşından aletler bulunmuştur. Bu kalıntılara dayanarak Şarklı Keper Mağarası’nın MÖ 600000 yıllarında kullanıldığı düşünülmektedir. Ayrıca Anadolu’daki Yarımburgaz (İstanbul), Beldibi ve Karain (Antalya) gibi mağaralar bu dönemde insanlar tarafından kullanılmıştır (Görsel 3.23).
Soru: Anadolu’nun avcı ve toplayıcı insanlar tarafından yerleşim yeri olarak tercih edilmesinin nedenleri neler olabilir? Yazınız.
Cevap: Anadolu’nun su kaynaklarına yakın olması, verimli topraklara sahip olması ve ikliminin elverişli olması, avcı ve toplayıcı insanların yerleşim yeri olarak bu bölgeyi tercih etmelerinin başlıca nedenleridir. Ayrıca, doğal barınaklar sunan mağaralar ve bol miktarda avlanabilecek hayvan bulunması da etkili olmuştur.
****
İnsanlar, bu dönemde çeşitli amaçlarla kullanmak üzere çoğunlukla basit taş aletler, çakmak taşının yontulmasıyla biçimlendirilmiş baltalar, kesiciler, deliciler ve kazıyıcılar yapmışlardır (Görsel 3.24, 3.25).
Soru: İnsanlar bu aletleri hangi amaçlarla yapmış olabilir? Tartışınız.
Cevap: İnsanlar bu aletleri avlanmak, yiyecekleri kesmek, hayvan derilerini işlemek, bitki toplamak, barınak yapmak ve savunma amacıyla yapmış olabilirler. Bu basit taş aletler, avcı ve toplayıcı insanların günlük ihtiyaçlarını karşılamak için geliştirdikleri kullanışlı araçlardır.
