2025-2026 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabının Cevapları

[MaArif Faruk]

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 94​

Soru: Türkiye mülki idare bölümleri haritası üzerinde ülkemiz illerinin göreceli konum özellikleri ile ilgili verilen bilgiler doğrultusunda soruları ilgili alana cevaplayınız.


Soru: Asya ve Avrupa kıtalarında toprağı bulunan illeri yazınız.

• Cevap: Çanakkale, İstanbul.

Soru: İki farklı ülke ile sınırı olan illerimizi yazınız.

• Cevap: Edirne, Şırnak, Hakkâri, Iğdır, Ardahan.

Soru: Ülkemizin en büyük gölüne kıyısı olan illerimizi yazınız.

• Cevap: Van, Bitlis.

Soru: Komşu ülkelerle sınırı olan illerimizi yazınız.

• Cevap: Kırklareli, Edirne, Hatay, Kilis, Gaziantep, Ardahan, Hakkâri, Şanlıurfa, Van, Iğdır, Kars, Artvin.

Soru: Sivas iline komşu olan illerimizi yazınız.

• Cevap: Ordu, Tokat, Yozgat, Kayseri, Kahramanmaraş, Malatya, Erzincan, Giresun.

Soru: Çanakkale’de yaşayan bir kişi, yaşadığı ilin göreceli konum özelliklerini belirlerken aşağıdakilerden hangisine haritadan ulaşamaz?

A) Üç farklı ile komşudur.
B) İki farklı denize kıyısı vardır.
C) Anadolu’nun doğusunda yer alır.
D) Asya ve Avrupa kıtalarında toprakları bulunmaktadır.

• Cevap: C

 

[MaArif Faruk]

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 95​

Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.

Merhaba arkadaşlar, eskiden ilimiz bu kadar kalabalık ve büyük değildi. Bundan yıllar önce ilimizde çay üretilmeye başlandı. Daha önce ekip biçemediğimiz yamaçlar çay tarlalarına dönüştü ve çayın işlenmesi için büyük fabrikalar kuruldu. Fabrikaların enerji ihtiyacını karşılamak için akarsularımıza barajlar yapıldı. Çay tarımında ve fabrikalarında iş gücüne ihtiyaç duyuldu ve bu sebeple ilimize başka illerden göç edenler oldu. İlimizin nüfusu, ilimizdeki konut sayısı hızla arttı ve yerleşim alanı genişledi. Artan ihtiyaçları karşılamak için okullar, hastaneler ve alışveriş merkezleri yapıldı.

Soru: Sadi Öğretmen’in yaşadığı ilde doğal ve beşerî çevrenin değişimine neden olan unsurlar nelerdir?

• Cevap:

➢ Çay üretiminin başlaması
➢ Çay fabrikasının kurulması
➢ Barajların yapılması
➢ Nüfusun artması

Soru: Sadi Öğretmen’in yaşadığı ilde doğal ve beşerî çevrenin değişiminden etkilenen unsurlar nelerdir?

• Cevap:

➢ Tarım arazileri
➢ Su kaynakları
➢ Nüfus
➢ Yerleşim alanları

Soru: Sadi Öğretmen’in yaşadığı ilde doğal ve beşerî çevrede meydana gelen değişimin etkileri nelerdir?

• Cevap:

➢ Fabrikalar açıldı.
➢ Barajlar kuruldu.
➢ Nüfus arttı.
➢ Yerleşim alanları genişledi.
➢ Yeni okullar, hastaneler ve alışveriş merkezleri yapıldı.

Soru: Aşağıdakilerden hangisi Sadi Öğretmen’in yaşadığı ildeki doğal ve beşerî çevrede meydana gelen değişimin sonuçlarından biridir?

A) İşsiz insan sayısı artmıştır.
B) Artan nüfus il geneline dengeli dağılmıştır.
C) İlin yüz ölçümünde genişleme yaşanmıştır.
D) Şehrin sosyal yapısı değişime uğramıştır.

• Cevap: D

 

[MaArif Faruk]

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 96​

Soru: Aşağıda doğa kaynaklı afetlerden bazılarına ilişkin görseller ve bilgiler verilmiştir. Öncelikle görselin ve verilen bilgilerin hangi afete ait olduğunu ilgili alana yazınız. Afetle ilgili verilen bilgilerin afet öncesi, sırası ve sonrası alınacak tedbirlerden hangilerine ait olduğunu ile işaretleyiniz.

• Cevap:

Bitki örtüsü cılız ve kurak yerler ile özellikle eğimli arazileri ağaçlandırmak bu afetin oluşumunu engellemek için önemlidir (Görsel 2.45). Bitki ve ağaçlar, kökleri sayesinde toprağın suyla taşınmasını engellemektedir. Böylece afetin şiddeti azalmakta veya afetin önüne geçilebilmektedir. Ayrıca afet farkındalık eğitimlerine katılmak ve çevremizdekileri bu konuda bilinçlendirmek afetin etkisinin azalmasına katkıda bulunacaktır.

Doğa kaynaklı afetin adı: Erozyon

• Afet öncesi tedbirler (✓)

Kar yağışlı yamaçlardaki bitki örtüsünü koruyup buraları ağaçlandırmak bu afetin etkisini azaltabileceği gibi meydana gelmesini de engelleyebilmektedir (Görsel 2.46). Ayrıca afet riski taşıyan bölgeler, yerleşim yeri olarak seçilmemelidir. Bunun yanı sıra kar yağışının yoğun olduğu yerlerde hava ve yol durumu raporları takip edilmelidir. Afetten etkilenen kişiler, afet sonrasında doğrudan yüksek sıcaklıkta bir ortama girmemelidir.

Doğa kaynaklı afetin adı: Çığ

• Afet öncesi tedbirler (✓), Afet sırasında tedbirler (✓), Afet sırasında tedbirler (✓)

Dere ve akarsu yataklarında yapılaşmayı önlemek, bu afetin etkisini azaltabileceği gibi meydana gelmesini de engelleyebilmektedir (Görsel 2.47). Afet ortaya çıktığında olabildiğince yüksek yerlere çıkmaya gayret etmek önemlidir. Mümkünse afet bölgesi hemen terk edilerek güvenli bölgelere gidilmeli ancak asla sudan karşıya geçilmemelidir. Afete neden olan suların temas ettiği yiyecekler yenmemen ve bu sulara temas eden eşyalar çok iyi yıkanmalıdır.

Doğa kaynaklı afetin adı: Sel

• Afet öncesi tedbirler (✓), Afet sırasında tedbirler (✓), Afet sırasında tedbirler (✓)

 

[MaArif Faruk]

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 97​

Soru: Samet ve Sena 5. sınıf öğrencisidir. Sosyal Bilgiler öğretmeni, Samet ve Sena’ya bir araştırma ödevi verir. Bu ödevi birlikte hazırlamak için bir araya gelen Samet ve Sena arasında geçen diyalog aşağıda verilmiştir. Diyaloğu okuyunuz ve soruları cevaplayınız.

Samet: Merhaba Sena. Öğretmenimizin verdiği ödevle ilgili plan yapmamız gerekiyor. Sena: Merhaba Samet. İstersen kütüphaneye gidip planımızı orada yapabiliriz.
(Birlikte kütüphaneye giderler ve grup çalışma odasında çalışmaya başlarlar.)
Samet: Ülkemize kara sınırı olan komşu devletlerin hangileri olduğunu ve bu devletlerin ülkemize göre konumlarını, başkentlerini, bağımsızlık sembollerini ve bunlarla ilgili görselleri araştırmamız gerekiyor. Nereden başlayacağız bilmiyorum.
Sena: Öncelikle bilgi toplayacağımız kaynakları belirlememiz gerekiyor. Kitap, dergi ve görsel kaynaklar bulmalıyız. Sonra da bulduğumuz kaynaklardan istenen bilgileri araş- tırabiliriz.
Samet: Haklısın. Bilgileri karşılaştırıp doğruluğundan emin olmak için olabildiğince çok kaynak bulmalıyız.
(Samet ve Sena konularıyla ilgili kaynakları kütüphaneden bulur ve çalışma odasına dönerler.) Sena: Gerekli olan bilgilerin birçoğunu bulduk. Şimdi kaynakları karşılaştıralım.
(Samet ve Sena kaynakları karşılaştırarak bilgilerin güvenirliğini sağlarlar.)
Samet: Şimdi bu bilgileri not edelim. Daha sonra eksik kısımlar için genel ağdan faydalanalım.
Sena: Tamam Samet. Batı ve güney sınır komşularımız olan devletleri ben not ediyorum. Doğu sınır komşularımız olan devletleri de sen not edebilir misin?
Samet: Tabii ki. Haydi, başlayalım!
(Samet ve Sena buldukları bilgileri defterlerine not ederler. Eksik kalan kısımları da genel ağdan bularak tamamlarlar. Ödevlerinin sonuna kaynakçalarını da yazarlar.)

Soru: Samet ve Sena ödevleriyle ilgili bilgi toplarken sırasıyla neler yapmışlardır?

• Cevap:

➢ Kaynakların belirlenmesi
➢ Bilgilerin bulunması
➢ Bilgilerin doğruluğunun kontrol edilmesi
➢ Bilgilerin kaydedilmesi

Soru: Sena’nın bilgilerini not ettiği güney kara sınır komşularımız hangileridir?

• Cevap: Suriye, Irak

Soru: Samet’in bilgilerini not ettiği kara sınır komşularımız hangileridir?

• Cevap: Suriye, Irak, İran, Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan, Bulgaristan, Yunanistan.

Soru: Samet ve Sena, bilgilerin güvenirliğini sağlamak için ne yapmıştır?

• Cevap: Farklı türden kaynaklardan elde ettikleri bilgileri karşılaştırmışlardır.

 

[MaArif Faruk]

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 100​

ORTAK KÜLTÜREL MİRASIMIZ

Örnek Olay

Kaya ailesi yemek sonrası sohbet ediyordu. Herkes gün içinde neler yaptığını anlatıyordu. Sıra Alp’a gelince “Bugün sosyal bilgiler dersinde öğretmenimiz ortak miras ögelerinden bahsetti. Ortak miras yönünden ülkemizin ne kadar zengin olduğunu öğrendik.” dedi. Bunun üzerine anne “Biraz bekleyin, size bir sürprizim var.” diyerek diğer odaya gitti ve kısa süre sonra elinde bir madalya ile döndü. Anne “Çocuklar, elimde gördüğünüz dedemin istiklal madalyası (Görsel 3.1). Bu madalya ailemizin ortak mirasıdır. Bu madalyayı dedeme Millî Mücadele’ye katıldığı için vermişler. Madalya bana babamdan kaldı. Ben de ona gözüm gibi bakıyorum ve onu size ailemizin en kıymetli hazinesi olarak miras bırakacağım.”

Soru: Anne, istiklal madalyasını neden ailenin ortak mirası olarak görmektedir? Söyleyiniz.

• Cevap: Anne, İstiklal madalyasını dedesinin Millî Mücadele’ye katılması sonucu aldığı için ailelerinin tarihî ve duygusal değerini yansıtan önemli bir sembol olarak görmektedir. Bu yüzden madalyayı, gelecek nesillere aktarmak istediği aile mirası olarak kabul etmektedir.

Soru: İstiklal madalyasının ailenin en kıymetli hazinesi olarak nitelendirilmesinin sebepleri neler olabilir? Açıklayınız.

• Cevap: İstiklal madalyası, dedenin vatan savunmasına katılarak gösterdiği kahramanlığın ve fedakârlığın bir sembolüdür. Bu madalya, hem aileye hem de ülkeye ait önemli bir geçmişi simgelediği için en kıymetli hazine olarak nitelendirilmiştir.

Soru: Sizin de aile büyüklerinizden miras kalan veya uzun zamandır sakladığınız eşyalar var mı? Bu eşyalar sizin için ne ifade ediyor? Söyleyiniz.

• Cevap: Evet, dedemden kalan bir eski saat var. Bu saat, ailemizin geçmişine bir bağ olduğu için benim için büyük bir manevi değere sahip. Hem dedemin anısını yaşatıyor hem de ailemizin tarihini hatırlatıyor.

Soru: Aile büyüklerimizin miras bıraktığı, bizim ve ailemiz için değerli eşyalar olduğu gibi toplumların geçmişten miras aldığı ve geleceğe miras bırakmak istediği eserler vardır. Bu eserler, toplumlar için ortak miras özelliği taşır. Sizce ortak miras olarak tanımlanan bu eserler neler olabilir? Düşüncelerinizi söyleyiniz.

• Cevap: Ortak miras olarak tanımlanan eserler; antik şehirler, tarihî yapılar, sanat eserleri, el yazmaları ve müzikler olabilir. Örneğin, Göbeklitepe, Ayasofya, Mimar Sinan’ın eserleri gibi yapılar toplumların geçmişten geleceğe aktardığı önemli kültürel miraslardır. Bu eserler, tüm insanlığın ortak değerleri olarak korunmalıdır.