2025-2026 5. Sınıf Sosyal Bilgiler 2. Ders Kitabı Cevapları

[MaArif Faruk]

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (2. Kitap) Sayfa 80​

Sıfır Atık ile daha temiz ve yaşanabilir bir dünya

“… Gelecek nesillere temiz ve yaşanabilir dünya bırakma amacıyla yedi yıl önce hayata geçirilen Sıfır Atık projesiyle bugüne kadar toplanan 45,5 milyon ton geri kazanılabilir atık ile 96 milyar Türk lirası ekonomik kazanç elde edilmiştir. Sıfır Atık projesi T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca 2017’de başlatılmıştır. Aşamalı olarak mahallî idareler, kamu kurumları, limanlar, havaalanları, otogarlar, tren garları, eğitim kurumları, alışveriş merkezleri, hastaneler, turizm tesisleri ve büyük iş yerleri gibi atık çeşitliliğinin fazla olduğu noktalarda uygulanan projenin Türkiye genelinde yaygınlaştırılması hedeflenmektedir…

(Genel ağdan alınmıştır.)

Soru: Sıfır Atık projesi ile ülkemiz ve dünyada ulaşılmak istenen hedeflere nasıl destek olabilirsiniz? Düşüncelerinizi yazınız ve aşağıdaki tabloyu doldurunuz.

• Cevap: Sıfır Atık projesine destek olmak için geri dönüştürülebilir atıkları doğru şekilde ayırabilir ve geri dönüşüm kutularına atabilirim. Plastik, cam, metal ve kağıt atıklarını ayrı toplamak, bitkisel ve organik atıkları kompost yaparak değerlendirmek çevreye katkı sağlar. Ayrıca gereksiz ambalaj kullanımından kaçınmak ve tekrar kullanılabilir çanta, şişe gibi ürünler tercih etmek doğayı korumaya yardımcı olur.

Türleri	Neler Atıktır?	Türleri	Neler Atıktır?
Kâğıt	Kullanılmış defter, gazete, karton kutu	Kâğıt	Kullanılmış defter, gazete, karton kutu
Ahşap	Kırık sandalye, tahta parçası	Ahşap	Kırık sandalye, tahta parçası
Plastik	Su şişesi, plastik çatal-bıçak	Plastik	Su şişesi, plastik çatal-bıçak
Cam	Kavanoz, kırık cam bardak	Cam	Kavanoz, kırık cam bardak
Kompozit	Süt ve meyve suyu kutuları	Kompozit	Süt ve meyve suyu kutuları
Metal	Kola kutusu, konserve kutusu	Metal	Kola kutusu, konserve kutusu
Bitkisel	Meyve kabukları, çay posası	Bitkisel	Meyve kabukları, çay posası

 

[MaArif Faruk]

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (2. Kitap) Sayfa 81​

T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, T.C. Millî Eğitim Bakanlığı ve TEMA (Türkiye Erozyonla Mücadele, Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma) Vakfı iş birliğinde uygulanan Sıfır Atık Eğitim Projesi ile doğal varlıkların korunması, doğa dostu tüketim alışkanlıkları, atık yönetimi gibi konularda farkındalık oluşturmak ve sıfır atık yaklaşımını tanıtmak hedeflenmiştir (Görsel 5.17, Görsel 5.18). Bu amaçla hazırlanan, doğal varlıkların doğru kullanılması ve israfın önlenmesi konularını da kapsayan 5D modelini inceleyiniz (Görsel 5.19).

5D Modeli İlkeleri

– Düşün, gerekli değilse tüketme.
– Daha az tüket.
– Değerlendir, yeniden kullan.
– Değiştir, farklı amaçla kullan.
– Dönüştür, doğa kazansın.

Soru: 5D modelini evinizde uygulayabileceğiniz örnekler nelerdir? Söyleyiniz.

• Cevap:

Düşün: Gereksiz yere ışıkları ve elektronik eşyaları açık bırakmamak.
Daha az tüket: Su ve elektrik tüketimini azaltmak, ihtiyaç kadar alışveriş yapmak.
Değerlendir: Eski kıyafetleri temizlik bezi olarak kullanmak, cam kavanozları saklama kabı olarak değerlendirmek.


Değiştir: Plastik poşet yerine bez çanta kullanmak, tek kullanımlık ürünler yerine tekrar kullanılabilir ürünler tercih etmek.
Dönüştür: Kağıt, cam, plastik ve metal atıkları geri dönüşüm kutularına atmak.

 

[MaArif Faruk]

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (2. Kitap) Sayfa 82​

PERFORMANS GÖREVİ

Adı: Kaynakları Dikkatli Kullanıyorum
Amacı: Kaynakları verimli kullanmanın doğa ve insanlar üzerindeki etkisini ifade etme
Beceri: Yorumlama
Süre: 2 ders saati

Yönerge:

• Öğretmeninizin rehberliğinde beş grup oluşturunuz.
• Kaynakların verimli, israf edilmeden kullanımının doğa ve insana etkisi hakkında ürünler oluşturunuz. Bu ürünler için:
• Birinci grup hikâye,
• İkinci grup şiir,
• Üçüncü grup haber,
• Dördüncü grup slogan,
• Beşinci grup resim hazırlayacak şekilde görev dağılımı yapınız.

➢ Ürünlerin oluşturulmasında Sıfır Atık projesi ve 5D modeli yaklaşımını dikkate alınız.
➢ Ürünlerinizi oluştururken kaynaklarımıza sahip çıkmanın ve onları bilinçli kullanmanın vatanseverlik bakımından önemine, oluşturduğunuz ürünlerde yer veriniz.


➢ Grupların hazırladığı ürünleri kullanarak, kaynakların verimli kullanımının doğa ve insanlar üzerindeki etkisinin sunumunu sözlü veya yazılı olarak yapınız.
➢ Hazırlanan ürünleri sınıf panosunda sergileyiniz.
➢ Ürünleriniz bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilecektir.

• Cevap:

Kaynakların verimli kullanımı için Sıfır Atık Projesi ve 5D modeli temel alınarak grup çalışmaları aşağıdaki gibi düzenlenebilir:

1. Grup – Hikâye:

Bir zamanlar Yeşilköy adında küçük, huzurlu bir köy vardı. Bu köyde yaşayan insanlar doğayı çok severdi. Fakat zamanla köyde su israfı, gereksiz elektrik kullanımı ve plastik atıkların artması gibi sorunlar başladı. Köydeki çocuklardan Elif ve Mehmet, öğretmenlerinin anlattığı 5D modeli sayesinde kaynakları nasıl verimli kullanabileceklerini öğrendiler.

Elif, musluğu açık bırakmıyor, dişlerini fırçalarken suyu kapatıyordu. Mehmet ise gereksiz yere yanan ışıkları kapatıyor, plastik yerine bez çanta kullanıyordu. Bir gün öğretmenleri onları topladı ve Sıfır Atık Projesi hakkında bilgi verdi. Çocuklar, köyde geri dönüşüm kutuları yerleştirilmesi için büyüklerine yardım etti.

Zamanla Yeşilköy daha temiz ve sağlıklı bir yer oldu. Doğayı korumanın hem çevreye hem de insanlara fayda sağladığını gören köylüler, bilinçli tüketim alışkanlıklarını benimsedi. Böylece hem doğa hem de köy halkı kazandı.

2. Grup – Şiir:

DOĞAYI KORUYALIM

Kaynağımız tükenir, israf edersek,
Doğa bize küser, biz de kaybedersek,
Suyu boşa akıtma, doğayı sev,
Temiz bir dünya için elinden geleni et.

Elektriği açma boş yere asla,
Gereksiz yanan lambalar yakar fazla,
Bez çantanı al, doğayı koru,



Sıfır atıkla sen de katkı sun.


Yeşil bir gelecek elimizde saklı,
Doğayı koruyalım, yıkmayalım haklı,
Plastik poşetler doğayı kirletir,
Geleceğimiz için geri dönüşüm şarttır.

3. Grup – Haber:

“Sıfır Atık Projesi Sayesinde 4 Milyar Lira Tasarruf Sağlandı”

• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından başlatılan Sıfır Atık Projesi kapsamında, plastik poşet kullanımı %65 azalmış ve 4 milyar lira tasarruf sağlanmıştır. Bu sayede hem çevre korunmuş hem de ekonomik fayda sağlanmıştır.

4. Grup – Slogan:

• “Düşün, Tüketme, Doğa Kazansın!”
• “Sıfır Atık, Temiz Gelecek!”
• “Kaynağını Koru, Geleceğini Kurtar!”

5. Grup – Resim:

Bir tarafında çöplerin doğayı kirlettiği, diğer tarafında ise sıfır atık kutularıyla temiz ve yeşil doğanın olduğu bir resim çizilebilir.

Sunum:

Gruplar hazırladıkları ürünleri sınıfta sunarak, kaynakların verimli kullanılmasının doğa ve insanlar için önemini sözlü ya da yazılı olarak anlatmalıdır.

Vatanseverlik Vurgusu:

Kaynakların verimli kullanımı, ülkenin ekonomik kalkınmasına ve doğal güzelliklerinin korunmasına katkı sağlar. Bu da hem doğaya hem de ülkeye karşı sorumluluk bilincini artırır.


Değerlendirme:

Bütüncül dereceli puanlama anahtarı kullanılarak; özgünlük, anlaşılabilirlik, konuya uygunluk ve iş birliği gibi ölçütler üzerinden değerlendirme yapılmalıdır.

 

[MaArif Faruk]

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (2. Kitap) Sayfa 84​

Soru: “Giysilerin kullanım süresinin kısalması” ifadesinden ne anlıyorsunuz?

• Cevap: Giysilerin kullanım süresinin kısalması, insanların kıyafetlerini daha kısa süre giyip, modaya uyarak sık sık yenilemesi anlamına gelir. Bu durum daha fazla üretim, kaynak israfı ve çevre kirliliğine yol açar.

Soru: Giysilerinizin kullanım süresini nasıl artırabilirsiniz?

• Cevap: Giysilerimi daha dikkatli kullanarak ve bakımlarını yaparak kullanım süresini artırabilirim. Ayrıca modaya sürekli uymak yerine kaliteli ve zamansız kıyafetler tercih edebilirim.

Soru: Giyim sektörünün çevreye zararlarını azaltmak için neler yapılabilir?

• Cevap: Sürdürülebilir malzemelerden üretilmiş giysiler tercih edilmeli ve geri dönüştürülmüş kumaşlar kullanılmalıdır. Ayrıca ikinci el kıyafet alışverişi teşvik edilmeli ve fazla üretim önlenmelidir.

Soru: Doğal kaynakların israf edilmeden verimli kullanımı konusunda insanları bilinçlendirmek için neler söylersiniz? Aşağıya yazınız.

• Cevap: Doğal kaynaklar sınırlıdır ve tükenebilir, bu yüzden dikkatli kullanılmalıdır. Su, enerji ve toprak gibi kaynakların israf edilmesi çevre kirliliğine ve gelecekte kaynak kıtlığına neden olabilir. Kaynakları verimli kullanarak hem doğayı koruyabilir hem de ekonomik tasarruf sağlayabiliriz. Geri dönüşüm ve tekrar kullanım alışkanlıkları edinerek atık miktarını azaltmalıyız. Gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak için herkesin kaynak tüketiminde bilinçli olması gerekir.

 

[MaArif Faruk]

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (2. Kitap) Sayfa 85​

DÜŞÜNELİM

Soru: İhtiyaç ve isteklerinizi belirlerken neleri dikkate aldınız? Söyleyiniz.

• Cevap:

İhtiyaçlarım:

• Sağlıklı beslenmek için gıda
• Temiz su içmek
• Barınma ve güvenli bir yaşam alanı
• Eğitim almak için okul malzemeleri
• Sağlık hizmetlerinden yararlanmak

İsteklerim:

• Yeni kıyafetler almak
• Teknolojik cihazlar (tablet, telefon vb.)
• Hobiler için malzemeler (oyuncak, spor ekipmanları)
• Tatil ve geziler
• 
  
• Fazladan atıştırmalık ve abur cuburlar

Soru: İhtiyaç ve istekleriniz arasındaki farklar nelerdir? Açıklayınız.

• Cevap: İhtiyaçlar, yaşamımızı sürdürebilmek için zorunlu olan temel gereksinimlerdir. İstekler ise zorunlu olmayan, keyif ve rahatlık sağlayan şeylerdir. İhtiyaçlar olmadan yaşam sürdürmek zorlaşırken, istekler olmadan da sağlıklı bir hayat devam ettirilebilir.

Soru: İhtiyaçlarınızı önceliklerinize göre tekrar sıralayınız.

• Cevap:

İhtiyaçların Önceliklere Göre Sıralanması:

• Temiz su içmek – Sağlıklı yaşam için en önemli ihtiyaçtır.
• Sağlıklı beslenmek için gıda – Vücudun ihtiyaç duyduğu enerji ve besinleri karşılar.
• Barınma ve güvenli bir yaşam alanı – Güvende olmak ve korunmak için gereklidir.
• Sağlık hizmetlerinden yararlanmak – Hastalıklardan korunmak ve tedavi için önemlidir.
• Eğitim almak için okul malzemeleri – Bilgi edinmek ve gelişim sağlamak için gereklidir.

Soru: Aşağıdaki görselleri inceleyiniz ve temel ihtiyaçlarınız arasında yer alanları “✓” ile işaretleyiniz.

• Cevap:Beslenma, Sağlık, Barınma