Boğazlar Sözleşmesi 1936

[metin2]

MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ – 20 Temmuz 1936

 Lozan'da Boğazlar sorunu Türkiye'nin aleyhine çözümlen¬miş, tam egemenlik hakkı verilmemişti.
 Lozan Barış Antlaşması'nda Boğazların yönetiminin Türkiye'nin başkanlığını yapacağı uluslararası
komisyona verilmesi ve Boğazların her iki yakasında asker bulundurmaması Türkiye'nin Boğazlar üzerindeki egemenlik haklarını sınırlandırmaktaydı.
 1930'lu yıllarda Almanya'nın hızla silahlanması, İtalya'nın Habeşistan'ı işgali, Japonya'nın Mançurya'ya saldırması kar¬şısında Milletler Cemiyeti hiçbir şey yapamadı.
 Türkiye'nin isteği ile İsviçre'nin Montrö şehrinde bir konferans toplandı.
 Konferansa katılanlar;
 Türkiye - Yunanistan - İngiltere - Fransa - Sovyet Rusya -Yugoslavya - Japonya
 İtalya 1938'de bu sözleşmeyi imzalamıştır.
 Rusya'nın karşı çıkmasına rağmen İngiltere ve Fransa'nın desteğiyle Türkiye'nin boğazlardaki hakimiyeti kabul edildi.
 Boğazlar komisyonu kaldırılarak yetkileri Türkiye'ye devredildi.
 Ticaret gemileri serbest geçebilecekti.
 Boğazların iki yakasındaki askersiz yerlere asker yerleştirile¬bilecekti.
 Barış zamanında ticaret gemilerinin geçişine izin verilecek,
 Savaş gemilerinin geçişine sınırlandırmalar getirilecek,
 Savaş durumunda Türkiye isterse Boğazları kapatabilecektir.
Önemi:
 Boğazlar kesin olarak Türkiye'nin kontrolüne girdi.
 Türkiye'nin Akdeniz'deki güvenliği artmıştır.
 Boğazlar Sorunu, Misakı Millî'ye uygun bir şe¬kilde çözüme kavuşturulmuştur.