2025-2026 8. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Destek Kitabı Cevapları

[MaArif Faruk]

8. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Kitabı Cevapları Ders Destek Yayınları Sayfa 145​

HARF İNKILABI (1 KASIM 1928)

Türkiye Cumhuriyeti, her alanda gelişmeyi ve çağdaş medeniyetler seviyesine ulaşmayı hedefliyordu. Bu hedefe ulaşmak ancak okuryazar oranını artırmak ve bilinçli vatandaşlar yetiştirmekle mümkündü. Uzun süreden beri Osmanlı Devleti aydınları tarafından tartışılan alfabe konusu, cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren yoğun bir şekilde gündeme geldi ve tartışmalar 1928’e kadar sürdü. Mustafa Kemal Paşa, Harf İnkılabı sayesinde Türkiye Cumhuriyeti’ne çağdaş bir yapı ve kimlik kazandırarak geniş halk kitlelerine hızla okuma yazma öğretmeyi amaçladı ve bu amacını “Türk milletine az emekle kolay bir okuma yazma anahtarı verip onu bilgisizlikten kurtarmak” olarak açıkladı.

Soru: Mustafa Kemal Paşa’ya göre alfabede değişiklik yapılması niçin gerekliydi?

• Cevap: Mustafa Kemal Paşa’ya göre alfabede değişiklik yapılması, okuma yazmayı kolaylaştırmak ve halkın kısa sürede öğrenmesini sağlamak için gerekliydi. Böylece cehalet azalacak ve toplum çağdaşlaşacaktı.

 

[MaArif Faruk]

8. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Kitabı Cevapları Ders Destek Yayınları Sayfa 146​

MİLLÎ KÜLTÜRÜMÜZÜ OLUŞTURMA YÖNÜNDE YAPILAN FAALİYETLER

Tarihsel, toplumsal gelişme sürecinde oluşturulan, sonraki nesile iletilen maddi ve manevi özelliklerin bütününe kültür denir. Tarih boyunca her toplum kendi millî kültürünü oluşturmaya çalışmıştır. Gelenek ve göreneklerini koruyan, diline ve tarihine sahip çıkan toplumlar siyasette, ekonomide ve düşünce hayatında gelişme göstermişlerdir. Tarih boyunca birçok devletin yıkılmasında ise millî kültürlerini kaybetmelerinin payı büyük olmuştur.

Millî kültürün gelişmesi ve yerleşmesinde eğitim kurumlarına önemli görevler düşmektedir. Çünkü millî kültürüne uygun öğrenim gören ve bu yönde yetişen bireyler, toplumdaki değer yargılarının yarar ve zararlarını ayırt edebilecek kabiliyete sahip olurlar. Olumlu değerlere yönelen bireyler toplumsal birliğin gelişmesine katkıda bulunurlar. Mustafa Kemal Paşa, Türk devletini çağdaş uygarlık düzeyi üzerine çıkarmanın yanında millî kültürümüzü geliştirmeyi de amaçladı. Bu konudaki düşüncelerini ise şu şekilde açıkladı:

Dünyanın bize hürmet göstermesini istiyorsak evvela bizim kendi benliğimize bu hürmeti hissen, fikren, bütün hâl ve davranışlarımızla göstermemiz gerekir, bilelim ki millî benliğini bulmayan milletler başka milletlerin avıdır.

Soru: Mustafa Kemal Paşa, millî kültür oluşturmaya niçin önem vermiştir?

• Cevap: Çünkü millî kültür, bir milleti ayakta tutan en önemli unsurdur. Kendi kültürüne sahip çıkan milletler bağımsızlığını korur ve gelişir.

Soru: Mustafa Kemal Paşa’nın “Türk çocuğu ecdadını tanıdıkça daha büyük işler yapmak için kendinde kuvvet bulacaktır.” sözünü arkadaşlarınızla değerlendiriniz.

• Cevap: Bu söz, geçmişini bilen gençlerin özgüven kazanacağını ve ülkesine daha faydalı işler yapacağını anlatmaktadır.

 

[MaArif Faruk]

8. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Kitabı Cevapları Ders Destek Yayınları Sayfa 147​

Mustafa Kemal Paşa’nın sözleri doğrultusunda ilk olarak Türk Tarihinin Ana Hatları adlı dört ciltlik bir eser yayımlandı. Bu sayede Türklerin tarih sahnesine çıkışları, yaşadıkları bölgelerin coğrafi özellikleri, kültür ve medeniyetleri hakkında bilgiler verildi. Yine Türk tarihinin köklerini araştırmak ve Türklerin dünya medeniyetine katkılarını ortaya çıkarmak amacıyla Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti (Türk Tarih Kurumu) kuruldu (1931)

(Görsel 4.15). Kurumun hazırladığı dört ciltlik Genel Tarih kitabı liseler- de okutuldu. 1932 ve 1937 yıllarında Ankara’da I ve II. Tarih Kongresi mu logosu düzenlenerek “Türk Tarih Tezi” adı verilen yeni tarih anlayışı ile Türk toplumunda millî tarih bilinci oluşturulmasına katkıda bulunuldu.

ALANINDA YAPILAN ÇALIŞMALAR

Dil, insanlar arasında sürekli bir iletişim aracıdır. Aynı zamanda millî birlik ve beraberliğin sağlanmasındaki öz kaynaklardan biridir, siyasi bağımsızlığın da ön koşuludur. Mustafa Kemal Paşa, Türk dilinin önemini şu şekilde belirtmektedir:

Türk dili zengin, geniş bir dildir. Her kavramı ifadeye kabiliyeti vardır. Yalnız onun bütün varlıklarını aramak, bulmak, toplamak, onlar üzerinde işlemek lazımdır.

Soru: Yukarıdaki tanımdan ve Mustafa Kemal Paşa’nın sözünden hareketle dil alanında inkılap yapılmasının sebeplerini belirtiniz.

• Cevap: Dil alanında inkılap yapılmasının amacı, Türkçeyi yabancı etkilerden arındırmak, milletin anlaşmasını kolaylaştırmak ve millî kimliği güçlendirmektir.

 

[MaArif Faruk]

8. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Kitabı Cevapları Ders Destek Yayınları Sayfa 148​

TBMM, gerek Malche’nin raporu gerekse eğitim uzmanlarının çalışmaları sonucunda 1933’te Ü- niversite Reformu Kanunu’nu hazırladı. Bu kanun çerçevesinde Şema 4.1’deki şu faaliyetler yapıldı. Şemayı inceleyiniz.

Türkiye Cumhuriyeti, bilimsel gelişme ve kalkınmayı sağlamak amacıyla yükseköğretim alanında kısa sürede önemli hamleler yaptı. Neticede Üniversite Reformu ile Türkiye Cumhuriyeti ilmin öncülüğünde çağdaş ve medeni bir ülke olma yolunda önemli adımlar attı (Görsel

Etkinlik

Soru: Malche’nin üniversitelerde yaşanan sorunlara getirdiği çözüm önerileri ile ilgili araştırma yapınız elde ettiğiniz bilgilerden oluşan bir sunum hazırlayarak arkadaşlarınızla paylaşınız.

• Cevap:

BAŞLIK: MALCHE’NİN ÜNİVERSİTE REFORMU ÖNERİLERİ

1. Giriş:

Prof. Albert Malche, 1932’de Atatürk’ün davetiyle Türkiye’ye gelmiş bir eğitim uzmanıdır. Türk yükseköğretim sistemini inceleyerek bir rapor hazırlamıştır.

2. Sorunlar:


• Üniversitelerde bilimsel özgürlük eksikliği vardı.
• Eğitim programları çağın gerisindeydi.
• Öğretim üyeleri az ve yetersizdi.
• Öğrenciler araştırma yapmaya yeterince yönlendirilmiyordu.

3. Çözüm Önerileri:

• Üniversitelerde bilimsel araştırmalara önem verilmelidir.
• Modern laboratuvarlar ve kütüphaneler kurulmalıdır.
• Dersler uygulamalı ve öğrenci merkezli olmalıdır.
• Profesörler yalnız ders vermekle kalmayıp araştırma da yapmalıdır.
• Üniversiteler devlet kontrolünde ama bilimsel açıdan özgür olmalıdır.

4. Sonuç:

Malche’nin raporu doğrultusunda 1933 Üniversite Reformu yapılmış, İstanbul Darülfünunu kapatılarak modern İstanbul Üniversitesi kurulmuştur. Bu sayede Türk yükseköğretimi çağdaş bir yapıya kavuşmuştur.

 

[MaArif Faruk]

8. Sınıf İnkılap Tarihi Ders Kitabı Cevapları Ders Destek Yayınları Sayfa 149​

SANAT VE SPOR ALANINDA YAPILAN ÇALIŞMALAR

Mustafa Kemal Atatürk, kültür ve sanat alanındaki çalışmalarıyla genç kuşakların duygusal gelişimlerinin sağlanmasına ve yönlendirilmesine öncülük etti. Sanata ve sanatçıya verdiği önemi aşağıdaki cümlelerle ifade etti:

Efendiler! Hepiniz milletvekili olabilirsiniz, bakan olabilirsiniz hatta cumhurbaşkanı olabilirsiniz fakat sanatçı olamazsınız. Hayatlarını büyük bir sanata vakfeden bu çocukları sevelim.

Atatürk’ün bu sözü doğrultusunda sanat alanında yapılanlar Şema 4.2’de verilmiştir. Şemayı inceleyiniz.

Sanatın halk arasında yaygınlaşması amacıyla birçok resim ve heykel sergisi hizmete girdi. Cumhuriyetin ilk yıllarında anıt ve heykel alanında önemli çalışmalar yapıldı.
Atatürk’ün “Bir ulusun yeni değişikliğine ölçü, musikide değişikliği alabilmesi, kavrayabilmesidir.” sözü doğrultusunda müzik eğitiminin gelişmesi amacıyla önemli çalışmalar yapıldı.

Soru: Atatürk’ün “Fikirler ve inkılaplar sanatla yayılır.” sözünden nasıl çıkarımlarda bulunabilirsiniz? Açıklayınız.

• Cevap: Atatürk’ün bu sözüyle anlatmak istediği, sanatın toplumun düşünce yapısını etkileyen güçlü bir araç olduğudur. Fikirler ve yenilikler sanat yoluyla halka daha kolay ulaştırılır ve kalıcı hâle gelir.