6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları​

Sayfa 110​

Soru: Tarihte bilinen ilk Türk devletlerinin kurulduğu bölge “Türklerin yurdu” anlamına gelen “Türkistan” olarak adlandırılır. Türkistan’ın konumu aşağıdaki haritada gösterilmiştir. Haritayı inceleyerek Türkistan’ın konum bilgilerini tamamlayınız. (Kitabınızın 187. sayfasında yer alan Türk dünyası haritasından da yararlanabilirsiniz.)

• Cevap:

Türkistan Coğrafyası Bilgi Kartı

Sınırları​

• Doğusunda: Çin (Sincan) ve Çin Seddi, Gobi Çölü.
• Batısında: Hazar Denizi'ne kadar uzanan bozkırlar.
• Kuzeyinde: Sibirya stepleri ve Altay Dağları.
• Güneyinde: İran-Afganistan, Pamir ve Himalaya-Tibet.

 

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları​

Soru: Tarihte bilinen ilk Türk devletlerinin kurulduğu bölge “Türklerin yurdu” anlamına gelen “Türkistan” olarak adlandırılır. Türkistan’ın konumu aşağıdaki haritada gösterilmiştir. Haritayı inceleyerek Türkistan’ın konum bilgilerini tamamlayınız. (Kitabınızın 187. sayfasında yer alan Türk dünyası haritasından da yararlanabilirsiniz.)

• Cevap:

Türkistan Coğrafyası Bilgi Kartı

Sınırları​

• Doğusunda: Çin (Sincan) ve Çin Seddi, Gobi Çölü.
• Batısında: Hazar Denizi'ne kadar uzanan bozkırlar.
• Kuzeyinde: Sibirya stepleri ve Altay Dağları.
• Güneyinde: İran-Afganistan, Pamir ve Himalaya-Tibet.

 

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 113​

744 yılında Kutluk Bilge Kül Kağan tarafından kurulan Uygur Devleti (Harita 3.4), Kara- balgasun (Ordubalık) merkezli olarak kurulmuştur. Bögü Kağan hükümdarlığında en parlak dönemini yaşamıştır. Bu dönemde Göktürklerin hâkim olduğu sınırlara ulaşılmıştır. Bu dönemin önemli özelliklerinden biri de Uygurların Manihaizm dinini benimseyip yerleşik hayata geçmeleridir. Bu durum kaynaklarda şu şekilde anlatılmaktadır.

(… ) Bögü Kağan, hayvansal gıdalar yemeyi yasaklayan, savaşçılık duygusunu zayıflatan I dini resmen kabul etti. Kağanın hedefi ı ygurlann bozkır hayatını bırakıp şehirli olmalarını sağlamak, dolayısıyla ülkesini daha mamur ve refah içinde yaşanan bir yer hâline getirmekti. ( …)

Çeşitli sebeplerle zayıflayan Uygur Devleti’ne 840’ta Kırgızlar son vermiştir. Uygurların çoğu günümüzde Çin’e bağlı Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde yaşamaktadır.

Asya Hun Devleti, Göktürkler ve Uygurlar; Türk tarihinde önemli bir yere sahiptir. Bu devletlerin özellik ve geleneklerine bugün ülkemizde ve diğer Türk devletlerinde hâlâ rast- lanaktadır. . tatürk “Türk çocuğu, atalarını tanıdıkça daha büyük işler yapmak için kendinde kuvvet bulacaktır.” sözüyle geçmişimizi öğrenmenin önemini vurgulaıştır. Türk tarihini araştırmak ve öğrenmek, illî kiliğimizi tanımamıza ve geleceğinzi en iyi şekilde inşa etmemize yardımcı olur.

Soru: Türkistanda kurulan ilk Türk devletlerinin tarihini öğrenmek neden önemlidir? Düşüncelerinizi yazınız.

• Cevap: İlk Türk devletlerinin tarihini öğrenmek önemlidir çünkü kültürümüzün kökenlerini anlamamıza yardımcı olur. Geçmişimizi bilmek, millî kimliğimizi güçlendirir ve bugünkü değerlerimizin nereden geldiğini görmemizi sağlar. Ayrıca tarihî tecrübelerden ders çıkarırız.

 

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları​

Sayfa 114​

Tarihçiler, Türkistan’da kurulan ilk Türk devletleri hakkındaki bilgileri öncelikle Çin ve diğer komşu devletlerin kaynaklarından elde etmişlerdir. Bunun temel nedeni, Türklerin konargö- çer bir yaşam sürmeleri ve İl. Göktürk Devleti’ne kadar yazılı eser bırakmamış olmalarıdır. Türk tarihinin ve Türk edebiyatının ilk yazılı belgesi olan Orhun Kitabeleri, il. Göktürk Devleti döneminde yazılmıştır ve o dönemde yaşayan Türkler hakkında bize önemli bilgiler sunmaktadır. Ayrıca, o dönemdeki Türkler hakkında bilgi edindiğimiz bir diğer kaynak da destanlardır. Destanlar sözlü kültürümüze ait edebî eserler arasında yer almaktadır. Bilinen destanlar arasında Oğuz Kağan, Bozkurt, Ergenekon, Göç ve Türeyiş destanları bulunmaktadır.

Soru: Aşağıda Orhun Kitabeleri’nden bir bölüme yer verilmiştir. Metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.

Türk halkının yurt edineceği yer, Ötüken imiş. Türklerin hakanı, Ötüken’de oturur ve oraya hükmeder ise orada hiçbir sıkıntı olmaz imiş.

Çinliler, tatlı sözlerle ve yumuşak ipekli kumaşlarla halkı kandırıp kendilerine yaklaştırıp yerleştirdikten sonra fesatlıklarını gösterip iyi, akıllı ve cesur kimseleri yaşatmazlar
imiş.

Türk halkı, yok olmak üzere imiş. Türk tanrısı, Türk halkı yok olmasın diye babam İlteriş Kağan’ı ve annem İlbilge Hatun’u göğün tepesinden tutup daha yükseğe kaldırmış. Babam, Türk töresini terk eden devletsiz halkı, atalarının töresine göre yeniden eğitmiş.


Soru: Ey Oğuz Beyleri, halkı işitin: Üstte gök çökmedikçe, altta yer delinmedikçe senin devletini ve töreni kim yıkıp bozabilir?

• Cevap: Devlet ve töre sağlam oldukça kimse onları yıkamaz.

Soru: Türk tarihini araştıran bir tarihçi olduğunuzu düşünün. Orhun Kitabeleri’nden il. Göktürk Devleti hakkında hangi bilgilere ulaşabilirsiniz? Tartışınız.

• Cevap: Kitabelerden, Göktürklerin Ötüken’i merkez yaptığını, Çin’e karşı mücadele ettiklerini, töreye önem verdiklerini ve halkı koruduklarını öğreniriz.

Soru: Destanlar ve yazıtlar; Asya Hun Devleti, Göktürkler ve Uygurların medeniyetimize katkıları arasında yer almaktadır. Bu devletlerin medeniyetimize başka hangi katkıları olabilir? Düşüncelerinizi söyleyiniz.

• Cevap: Bu devletler yazıyı, sanatı, hukuku, ordu düzenini ve şehirleşmeyi geliştirmiş olabilir.

Soru: Bu devletlerin medeniyetimize katkıları hakkında merak ettiğiniz konular nelerdir? Belirlediğiniz konuları aşağıdaki kutulara yazınız.

• Cevap:

Asya Hun Devleti: Ordu düzenini ve yaşam tarzlarını merak ediyorum.
Göktürkler: Orhun alfabesini nasıl kullandıklarını merak ediyorum.
Uygurlar: Yerleşik hayata geçince sanat ve ticarete nasıl katkı sağladıklarını merak ediyorum.

 

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları​

Sayfa 115​

Soru: Aşağıda 5N 1 K tekniğine göre hazırlanmış soru kartı an ve örnek sorular bulunmaktadır. Asya Hun Devleti , Göktürkler ve Uygurların medeniyetimize katkılan hakkında merak ettiğiniz konularla ilgili soruları bu kartlara yazınız.

• Cevap:

Ne?​

• Soru: İlk Türk devletlerinin yönetim alanında medeniyetimize ne gibi katkıları olmuştur?
• Cevap: İlk Türk devletleri töre ve meclis sistemiyle yönetim geleneği bırakmıştır.

---

Nerede?​

• Soru: Türk tarihine ait bilinen ilk yazılı belgeler nerede bulunmaktadır?
• Cevap: Bilinen ilk yazılı belgeler Orhun Kitabeleri'dir ve Moğolistan'da bulunmaktadır.

---

Ne Zaman?​

• Soru: Türkler yerleşik hayata geçmeye ilk olarak ne zaman başlamıştır?
• Cevap: Türkler ilk olarak Uygurlar döneminde yerleşik hayata geçmiştir.

---

Nasıl?​

• Soru: İlk Türk devletlerine ait bilgiler günümüze kadar nasıl ulaşmıştır?
• Cevap: Bilgiler yazıtlar, destanlar ve arkeolojik buluntular sayesinde günümüze ulaşmıştır.

---

Niçin?​

• Soru: Türkler Türkistan'da konargöçer yaşamı niçin tercih etmiştir?
• Cevap: Türkler hayvancılığa uygun olduğu için konargöçer yaşamı tercih etmiştir.

---

Kim?​

• Soru: Türk ordu sisteminin temellerini atmış olan, Asya Hun Devleti zamanında yaşamış hükümdar kimdir?
• Cevap: Türk ordu sisteminin temellerini atan hükümdar Mete Han'dır.