sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve kazanımları değerlendirme raporu???
ÖĞRETİM PROGRAMLARI VE KAZANIMLARIN İNCELENMESİ
KARŞILAŞILAN SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Ders kitapları, öğrenme-öğretme sürecinin en yaygın kullanılan ders aracıdır. Günümüzde ders kitaplarının sınıf içindeki yeri hâlâ önemini sürdürmekte olup, öğretmenler birçok etkinliği kitap ile yürütmektedirler. Çoğu öğretmen, öğretim programlarına hiç bakmadan öğrenme-öğretme etkinliklerine ilişkin düzenlemeleri ders kitaplarına göre yapmaktadır. Bundan dolayı ders kitaplarının önemi daha da artmaktadır. Gerçekten bir dersin amacına ulaşmasında ders kitabının önemli katkısı yadsınamaz. Ders kitapları, bir yandan öğrencilerin neler öğreneceklerini belirlerken, diğer taraftan öğretmenlerin öğreteceklerini de etkileyen kaynaklardır. Buna karşın belki de en fazla eleştirilen eğitim araçlarıdır.
Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri:
1- Sosyal Bilgiler, T.C.İnkılap Tarihi ve Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi derslerinin kitapları genellikle her yıl değişmektedir. TEOG gibi sınavlarda çıkan sorular MEB yayını esas alınarak hazırlanmaktadır. Bu durum diğer yayınevlerini kullanan öğrenciler için bir dezavantaj oluşturmaktadır. Bu yıl yapılan TEOG Sınavında bu durumun olumsuzluğunu yaşadık.
Çözüm Önerisi: Bütün okullara ve aynı yayınevinin (MEB) kitabı gönderilmelidir. Farklı
yayınevi uygulamasına son verilmelidir.
2- Sosyal Bilgiler derslerinin özelliğinden kaynaklanan konu enginliği süre yetersizliğine neden olmaktadır.
Çözüm Önerisi: Ders saatleri Sosyal Bilgiler dersinin özellikleri göz önünde tutularak yeniden düzenlenmelidir.
3- T.C.İnkılap Tarihi dersinin ders saati 2’ye indirilmiş olmasına rağmen, müfredatta herhangi bir değişikliğe gidilmemiş, sadece konulara yarılan süre azaltılmıştır. Bu da bazı konuların ya yetiştirilememesine ya da yüzeysel geçilmesine neden olmaktadır.
Çözüm Önerisi: T.C.İnkılap Tarihinin ders saati 3 saate çıkarılabilir. Ya da konularda değişiklik yapılarak bazı konular ayıklanabilir.
4- Sosyal Bilgiler ders kitaplarında zaman zaman konunun özelliğine göre ihtiyaç olan harita ve görseller ya yer almamaktadır ya da yetersizdir.
Çözüm Önerisi: Sosyal Bilgiler dersi için görselin öneminden hareketle bu konu üzerinde özenle durulmalı, her onu için uygun görsel ve her konu için uygun harita mutlaka bulundurulmalıdır.
5- Tüm ders kitapları ile ilgili olarak öğrencilerin genel olarak bir taşıma güçlüğü yaşadıkları ve bazı öğrencilerin bunu bahane ederek kitap getirmedikleri gözlenmektedir.
Çözüm Önerisi: Kitaplarda yer alan üniteler fasiküller halinde basılabilir ya da İlkokullarda olduğu gibi 2 kitap uygulamasına gidilebilir.
6- Görsellerin ve kitabın fiziksel özelliklerinin net, anlaşılır ve cazip olmaması, motivasyon sorunu yaşayan öğrenciler için sıkıntı oluşturmaktadır.
Çözüm Önerisi: Tüm kitaplar kaliteli kâğıda kaliteli bir basımla basılabilir.
7- Öğrenciler kitaplarını sık sık kaybetmekte, bulunan kitaplar ise sahiplerine (isimsiz olmalarından dolayı) ulaştırılamamaktadır.
Çözüm Önerisi: Kitap kapaklarına basılacak etiket formatı ve öğrenci bilgileri bölümü ile bu sorun aşılabilir.
8- Öğrenci Çalışma Kitaplarındaki etkinliklerde yer alan boşluk bölümleri bazen aşırı uzun olmakta öğrenciler ya bu boşlukları dolduramamakta ya da hiç ödev yapmama yoluna gitmektedirler.
Çözüm Önerisi: Etkinliklerde verilen ödev boşlukları konunun özelliğine göre birkaç paragrafı geçmemelidir.
9- 5.Sınıf Sosyal Bilgiler dersinde Adım Adım Türkiye Ünitesinde; Atatürk’ü Anlamak konusunun ayrıntılı olarak ve 8.sınıf düzeyinde ele alınmış olması bu konunun öğrencilerde kazanıma dönüştürülmesini zorlaştırmaktadır.
Çözüm Önerisi: Konular ayrıntıya girmeden daha yüzeysel olarak verilebilir ve görsel olarak zenginleştirilebilir.
Yine 5.Sınıf Sosyal Bilgiler dersinde Bir Ülke Bir Bayrak Ünitesi, 5.sınıf seviyesinin üzerinde bilgiler içermektedir. Özellikle soyut kavramlar ile ülkemizin ve il-ilçe yönetimi konularının kavratılması kazanıma dönüştürülmesi konusunda güçlükler yaşanmakatadır.
Çözüm Önerisi: Öğrenci seviyesi göz önünde tutularak konuların yeniden düzenlenmeli ve daha basitleştirilmelidir.
6.Sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabında II. Ünitede yer alan; Yeryüzünde Yaşam / Dünya bir Kağıda nasıl sığar ve Farklı yaşam şekilleri ve iklimler konularının öğrencilere kavratılması ve kazanıma dönüştürülmesinde sorunlar yaşanmaktadır.
Çözüm Önerisi: Sözü edilen konuların kazanıma dönüştürülmesi için ayrılan süre arttırılmalı, özelikle ölçek konularının verilip verilmeyeceği açıklığa kavuşturulmalıdır.
7.Sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabında III. Ünitede yer alan Türk Tarihinde Yolculuk ünitesinin tamamında konu bütünlüğü olmaması yapılan işin amacına ulaşmasını engellemektedir.
Çözüm Önerisi: Osmanlı Tarihinin özellikle Kuruluş ve Yükselme Dönemi padişah bazında verilmelidir. Duraklama ve Gerileme Dönemlerine ise en azından devlet politikası olarak değinilmelidir.