ATATÜRK’ÜN ÇOCUKLUĞU VE ÖĞRENİM HAYATI:
Mustafa Kemal 1881 yılında Selanik’te doğdu.Babası Ali Rıza Efendi, annesi ise Zübeyde Hanım’dır.
Ali Rıza Efendi Vakıf sekreterliği ( evkaf katipliği ) ve vergi memurluğu ( rüsumat memurluğu ) yaptı.
Daha sonra memurluktan ayrılıp kereste ticareti yaptı.
Annesi Zübeyde Hanım Hiç okula gitmemişti. Ama buna rağmen akıllı , mantıklı, geleneklere bağlı ve vatansever bir kadındı.
Atatürk’ün gittiği okullar; 1. Mahalle Mektebi
2. Şemsi Efendi Mektebi
3. Selanik Askeri Rüştiyesi ( ortaokul )
4. Manastır Askeri İdadisi ( lise )
5. İstanbul Harp Okulu
**** Mustafa Kemal 1905 yılında İstanbul Harp Okulu’ndan “ KURMAY YÜZBAŞI “ olarak mezun oldu.
ATATÜRK’ÜN ASKERLİK HAYATI;
1. Mustafa Kemal’in ilk görev yeri; Şam ( Suriye’nin başkenti ) oldu.
2. İtalyanlar sömürgelerini arttırmak için Trablusgarp ve Bingazi’yi işgal ettiler. M.Kemal kendi isteğiyle bu savaşa katılmak için Gizlice Bingazi’ye gitti .Tobruk ve Derne de başarılı savaşlar yaparak İtalyanların daha fazla ilerlemesine engel oldu. Bu büyük başarısından dolayı “BİNBAŞILIĞA” yükseltildi.
3. Tam bu sırada Balkanlarda savaş başladı.M.Kemal savaşa katılmak için Balkanlara gitti. Fakat o gelinceye kadar ordularımızın düzeni bozulmuştu.
4. Balkan Savaşları bittikten sonra onu Sofya’ya ( Bulgaristan’ın başkenti ) “Askeri Ateşe ( temsilci ) olarak atadılar. Rütbesini de “ YARBAYLIĞA “ yükselttiler.
5. Osmanlı Devleti 1914 yılında itilaf devletlerine ( İngiltere, Fransa, İtalya ve Rusya ) savaş açarak 1. Dünya Savaşı’na katıldı.M.Kemal’i Tekirdağ’da bulunan tümenin komutanlığına atadılar. 18 Mart 1915 ‘te düşman kuvvetleri Çanakkale’den geçip İstanbul’u almayı düşünüyordu. Fakat M.Kemal ve emrindeki askerler onları geri püskürttü. ( ÇANAKKALE GEÇİLMEZ ) Bu başarısından dolayı rütbesi “ ALBAYLIĞA” yükseltildi.
1. DÜNYA SAVAŞI SONRASI OSMANLI DEVLETİ’NİN DURUMU;
* Birinci Dünya Savaşı’nın sonunda Osmanlı Devleti yenik devletler arasındaydı. Savaştan sonra itilaf devletleriyle “ MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI “ imzalandı. İtilaf devletleri bu antlaşmaya dayanarak yurdumuzu işgal etmeye başladılar. Ordularımız dağıtıldı. Silahlarımıza el konuldu. Kısacası Osmanlı Devleti’nin eli kolu bağlandı.
* Türkiye’nin batısını Yunanlılar, doğusunu Ermeniler ve güneyini Fransızlar işgal etti.Bu işgaller karşısında Türk halkı kadını, erkeği, yaşlısı ve genciyle milli mücadeleye katıldı. Herkes kendi bölgesini düşmana karşı savunmaya başladı.
- Bu mücadelelerde gösterdikleri kahramanlıklardan dolayı TBMM ;
Antep’e “ GAZİ “ , Maraş’a “ KAHRAMAN “, Urfa’ya’da “ ŞANLI “ ünvanlarını verdi.
KURTULUŞ SAVAŞI
1. 19 Mayıs 1919’da M. Kemal Samsun’a çıktı. Milli birlik ve beraberliği oluşturmak için çeşitli toplantılar yaptı. Bu toplantılarda halkı milli mücadeleye çağırdı.
a. Samsun’dan sonra Havza’ya geçti.
b. Havza’dan sonra ise Amasya’ya gitti. Burada yayınladığı genelgede” vatanın, milletin azmi ve kararlılığı ile kurtarılacağını söyledi.Bu genelge yurdumuzun işgaline karşı gösterilen ilk tepkidir. Bu özelliğinden dolayı oldukça önemlidir.
c. Erzurum ve Sivas kongrelerinde halk bilinçlendirildi.
d. Bütün bu toplantıların sonunda MİLLİ ANT ( YEMİN ) ilan edildi.
e. 23 Nisan 1923’te M. Kemal Ankara’ya gelerek burada TBMM’’yi açtı.
f. 10 Ağustos 1920’de ise Osmanlı Devleti Düşman devletlerle “ SEVR ANTLAŞMASINI “ imzaladı. Bu antlaşma Türk milletine yaşama hakkı tanımıyor ve Türk vatanının parçalanmasını öngörüyordu. Ankara’da M. Kemal tarafından kurulan TBMM bu antlaşmayı reddetti.
KURTULUŞ SAVAŞI’NDA CEPHELER
• Atatürk ve arkadaşları sayesinde dağınık olan gruplar bir araya getirildi ve düzenli bir ordu kuruldu.
1. BATI CEPHESİ: Bu cephe Yunanlıların İzmir’ işgal etmesi nedeniyle açıldı. Yunanlıların amaca ; Anadolu’yu ele geçirmekti.
Batı cephesinde Yunanlılarla aşağıda belirtilen savaşlar yapılmıştır;
a. 1. İnönü Savaşı ; Yunan ordusu İzmir’e girdikten sonra Eskişehir ve Afyona doğru ilerlemeye başladılar. Ordan da Ankara’ya geçip TBMM’ yi dağıtacaklardı.Fakat İnönü’de (Eskişehir’in ilçesi ) Türk ordusuyla karşılaştılar. Yapılan savaştı Yunanlılar yenildi.
b. 2.İnönü Savaş’ ; Yunanlılar bu sefer daha da güçlenerek yine İnönü önlerine geldiler.Fakat kahraman Türk ordusu karşısında yeniden yenilgiye uğradılar.
c. Sakarya Meydan Muharebesi (Savaşı ) ; İki savaşta da yenilen Yunanlılar daha Türk ordusu yaralarını sarmadan yeniden saldırıya geçtiler. Bu sefer Eskişehir, Afyon ve Kütahya’yı işgal ettiler. Amaçları yine Ankara’ya ulaşıp TBMM’yi dağıtmaktı. Tam bu sırada M. Kemal’e TBMM tarafından “ BAŞKOMUTANLIK “ görevi verildi. M. Kemal Türk ordusunun başına geçerek Türk askerini ve milletini yüreklendirdi.Onun üstün komutanlığı sayesinde bu savaşta kazanıldı.Bu savaşın sonunda M. Kemal’e “ GAZİ ünvanı ve MAREŞAL rütbesi” verildi. “
d. Büyük Taaruz ( saldırı ) ve Başkumandan Meydan Muharebesi (savaşı ) ; 26 Ağustos 1922’de Türk ordusu Yunan mevzilerini birer birer yok etmeye başladı. 2 Eylül de Eskişehir ( her yıl 2 eylül de Eskişehir’in düşman işgalinden kurtuluşu törenlerle kutlanır), 9 Eylül de İzmir düşman işgalinden tamamen kurtarıldı.
2. DOĞU CEPHESİ :Bu cephede Ermeniler ile savaşıldı. Kazım Karabekir komutasındaki Türk ordusu büyük bir başarı ile savaşı kazandı.
3. GÜNEY CEPHESİ : Bu cephede ise Fransızlarla mücadele edildi. Fransızlar güney bölgemizde Antep, Urfa ve Maraş’ı işgal etmişlerdi. Türk halkının direnişine karşı koyamayan Fransızlar bu bölgeyi terk etmek zorunda kaldılar. Böylece güney cephesinde de savaş kazanılmış oldu.
KURTULUŞ SAVAŞIN’DA TÜRK KADINININ ROLÜ
** Kurtuluş Savaşı’nda kadınlarımız da önemli işler başarmıştır. ÖRNEĞİN; Asker Saime cephe arkasında ve bilgi toplamada önemli işler yapmıştır.
CUMHURİYETİN KURULUŞU
1. Atatürk 29 Ekim 1923’te cumhuriyeti ilan etti. Cumhuriyet bir yönetim şeklidir. Cumhuriyetle yönetilen ülkelerde, devlet yöneticilerini halk kendisi seçer. Bu seçimi yapmak içinde sandığa giderek oy kullanır. Padişahlıkta ise devlet yönetimi babadan oğla geçer. Böyle olunca da devlet başkanlığı hep aynı ailede kalır. Padişahlıkta halkın seçim hakkı yoktur. “ EN GÜZEL VE EN DEMOKRATİK YÖNETİM BİÇİMİ CUMHURİYETTİR.”
2. TBMM tarafından ilk cumhurbaşkanlığına Atatürk seçildi. Atatürk cumhuriyetin ilanından sonra toplumun her alanında birtakım inkilaplar ( yenilikler ) yaparak Türk milletini uygar ülkeler seviyesine ulaştırmıştır.
Atatürk Türkiye'yi "Çağdaş uygarlık düzeyine çıkarmak" amacıyla bir dizi devrim ( inkilap ) yaptı. Bu devrimleri beş başlık altında toplayabiliriz:
1. Siyasal Devrimler:
• Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)
• Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923)
• Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924)
2. Toplumsal Devrimler
• Kadınlara erkeklerle eşit haklar verilmesi (1926-1934)
• Şapka ve kıyafet devrimi (25 Kasım 1925)
• Tekke zâviye ve türbelerin kapatılması (30 Kasım 1925)
• Soyadı kanunu ( 21 Haziran 1934)
• Lâkap ve unvanların kaldırılması (26 Kasım 1934)
• Uluslararası saat, takvim ve uzunluk ölçülerin kabulü (1925-1931)
3. Hukuk Devrimi :
• Türk Medeni Kanunu ve diğer kanunların çıkarılarak laik hukuk düzenine geçilmesi (1924-1937)
4. Eğitim ve Kültür Alanındaki Devrimler:
• Öğretimin birleştirilmesi (3 Mart 1924)
• Yeni Türk harflerinin kabulü (1 Kasım 1928)
• Türk Dil ve Tarih Kurumlarının kurulması (1931-1932)
• Üniversite öğreniminin düzenlenmesi (31 Mayıs 1933)
• Güzel sanatlarda yenilikler
5. Ekonomi Alanında Devrimler:
• Çiftçinin özendirilmesi
• Örnek çiftliklerin kurulması
• Sanayiyi Teşvik Kanunu'nun çıkarılarak sanayi kuruluşlarının kurulması
• I. ve II. Kalkınma Planları'nın (1933-1937) uygulamaya konulması, yurdun yeni yollarla donatılması
* Soyadı Kanunu gereğince, 24 Kasım 1934'de TBMM'nce Mustafa Kemal'e "Atatürk" soyadı verildi.
Mustafa Kemal 1881 yılında Selanik’te doğdu.Babası Ali Rıza Efendi, annesi ise Zübeyde Hanım’dır.
Ali Rıza Efendi Vakıf sekreterliği ( evkaf katipliği ) ve vergi memurluğu ( rüsumat memurluğu ) yaptı.
Daha sonra memurluktan ayrılıp kereste ticareti yaptı.
Annesi Zübeyde Hanım Hiç okula gitmemişti. Ama buna rağmen akıllı , mantıklı, geleneklere bağlı ve vatansever bir kadındı.
Atatürk’ün gittiği okullar; 1. Mahalle Mektebi
2. Şemsi Efendi Mektebi
3. Selanik Askeri Rüştiyesi ( ortaokul )
4. Manastır Askeri İdadisi ( lise )
5. İstanbul Harp Okulu
**** Mustafa Kemal 1905 yılında İstanbul Harp Okulu’ndan “ KURMAY YÜZBAŞI “ olarak mezun oldu.
ATATÜRK’ÜN ASKERLİK HAYATI;
1. Mustafa Kemal’in ilk görev yeri; Şam ( Suriye’nin başkenti ) oldu.
2. İtalyanlar sömürgelerini arttırmak için Trablusgarp ve Bingazi’yi işgal ettiler. M.Kemal kendi isteğiyle bu savaşa katılmak için Gizlice Bingazi’ye gitti .Tobruk ve Derne de başarılı savaşlar yaparak İtalyanların daha fazla ilerlemesine engel oldu. Bu büyük başarısından dolayı “BİNBAŞILIĞA” yükseltildi.
3. Tam bu sırada Balkanlarda savaş başladı.M.Kemal savaşa katılmak için Balkanlara gitti. Fakat o gelinceye kadar ordularımızın düzeni bozulmuştu.
4. Balkan Savaşları bittikten sonra onu Sofya’ya ( Bulgaristan’ın başkenti ) “Askeri Ateşe ( temsilci ) olarak atadılar. Rütbesini de “ YARBAYLIĞA “ yükselttiler.
5. Osmanlı Devleti 1914 yılında itilaf devletlerine ( İngiltere, Fransa, İtalya ve Rusya ) savaş açarak 1. Dünya Savaşı’na katıldı.M.Kemal’i Tekirdağ’da bulunan tümenin komutanlığına atadılar. 18 Mart 1915 ‘te düşman kuvvetleri Çanakkale’den geçip İstanbul’u almayı düşünüyordu. Fakat M.Kemal ve emrindeki askerler onları geri püskürttü. ( ÇANAKKALE GEÇİLMEZ ) Bu başarısından dolayı rütbesi “ ALBAYLIĞA” yükseltildi.
1. DÜNYA SAVAŞI SONRASI OSMANLI DEVLETİ’NİN DURUMU;
* Birinci Dünya Savaşı’nın sonunda Osmanlı Devleti yenik devletler arasındaydı. Savaştan sonra itilaf devletleriyle “ MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI “ imzalandı. İtilaf devletleri bu antlaşmaya dayanarak yurdumuzu işgal etmeye başladılar. Ordularımız dağıtıldı. Silahlarımıza el konuldu. Kısacası Osmanlı Devleti’nin eli kolu bağlandı.
* Türkiye’nin batısını Yunanlılar, doğusunu Ermeniler ve güneyini Fransızlar işgal etti.Bu işgaller karşısında Türk halkı kadını, erkeği, yaşlısı ve genciyle milli mücadeleye katıldı. Herkes kendi bölgesini düşmana karşı savunmaya başladı.
- Bu mücadelelerde gösterdikleri kahramanlıklardan dolayı TBMM ;
Antep’e “ GAZİ “ , Maraş’a “ KAHRAMAN “, Urfa’ya’da “ ŞANLI “ ünvanlarını verdi.
KURTULUŞ SAVAŞI
1. 19 Mayıs 1919’da M. Kemal Samsun’a çıktı. Milli birlik ve beraberliği oluşturmak için çeşitli toplantılar yaptı. Bu toplantılarda halkı milli mücadeleye çağırdı.
a. Samsun’dan sonra Havza’ya geçti.
b. Havza’dan sonra ise Amasya’ya gitti. Burada yayınladığı genelgede” vatanın, milletin azmi ve kararlılığı ile kurtarılacağını söyledi.Bu genelge yurdumuzun işgaline karşı gösterilen ilk tepkidir. Bu özelliğinden dolayı oldukça önemlidir.
c. Erzurum ve Sivas kongrelerinde halk bilinçlendirildi.
d. Bütün bu toplantıların sonunda MİLLİ ANT ( YEMİN ) ilan edildi.
e. 23 Nisan 1923’te M. Kemal Ankara’ya gelerek burada TBMM’’yi açtı.
f. 10 Ağustos 1920’de ise Osmanlı Devleti Düşman devletlerle “ SEVR ANTLAŞMASINI “ imzaladı. Bu antlaşma Türk milletine yaşama hakkı tanımıyor ve Türk vatanının parçalanmasını öngörüyordu. Ankara’da M. Kemal tarafından kurulan TBMM bu antlaşmayı reddetti.
KURTULUŞ SAVAŞI’NDA CEPHELER
• Atatürk ve arkadaşları sayesinde dağınık olan gruplar bir araya getirildi ve düzenli bir ordu kuruldu.
1. BATI CEPHESİ: Bu cephe Yunanlıların İzmir’ işgal etmesi nedeniyle açıldı. Yunanlıların amaca ; Anadolu’yu ele geçirmekti.
Batı cephesinde Yunanlılarla aşağıda belirtilen savaşlar yapılmıştır;
a. 1. İnönü Savaşı ; Yunan ordusu İzmir’e girdikten sonra Eskişehir ve Afyona doğru ilerlemeye başladılar. Ordan da Ankara’ya geçip TBMM’ yi dağıtacaklardı.Fakat İnönü’de (Eskişehir’in ilçesi ) Türk ordusuyla karşılaştılar. Yapılan savaştı Yunanlılar yenildi.
b. 2.İnönü Savaş’ ; Yunanlılar bu sefer daha da güçlenerek yine İnönü önlerine geldiler.Fakat kahraman Türk ordusu karşısında yeniden yenilgiye uğradılar.
c. Sakarya Meydan Muharebesi (Savaşı ) ; İki savaşta da yenilen Yunanlılar daha Türk ordusu yaralarını sarmadan yeniden saldırıya geçtiler. Bu sefer Eskişehir, Afyon ve Kütahya’yı işgal ettiler. Amaçları yine Ankara’ya ulaşıp TBMM’yi dağıtmaktı. Tam bu sırada M. Kemal’e TBMM tarafından “ BAŞKOMUTANLIK “ görevi verildi. M. Kemal Türk ordusunun başına geçerek Türk askerini ve milletini yüreklendirdi.Onun üstün komutanlığı sayesinde bu savaşta kazanıldı.Bu savaşın sonunda M. Kemal’e “ GAZİ ünvanı ve MAREŞAL rütbesi” verildi. “
d. Büyük Taaruz ( saldırı ) ve Başkumandan Meydan Muharebesi (savaşı ) ; 26 Ağustos 1922’de Türk ordusu Yunan mevzilerini birer birer yok etmeye başladı. 2 Eylül de Eskişehir ( her yıl 2 eylül de Eskişehir’in düşman işgalinden kurtuluşu törenlerle kutlanır), 9 Eylül de İzmir düşman işgalinden tamamen kurtarıldı.
2. DOĞU CEPHESİ :Bu cephede Ermeniler ile savaşıldı. Kazım Karabekir komutasındaki Türk ordusu büyük bir başarı ile savaşı kazandı.
3. GÜNEY CEPHESİ : Bu cephede ise Fransızlarla mücadele edildi. Fransızlar güney bölgemizde Antep, Urfa ve Maraş’ı işgal etmişlerdi. Türk halkının direnişine karşı koyamayan Fransızlar bu bölgeyi terk etmek zorunda kaldılar. Böylece güney cephesinde de savaş kazanılmış oldu.
KURTULUŞ SAVAŞIN’DA TÜRK KADINININ ROLÜ
** Kurtuluş Savaşı’nda kadınlarımız da önemli işler başarmıştır. ÖRNEĞİN; Asker Saime cephe arkasında ve bilgi toplamada önemli işler yapmıştır.
CUMHURİYETİN KURULUŞU
1. Atatürk 29 Ekim 1923’te cumhuriyeti ilan etti. Cumhuriyet bir yönetim şeklidir. Cumhuriyetle yönetilen ülkelerde, devlet yöneticilerini halk kendisi seçer. Bu seçimi yapmak içinde sandığa giderek oy kullanır. Padişahlıkta ise devlet yönetimi babadan oğla geçer. Böyle olunca da devlet başkanlığı hep aynı ailede kalır. Padişahlıkta halkın seçim hakkı yoktur. “ EN GÜZEL VE EN DEMOKRATİK YÖNETİM BİÇİMİ CUMHURİYETTİR.”
2. TBMM tarafından ilk cumhurbaşkanlığına Atatürk seçildi. Atatürk cumhuriyetin ilanından sonra toplumun her alanında birtakım inkilaplar ( yenilikler ) yaparak Türk milletini uygar ülkeler seviyesine ulaştırmıştır.
Atatürk Türkiye'yi "Çağdaş uygarlık düzeyine çıkarmak" amacıyla bir dizi devrim ( inkilap ) yaptı. Bu devrimleri beş başlık altında toplayabiliriz:
1. Siyasal Devrimler:
• Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922)
• Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923)
• Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924)
2. Toplumsal Devrimler
• Kadınlara erkeklerle eşit haklar verilmesi (1926-1934)
• Şapka ve kıyafet devrimi (25 Kasım 1925)
• Tekke zâviye ve türbelerin kapatılması (30 Kasım 1925)
• Soyadı kanunu ( 21 Haziran 1934)
• Lâkap ve unvanların kaldırılması (26 Kasım 1934)
• Uluslararası saat, takvim ve uzunluk ölçülerin kabulü (1925-1931)
3. Hukuk Devrimi :
• Türk Medeni Kanunu ve diğer kanunların çıkarılarak laik hukuk düzenine geçilmesi (1924-1937)
4. Eğitim ve Kültür Alanındaki Devrimler:
• Öğretimin birleştirilmesi (3 Mart 1924)
• Yeni Türk harflerinin kabulü (1 Kasım 1928)
• Türk Dil ve Tarih Kurumlarının kurulması (1931-1932)
• Üniversite öğreniminin düzenlenmesi (31 Mayıs 1933)
• Güzel sanatlarda yenilikler
5. Ekonomi Alanında Devrimler:
• Çiftçinin özendirilmesi
• Örnek çiftliklerin kurulması
• Sanayiyi Teşvik Kanunu'nun çıkarılarak sanayi kuruluşlarının kurulması
• I. ve II. Kalkınma Planları'nın (1933-1937) uygulamaya konulması, yurdun yeni yollarla donatılması
* Soyadı Kanunu gereğince, 24 Kasım 1934'de TBMM'nce Mustafa Kemal'e "Atatürk" soyadı verildi.