6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları 172. Sayfa



Haçlı Seferleri sonucunda Türkiye Selçuklu Devleti’nin Anadolu’daki fetihleri bir süre duraklamış, Doğu Roma İmparatorluğu’nun ise ömrü uzamıştır. Batı kültürü; şekeri, portakalı, Doğu’nun şifalı bitkilerini, ipek halılarını, porselen ve cam eşyalarını Haçlı Seferleri sırasında tanımıştır. Aynı şekilde yel değirmeni, pusula, usturlap, barut, kâğıt, matbaa gibi teknik buluşlar Haçlı Seferleri vasıtasıyla Avrupa’ya ulaşmıştır. Doğu ile Batı dünyası arasındaki ticari ilişkilerin artması Akdeniz kıyılarındaki limanların önemini de artırmıştır.


Soru: Haçlı Seferleri’nin sebepleri ve sonuçları ile ilgili verilen tabloları doldurunuz.

• Cevap:

Haçlı Seferleri’nin Sebepleri

• Ekonomik: Doğu’nun zenginliklerini ele geçirmek, ticaret yollarını kontrol altına almak.
• Dinî: Kudüs ve kutsal yerleri Müslümanların elinden almak, Hristiyanlığı yaymak.
• Siyasi: Avrupa’daki feodal beylerin güç kazanmak istemeleri, Papa’nın otoritesini artırma arzusu.

---

​

Haçlı Seferleri’nin Sonuçları

• Ekonomik: Doğu-Batı ticareti artmış, Akdeniz limanları önem kazanmıştır.
• Dinî: Müslümanlarla Hristiyanlar arasında uzun süren savaşlar olmuştur.
• Kültürel: Doğu’nun ilim ve kültürü Avrupa’ya taşınmıştır.
• Siyasi: Doğu Roma’nın ömrü uzamış, Anadolu’daki Türk fetihleri bir süre durmuştur.
• Teknik: Pusula, barut, kâğıt, matba gibi buluşlar Avrupa’ya geçmiştir.

 

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları 174. Sayfa



Türkiye Selçuklu sultanları, 12. ve 13. yüzyıllarda Anadolu’daki ticaret, yollarını birbirine bağlayan kapsamlı bir kervansaray ağı kurarak ekonomik, sosyal ve güvenlik açısından önemli bir sistem oluşturmuşlardır. Bu kervansaraylar, ana ticaret yolları üzerinde yaklaşık 30-40 kilometrelik aralıklarla, yani bir günlük mesafelerde inşa edilmiş ve yılın her mevsiminde hizmet vermiştir. Tüccarlar ve yolcular, bu yapılarda üç gün boyunca ücretsiz konaklama, yiyecek, içecek ve hayvanları için bakım hizmetlerinden faydalanabilmişlerdir. Devlet, güzergâhların güvenliğini sağlamakla kalmamış, yolculuk esnasında zarar gören tüccarların zararlarını da karşılayarak bir nevi sigorta sistemi uygulamıştır. Bu sistemin önemli örnekleri arasında Aksaray Sultan hanı, Antalya Evdir Han ve Kayseri Karatay Hanı bulunmaktadır (Görsel 3.77).

Soru: Kazanılan askerî zaferlerin Anadolu’nun imar ve iskân çalışmalarında ne gibi etkileri olabilir? Tartışınız.

• Cevap: Kazanılan askerî zaferler, Anadolu’da güvenliği sağladığı için halkın yerleşmesini kolaylaştırmıştır. Yeni fethedilen bölgelere Türkler yerleşmiş, şehirler kurulmuş ve imar faaliyetleri hızlanmıştır. Zaferler sayesinde kervansaray, cami, medrese, köprü gibi yapılar yapılmış; ticaret, eğitim ve kültürel hayat gelişmiştir.

 

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları 175. Sayfa​

Soru: Aşağıda verilen kavram ağını örnekte verildiği gibi uygun kelimelerle doldurunuz.

• Cevap:

XI-XIII. Yüzyıllar Arasında Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşması​

1. Anadolu’nun Türk Yurdu Olmasında ve Türk Yurdu Olarak Kalmasında Etkili Olan Savaşlar​

Bu süreçte Anadolu'nun kapılarını açan ve Türk hakimiyetini kesinleştiren temel askeri olaylar şunlardır:

• Pasinler Savaşı: Anadolu'ya yapılan ilk planlı büyük keşif harekâtıdır.
• Malazgirt Savaşı: Anadolu'nun kapılarının Türklere açıldığı dönüm noktasıdır.
• Miryokefalon Savaşı: Anadolu'nun kesin olarak Türk yurdu olduğunun tescillendiği savaştır.
• Haçlı Seferleri: Anadolu'daki Türk varlığını söküp atmak isteyen Batı dünyasına karşı verilen uzun süreli mücadelelerdir.

2. Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasına Katkıda Bulunan Devletler ve Beylikler​

Anadolu'da kurulan ilk Türk devletleri ve beylikleri, bölgenin kültürel ve demografik yapısını değiştirmişlerdir:

• Anadolu Selçuklu Devleti: Anadolu'daki Türk siyasi birliğini büyük oranda sağlayan ana güçtür.
• Danişmentliler: Eğitim ve mimari eserlerle Anadolu'nun İslamlaşmasına büyük katkı sağlamışlardır.
• Saltuklular: Erzurum ve çevresinde kurulan ilk Türk beyliklerinden biridir.
• Mengücekliler: Erzincan ve çevresinde bilim ve sanat eserleriyle öne çıkan beyliktir.
• Artuklular: Mardin ve Diyarbakır çevresinde köprüler ve medreselerle iz bırakan bir beyliktir.
• Çaka Beyliği: İlk Türk denizci beyliği olmasıyla önem taşır.
• Karamanoğulları: Türkçeyi resmi dil ilan ederek kültürel Türkleşmeye en büyük katkılardan birini vermişlerdir.

 

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları 176. Sayfa​

PERFORMANS GÖREVİ


Adı: Anadolu’nun Türkleşme ve İslamlaşma Süreci
Amacı: XI-XIII. yüzyıllar arasında meydana gelen askerî ve siyasi faaliyetlerin, Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşması sürecine etkilerini belirleyebilme
Beceri: Özetleme
Süre: 1 ders saati

Soru: XI-XIII. yüzyıllar arasında meydana gelen askerî ve siyasi faaliyetlerin Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasına etkilerine ilişkin yorumlarınızı içeren bir metin hazırlayınız.


Soru: Yazınızda Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanmaya özen gösteriniz.

• Cevap:

XI-XIII. yüzyıllar arasında Anadolu, Türklerin yaptığı askerî ve siyasi faaliyetlerle köklü bir değişim yaşamıştır. 1071 Malazgirt Zaferi, Türklerin Anadolu'ya girişini hızlandırmış ve bu toprakların yeni bir yurt olmasının yolunu açmıştır. Ardından yapılan fetihler sayesinde Anadolu'da Türk hâkimiyeti güçlenmiş, kaleler, şehirler ve köyler kurulmuştur.

Miryokefalon Zaferi, Türklerin Anadolu'dan çıkarılamayacağını kesin olarak göstermiştir. Bu zaferden sonra Anadolu artık bir Türk yurdu olarak kabul edilmiş, Selçuklular imar faaliyetleriyle camiler, medreseler, kervansaraylar ve köprüler inşa etmiştir. Böylece İslamiyet'in izleri Anadolu'nun her köşesine yayılmıştır.

Sonuç olarak, askerî zaferler ve siyasi gelişmeler Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasını sağlamıştır. Türkler bu topraklarda kalıcı olmuş, hem millî hem de dinî kimlikleriyle Anadolu'yu yurt edinmişlerdir.

Soru: Hazırladığınız metinde dönemin mimari eserlerine ait görsellere de yer vererek afiş veya poster hazırlayınız.

 

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları 177. Sayfa​

Soru: Şemadaki ifadelerden bazıları doğru, bazıları yanlıştır. En üstteki ifadeden başlayıp, verdiğiniz cevapları takip ederek doğru çıkışa ulaşınız.

• Cevap:

1. Başlangıç Kutucuğu:

• İfade: "Pasinler Savaşı, Selçukluların Doğu Roma’ya karşı kazandıkları ilk büyük zaferdir."
• Seçim: Doğru (D) yolundan devam ediliyor.

2. İkinci Adım (Sol Üst):

• İfade: "Malazgirt Zaferi, Türkler için 'devlet ve vatan kuran zafer' olarak adlandırılır."
• Seçim: Doğru (D) yolundan devam ediliyor.

3. Üçüncü Adım (Sol Alt):

• İfade: "UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası Saltuklular tarafından inşa edilmiştir."
• Bilgi Notu: Bu ifade tarihsel olarak yanlıştır; çünkü bu eser Mengücekliler tarafından yapılmıştır. Görselde de Yanlış (Y) yolu seçilmiştir.

4. Sonuç:

• Bu rota takip edildiğinde ulaşılan çıkış: 2. ÇIKIŞ