6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları 161. Sayfa

Soru: XII. Yüzyılda Anadolu’da Bir Gün” adlı metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.


XII. Yüzyılda Anadolu’da Bir Gün


Aybars, sabahın ilk ışıklarıyla uyandı. Elini yüzünü yıkadıktan sonra annesinin hazırladığı kahvaltıya hevesle oturdu.


Annesinin tandırda pişirdiği sıcacık ekmeğin üstüne sürdüğü tereyağı mis gibi kokuyordu. Bugün özel bir gün olduğu için sofrada yok yoktu. Yörük peyniri, yağlı kavurma, bal, zeytin, yoğurt. .. Sofranın başında, göğün mavisine karışan dağların sessizliğinde ailece kahvaltı yaptılar.



Kahvaltıdan sonra bir an evvel obanın diğer çocuklarıyla buluşmak için acele etti. Aslında her gün oyun oynarlardı. Aşık oyunu, çelik-çomak,
ceviz oyunu, mangala, top, yumurta oyunu gibi oyunları çok severlerdi. Bugün ise düğün sebebiyle zamanları dardı. Çocuklar, bugün için birlikte mangala oynamaya karar vermişlerdi.


Oyun sonrası çadıra doğru geldiğinde ablası Begümün düğün hazırlıklarının başladığını gördü. Aybars’ın ailesi düğün için yün halılar ve kilimler serdi. Çeyiz sandığı açıldı; içinde işlemeli kumaşlar, kemerler ve el yapımı bakır kaplar vardı. Aybars’ın annesi ve obanın hatunları rengârenk şalvarlarını giymiş, gelen misafirler için kuzu etinden keşkek ve buz gibi ayran hazırlıyordu.


Aybars ise babasının atlarını yıkamak ve otlatmak için çadırlarının önündeki geniş obaya çıktı. Kardeşleriyle düğün için getirilen atların bakımına yardım etti. Atlar, düğünlerinin vazgeçilmez simgesiydi; üzer/erine rengarenk kilimler ve nazar boncukları yerleştirilmişti. Düğün vakti geldiğinde obanın yaşlıları ve beyleri kurulan büyük otağın önünde toplandı.


Soru: Metin ve görsellerde verilen Anadolu Türk kültürüne ilişkin özelliklerden günlük hayatınızda devam edenler hangileridir? Söyleyiniz.

• Cevap: Günümüzde hâlâ ailece sofraya oturmak, düğünlerde geleneksel yemekler hazırlamak, çeyiz geleneği, nazar boncuğu kullanmak ve çocuk oyunları (mangala, top, yumurta yarışı) devam etmektedir.

Soru: Bazı kültürel özelliklerin nesiller boyunca devam etmesinin sebepleri nelerdir? Tartışınız.

• Cevap: Bu kültürel özellikler toplumun birlik ve beraberliğini güçlendirdiği, aile bağlarını koruduğu ve geçmişle bağımızı koparmadığı için nesiller boyunca devam etmiştir. Ayrıca milletimizin değerlerine sahip çıkma anlayışı da bu geleneklerin yaşamasını sağlamaktadır.

 

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları 162. Sayfa​

Türklerin Anadolu’yu yurt edinme süreci Büyük Selçuklular ile başlamıştır. Bu dönemde Selçuklular ve Doğu Roma İmparatorluğu arasında önemli savaşlar yaşanmıştır. Anadolu’yu yurt edinen Türkler, Avrupa’da başlayan ve İslam dünyasını hedef alan Haçlı seferleri sırasında Anadolu’yu korumuşlardır.


Soru: Aşağıda Anadolu’nun Türkleşme ve İslamlaşma süreci ile Haçlı Seferleri hakkında açıklamaların yer aldığı karışık bir tarih şeridi verilmiştir. Bu olayları açıklamalardan hareketle doğru sırayla tarih şeridine yerleştiriniz.

• Cevap:

1000–1100: E (1048 Pasinler) → C (1071 Malazgirt) → D (1096 I. Haçlı)
1100–1200: Ç (1147 II. Haçlı) → B (1176 Miryokefalon) → A (1189 III. Haçlı)

 

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları 163. Sayfa​

Soru: Anadolu’nun Türkleşme ve İslamlaşma sürecinde meydana gelen gelişmeler ile ilgili kaynakları inceleyiniz.


Soru: Anadolu’ya yönelik Türk akınlarının giderek artması karşısında Doğu Roma imparatorları ne gibi tedbirler almış olabilir? Tartışınız.

• Cevap: Doğu Roma imparatorları, Türk akınlarını durdurmak için sınır kalelerini güçlendirmiş ve askerî birlikleri artırmış olabilirler. Ayrıca Anadolu içlerine doğru ilerleyen Türkleri durdurmak için yeni ordular toplamış, stratejik noktalarda savunma hatları kurmuşlardır. Yerel halkı korumak için vergi düzenlemeleri yapmış, zaman zaman da Türklerle barış ve ittifak anlaşmaları imzalamış olabilirler.

 

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları 165. Sayfa​

Anadolu’da Malazgirt Zaferi’nden sonra başlayan Türk hâkimiyeti, yeni bir devir açmıştır. İslami eserler ve İslami yaşayış tarzı, Anadolu’nun çehresini bütünüyle değiştirmiştir. Türkler, Anadolu’ya ebediyen silinmeyecek damgalarını vurmuşlardır. Böylece, Malazgirt Zaferi, “devlet ve vatan kuran zafer” olarak gerçek değerini kazanmıştır. Bu savaşla Doğu Roma büyük oranda güç kaybetmiştir. Sultan Alp Arslan, savaşın sonunda Selçuklu ve Türkmen beylerine Anadolu’nun fethi emrini vermiştir. Bu emir üzerine Anadolu’da bağımsız beylikler kurulmuştur. Doğu Roma kuvvetleri ise bütün çabalarına rağmen ne Türk beylerinin ilerlemesini ne de Anadolu’nun fethini engelleyebilmiştir. Anadolu, süratli bir şekilde el değiştirmeye başlamıştır.


Soru: Sultan Alp Arslan’a Malazgirt Zaferi ile ilgili duygularınızı ifade ettiğiniz bir mektup yazınız.

• Cevap:

Sevgili Sultan Alp Arslan,

26 Ağustos 1071’de kazandığınız Malazgirt Zaferi ile bizlere Anadolu’nun kapılarını açtınız. Cesaretiniz, liderliğiniz ve askeri zekânız sayesinde Türkler için yeni bir yurt kazanıldı. Bu zaferle birlikte sadece toprak değil, geleceğimiz de güvence altına alındı.


Sizin kahramanlığınız ve askerlerinizin fedakârlığı bizlere gurur verdi. Anadolu’yu Türk ve İslam yurdu yapma yolunda attığınız bu adım, milletimizin tarihine altın harflerle yazılmıştır. Size ve ordunuza minnettarız.



Saygılarımla,
Bir Türk evladı

 

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları 169. Sayfa​

Böylece Malazgirt’ten sonra Türk tarihinin ikinci büyük zaferini kazandı. Miryokefalon Zaferi Türkler için “devlet ve vatan koruyan zafer” olarak tarihteki gerçek yerini ve değerini almıştır.


Miryokefalon Savaşı, Türklerin Anadolu’dan atılamayacağının ve Anadolu’nun Türk yurdu olarak anılacağının göstergesidir. Doğu Romalıların Türkleri Anadolu’dan gönderme ümitleri büsbütün kırılmıştır. Doğu Roma imparatorluğu bundan sonra sürekli olarak savunmaya geçmiştir. öte yandan Türkler de daima fetihler peşinde koşmaya devam etmiştir. Miryokefalon Zaferi Türklerin Anadolu’da geniş imar faaliyetinde bulunabilmeleri ve kalıcı eserler meydana getirebilmeleri için uygun bir ortam yaratmıştır.



Miryokefalon Zaferi’nden sonra Türkiye Selçuklu sultanları Anadolu’da siyasi birliği sağlamayı ve devleti doğal sınırlarına ulaştırmayı amaçlamışlardır. Türkiye Selçukluları, Danişmentli, Saltuklu ve Mengücekli beyliklerine son vermiş; Sinop’u ve Antalya’yı fethederek devletin sınırlarını kuzeyde ve güneyde denizlere ulaştırmışlardır. 1. Alâeddin Keykubad, Alâ’îyye (Alanya) ve Alara kalelerini fethederek Türkiye Selçuklu Devletini en geniş sınırlarına ulaştırmıştır. Türkiye Selçuklu Devleti, Alâeddin Keykubad zamanında artık siyasî birliğini büyük ölçüde sağlamıştır. Böylece sınırları neredeyse bugünkü Türkiye Cumhuriyeti’nin sınırlarına ulaştırmıştır.


(…)Türkiye Selçuklu Devleti, Sultan Alâeddîn Keykubâd’dan sonra, daha önce batıdan (Haç- ^ lılar ve Bizans) olduğu gibi, doğudan da büyük bir istilâ hareketine maruz kaldı. Bu, Moğol istilâsı idi. Bu sırada Türkiye Selçuklu tahtında bulunan Sultan il. Gıyâseddîn Keyhüsrev (1237-1246), Moğollar karşısında kuvvetli bir mücadele iradesi ortaya koyamadı. 1243 yılında, Erzincan’ın Kösedağ yöresinde (Sivas ile Erzincan arası) yapılan savaşta Moğollara, utanç verici bir şekilde yenildi ve kaçtı. (… ) Türkiye Selçuklu Devleti de bir daha kurtulmamak üzere Moğol hâkimiyeti altına girdi. (… ) Bu karanlık devir, Türkiye Selçuklu iktidarının kendi içindeki tükenişine kadar devam etti (1308). (…) Daha açık bir ifade ile söylememiz gerekirse, çöken Türkiye Selçuklu Devletinin varisi ve devamı olarak Anadolu’da 20 kadar Türk beyliği birden kuruldu. (…)


Soru: Türkiye Selçuklu Devleti’nin yıkılma sürecine girmesi Anadolu’daki imar ve iskân faaliyetlerini nasıl etkilemiş olabilir? Düşüncelerinizi söyleyiniz.

• Cevap: Türkiye Selçuklu Devleti’nin yıkılma sürecine girmesiyle Anadolu’da imar ve iskân faaliyetleri yavaşlamış, birçok şehir ve köy Moğol baskısı yüzünden zarar görmüştür. Yeni eserler yapılmakta zorlanılmış, halkın güvenliği azalmıştır. Ancak daha sonra ortaya çıkan Anadolu beylikleri bu faaliyetleri yeniden canlandırarak cami, medrese, kervansaray gibi eserler inşa etmişlerdir.