6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları 154. Sayfa​

Büyük Selçuklular (1040-1157)


Devlet, ismini Tuğrul Bey’in dedesi Selçuk Bey’den almıştır. Tuğrul Bey, Gazneliler ile yapılan Dandanakan Savaşı’nı kazanarak Merv, Dandanakan, Semerkant, Buhara, Nişabur, Rey ve çevresinde Büyük Selçuklu Devleti’ni kurmuştur.


Soru: Verilen haritaya göre Büyük Selçuklular kendinden önceki İslam devletlerinden farklı olarak İslamiyet’in hangi coğrafyalara yayılmasını sağlamıştır? Söyleyiniz.

• Cevap: Haritaya göre Büyük Selçuklular, İslamiyet’in Anadolu, Suriye, Filistin, Irak, İran ve Horasan gibi bölgelere yayılmasını sağlamıştır. Ayrıca Bizans sınırlarına kadar ilerleyerek İslamiyet’in batıya taşınmasına katkıda bulunmuşlardır.

 

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları 157. Sayfa​

Obruk Gölü manzaralı “Kervansaray Otel” turizme katkı sunacak


“… Konya’da restorasyonu tamamlanan Kızören Obruğu’nun yanındaki Selçuklu dönemi eserlerinden Obruk Hanı, otel olarak hizmet verecek. Konya-Aksaray kara yolunun 70. kilometresinde yer alan Kızören Obruğu’nun yanında, 800 yıl önce inşa edilen Selçuklu kervansarayı, 3 yıl süren restorasyon çalışmalarının ardından 13 odalı bir otele dönüştürüldü…”


Türkiye’de en çok tercih edilen isimler ’Yusuf ve ’Zeynep’ oldu


” … Türkiye’de dünyaya gelen bebekler için erkeklerde “Yusuf’, kızlarda ise “Zeynep” en çok tercih edilen isimler arasında ilk sırada yer aldı. Açıklamaya göre, 2021’de dünyaya gelen 1 milyon 91 bin 143 bebek içerisinde erkeklerden 7 bin 540’ına Yusuf, 6 bin 236’sına Miraç, 6 bin 222’sine Eymen; kız bebeklerden de 11 bin 179’una Zeynep, 7 bin 316’sına Elif, 6 bin 335’ine Defne ismi verildi…”


Soru: Türklerin İslamiyet’i kabulüyle birlikte sosyal ve kültürel hayatlarında meydana gelen değişimlerin sonuçlarını günümüz koşullarıyla karşılaştırınız. Elde ettiğiniz bilgileri aşağıdaki karşılaştırma tablosuna yazınız.

• Cevap:

Türklerin İslamiyet’i Kabulüyle Beraber Sosyal ve Kültürel Hayatlarında Meydana Gelen Değişim​

• Göçebe yaşamdan yerleşik hayata geçildi.
• Cami, medrese, türbe gibi yapılar yapıldı.
• Hat, tezhip, minyatür ve ebru gibi sanat dalları gelişti.
• Arap alfabesi kullanılmaya başlandı.
• Dinî ve ahlaki konular edebiyatta işlendi.

---

Türklerin İslamiyet’i Kabulüyle Beraber Sosyal ve Kültürel Hayatlarında Meydana Gelen Değişimin Günümüze Yansımaları​

• Bugün modern şehirler ve düzenli yerleşim yerleri vardır.
• Camiler, türbeler ve medreseler hâlâ kültürel miras olarak korunmaktadır.
• Geleneksel sanatlarımız (hat, tezhip, ebru) günümüzde de sürdürülmektedir.
• Latin alfabesi kullanılmasına rağmen İslami eserler korunmuştur.
• Okullar ve üniversitelerle eğitim sistemi gelişmiştir.

 

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları 158. Sayfa​

PERFORMANS GÖREVİ


Adı: Hikâye tasarlama
Amacı: İslamiyet’in kabulüyle Türklerin sosyal ve kültürel hayatlarında meydana gelen değişimin sonuçlarını dönemin koşulları içinde açıklama
Beceri: Tarihsel empati
Süre: 2 ders saati


Yönerge:



Edindiğiniz bilgilerden hareketle kendinizi İslamiyet Öncesi Dönem’den İslamiyet’in kabulüne geçiş aşamasında yaşayan biri olarak hayal ediniz.
Bu doğrultuda aşağıdaki alana İslamiyet’in kabulüyle sosyal ve kültürel hayatınızda meydana gelen değişimlere ilişkin bir hikâye yazınız. Hikâyenizi tasarlarken yaşanan değişimi çok yönlü bir bakış açısıyla değerlendiriniz. (Hikâyenizi defterinize yazınız.)
Hikâyenizi yazarken Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanmaya özen gösteriniz.
Hikâyenizde İslamiyet’in kabulüyle Türklerin sosyal ve kültürel hayatlarında meydana gelen değişimin sonuçlarını dönemin koşulları çerçevesinde açıklayınız.
Açıklamalarınızda geçmişten günümüze uzanan millî ve manevi değerlere saygı duymamızın gerekliliğini vurgulamayı unutmayınız.


Soru: Oluşturduğunuz hikâyeler derecelendirme ölçeğiyle değerlendirilecektir.

• Cevap:

Hikâyenin Adı: Yeni Işık
Hikâyenin Konusu: Türklerin İslamiyet’i kabul etmesiyle sosyal ve kültürel hayatta yaşanan değişimlerin bir ailenin gözünden anlatılması.
Hikâyenin Kahramanları: Ali Bey, oğlu Kaan, oba halkı, bilgin derviş.
Hikâyede Değindiğiniz Millî ve Manevi Değerler: Birlik ve beraberlik, adalet, yardımlaşma, ilim ve eğitime verilen önem, ibadet ve cami kültürü, aile bağları.


Hikâyenin Adı: Yeni Işık


Ben Kaan. Türkistan bozkırlarında yaşayan bir obanın oğluyum. Küçük yaşlarımdan beri at koşturur, oba çadırlarının arasında büyürdüm. Hayatımız göçlerle geçerdi. Yazın yaylalara, kışın ise kışlaklara giderdik. Babam Ali Bey bize hep cesur ve özgür olmamızı öğütlerdi. Ama hayatımızda yeni bir değişim başladı: İslamiyet’le tanıştık.


Obamıza gelen bilgin dervişler bize İslam’ın doğruluğu, adaleti ve yardımlaşmayı öğretti. Artık sadece oba beyinlerinin sözünü değil, Allah’ın emirlerini de dinlemeye başladık. İlk kez birlikte cemaat olup dua ettik. Çadırlarımızın yanında mescitler yapıldı. Kadınlarımız, erkeklerimiz, çocuklarımız hep beraber ilim öğrenmeye yöneldik. Medreselerde okumayı, yazmayı öğrenenler çıktı. Eskiden yalnızca hayvancılık yaparken artık kitaplardan da faydalanmaya başladık.


Bayram günlerinde bütün oba bir araya gelir oldu. Büyüklerimizi ziyaret eder, fakirlere yardım ederdik. Birlik ve beraberlik daha da arttı. Artık sadece göçebe bir halk değildik; ilimle, adaletle ve imanla yolumuzu aydınlatan bir millet olmuştuk. Bizim için İslamiyet yeni bir ışık oldu.



Sonuç: İslamiyet’i kabul edince hem sosyal hayatımızda hem de kültürümüzde büyük değişimler yaşadık. Bu değişimler bizi bugünlere taşıdı ve millî, manevi değerlerimize sahip çıkmayı öğrendik.

 

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları 159. Sayfa​

İslamiyet’in kabulüyle Türklerin sosyal ve kültürel hayatlarında meydana gelen değişim ile ilgili örnek cümleler verilmiştir.


Soru: Verilen cümlelerle kutulardaki alanları eşleştiriniz (Cümlenin numarasını ilişkili olduğu alanın altındaki kutuya yazınız.).


1. Türklerde Arap alfabesinin kullanımı yaygınlaşmıştır.
2. Konargöçer hayat devam etmiş ancak büyük şehirler kurulmaya başlanmıştır.
3. Medrese, ribat, cami, hastane gibi yapılar inşa edilmiştir.



4. Türkçe konuşulmaya devam edilmiş ancak Arapça ve Farsça kelimeler dilimize girmeye başlamıştır.
5. Minyatür, ebru yapımı devam etmiş, Arap kültürünün etkisi ile hat ve tezhip sanatı gelişmiştir.
6. Hayvancılık ve at biniciliği önemini korumuştur.
7. Yöneticiler ve halk İslamî isim ve ünvanlar kullanmaya başlamışlardır.
8. Kurgan mezar anlayışı terk edilmiş İslam kültürüne türbe mimarisi kazandırılmıştır.
9. Yapıları süslerken geometrik şekilleri ve bitki motiflerini kullanmışladır.
10. Heykel ve balbal yapımına çok fazla rastlanmamaktadır.
11. Kutadgu Bilig, Divanü Lügati’t-Türk gibi eserler kaleme alınmıştır.
12. Uygurlardan kalan tapınaklar camiye dönüştürülmüştür.

• Cevap:

Hayat biçimi​

• 2, 6, 7

Yazı, dil ve edebiyat​

• 1, 4, 11

---

Sanat​

• 5, 9, 10

Mimari​

• 3, 8, 12

 

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları 160. Sayfa​

Soru: Konya şehir planında konumu ve görselleri verilen Türkiye Selçuklu Devleti’ne ait eserleri inceleyiniz. Soruları cevaplayınız.


Soru: Konya şehir planında verilen eserler hangi amaçlarla yapılmış olabilir? Bu eserler Anadolu’da nasıl bir kültürel değişim meydana getirmiş olabilir? Düşüncelerinizi söyleyiniz.

• Cevap:

Konya şehir planında verilen eserler farklı amaçlarla yapılmıştır:

• Alaeddin Camii, İplikçi Camii ve Mevlana Dergâhı ibadet için yapılmıştır.
• İnce Minareli Medrese eğitim ve bilim merkezi olarak inşa edilmiştir.
• Selçuklu Köşkü yönetim merkezi olarak kullanılmıştır.
• Sahip Ata Külliyesi ise hem ibadet hem sosyal hizmetler için yapılmıştır.

Bu eserler Anadolu’da İslam kültürünün yayılmasına, şehirlerin gelişmesine, eğitim ve bilim hayatının canlanmasına, sanatta taş işlemeciliği ve süsleme sanatlarının ilerlemesine katkı sağlamıştır. Böylece Anadolu, Türk-İslam kültürünün önemli bir merkezi hâline gelmiştir.