2025-2026 5. Sınıf Sosyal Bilgiler 2. Ders Kitabı Cevapları

[MaArif Faruk]

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (2. Kitap) Sayfa 132​

ÖĞRENELİM

Teknolojinin olumlu veya olumsuz etkileri, insanların teknolojiyi kullanma biçimleriyle ilgilidir. Teknolojik ürünlerin yapım amacını ve kullanımında dikkat edilecek hususları bilmek; bu ürünleri doğru zamanda, miktarda ve yerde kullanmak, kullandığımız ürünün verimliliğini artırır. Bunun tersini düşünecek olursak kullandığımız teknolojik ürünün olumsuz sonuçları ile karşı karşıya kalırız. Bu yüzden teknolojik araçları kullanırken kendimize “Hangi cihaz ne yapmaya yarıyor, neyi yaparsam daha kullanışlı hâle getiririm, hangi amaçla kullanırsam faydası dokunur, kullanırken nelere dikkat etmeliyim?” sorularını sormalıyız.

Cep telefonu, tablet ve dizüstü bilgisayar taşınabilir teknolojik ürünler olduğundan genel ağ kullanımı ile birlikte artan rolleriyle hayatımızın her alanında yer almaktadır (Görsel 6.22). Evde, okulda ve iş hayatında taşınabilir teknolojilerin kullanım alanı her geçen gün artmaktadır.

Soru: Taşınabilir teknolojik ürünlerin kullanımı ile ilgili aşağıdaki metinleri okuyunuz. Analiz kartına uzman görüşlerinin bakış açısını ve kendi görüşünüzü yazınız.

Uzman Görüşü 1

Sadece bir telefon deyip de geçmemek gerek. Akıllı telefonlar hayatımızın merkezine yerleşmiş durumda. Bu küçük aletler sayesinde hayatımız o kadar kolaylaştı ki… Tüm bilgiler elimizin altında artık. İstediğimiz yeri sanal ortamda gezebiliyor, mağaza mağaza dolaşmadan alışveriş yapabiliyoruz… Daha neler neler… Son derece kaliteli fotoğraflar çekebiliyor, banka işlemlerini bir tuşla halledebiliyor, çeşitli uygulamalarla hiç bilmediğimiz yerleri kolayca bulabiliyoruz. Akıllı telefonlar çoktan bizden biri olmuş durumda. Onlar olmadan dışarıya adım bile atamıyoruz. Bize bir nefes kadar yakın bu küçük aletlere sıkı sıkıya sarılıp hayatın hızına ayak uydurmalıyız.


Uzman Görüşü 2

Teknoloji insanın hayatını kolaylaştırır. Bulaşık makinesi, ütü veya çamaşır makinesinin hayatımızda olmadığını bir düşünün. Hayatımız ne kadar zorlaşırdı. Kendi küçük ama etkileri çok büyük olan akıllı telefonlar ise bizim hayatımızı kolaylaştırmak bir yana dursun âdeta hayatımızı esir almış durumda. İnsanları yalnızlaştıran bu teknolojik ürün, göz sağlığımız başta olmak üzere fiziki sağlığımızı etkilemekle beraber ruh sağlığımıza da zarar vermektedir. Yanımızdan bir an bile ayırmadığımız bu küçük aletin bağımlılığından bir an önce kendimizi ve yakınlarımızı kurtarmalıyız.

• Cevap:

ANALİZ KARTI

Uzman Görüşü 1: Akıllı telefonlar hayatı kolaylaştırır, bilgiye erişimi hızlandırır ve günlük işlemleri pratik hâle getirir. Çeşitli uygulamalarla alışverişten bankacılık işlemlerine kadar birçok işlev sunar.

Uzman Görüşü 2: Akıllı telefonlar bağımlılık yapabilir ve fiziksel sağlık sorunlarına yol açabilir. Aşırı kullanımı yalnızlaşmaya, göz ve ruh sağlığı problemlerine neden olabilir.

Konu ile İlgili Görüşünüz: Akıllı telefonlar hem olumlu hem de olumsuz etkiler barındırır. Doğru ve dengeli kullanıldığında hayatı kolaylaştırır, ancak aşırı ve kontrolsüz kullanım bağımlılığa ve sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle bilinçli kullanım önemlidir.

 

[MaArif Faruk]

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (2. Kitap) Sayfa 133​

Soru: Teknolojik ürünlerin kullanımı ile ilgili verilen görsel, metin ve haberleri okuyunuz. Soruları cevaplayınız.

Soru: Görsellerdeki çocuklardan hangisinin bilgisayar kullanırken duruş şekli doğrudur? Diğer görsellerdeki yanlışlar nelerdir? Açıklayınız.

• Cevap: Görsel 6.24’teki çocuk bilgisayar kullanırken doğru duruş pozisyonundadır. Dik oturmakta, ekran mesafesi göz hizasında ve yeterli aydınlatma sağlanmıştır. Görsel 6.23’teki çocuk bilgisayara fazla yakından bakmakta ve kambur oturmaktadır. Görsel 6.25’teki çocuk ise dizüstü bilgisayarı yatarken kullanmakta ve bu duruş hem sırt hem de boyun sağlığı açısından yanlıştır.

Soru: Sahip olduğunuz veya kullandığınız taşınabilir teknolojik ürünler var mı? Varsa bunlar nelerdir? Açıklayınız.

• Cevap: Evet, taşınabilir teknolojik ürünlerim var. Cep telefonu ve tablet kullanıyorum.

Soru: Bu teknolojik ürünleri ne zaman, ne kadar süre, hangi ortamlarda ve hangi amaçlarla kullanıyorsunuz? Söyleyiniz.

• Cevap: Bu teknolojik ürünleri genellikle ders çalışmak, araştırma yapmak ve oyun oynamak için kullanıyorum. Günde 1-2 saat kullanıyorum ve genellikle oturma odasında veya çalışma masamda kullanıyorum.

AFAD Acil Çağrı Mobil Uygulaması hayat kurtarıyor

“… Kahramanmaraş merkezli, 7,7 büyüklüğündeki depremin ardından geliştirilen ve acil yardım çağrısı yapma imkânı veren ‘AFAD Acil Çağrı Mobil Uygulaması’ hayat kurtarıyor. Uygulama, telefon şarjı bitse de konum bilgileri sisteme işlendiği için afetzedelere ulaşma imkânı sağlıyor…”

(Genel ağdan alınmıştır.)

Seyir hâlinde cep telefonu kullanımı kazalara yol açıyor

“… Sürücülerin seyir hâlinde cep telefonu ile uğraşmaları, kazalara ve can kayıplarına yol açabilmektedir. Oysaki telefona birkaç saniyelik bir bakış bile büyük risk taşıyor. Türkiye’de günde ortalama 20-25 kişi trafik kazaları nedeniyle hayatını kaybederken bu trafik kazalarının büyük çoğunluğuna ise cep telefonu kullanımı yol açıyor…”

(Genel ağdan alınmıştır.)

Soru: Haberlerde olduğu gibi günlük hayatınızda cep telefonunun bilinçli veya bilinçsiz kullanımına verilebilecek örnekler nelerdir? Söyleyiniz.

• Cevap: Cep telefonunun bilinçli kullanımına örnek olarak acil durumlarda AFAD Acil Çağrı Mobil Uygulaması üzerinden yardım çağrısı yapmak verilebilir. Bilinçsiz kullanıma ise araç kullanırken cep telefonuyla ilgilenmek veya yürürken telefona bakarak dikkatsiz davranmak örnek gösterilebilir.

 

[MaArif Faruk]

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (2. Kitap) Sayfa 134​

Tablet; ortalama bir kitap büyüklüğünde, birçok bilgisayar işlemini gerçekleştirebilen, kablosuz ve akıllı bir cihazdır. Tabletler, akıllı telefon ve bilgisayarda yapılabilecek hemen her şeyi yapmamıza imkân sunmaktadır. Aşağıdaki haberleri okuyunuz ve soruları cevaplayınız.

Tablet kullanımı çocukların dil gelişimini etkiliyor

”… Bir çocuğa çok küçük yaşta tablet kullandırmak, çocuk için bazı becerilerin gelişmesini geciktirebilir. Örneğin küçük yaşta yoğun bir şekilde tablet kullanmaya başlayan bir çocuğun konuşma becerileri, yaşıtlarının gerisinde kalabilir. Çünkü çocuklar, tabletle oynarken konuşma ihtiyacı hissetmezler…”
(Genel ağdan alınmıştır.)

Uzaktan eğitime tablet desteği

“… T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, uzaktan eğitim sürecinde eğitime evinden ulaşamayan çocuklara tablet dağıtıyor. Öğrenciler, tabletler aracılığı ile derslerde daha aktif olup anlatılanları daha kolay öğrenme imkânına kavuşuyor. Ayrıca öğrenciler, TRT EBA kanallarının yanında uzaktan eğitimin önemli bir ayağı olan “EBA”ya genel ağdan ulaşabiliyorlar.

Soru: Tabletlerin bilinçli kullanılmasının öğrencilere ve eğitime sunacağı katkılar nelerdir? Örnekler veriniz.

• Cevap: Tabletlerin bilinçli kullanımı, öğrencilere ders materyallerine kolay erişim sağlayarak öğrenmeyi destekler. Örneğin, EBA ve dijital kütüphaneler aracılığıyla ders içeriklerine ulaşabilir, interaktif uygulamalar sayesinde konuları daha eğlenceli ve kalıcı şekilde öğrenebilirler.

 

[MaArif Faruk]

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (2. Kitap) Sayfa 135​

Soru: Görsellerdeki bulaşık makinelerinden hangisinin kullanım şekli doğrudur, hangisinin kullanım şekli doğru değildir? Belirleyerek açıklayınız.

• Cevap:

Görsel 6.31: Doğru kullanım, tabaklar ve bardaklar düzenli yerleştirilmiş, suyun her yere ulaşması sağlanmıştır.
Görsel 6.32: Yanlış kullanım, tabaklar düzensiz ve makine tam dolu değildir, su verimli kullanılmamaktadır.

Soru: Sahip olduğunuz teknolojik aletleri aşağıdaki tabloya yazınız. Yazdığınız teknolojik aletlerin doğru ve yanlış kullanımına örnekler veriniz.

• Cevap:

Teknolojik Aletler	Doğru Kullanımı	Yanlış Kullanımı
Telefon	Acil durumlarda arama yapmak, bilgi araştırmak	Araç kullanırken veya ders sırasında kullanmak
Tablet	EBA üzerinden ders çalışmak, ödev yapmak	Sürekli oyun oynamak, dersleri aksatmak
Bilgisayar	Ödev yapmak, araştırma yapmak, eğitim videoları izlemek	Uzun süre başında oturup sağlık problemleri yaşamak
Televizyon	Belgesel ve eğitim programları izlemek	Çok uzun süre izleyerek zaman kaybetmek

 

[MaArif Faruk]

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (2. Kitap) Sayfa 136​

Soru: Aşağıdaki haberleri okuyunuz ve soruları cevaplayınız.

Akkor ampuller fazla enerji tüketiyor

“… Uzmanlar, fazla elektrik tüketen klasik akkor ampullerin kullandığı enerjinin sadece yüzde 5’lik bölümünü ışığa dönüştürdüğünü, kalan büyük bölümünü ise ısıya çevirdiğini açıkladı…”

Yirmi yıl dayanan ampul piyasada

“… Yirmi yıl dayanan led ampul, Dünya Çevre Günü’nde piyasaya sürüldü. Led ampuller, düşük maliyetle yüksek verimlilik sağlıyor. Üretilen led ampul, elektrik gücünün yüzde 25’ini ışığa dönüştürerek yüzde 80’e varan tasarruf sağlayabiliyor…”

Soru: Günlük hayatta kullandığımız ampulün daha verimli kullanımı için neler yapılabilir? Yazınız.

• Cevap: Ampulün daha verimli kullanımı için LED ampuller tercih edilmelidir. Gereksiz yanan lambalar kapatılmalı ve gün ışığından maksimum düzeyde faydalanılmalıdır.

Soru: Haberlerde olduğu gibi günlük hayatınızda televizyonun bilinçli veya bilinçsiz kullanımına verilebilecek örnekler nelerdir? Söyleyiniz.

• Cevap:

Bilinçli Kullanım: TRT EBA TV gibi kanallardan ders izlemek ve belgesel, haber gibi eğitici programlar izlemek.
Bilinçsiz Kullanım: Uzun süre televizyon izleyerek hareketsiz kalmak ve bu durumun obeziteye neden olması, gereksiz programlar izleyerek zaman kaybetmek.