6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı 38. Sayfa Cevapları İkinci Kitap
Soru: Aşağıdaki örnek olayı okuyunuz ve örnek olayla ilgili 5N 1K sorularını cevaplayınız.

Örnek Olay 1

Elif Hanım bir kasabada çiftçilik yapmaktadır. Ailesinden kalan tarlanın bir kısmını satmak istemektedir. Tapu işlemleri için birkaç kez şehir merkezine gitmesi gerektiğini öğrenince bu durum gözünde büyümüştür. Tarla işleriyle meşgul olduğu için vakit bulmakta zorlanmakta ve şehir merkezine gitmenin masraflarından çekinmektedir. Oğlu Emir ise okulda dijital vatandaşlık konularını öğrenmiştir. Emir, annesine daha önce PTT’den aldığı e-Devlet şifresini kullanarak e-Devlet üzerinden birçok tapu işleminin kolayca yapılabileceğini anlatmıştır. Ardından annesinin akıllı telefonuna e-Devlet uygulamasını indirmesine yardım etmiş ve annesine uygulamayı nasıl kullanacağını göstermiştir. Elif Hanım, e-Devlet üzerinden tarlanın bilgilerini kontrol etmiş, gerekli belgeleri yüklemiş ve satış işlemi için randevu almıştır. Bir hafta içinde sadece bir kez tapu müdürlüğüne giderek tüm işlemleri tamamlamıştır. Eskiden günler sürebilecek bu süreç, dijital araçlar sayesinde hızlı ve zahmetsiz şekilde çözülmüştür.

Soru: Elif Hanım vatandaşlık haklarını kullanırken e-Devlet uygulamasından nasıl yararlandı?

• Cevap: Tapu bilgilerini kontrol etti, belgeleri yükledi ve satış işlemi için randevu aldı.

Soru: Elif Hanım e-Devlet uygulamasına nereden ulaşabildi?

• Cevap: Akıllı telefonuna indirdiği uygulamadan ulaştı.

Soru: Elif Hanım e-Devlet uygulamasını kullanmasaydı ne gibi zorluklarla karşılaşırdı?

• Cevap: Şehir merkezine defalarca gitmek zorunda kalır, zaman ve masraf harcardı.

Soru: Elif Hanım e-Devlet uygulamasını neden kullanmak istedi?

• Cevap: İşlerini daha hızlı, kolay ve masrafsız yapmak için.

Soru: Elif Hanım, ne zaman dijital bir vatandaşlık örneği gösterdi?

• Cevap: Tapu işlemlerini e-Devlet üzerinden yaptığında.

Soru: Elif Hanım’ın dijital imkânlardan faydalanmasını sağlayan kimdir?

• Cevap: Oğlu Emir.

Soru: Aşağıdaki örnek olayı okuyunuz. Örnek olaya yönelik 5N1K tekniğine göre arkadaşlarınıza sorular sorunuz.

Örnek Olay 2

Ahmet Bey küçük bir mahallede esnaflık yapıyordu. Mahallesinde çöplerin düzenli toplanmaması, sokak lambalarının sık sık arızalanması gibi sorunlar vardı. Ahmet Bey ve komşuları bu durumdan rahatsızdı ancak eski yöntemlerle bu sorunları çözmek uzun zaman alıyordu. Ahmet Bey’in arkadaşı Mustafa Öğretmen, belediyenin şikâyetleri hızlıca değerlendirdiği bir mobil uygulama olduğunu söylemişti. Ahmet Bey, uygulamayı telefonuna indirdi. Mahalledeki çöp birikintilerinin ve arızalı sokak lambalarının fotoğraflarını çekip uygulamayı kullanarak belediyeye gönderdi. Beklenenden hızlı bir şekilde ekipler mahalleye geldi ve sorunları çözdü. Mahalledeki diğer sakinlerde uygulamayı öğrenip kullanmaya başladı.

• Cevap:

(5N1K soruları):

Ne? Çöplerin toplanmaması ve sokak lambalarının arızalanması sorun oldu.

Nerede? Ahmet Bey’in yaşadığı mahallede.


Ne zaman? Sorunlar ortaya çıktığında ve Ahmet Bey uygulamayı kullandığında.

Kim? Ahmet Bey, komşuları ve belediye ekipleri.

Nasıl? Ahmet Bey, mobil uygulamadan fotoğraf çekip belediyeye gönderdi.

Neden? Sorunların hızlı çözülmesi ve mahallenin düzenli olması için.

Soru: Öğretmeninizin rehberliğinde iki gruba ayrılarak dijitalleşme ve teknolojik gelişmelerin olumlu ve olumsuz etkileriyle ilgili verilen yazılı, görsel ve dijital kaynakları inceleyiniz.

• Cevap:

Dijitalleşme ve teknolojik gelişmelerin olumlu etkileri:

• İşlemler daha hızlı ve kolay yapılır.
• Eğitimde EBA gibi platformlarla öğrenme desteklenir.
• Sağlıkta e-Nabız ile randevu, sonuç ve takip kolaylaşır.
• Belediyelerin uygulamalarıyla sorunlar kısa sürede çözülür.

Dijitalleşme ve teknolojik gelişmelerin olumlu etkileri:

• Kişisel bilgiler kötü niyetli kişilerin eline geçebilir.
• İnsanlar teknolojiye bağımlı hale gelebilir.
• Sosyal ilişkiler zayıflayabilir.
• Yanlış bilgi ve dolandırıcılık riski artabilir.

 

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı 39. Sayfa Cevapları İkinci Kitap
Dijitalleşme ve teknolojik gelişmelerin olumlu etkisine örnekler:

ÇİMER, “Cumhurbaşkanlığı İletişim kezi” ifadesinin kısaltmasıdır. (…) Hükümet çalışmaları ve kamu yönetiminin eylem ve işlemleri hakkında vatandaşların görüş, öneri ve şikâyetlerini alarak oluşturulacak politikalara kaynak sağlamak için kurulmuştur. (…) Anayasal haklar arasında yer alan dilekçe ve bilgi edinme haklarının daha hızlı ve daha kolay kullanımını ve buna dayalı olarak nitelikli bir hizmet sunumunu oluşturmayı hedeflemektedir. (…) ÇİMER, vatandaşların mobil iletişim araçları dâhi! olmak üzere ülkenin her yerinden hızlı ve kolay bir şekilde başvuru yapılabilmesine imkân tanınmaktadır. (…) çimer. gov.tr web adresi üzerinden yapılan başvurularda; ad-soyad, T.C. kimlik numarası, kimlik seri numarası ve cep telefonu doğrulaması yapılarak başvuru sahibinin kimlik ve iletişim bilgilerinin doğruluğu tespit edilmektedir…

Soru: CİMER veya e-Devlet gibi dijital kamu hizmetlerine giriş yaparken neden T.C. kimlik numarası (vatandaşlık numarası) istenmektedir?

• Cevap: T.C. kimlik numarası kişilerin kimliğini doğrulamak, başvuruyu yapanın doğru kişi olduğunu belirlemek ve hizmetlerin güvenli şekilde verilmesini sağlamak için istenir.

 

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı 40. Sayfa Cevapları İkinci Kitap
Kişinin kendisinden daha güçsüz birine uyguladığı kasti ve saldırganca davranışa zorbalık denir. Siber zorbalık ise sanal ortamda modern iletişim araçları yolu ile insanlara hakaret edilmesi, insanların aşağılanması, sosyal ortamlardan dışlanması, tehdit ya da rahatsız edilmesidir. Dijital cihazlarda gerçekleşen siber zorbalık, bireylerin dâhil olup paylaşım yapabildikleri e-posta, genel ağ siteleri, sosyal medya, çevrim içi forumlar ve oyunlar gibi birçok ortamda oluşabilmektedir.

Genel ağda yaşanılan her olumsuz durum siber zorbalık olarak düşünülmemelidir. Bir olayın siber zorbalık olarak kabul edilebilmesi için bazı ölçütlerin görülmesi gerekmektedir. Bu ölçütler şunlardır:

• Zorbalık yapan kişinin, mağdura karşı düşmanca hisler taşıması
• Davranışının dijital araçlar vasıtasıyla gerçekleşmiş olması
• Zorbalık davranışında bulunan kişinin mağdura kıyasla teknoloji konularında daha iyi olması
• Davranışın çeşitli zaman aralıklarıyla tekrarlanır bir nitelikte olması
• Zorbalık davranışında bulunan kişinin çeşitli şekillerde kimliğini gizleyebilmesi

Siber zorbalığa maruz kaldığınızı düşünüyorsanız yapmanız gereken ilk iş, ebeveyninizden ya da güvendiğiniz başka bir yetişkinden bu konuda yardım almaktır. Zorbalık yapan kişiyi engelleyebilirsiniz. Siber zorbalığa maruz kaldığınız uygulamayı silebilirsiniz. Kendinizi toparlamak için bir süre çevrim dışı kalabilirsiniz.

 

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı 41. Sayfa Cevapları İkinci Kitap
Merhaba, ben Yusuf Ethem (Görsel 4.39). Sosyal bilgiler öğretmenimiz benden performans görevi olarak dijital ortamda mahremiyet ve teknoloji bağımlılığı konularında röportaj yapmamı istedi. Röportaj için önceden dijital ortamda mahremiyet alanında çalışmalar yapan Bilişim Teknolojileri ve Yazılım Öğretmeni Taylan Bey (Görsel 4.40) ile röportaj yapmak için buluştuk.
Yusuf Ethem: Günümüzde dijitalleşme hayatımızın ayrılmaz bir parçası hâline geldi. Dijitalleşmeyle birlikte günlük yaşantımızda yeni kavramlar da kullanmaya başladık. Bunlardan biri de “dijital ortamda mahremiyet”. Peki, bu tam olarak ne anlama geliyor?
Taylan Öğretmen: Dijital mahremiyet, kişisel bilgilerimizi başkalarından korumamız ve neyi, kiminle, ne kadar paylaşacağımıza kendimizin karar vermesi demektir.
Yusuf Ethem: Hocam, sosyal medyada kişisel bilgilerimizi, fotoğraflarımızı ve belgelerimizi paylaşırken neden dikkatli olmalıyız?
Taylan Öğretmen: Çünkü gereğinden fazla bilgi paylaşmak bizi riskli durumlara sokabilir. Gerekli durumlarda, profil bilgilerimiz, fotoğraflarımız ve videolarımız yalnızca güvendiğimiz kişilerle paylaşılmalıdır. Eğer bu bilgiler herkese açık olursa kötü niyetli kişiler bu bilgileri kendi çıkarları için kullanabilir. Bu yüzden ben de sosyal medya hesaplarımda paylaşımlarımı sınırlı tutuyorum. Böylece kendimi kötü niyetli kişilerden koruyorum.
Yusuf Ethem: Dijital araçları bilinçli ve güvenli bir şekilde kullanmak için nelere dikkat etmeliyiz?
Taylan Öğretmen: Öncelikle tanımadığımız kişilerden gelen e-postaları açmamalıyız. Sosyal medyada ya da genel ağda karşımıza çıkan her bağlantıya tıklamamak da önemli. Bazen ben de yanıltıcı linklerle karşılaşıyorum ama güvenli olup olmadığından emin olmadığımda o linki tıklamadan siliyorum.
Yusuf Ethem: Son olarak teknoloji bağımlılığı nedir? Teknolojiyi bilinçli kullanmak için neler yapabiliriz?
Taylan Öğretmen: Teknoloji bağımlılığı; telefon, tablet, bilgisayar, video oyunları gibi cihazların aşırı kullanımıyla ortaya çıkan bir durumdur. Bağımlılığı önlemek için ebeveynlerin ve öğretmenlerin çocuklara örnek olması çok önemlidir. Ben de bunun farkında olduğum için teknolojik aletleri sınırlı kullanıyorum ve çocuklarıma da bu konuda bilinçli davranmaları gerektiğini anlatıyorum.


Soru: Sağlıklı yaşam ile teknoloji bağımlılığı arasında nasıl bir ilişki vardır? Tartışınız.

• Cevap: Sağlıklı yaşam için dengeli beslenmek, spor yapmak ve dinlenmek gerekir. Teknoloji bağımlılığı bu alışkanlıkları bozarak hareketsizliğe, yorgunluğa ve sağlık sorunlarına yol açar. Bu yüzden teknolojiyi bilinçli kullanmak sağlıklı yaşamın bir parçasıdır.

 

[MaArif Faruk]

6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı 42. Sayfa Cevapları İkinci Kitap
ETKİNLİK

Adı: Dijital Hayat
Amacı: Vatandaşlık haklarının kullanımında dijitalleşme ve teknolojik gelişmelerin olumlu ve olumsuz yönlerini belirleme
Beceri: Sorgulama
Süre: 2 ders saati

• Öğretmen rehberliğinde münazara etkinliği için iki grup oluşturunuz.
• Münazarayı yönetecek bir başkanın yanı sıra jüri üyelerini de belirleyiniz.
• Grupların savunacağı konuları başkanın belirlemesini sağlayınız.
• Gruplara 15 dk. hazırlık süresi tanıyınız.
• Bu tartışmanın amacı etkili bir şekilde konuşabilmek ve savunduklarını kanıtlayabilmektir.
• Her konuşmacıya eşit konuşma hakkı ve süresi veriniz.
• Vatandaşlık haklarının kullanımında djitaleşme ve teknolojik gelişmelerin olumlu ve olumsuz yönlerini güncellik ve bilimsellik açısından değerlendirmelerini sağlayınız.

1. GRUP​

Vatandaşlık haklarının kullanımında teknolojik gelişmelerin ve dijitalleşmenin olumlu yönlerini savunur.

2. GRUP​

Vatandaşlık haklarının kullanımında dijitalleşme ve teknolojik gelişmelerin olumsuz yönlerini savunur.

Soru: Münazara sırasında sunulan bilgilerin güncelliğini ve bilimsel doğruluğunu değerlendiriniz. Dijital ve teknolojik gelişmelerin haklar üzerindeki olumlu ve olumsuz etkilerinden hangisinin daha belirgin olduğunu yazınız.

• Cevap:

Münazara: Dijitalleşmenin Haklar Üzerindeki Etkisi

Başkan: Arkadaşlar, bugün dijitalleşmenin vatandaşlık haklarına etkilerini tartışacağız. Birinci grup olumlu, ikinci grup olumsuz yönleri savunacak. Herkes sırayla konuşsun.

1. Grup Öğrenci (Olumlu): Dijitalleşme hayatımızı kolaylaştırıyor. e-Devlet uygulamasıyla resmi işlerimizi evden yapabiliyoruz. Daha önce günlerce sürecek işlemler artık birkaç dakikada tamamlanıyor. Bu, zaman ve masraf tasarrufu sağlıyor.

2. Grup Öğrenci (Olumsuz): Ama dijitalleşmenin tehlikeleri var. İnternette kişisel bilgilerimizin çalınma riski bulunuyor. Kimlik bilgilerimiz kötü niyetli kişilerin eline geçerse büyük sorunlar yaşanabilir.

1. Grup Öğrenci (Olumlu): Sağlık alanında da çok faydalı. e-Nabız sayesinde randevu alabiliyoruz, tahlil sonuçlarımızı görebiliyoruz. Böylece sağlık hakkımızı daha hızlı kullanıyoruz.

2. Grup Öğrenci (Olumsuz): Ancak teknoloji bağımlılığı da büyük bir problem. Çocuklar saatlerce telefon ve bilgisayar başında kalıyor. Spor yapmak yerine oyun oynuyorlar. Bu da sağlıklı yaşamı olumsuz etkiliyor.

1. Grup Öğrenci (Olumlu): Eğitimde dijitalleşme çok önemli. EBA ve e-Okul sayesinde derslerimizi takip edebiliyor, ödevlerimizi görebiliyor ve öğretmenlerimizle iletişim kurabiliyoruz. Bu da eğitim hakkımızı daha bilinçli kullanmamızı sağlıyor.

2. Grup Öğrenci (Olumsuz): Ama internette sahte haberler çok fazla. Medya bazen yanlış bilgi yayıyor. Bu da toplumda kargaşaya yol açabiliyor. Yani her şey olumlu değil.

1. Grup Öğrenci (Olumlu): Doğru, olumsuzluklar var. Ama çözüm de var. İnterneti bilinçli kullanırsak bu sorunları aşabiliriz. Önemli olan güvenli internet kullanmayı öğrenmek.

2. Grup Öğrenci (Olumsuz): Yine de herkes bilinçli değil. Özellikle çocuklar kolayca kandırılabiliyor. Bu yüzden dijitalleşmenin olumsuz tarafı da göz ardı edilmemeli.


Başkan: Teşekkürler arkadaşlar. Birinci grup dijitalleşmenin haklarımızı daha hızlı, kolay ve etkili kullanmamıza yardımcı olduğunu söyledi. İkinci grup ise veri güvenliği, bağımlılık ve yanlış bilgi sorunlarını vurguladı. Her iki taraf da haklıdır. Ama günümüzde dijitalleşmenin olumlu etkileri daha belirgindir. Çünkü vatandaşlar haklarını daha bilinçli ve hızlı şekilde kullanabilmektedir.

---

Bu şekilde sınıfta 6–8 kişi rahatlıkla rol alabilir.