Türk Dünyası İş Birlikleri Konu Testi
1) Mustafa Kemal Atatürk, gelecekte Sovyetler Birliği’nin dağılabileceğini öngörmüş ve Sovyetler idaresinde yaşayan dili bir, inancı bir, öz kardeşlerimiz olan Türk halklarına sahip çıkmamız gerektiğini vurgulamıştır. Atatürk, bu bağları kurmak için manevi köprülerin (dil, tarih, inanç, folklor) güçlendirilmesi gerektiğini söylemiş ve “Onların bize yaklaşmasını bekleyemeyiz, bizim onlara yaklaşmamız gerekli.” demiştir.
Atatürk’ün bu yaklaşımı, Türkiye’nin Türk dünyası ile ilişkilerini kurarken hangi stratejiyi benimsemesi gerektiğini göstermektedir?
A) İş birliklerinde yalnızca ekonomik çıkarları ön planda tutmayı.
B) Kültürel bağları korumakta pasif kalmayı ve doğal süreci beklemeyi.
C) Manevi değerler etrafında aktif ve öncü bir rol üstlenerek birlikteliği sağlamayı.
D) Yalnızca bağımsızlığını ilan etmiş devletlerle ilişki kurmayı.
2) Türk dünyası, ortak dil, tarih ve kültürel bağlarla birbirine bağlı Türk halklarından oluşan bir bütündür. Bu dünya, Orta Asya’dan Balkanlar’a kadar uzanan geniş bir coğrafyada yer alır ve tarih boyunca Hun, Göktürk, Uygur, Selçuklu ve Osmanlı gibi Türk devletlerinin mirasıyla şekillenmiştir.
Bu metne göre, Türk dünyasını geniş bir coğrafyaya rağmen bir arada tutan en temel yapısal unsur aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yalnızca ekonomik ve siyasi antlaşmaların varlığı
B) Tüm Türk topluluklarının aynı yönetim altında olması
C) Sadece Karadeniz çevresindeki bölgelerin coğrafi yakınlığı
D) Balkanlar ve Orta Asya’daki ortak tarihî mirasın, dil ve kültürel bağların sürekliliği
3 Türk dünyası yaklaşık 11,2 milyon km²’lik bir alanı kapsar ve bu coğrafyada yaklaşık 200 milyon Türk kökenli insan yaşamaktadır. Bu geniş coğrafyada Türkiye, KKTC, Azerbaycan, Kazakistan, Türkmenistan, Kırgızistan ve Özbekistan bağımsız Türk devletleri olarak yer alır. Bunun yanında, özerk yapıda Türk toplulukları ve Çin ile Rusya sınırları içinde yaşayan büyük Türk toplulukları da bulunmaktadır.
Verilen bilgiler dikkate alındığında, Türk dünyasının siyasi yapısıyla ilgili olarak aşağıdaki çıkarımlardan hangisi doğrudur?
A) Türk dünyasındaki Türk kökenli insanların tamamı bağımsız Türk devletlerinin sınırları içinde yaşamaktadır.
B) Türk dünyası coğrafyası sadece bağımsız Türk devletlerinden oluşmaktadır.
C) Bağımsız devletlerin yanı sıra, yerel yönetimlere sahip özerk topluluklar ve başka devletlerin idaresindeki büyük nüfuslar da Türk dünyasının parçasıdır.
D) Türk dünyasının nüfus potansiyeli 11,2 milyon kişiyi aşmamaktadır.
4) Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu Hattı (Demir İpek Yolu), Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan iş birliğiyle 2017 yılında hizmete açılmıştır. Çin’den Avrupa’ya uzanan bu hattın temel amacı, tarihî İpek Yolu’nun canlandırılmasıdır.
Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu Hattı’nın birincil hedefi, tarihsel bağlamda düşünüldüğünde, neyi yeniden tesis etmeyi amaçlamaktadır?
A) Askerî iş birliğini sağlamlaştırmayı
B) Sadece Rusya ile Azerbaycan arasındaki yük trafiğini artırmayı
C) Yalnızca petrol ve doğalgaz boru hatlarını güvence altına almayı
D) Asya ve Avrupa arasında, Türkiye üzerinden geçen ticaretin ve kültürel etkileşimin tarihî yolu olan İpek Yolu güzergâhını modernleştirmeyi
5) Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), 1992’de Türkiye’nin girişimleriyle kurulmuştur ve Türkiye’nin kalkınma elçisi olarak görülür. TİKA; Balkanlar’dan Türkistan’a, Latin Amerika’dan Afrika ve Güneydoğu Asya’ya kadar birçok bölgede projeler hayata geçirmektedir.
Bu metne göre, TİKA’nın görev alanı ve faaliyetleri hakkında yapılabilecek en kapsamlı yorum aşağıdakilerden hangisidir?
A) TİKA, Türkiye’nin dostluk ve iş birliği temelinde, geniş bir küresel coğrafyada kalkınmaya ve kültürel iş birliğine katkı sunan stratejik bir kurumdur.
B) TİKA’nın temel odağı, yalnızca Türkiye’nin kara komşularına acil insani yardım sağlamaktır.
C) TİKA, Türk Cumhuriyetleriyle sınırlı, siyasi nitelikli projeler yürütmektedir.
D) TİKA, burs ve eğitim programları düzenleyen bir vakıftır.
6) Türk Devletleri Teşkilatı (TDT), 3 Ekim 2009’da “Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi” adıyla kurulmuş, 12 Kasım 2021’de adı Türk Devletleri Teşkilatı olarak değiştirilmiştir. Kuruluşun temel amacı, Türk devletleri arasındaki iş birliğini ve dayanışmayı Türk dünyasının ortak tarih, dil ve kültür mirası çerçevesinde geliştirmektir.
Türk Devletleri Teşkilatı’nın isminin değişmesine rağmen koruduğu ve vurguladığı temel misyon aşağıdakilerden hangisidir?
A) Merkezini İstanbul’dan Ankara’ya taşımak
B) Askerî savunma antlaşmalarına öncelik vermek
C) Yalnızca gözlemci ülkelerin ekonomik gelişimini sağlamak
D) Ortak dil, tarih ve kültür mirasını kullanarak üye ve gözlemci ülkeler arasındaki çok taraflı dayanışmayı artırmak
7) Yunus Emre Vakfı, merkezi Ankara’da bulunan bir kamu vakfıdır. Vakfın amacı; Türkiye’yi, Türk dilini, tarihini, kültürünü ve sanatını tanıtmaktır. Vakfa bağlı Yunus Emre Enstitüsü, yurt dışında merkezler kurarak bu merkezlerde yabancılara Türkçe öğretimi yapmakta, kültürel tanıtım ve bilimsel destek sağlamaktadır.
Yunus Emre Enstitüsü’nün yurt dışındaki faaliyetlerinin uluslararası ilişkilere katkısı hangi yöndedir?
A) Kültürel diplomasi yoluyla Türkiye’nin dilini, sanatını ve kültürel mirasını küresel alana yaymak ve tanıtmak
B) Yalnızca yurt dışındaki Türk vatandaşlarının hukuki sorunlarını çözmek
C) Türk devletlerinin enerji kaynaklarının taşınmasına odaklanmak
D) Askerî tatbikatlar düzenleyerek dayanışmayı güçlendirmek
8) Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB), 2010 yılında kurulmuştur. YTB, Balkanlar’dan Afrika’ya, Kafkasya’dan Doğu Avrupa’ya, Orta ve Doğu Asya’dan Orta Doğu’ya kadar geniş bir medeniyet havzasında faaliyet gösteren ve soydaş/akraba topluluklarla iş birliğini her düzeyde geliştirmeyi hedefleyen bir kuruluştur.
YTB’nin faaliyet alanı göz önüne alındığında, bu kurumun kültürel ve siyasi olarak hangi coğrafi yaklaşımı benimsediği söylenebilir?
A) Sadece coğrafi komşularla yakın ilişkiler kurmak
B) Yalnızca bağımsız Türk devletlerinin vatandaşı olan soydaşlarla ilgilenmek
C) Sadece Avrupa Birliği ülkelerinde yaşayan Türk vatandaşlarına odaklanmak
D) Türkiye’nin tarihsel ve kültürel etki alanını (Gönül Coğrafyası) kapsayan çok geniş bir havzada, soydaşlarla ve akraba topluluklarla bağları güçlendirmek
9) Naim Süleymanoğlu, olağanüstü gücüyle halter tarihine damga vurmuş efsanevi bir sporcudur. Ancak o, sadece spor başarılarıyla değil, aynı zamanda Bulgaristan’daki Türk halkının sesi ve sembolü olmasıyla da tanınmıştır. Naim Süleymanoğlu, “Türklere karşı yapılanları kabullenmem mümkün değildi. Türkleri yok sayanlar için ter dökmek istemiyordum.” ifadeleriyle millî sporcumuz olarak Türkiye’yi temsil etti.
Naim Süleymanoğlu’nun spor kariyeri, Türk dünyası bağlamında hangi rolü üstlenmiştir?
A) Sadece bireysel spor yeteneğini sergilemek
B) Uluslararası yarışmalarda sadece rekor kırmaya odaklanmak
C) Sporu, Türk kimliği ve Bulgaristan’daki soydaşların hak mücadelesinin uluslararası alandaki güçlü bir sembolü ve temsil aracı olarak kullanmak
D) Halter sporunun yaygınlaşması için altyapı projeleri yürütmek
10) Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu, 26 yaşında “Dünyanın en genç profesörü” unvanını almıştır. Bilimsel çalışmalarının yanı sıra hayatı boyunca Türkçenin korunması ve geliştirilmesi için yoğun çaba gösterdi. Konferanslarında eğitimde ana dilin önemine dikkat çekmiş ve kültür emperyalizmine (sömürgeciliğine) karşı toplumsal farkındalık oluşturmayı amaçlamıştır.
Oktay Sinanoğlu’nun yaşam boyu sürdürdüğü mücadelenin temel amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Türkiye’yi yurt dışında sadece bilim alanında temsil etmek
B) Ana dili (Türkçeyi) koruyarak millî kültürü yabancı dillerin ve kültürel dayatmaların etkisinden muhafaza etmek
C) Türk toplulukları arasında ekonomik iş birliğini artırmak
D) Türk Devletleri Teşkilatı’nın kurulmasına öncülük etmek
11) Ülkemizi yurt dışında başarıyla temsil eden kişi ve kurumların (bilim insanı, sanatçı, sporcu) sahip olduğu değerler şunlardır: Vatan sevgisi, sorumluluk bilinci, çalışkanlık ve azim, millî değerlere bağlılık, mütevazılık (alçak gönüllülük), milletle birlik duygusu ve temsil kabiliyeti.
Bu değerler listesi, Türkiye'yi uluslararası alanda temsil eden kişilerin sadece kişisel başarılarının değil, aynı zamanda hangi özelliklerinin de önemli olduğunu vurgulamaktadır?
A) Yalnızca akademik kariyerlerinin yüksek olması
B) Temsil ettikleri milletin kültürel ve ahlaki değerlerine bağlı kalarak sorumluluk bilinciyle hareket etmeleri
C) Sadece maddi refah düzeylerinin yüksek olması
D) Uluslararası hukuka odaklanmış olmaları
12) Türk dünyasıyla iş birliği yapan kurumlar (TDT, TİKA, YTB vb.), faaliyetlerini burslar, sergiler, festivaller, altyapı projeleri ve soydaşlara yönelik destek çalışmaları ile gerçekleştirirler. TİKA, eğitim, sağlık, altyapı ve kültürel iş birlikleri gibi alanlarda projeler yürütmektedir.
Türk dünyasıyla iş birliğini yürüten kurumların faaliyet türleri göz önüne alındığında, aşağıdaki yorumlardan hangisi yanlıştır?
A) Bu kurumlar kültürel tanıtımı (sergiler, festivaller) öncelikli amaçları arasına alırlar.
B) Bu kurumlar, eğitim ve altyapı gibi kalkınma odaklı projelerle de destek sağlarlar.
C) Bu kurumlar yalnızca maddi yardım niteliğinde olan çalışmalar yaparlar ve kültürel faaliyetlerden kaçınırlar.
D) Bu kurumlar, burs programları ile öğrenci hareketliliğini destekler.
13) Türk Devletleri Teşkilatının öncülüğünde oluşturulan Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonu, 34 harften oluşan ortak alfabe önerisi üzerinde oy birliğiyle uzlaşmıştır. Bu çalışma, Türk devletleri arasındaki kültürel bağı güçlendirmeyi amaçlamaktadır.
Ortak Türk Alfabesi çalışmasının kabul edilmesinin temel stratejik önemi nedir?
A) Yalnızca edebiyat eserlerinin çevirisini hızlandırmak
C) Dil birliğini pekiştirerek, farklı lehçe ve ağızlara sahip Türk halkları arasında kültürel ve iletişimsel birlikteliği sağlamlaştırmak
B) Tüm Türk devletlerini tek bir para birimine geçişe zorlamak
D) Alfabe dışındaki tüm ortak değerleri göz ardı etmek
14) Barış Manço, besteleri birçok dile çevrilip farklı sanatçılarca yorumlanmış ve gönüllü olarak kültür elçiliğimizi yapmıştır. Halk şiiri geleneğini devam ettirerek “modern çağ ozanı” olarak unutulan değerleri hatırlatmış; toplumsal konulara, atasözlerine ve deyimlere dikkat çekmiştir.
Barış Manço’nun müzik ve sanat kariyeri, Türkiye’nin uluslararası tanıtımına ve kültürel mirasına nasıl bir katkı sağlamıştır?
A) Sadece çocuklara yönelik eğitim programları hazırlayarak
B) Geleneksel halk şiiri mirasını modernize ederek ve eserlerinin uluslararası alanda yayılımını sağlayarak
C) Kariyerini sadece ulusal sınırları içinde tutarak
D) Yalnızca devlet sanatçısı ünvanını alarak
Cevap anahtarlı hali ektedir.
