1. GİRİŞ
Temel Yeterlilikler Merkezli Müfredat (TYMM), öğrencilerin bireysel farklılıklarını dikkate alan esnek, kapsayıcı ve bütüncül bir öğretim anlayışı sunar. Bu anlayış çerçevesinde farklılaştırma uygulamaları, öğrencilerin öğrenme sürecine aktif katılımını artırmayı, potansiyellerini en üst düzeyde kullanmalarını ve öğrenmede fırsat eşitliğini sağlamayı hedefler. Farklılaştırma, özellikle zenginleştirme ve destekleme uygulamaları ile sınıf içi öğretimde somut bir biçimde hayata geçirilir.
2. ZENGİNLEŞTİRME UYGULAMALARI
Zenginleştirme, öğrencilerin öğrenme süreçlerini daha derinlemesine yaşamalarını sağlamak amacıyla temel kazanımların ötesine geçen uygulamalardır. Öğrencilerin ilgileri, yetenekleri ve merak duyguları dikkate alınarak öğretim süreci çeşitlendirilir.
2.1. Amaçları
- Üst düzey bilişsel becerileri geliştirmek (analiz, sentez, değerlendirme)
- Merak ve araştırma duygusunu pekiştirmek
- Yaratıcılığı teşvik etmek
- Öğrencinin bireysel gelişim hızına uygun içerik sunmak
2.2. Zenginleştirme Yöntem ve Teknikleri
- Proje Tabanlı Öğrenme: Öğrencilerin ilgi duydukları konularda araştırma yaparak ürün ortaya koymaları teşvik edilir.
- Genişletilmiş Okuma ve Kaynak Kullanımı: Ana kazanımın ötesinde kaynaklara yönlendirme yapılır.
- Yaratıcı Yazma – Düşünme Çalışmaları: Alternatif hikâye sonları, senaryo yazımı, problem çözme etkinlikleri gibi uygulamalar yapılır.
- Akademik Yarışmalar – Zekâ Oyunları – Tasarım Etkinlikleri
- Seçmeli Görev Kartları / Menü Etkinlikleri
3. DESTEKLEME UYGULAMALARI
Destekleme, öğrenme güçlüğü çeken ya da kazanımlara ulaşmakta daha fazla zamana ihtiyaç duyan öğrencilere yönelik yapılan yapılandırılmış ve bireyselleştirilmiş müdahalelerdir. Öğrencilerin temel bilgi ve becerileri edinmesini sağlamak amacıyla düzenlenir.
3.1. Amaçları
- Temel yeterliliklerin kazandırılmasını sağlamak
- Öğrencinin öğrenme hızına uygun ilerleme sağlamak
- Öğrencinin özgüvenini artırmak
- Akademik başarıyı desteklemek
3.2. Destekleme Yöntem ve Teknikleri
- Basitleştirilmiş İçerikler: Temel kavram ve bilgiler sadeleştirilerek sunulur.
- Tekrar ve Pekiştirme Etkinlikleri: Kazanımların kalıcı hale gelmesi için uygulamalı çalışmalar yapılır.
- Küçük Grup veya Bireysel Etkinlikler: Hedefe dönük çalışmalarla öğrenme ihtiyacı olan öğrenciye özel planlama yapılır.
- Görsel – İşitsel Materyal Kullanımı: Öğrenmeyi kolaylaştırıcı yardımcı materyaller sunulur.
- Öğretmen Rehberliğinde Ek Destek Zamanları: Ders dışı birebir ya da küçük grup çalışmaları.
- Hata Yapmaya İzin Veren Ortam: Öğrencinin öğrenme sürecinde özgürce deneme yapabilmesini sağlayan destekleyici iklim.
4. DEĞERLENDİRME VE GERİ BİLDİRİM
Farklılaştırma kapsamında uygulanan zenginleştirme ve destekleme çalışmalarında, süreç odaklı değerlendirme büyük önem taşır.
- Rubrikler, öz değerlendirme formları, gözlem formları, akran değerlendirmeleri gibi araçlarla öğrencinin gelişim süreci yakından izlenir.
- Sürekli geri bildirim sağlanarak öğrencilerin güçlü ve gelişmeye açık yönleri desteklenir.
5. SONUÇ VE ÖNERİLER
TYMM çerçevesinde gerçekleştirilen zenginleştirme ve destekleme uygulamaları, öğretimin bireyselleştirilmesini sağlar. Bu sayede tüm öğrencilerin kendi öğrenme yollarında ilerlemesine olanak tanınır. Farklılaştırma, yalnızca yüksek başarı değil, her öğrencinin gelişimsel ihtiyaçlarına uygun eğitim hakkını gözetmek için gereklidir.
Öneriler:
- Öğretmenlere yönelik farkındalık artırıcı hizmet içi eğitimler düzenlenmeli
- Uygulama örnekleri öğretmenler arasında paylaşılmalı
- Zenginleştirme ve destekleme planları okul zümre çalışmalarında yer almalı
- Öğrencilerin gelişim düzeyleri düzenli olarak izlenmeli ve kayıt altına alınmalıdır
