Sosyal Bilgiler 7. Sınıf 6. Ünite Sözlüğü

[erkanisanmaz]

7. Sınıf 6. Ünite Kavramları​

Anayasa: Bir devletin nasıl yönetileceğini belirleyen, kişi hak ve özgürlüklerini düzenleyen yasalar bütünü.

Cumhuriyet: Milletin, egemenliği kendi elinde tuttuğu ve bunu belirli süreler için seçtiği milletvekilleri aracılığıyla kullandığı yönetim biçimi.

Çoğulculuk: Her türlü eğilimin, düşüncenin örgütlenmesini ve siyasal yaşamda, ülke yönetiminde söz sahibi olmasını kabul eden siyasal düzen.

Çoğunluk: Seçimlerde en çok oyu alan kişinin ya da partinin ülkeyi millet adına idare etme hakkına sahip olması.

Demokrasi: Halkın egemenliği temeline dayanan yönetim biçimi.

Dernek: Belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek için kurulan yasal topluluk, cemiyet.

Doğrudan Demokrasi: Halkın egemenliğini bizzat ve doğrudan doğruya kullandığı demokrasi türü.

Egemenlik: Bir ülkede ulusun içinden çıkan, bir kişiye, gruba ya da tüm ulusa ait olabilen yönetme gücü.

Hukuk Devleti: Kişi haklarının yasal güvence altına alındığı ve hukukun üstünlüğü ilkesine bağlı devlet.

Islahat Fermanı: 1856 yılında gayrimüslimlere hakların verildiği hukuki düzenlemeler.

Katılım: Bir kararın hazırlanması, olgunlaştırılması, alınması, uygulanması ve son olarak denetlenmesi aşamalarından birine, birkaçına veya bütününe, o karardan doğrudan ya da dolaylı olarak etkilenecek kişi ya da kurumların katılması, katkıda bulunması.

Magna Carta Libertatum: 1215’te İngiltere’de, halkın bireysel hak ve dokunulmazlıklarını tanıyan, kralın yetkilerini kısıtlayan siyasal belge.

Meşrutiyet: Hükümdarlıkla yönetilen bir ülkede hükümdarın başkanlığı altında parlamento yönetimine dayanan hükümet biçimi.

Milli Egemenlik: Devletin gücü olan egemenliğin doğrudan doğruya ulusa ait olması.

Monarşi: Siyasi otoritenin genellikle miras yolu ile bir kişinin üzerinde toplandığı devlet düzeni veya rejim.

Mutlakiyet: Egemenlik yetkisinin bir kişiye ait olduğu yönetim şekli.

On İki Levha Kanunları: M.Ö. 5. Yüzyılda (451-449) tarihleri arasında sınıf çatışması sonucunda Roma’da ortaya çıkıp, sınıflar arası uzlaşı sağlamak için hazırlanmış kanunlar bütünü.

Özgürlük: Bireyin engellenmeden ya da sınırlandırılmadan istediğini seçebilmesi, yapabilmesi ve hareket edebilmesi durumu.

Parlamento: Kanun yapma (yasama), hükümeti denetleyen ve halk tarafından seçilen meclis.

Rejim: Bir devletin yönetim biçimi.

Sendika: İşçilerin veya işverenlerin iş, kazanç, toplumsal ve kültürel konular bakımından çıkarlarını korumak ve daha da geliştirmek için aralarında kurdukları birlik.

Senedi İttifak: Osmanlı Devleti’nde, Sultan İkinci Mahmud devrinde 1808 yılında ayanlar ile hükümet arasında yapılan anayasal bazı vasıflar içeren sözleşme.

Sivil Toplum: Devletin denetimi altında olmayan, kararlarını bağımsız olarak vererek toplumsal etkinliklerde bulunan bireyler topluluğu.

Sosyal Devlet: Ekonomik ve sosyal alanlarda bireylere sosyal güvenlik ve adalet sağlayıcı politikalar üreten devlet modeli.

Tanzimat Fermanı: II. Mahmut döneminde 3 Kasım 1839 tarihinde halka bazı hakların verildiği yenilikler.

Temsili Demokrasi: Sınırları belirli bir alan içinde bulunan bireylerin, kendi iradeleriyle seçtikleri bir temsilci veya temsil grubunun aracılığıyla siyasi fikirlerini ve görüşlerini belirtmesi durumu.

Yargı: Yasalara göre mahkemece bir olay veya olgunun doğuşuna etken olan sebeplerin de göz önünde bulundurularak değerlendirilmesi sonucu verilen karar.

Yarı Doğrudan Demokrasi: Yurttaşların seçimler dışında referandum yoluyla ülke yönetimi, anayasa ve yasalar üzerinde iradelerini ortaya koymaları.

Yasa: Devletin yasama organları tarafından konulan ve uyulması gereken kurallar bütünü, kanun.

Yasama: Yasa çıkarma.

Yasama gücü: Türkiye Büyük Millet Meclisinin yasa yapma, yasa koyma, değiştirme ve kaldırma yetkisi, yasama hakkı, yasama yetkisi, yasama kuvveti, teşrii kuvvet, teşri kuvveti.

Yürütme: Kanunları, yasaları uygulama işi.