Sorunlarımızın Çözümünde Kurumlar ve Rolleri:
Bireylerin ve toplumun eğitim, sağlık, temizlik, güvenlik, ulaşım, barınma gibi temel ihtiyaçları bulunmaktadır. Bu ihtiyaçların karşılanması ve sorunların çözülmesinde çeşitli kurum ve kuruluşlar görev almaktadır. Kaynaklarda bu kurumlar iki ana başlık altında incelenir:
1. Resmi Kurumlar (Mülki İdare Kurumları): Bu kurumlar, devletin vatandaşlarına hizmet sunma ve onların sorunlarını çözme sorumluluğunu taşır.
◦ Muhtarlık: Halk tarafından seçilen muhtar, köy veya mahallenin yönetiminden sorumludur. Görevleri şunları içerir:
▪ Mahalle sakinlerinin gönüllü katılımıyla mahallenin ortak ihtiyaçlarını belirleme ve ilgili kurumlara iletme.
▪ Mahalleye yeni taşınanların ve okula başlaması gereken çocukların takibini yapma.
▪ Kimlik belgesinin kaybı, doğum, ölüm gibi durumlarda gerekli belgeleri hazırlama.
◦ Belediye: İl veya ilçelerin çeşitli ihtiyaç ve sorunlarıyla ilgilenen kurumdur. Belediyelerin başında halk tarafından seçilen belediye başkanı bulunur. Örnek olarak, belediyelerin evde bakım hizmetleri sunarak evden çıkamayacak durumdaki yaşlı, hasta ve özel gereksinimli bireylerin yaşamını kolaylaştırması, gıda, yakıt, kişisel bakım, sağlık, temizlik gibi ihtiyaçlarını karşılaması ve hayata tutunmalarına destek olması belirtilmiştir.
◦ Kaymakamlık: İlçenin yönetiminden sorumlu ve ilçedeki en yetkili kurumdur. Kaymakam, cumhurbaşkanı tarafından görevlendirilir ve görevleri şunlardır:
▪ İlçedeki devlet dairelerini, eğitim ve sağlık kurumlarını denetleme.
▪ Bakanlıklar ile iş birliği sağlayıp ilçedeki halkın ihtiyaçlarını giderme.
▪ İlçedeki halkın can ve mal güvenliğini sağlamak için kolluk kuvvetlerine emir verme.
▪ İlçenin gelişip kalkınmasını sağlama.
◦ CİMER (Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi): Vatandaşların istek, şikâyet, bilgi edinme, teşekkür, görüş ve öneri gibi konularda başvuru yapabileceği bir kuruluştur. 2023 yılında CİMER'e yapılan başvuru sayısı 7 milyon 650 bine ulaşmış olup, bu başvuruların %98'i genel ağ üzerinden, %2'si ise posta ve şahsen müracaat yoluyla gerçekleşmiştir. Bu durum, vatandaşların sorun çözme süreçlerine aktif katılımının önemli bir göstergesidir.
◦ Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK): Vatandaşların yaşadıkları sorunları ifade edip haklarını arayabilmeleri için kolayca başvuru yapabilecekleri bir kuruluştur. KDK, başvurulan sorunu inceler, araştırır ve gerekirse sorunun çözümü için ilgili kurum idaresine önerilerde bulunarak çözüm sağlar. KDK Çocuk (kdkcocuk.gov.tr) sayfası da çocuklar için özel olarak tasarlanmıştır.
2. Sivil Toplum Kuruluşları (STK'ler): Bu kuruluşlar, bireysel ve toplumsal ihtiyaçların karşılanması ve sorunların çözülmesinde gönüllü olarak yardımlaşma ve dayanışma faaliyetleri yürütürler.
◦ Darüşşafaka Eğitim Kurumları: Yoksul halkın eğitim öğretimine destek olmak amacıyla 1863'te kurulmuş, eğitim alanındaki ilk STK'lerden biridir. Annesi ve babası olmayan veya maddi durumu yetersiz öğrencilere burs ve yatılı okul imkanı sunmaktadır.
◦ Türk Kalp Vakfı: 1975'te kurulan vakıf, kalp hastalıkları konusunda halkı bilinçlendirme, erken teşhis ve tedaviye yönelik farkındalık oluşturma çalışmaları yürütmektedir.
◦ Bu tür kuruluşlara üye olmak, onların faaliyetlerine katılmak, huzurevi ziyareti, görme engelli bireyler için kitap seslendirme gibi sosyal sorumluluk projelerinde yer almak, iyiliği ve yardımlaşmayı öğrenmenin bir yoludur.
"YAŞAYAN DEMOKRASİMİZ" Bağlamında Kurumların Rolü:
Bu öğrenme alanı, kurumların sorun çözme süreçlerindeki rolünü, demokrasinin temel nitelikleri ve etkin vatandaşlık kavramlarıyla ilişkilendirir:
• Katılım ve Millî Egemenlik: Demokratik ülkelerde yönetme gücü halka aittir ve halk bu gücü seçme ve seçilme hakkını kullanarak kullanır. Vatandaşlar, resmi kurumlara dilekçe vererek, CİMER gibi kanallar aracılığıyla veya sivil toplum kuruluşlarının faaliyetlerine katılarak yönetimde söz sahibi olurlar. Bu durum, demokrasinin katılım niteliğine uygun bir davranıştır.
• Hukukun Üstünlüğü ve Hak Arama: Demokratik devletlerde hukukun üstünlüğü esastır ve temel hak ve özgürlükler yasalarla korunur. Vatandaşlar, hak ve özgürlüklerinin ihlaliyle karşılaştıklarında, demokratik haklarını kullanıp gerekli kurumlara (örneğin Kamu Denetçiliği Kurumu) başvurarak veya görevli kişilerle iletişime geçerek sorunların üstesinden gelebilirler.
• Etkin Vatandaşlık: Etkin bir vatandaş, toplumsal sorunlara duyarlıdır ve bu sorunların çözümüne yetkili kişi ve kurumlarla iş birliği yaparak katkıda bulunur. Ahmet'in yol üzerindeki çöplerden veya parkın bakımsızlığından rahatsız olması ve yaya geçidi ihtiyacı düşünmesi gibi örnekler, bireylerin çevresindeki sorunları fark etme ve çözüm arayışına girme motivasyonunu gösterir. Bu kurum ve kuruluşlara destek olmak, sorumlu bir vatandaş olarak toplumsal yardımlaşma ve dayanışmaya katkıda bulunmanın bir yoludur.
• Problem Çözme Becerisi: Öğrenme alanı, öğrencilerin çevresindeki toplumsal ihtiyaçları veya sorunları belirlemesini, bunların çözümü için başvurulabilecek kurumları tespit etmesini ve başvuru yollarını öğrenmesini içeren etkinlikler ve performans görevleri ile bu beceriyi geliştirmeyi amaçlar. Dilekçe yazma etkinliği gibi pratik uygulamalarla öğrencilerin bu süreçlere aktif olarak dahil olması sağlanır.
Sonuç olarak, "YAŞAYAN DEMOKRASİMİZ" öğrenme alanı, bireylere toplumsal sorunları fark etme, haklarını kullanma ve bu sorunların çözümü için hem resmi hem de sivil kurumlarla nasıl etkileşime geçileceği konusunda temel bir anlayış kazandırır. Bu yaklaşım, demokratik değerlerin günlük yaşamda nasıl uygulandığını göstererek öğrencileri daha bilinçli ve etkin vatandaşlar olmaya teşvik etmektedir.
Bireylerin ve toplumun eğitim, sağlık, temizlik, güvenlik, ulaşım, barınma gibi temel ihtiyaçları bulunmaktadır. Bu ihtiyaçların karşılanması ve sorunların çözülmesinde çeşitli kurum ve kuruluşlar görev almaktadır. Kaynaklarda bu kurumlar iki ana başlık altında incelenir:
1. Resmi Kurumlar (Mülki İdare Kurumları): Bu kurumlar, devletin vatandaşlarına hizmet sunma ve onların sorunlarını çözme sorumluluğunu taşır.
◦ Muhtarlık: Halk tarafından seçilen muhtar, köy veya mahallenin yönetiminden sorumludur. Görevleri şunları içerir:
▪ Mahalle sakinlerinin gönüllü katılımıyla mahallenin ortak ihtiyaçlarını belirleme ve ilgili kurumlara iletme.
▪ Mahalleye yeni taşınanların ve okula başlaması gereken çocukların takibini yapma.
▪ Kimlik belgesinin kaybı, doğum, ölüm gibi durumlarda gerekli belgeleri hazırlama.
◦ Belediye: İl veya ilçelerin çeşitli ihtiyaç ve sorunlarıyla ilgilenen kurumdur. Belediyelerin başında halk tarafından seçilen belediye başkanı bulunur. Örnek olarak, belediyelerin evde bakım hizmetleri sunarak evden çıkamayacak durumdaki yaşlı, hasta ve özel gereksinimli bireylerin yaşamını kolaylaştırması, gıda, yakıt, kişisel bakım, sağlık, temizlik gibi ihtiyaçlarını karşılaması ve hayata tutunmalarına destek olması belirtilmiştir.
◦ Kaymakamlık: İlçenin yönetiminden sorumlu ve ilçedeki en yetkili kurumdur. Kaymakam, cumhurbaşkanı tarafından görevlendirilir ve görevleri şunlardır:
▪ İlçedeki devlet dairelerini, eğitim ve sağlık kurumlarını denetleme.
▪ Bakanlıklar ile iş birliği sağlayıp ilçedeki halkın ihtiyaçlarını giderme.
▪ İlçedeki halkın can ve mal güvenliğini sağlamak için kolluk kuvvetlerine emir verme.
▪ İlçenin gelişip kalkınmasını sağlama.
◦ CİMER (Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi): Vatandaşların istek, şikâyet, bilgi edinme, teşekkür, görüş ve öneri gibi konularda başvuru yapabileceği bir kuruluştur. 2023 yılında CİMER'e yapılan başvuru sayısı 7 milyon 650 bine ulaşmış olup, bu başvuruların %98'i genel ağ üzerinden, %2'si ise posta ve şahsen müracaat yoluyla gerçekleşmiştir. Bu durum, vatandaşların sorun çözme süreçlerine aktif katılımının önemli bir göstergesidir.
◦ Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK): Vatandaşların yaşadıkları sorunları ifade edip haklarını arayabilmeleri için kolayca başvuru yapabilecekleri bir kuruluştur. KDK, başvurulan sorunu inceler, araştırır ve gerekirse sorunun çözümü için ilgili kurum idaresine önerilerde bulunarak çözüm sağlar. KDK Çocuk (kdkcocuk.gov.tr) sayfası da çocuklar için özel olarak tasarlanmıştır.
2. Sivil Toplum Kuruluşları (STK'ler): Bu kuruluşlar, bireysel ve toplumsal ihtiyaçların karşılanması ve sorunların çözülmesinde gönüllü olarak yardımlaşma ve dayanışma faaliyetleri yürütürler.
◦ Darüşşafaka Eğitim Kurumları: Yoksul halkın eğitim öğretimine destek olmak amacıyla 1863'te kurulmuş, eğitim alanındaki ilk STK'lerden biridir. Annesi ve babası olmayan veya maddi durumu yetersiz öğrencilere burs ve yatılı okul imkanı sunmaktadır.
◦ Türk Kalp Vakfı: 1975'te kurulan vakıf, kalp hastalıkları konusunda halkı bilinçlendirme, erken teşhis ve tedaviye yönelik farkındalık oluşturma çalışmaları yürütmektedir.
◦ Bu tür kuruluşlara üye olmak, onların faaliyetlerine katılmak, huzurevi ziyareti, görme engelli bireyler için kitap seslendirme gibi sosyal sorumluluk projelerinde yer almak, iyiliği ve yardımlaşmayı öğrenmenin bir yoludur.
"YAŞAYAN DEMOKRASİMİZ" Bağlamında Kurumların Rolü:
Bu öğrenme alanı, kurumların sorun çözme süreçlerindeki rolünü, demokrasinin temel nitelikleri ve etkin vatandaşlık kavramlarıyla ilişkilendirir:
• Katılım ve Millî Egemenlik: Demokratik ülkelerde yönetme gücü halka aittir ve halk bu gücü seçme ve seçilme hakkını kullanarak kullanır. Vatandaşlar, resmi kurumlara dilekçe vererek, CİMER gibi kanallar aracılığıyla veya sivil toplum kuruluşlarının faaliyetlerine katılarak yönetimde söz sahibi olurlar. Bu durum, demokrasinin katılım niteliğine uygun bir davranıştır.
• Hukukun Üstünlüğü ve Hak Arama: Demokratik devletlerde hukukun üstünlüğü esastır ve temel hak ve özgürlükler yasalarla korunur. Vatandaşlar, hak ve özgürlüklerinin ihlaliyle karşılaştıklarında, demokratik haklarını kullanıp gerekli kurumlara (örneğin Kamu Denetçiliği Kurumu) başvurarak veya görevli kişilerle iletişime geçerek sorunların üstesinden gelebilirler.
• Etkin Vatandaşlık: Etkin bir vatandaş, toplumsal sorunlara duyarlıdır ve bu sorunların çözümüne yetkili kişi ve kurumlarla iş birliği yaparak katkıda bulunur. Ahmet'in yol üzerindeki çöplerden veya parkın bakımsızlığından rahatsız olması ve yaya geçidi ihtiyacı düşünmesi gibi örnekler, bireylerin çevresindeki sorunları fark etme ve çözüm arayışına girme motivasyonunu gösterir. Bu kurum ve kuruluşlara destek olmak, sorumlu bir vatandaş olarak toplumsal yardımlaşma ve dayanışmaya katkıda bulunmanın bir yoludur.
• Problem Çözme Becerisi: Öğrenme alanı, öğrencilerin çevresindeki toplumsal ihtiyaçları veya sorunları belirlemesini, bunların çözümü için başvurulabilecek kurumları tespit etmesini ve başvuru yollarını öğrenmesini içeren etkinlikler ve performans görevleri ile bu beceriyi geliştirmeyi amaçlar. Dilekçe yazma etkinliği gibi pratik uygulamalarla öğrencilerin bu süreçlere aktif olarak dahil olması sağlanır.
Sonuç olarak, "YAŞAYAN DEMOKRASİMİZ" öğrenme alanı, bireylere toplumsal sorunları fark etme, haklarını kullanma ve bu sorunların çözümü için hem resmi hem de sivil kurumlarla nasıl etkileşime geçileceği konusunda temel bir anlayış kazandırır. Bu yaklaşım, demokratik değerlerin günlük yaşamda nasıl uygulandığını göstererek öğrencileri daha bilinçli ve etkin vatandaşlar olmaya teşvik etmektedir.
