1. GİRİŞ
Farklılaştırma, sınıf içindeki öğrencilerin bireysel farklılıklarını göz önüne alarak öğretim sürecinin düzenlenmesini ifade eder. Öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeyleri, ilgi alanları ve öğrenme stillerine göre öğretimin yapılandırılması, öğrenmenin daha etkili ve kalıcı olmasını sağlar. Bu raporda farklılaştırma uygulamalarında kullanılan temel yöntem ve teknikler ele alınmıştır.
2. FARKLILAŞTIRMANIN TEMEL BOYUTLARI
Farklılaştırma uygulamaları genellikle şu dört temel boyutta gerçekleştirilir:
- İçerik (Ne öğretileceği): Öğrencilere sunulan bilgi ve becerilerin farklılaştırılması.
- Süreç (Nasıl öğretileceği): Öğrenme sürecinin yöntem ve teknikler aracılığıyla çeşitlendirilmesi.
- Ürün (Nasıl değerlendirileceği): Öğrencilerin öğrendiklerini gösterme yollarının çeşitlendirilmesi.
- Öğrenme Ortamı: Fiziksel ve duygusal sınıf atmosferinin öğrencilerin ihtiyaçlarına göre düzenlenmesi.
3. FARKLILAŞTIRMA YÖNTEM VE TEKNİKLERİ
3.1.
- Kademeli Görevler (Tiered Assignments): Öğrencilerin seviyelerine uygun, aynı kazanımı hedefleyen farklı düzeyde görevler.
- Çıkış Kartları: Dersten çıkmadan önce öğrencilerin ne öğrendiklerini değerlendirme aracı.
- Esnek Gruplama: Öğrencilerin konuya ya da düzeye göre farklı gruplarda yer alması.
- Ön Testler: Öğrencilerin düzeyini belirlemek için kullanılan ön değerlendirme araçları.
3.2.
- Menü Teknikleri: Öğrencilere farklı görev seçenekleri sunularak öğrenmeye istekli hale getirilmesi.
- Proje Tabanlı Öğrenme: Öğrencilerin ilgi alanlarına göre proje hazırlamalarına imkân tanınması.
- Seçmeli Okuma / Araştırma Konuları: Öğrencilerin merak ettikleri konularla ilgilenmeleri teşvik edilir.
3.3.
- İstasyon Tekniği: Farklı öğrenme stillerine hitap eden istasyonlarda etkinlik yapılması.
- Zenginleştirilmiş Materyal Kullanımı: Görsel, işitsel ve kinestetik materyallerin birlikte kullanılması.
- Çoklu Zeka Kuramı Temelli Etkinlikler: Öğrencilerin baskın zeka alanlarına göre etkinlik planlaması.
4. DEĞERLENDİRMEDE FARKLILAŞTIRMA
- Performans Görevleri: Öğrencinin bireysel beceri ve ilgilerine göre farklı formatlarda hazırlanır.
- Rubrik Kullanımı: Her öğrencinin gelişim düzeyine göre objektif değerlendirme yapılmasını sağlar.
- Alternatif Ölçme Yöntemleri: Portfolyo, öz değerlendirme, akran değerlendirmesi gibi yöntemler uygulanır.
5. ÖĞRENME ORTAMINDA FARKLILAŞTIRMA
- Zenginleştirilmiş Öğrenme Köşeleri: Öğrencilerin bireysel ya da grup çalışmaları yapabileceği alanlar oluşturulması.
- Esnek Oturma Düzeni: İhtiyaca göre değişen bireysel ya da grup çalışma alanları.
- Destekleyici Sınıf İklimi: Hata yapmanın öğrenme sürecinin bir parçası olduğu anlayışıyla güvenli ortamın sağlanması.
6. SONUÇ VE ÖNERİLER
Farklılaştırma, yalnızca başarılı öğrenciler için değil, tüm öğrencilerin potansiyellerini ortaya koyabilecekleri fırsatlar yaratmak adına önemlidir. Bu uygulamaların başarılı olabilmesi için öğretmenlerin öğrencilerini iyi tanımaları, esnek planlama yapmaları ve çeşitli materyaller kullanmaları gerekmektedir.
Öneriler:
- Öğretmenlerin hizmet içi eğitimlerle desteklenmesi
- Okullarda farklılaştırma örneklerinin paylaşılması ve yaygınlaştırılması
- Ölçme-değerlendirme süreçlerinde esnekliğin artırılması
- Öğrencilerin öğrenme profillerinin düzenli izlenmesi
