Ekonomik Alanda Yapılan Yenilikler

[erkanisanmaz]

Osmanlı Devleti Neden Sanayileşemedi?

1. Osmanlı Devlet Ekonomisinin, sürekli tarımsal üretim ve küçük sanayi üzerine kurulu olması
2. Osmanlı Devleti'nin, Avrupadaki bilim ve teknik alanındaki gelişmeleri takip edememesi.
3. Eğitimeve bilgi birikimine yeterli önem verilmemesi.
4. Osmanlı Devleti'nin kurulduğu ilk yıllarda ekonominin daha çok, gazalardan elde edilen ganimete dayalı olması, ticarete gereken önemin verilmemesi.
5. 1838'de imzalanan Balta Limanı Ticaret Antlaşması ile, başta İngiltere olmak üzere yabancılara iç pazarlarımızda serbest ticaret yapma hakkı verilmesi.
6. Türklerin ticaretten koparak daha çok devlet memurluğunu tercih etmesi, bu alanın azınlıklar ve yabancıların eline geçmesi.
7. 1854'te başlayan dış borçlanmanın artarak devam etmesi ve 1881'de Duyun-u Umumiye'nin kurulması üzerine devlete ait birçok gelirin, yabancı sermaye ve işletmelerin eline geçmesi.

İzmir İktisat Kongresi (17 Şubat 1923)

Kongre İzmir'de, işçi, çiftçi, tüccar ve sanayici kesiminden oluşan toplam 1135 temsilcinin katılması ile 17 Şubat 1923'te toplandı.

İzmir İktisat Kongresi'nin toplanma amacı :

1. Ekonomik kalkınma için ortak hedeflerin saptanması
2. Ekonomik hedeflere ulşamka için gerekli yöntem ve kaynakların saptanması
3. Yeni Türkiye Devleti'nin ekonomik programının saptanması
4. Siyasi bağımsızlık için şart olan ekonomik bağımsızlığın nasıl sağlanacağının belirlenmesi
Kongre sonunda alınan kararlar "Misak-ı İktisadi" olarak adlandırıldı.

Misak-ı İktisadi Kararları

1. Öncelikle ham maddesi yurt içinde yetişen ve yetiştirilebilen sanayi dalları kurulacak.
2. Kısa sürede küçük işletme ve el tezgahlarından büyük işletmelere geçilecek.
3. Özel sektörün kuramadığı işletmeleri devlet kuracak
4. Özel teşebbüse kredi sağlanacak bir banka kurulacak
5. Dış rekabete dayanabilmek için sanayi bir bütün halinde kurulacak
6. Yabancıların kurduğu tekellerden kaçınılacak
7. Demiryolu inşaatı programa bağlanacak
8. İşçi haklarını korumak amacıyla, kişilere sendika kurma hakkı tanınacak
9. Vergi ve toprak reformu yapılacak

1923 - 1933 Yılları Arasındaki Ekonomik Gelişmeler

İzmir İktisat Kongresi'nden 1933 Yılına Kadar Görülen Gelişmeler :

26 Ağustos 1924'te Türkiye İş Bankası kuruldu.
19 Nisan 1925'te Türkiye Sanayi ve Maden Bankası kuruldu.
1 Temmuz 1926'da, Kabotaj Kanunu yürürlüğe girdi.
28 Mayıs 1926'da TBMM tarafından Teşvik- Sanayi Kanunu kabul edildi.
1928 yılında, İktisat Bakanlığı kuruldu.
1926 yılında İstatistik Genel Müdürlüğü kuruldu.
Osmanlı Devleti'nden kalma demiryolları yabancılardan satın alınarak yeni demiryolları yapıldı.
17 Şubat 1925'te Aşar vergisi kaldırıldı.

UYARI : İzmir İktisat Kongresi'nde alınan kararlar gereği, 1927 yılında özel sektöre yönelik Teşvik-i Sanayi Kanunu (Sanayiyi Özendirme Yasası) kabul edildi. Fakat özel sektörün sermayesi ve gerekli kadrosu hazır olmadığından bu yasa başarılı olamadı.

1933 - 1938 Yılları Arasındaki Ekonomik Gelişmeler

1933 - 1938 yılları arasında, İzmir İktisat Kongresi'nde alınan Misak-ı İktisadi kararlarının temel amacı olan özel girişimciyi sanayi alanına çekmek mümkün olmadı.
1926 yılında çıkartılan Teşvik-i Sanayi Kanunu'nun başarılı olamaması üzerine, sanayileşmenin devlet eliyle yürütülmesine karar verildi.
1933 yılında Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı hazırlandı.
Bu dönemde, Sümerbank önderliğinde büyük bir dokuma sanayi kuruldu.
1936 yılında İkinci Beş yıllık Sanayi planı hazırlandı.
Bu dönemde; madencilik, elektrik santralleri, gıda, kimya, deniz ulaşımı, makina sanayi, deri sanayi gibi alanlarda birtakım planlar yapıldı.
1935'te Maden Tetkik Arama Enstitüsü kuruldu.
1937'de Etibank önderliğinde Türkiye'nin ilk demir çelik fabrikası Karabük'te açıldı.
1938'de başlayan İkinci Dünya Savaşı nedeniyle İkinci Beş Yıllık Sanayi planı tamamlanamadı.

 

[erkanisanmaz]

Ekonomik Alanda Yapılan Yenilikler

EKONOMİ ALANINDA YAPILAN İNKILAPLAR
Ekonomi (iktisat); bir ülkede üretim, dağıtım, tüketim etkinliklerinin bütününe verilen isimdir. Ekonomik hayatın düzenlenmesinde ülkenin yer altı ve yer üstü zenginlik kaynaklarının toplumun genel özelliklerinin büyük etkisi vardır. Bir ülkenin kendi kendine yetebilmesi, ekonomik olarak bağımsız olması çok önemlidir.
1. Milli Ekonominin Kurulması
Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde ekonomik durumu: Osmanlı Devleti, Avrupa'da başlayan gelişmelere ayak uyduramadığı için sanayisi gelişememişti. Tarım faaliyetlerinde geri kalmış, ticari faaliyetleri ise tamamen azınlıkların eline geçmişti. Devlet yıkılış döneminde ekonomik olarak da çöküntü halindeydi.
Kurtuluş Savaşı'nın bittiği dönemde de ülke ekonomik olarak bitmiş durumdaydı. Ekonomik bağımsızlığın olmadığı bir ülkede siyasi bağımsızlıktan söz edilemezdi. Bu nedenle yeni Türk devletinin ekonomide izleyeceği metotları belirlemek ve kalkınma hedeflerini tespit etmek için 17 Şubat 1923'te İzmir iktisat Kongresi toplandı. Atatürk, İzmir iktisat Kongresi'nin açılışında; “Siyasi ve askeri zaferler ne kadar büyük olursa olsun ekonomik zaferlerle taçlandırılmazsa elde edilen zaferler sürüp gitmez.” demiştir.
İzmir iktisat Kongresi'nde alınan kararlar şunlardır:
1. Yerli malı kullanılmasına önem vermek,
2. Sanayi yatırımı yapacak anonim şirketlerin kurulmasını kolaylaştırmak,
3. Milli bankalar kurmak,
4. Demir yollarının yapımına önem vermek,
5. Özel sektör tarafından yapılamayan işleri devlet olarak gerçekleştirmek,
İzmir iktisat Kongresi'nde ayrıca “İktisadi Misak” (Misak-ı İktisadi) adı verilen ekonomi andı kabul edildi.
2. Tarım, Ticaret, Sanayi, ve Bayındırlık Alanında Gelişmeler:
a. Tarım Alanında Gelişmeler
Ülkemizde geri kalmış olan tarımı geliştirmek için köylünün durumunun iyileştirilmesi gerekiyordu. “Türkiye'nin gerçek sahibi ve efendisi, gerçek üretici olan köylüdür. O halde, herkesten çok refah, mutluluk ve servete hak kazanan ve layık olan köylüdür.” Atatürk'ün bu görüşü, köye ve köylüye yönelik siyasetin temeli oldu. Köylünün durumunun düzeltilmesine çalışıldı.
Bu amaçla yapılan çalışmalar şunlardır:
 Köylüden ürettiği mal üzerinden 1/10 oranında alınan aşar (öşür) vergisi kaldırıldı.
 Köylü ve çiftçilere kolay kredi imkanları sağlandı.
 Kooperatifçilik özendirildi.
 Tarım araç ve gereçlerinin yenilenmesi için çalışıldı. Tarımda makineleşmeye ve ıslah edilmiş tohum kullanmaya önem verildi.
 Köylünün bilgi ve tecrübesini arttırıcı çalışmalar yapıldı. Bunun için özel çiftlikler kuruldu, ziraat okulları açıldı.
 Köylülere yeni tarım ürünleri (çay, şeker pancarı) tanıtıldı.
 Toprağı olamayan köylüye toprak verilmeye çalışıldı.
b. Ticaret Alanında Gelişmeler
Yeni Türk devleti kurulmadan önce ticaret tamamen azınlıkların ve yabancıların elindeydi. Türkler ticaretle uğraşmıyorlardı. Bu nedenle bizzat devlet tarafından ticari faaliyetlerin gelişmesi için çeşitli çalışmalar yapıldı
Bankacılık geliştirildi. Para işlerinin düzenlenmesi amacıyla merkez bankası kuruldu. İşverenlere kredi sağlanması amacıyla Atatürk tarafından ilk özel banka olan iş Bankası kuruldu.
Kabotaj hakkının (bir ülkenin kendi sularında ve limanlarında gemi işletme hakkı) Türklere verilmesiyle deniz ticareti gelişti.İhracat çalışmalarına önem verilerek kaliteli mal ihracı sağlandı.
C. Sanayi Alanında Gelişmeler
Sanayinin gelişmesi için atılan en büyük adım Lozan Barış Antlaşması'nda Kapitülasyonların kaldırılması oldu. Ülke sanayinin gelişmesi için devlet bizzat büyük sanayi kuruşları açarak öncü oldu.
1927'de çıkarılan Teşvik-i Sanayi Kanunu ile özel sektör teşvik edildi. Bu dönemde sanayileşme için gerekli olan dört unsur şunlardı: Bilgi, teknoloji, yetişmiş eleman, sermaye (para)
Ülkemizde 1934 yılından itibaren serbest ekonomiye geçildi. 1934-1939 yılları arasında Birinci Beş Yıllık Kalkınma planı uygulandı. plana göre özel sektör tarafından yapılamayacak yatırımların devlet eliyle yapılması kararlaştırıldı. Bu dönemde 1939 yılında Karabük Demir Çelik Fabrikası kuruldu. Yer altı zenginliklerinin çıkarılması için Maden Tetkik Arama Enstitüsü (MTA) kuruldu (1935). Devletin sanayi kuruluşu açarak ekonominin içinde yer alması Atatürk ilkelerinden Devletçilik ile ilgilidir.

 

[Kurtalan]

Ekonomik Alanda Yapılan Yenilikler

Amaçları

1. Devletin ekonomik bağımsızlığını sağlamak.
2. Sanayii geliştirmek, modern araçları ve tesisleri ülkeye kazandırmak.
3. Ekonomide millileşmeyi sağlayarak, yabancı sermayeye bağımlılığı ortadan kaldırmak.
4. İktisadi kurumları ve girişimleri devletleştirmek.
5. Özel teşebbüsü desteklemek.

İzmir İktisat Kongresi – 17 Şubat 1923

- Lozan görüşmelerinin kesintiye uğradığı dönemde ( 4 Şubat 1923 ), İzmir’de yeni Türk devletinin ekonomik durumunu görüşmek üzere toplandı.
- 1135 kişinin katıldığı bu kongre Misak-ı İktisadi ( Ekonomik Yemin) kabul edildi.

Alınan Önemli Kararlar

1. Yerli malı kullanılması sağlanmalıdır.
2. Teknik eğitim geliştirilmelidir.
3. Hammaddesi yurt içinde olan sanayi kolları geliştirilmelidir.
4. Küçük imalattan büyük işletmelere geçilmelidir.
5. Bir devlet bankası kurulmalıdır.
6. Özel teşebbüsün geçekleştiremediği yatırımlar devlet aliyle yapılmalıdır.
Tarım Alanındaki Düzenlemeler

1. Aşar vergisi kaldırıldı- 17 Şubat 1925
• Köylüyü ağır vergi yükünden kurtarmak ve tarımsal üretimi arttırmak amaçlanmıştır.
2. Tarım Kredi Kooperatiflerinin kurulması.
3. Ankara’da Yüksek Ziraat Enstitüsü’nün kurulması.
4. Devlet Üretme Çiftliklerinin kurulması.

Ticaret Alanındaki Düzenlemeler

1. İş Bankası’nın kurulması – 1924
• İşverenlere kredi sağlamak amacıyla kuruldu.
2. Merkez Bankası’nın kurulması.
• Sermayenin akışı denetim altına alındı ve piyasa güvenliği sağlandı.

NOT : Kabotaj Kanunu, ağırlık, ölçü ve saatlerde yapılan değişikliklerde bu alanda yapılan yeniliklerden sayılır.

Sanayi Alanındaki Düzenlemeler

1. Teşvik-i Sanayi Kanunu’nun Kabulü - 28 Mayıs 1927
• Amaç özel teşebbüsün yatırım yapmasını sağlamaktır.
2. Gümrük vergileri arttırıldı. 1929
• Amaç yerli üreticiyi korumaktır.
3. Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı uygulamaya konuldu. 1933
4. Sümerbank ( 1933 ) ve Etibank ( 1835 ) kuruldu.
• Amaç sanayiciye kredi vererek yeni sanayi tesislerinin kurulmasını sağlamaktır
5. Maden Teknik Arama Enstitüsü kuruldu – 1935

NOT: Üç beyaz ( şeker, un, pamuk ) ve üç siyah ( kömür, demir, petrol ) projesi olarak adlandırılan sanayileşme hamlesi istenilen hızla gerçekleştirilemedi.

Ulaşım Alanındaki Düzenlemeler

1. Demir yolu yapımına önem verildi. 10 yıl içinde 3500 km demir yolu yapıldı.
2. Kara yolları onarılmış ve yeni yollar yapılmıştır.
3. Kabotaj Kanunu kabul edildi. 1 Temmuz 1926
• Türk sularında taşıma haklarının Türklere ait olduğunu ilan eden yasa.

 

[soscuu]

Ekonomik Alanda Yapılan Yenilikler

Teşekkür Ederim

 

[What DedinGülüm]

Ekonomik Alanda Yapılan Yenilikler

hocam teşekkür ederiz ama bi sorun var
o da hep teşekkür ederim diyoruz çünkü hiç kötü olmuyor