Anadolu’nun İlk Yerleşim Yerlerinde Yaşam (Ders Kitabı Sayfa 110-111-112-113-115-116-117-118-119-120-121-122-123-124-125) Cevapları

[MaArif Faruk]

Anadolu’nun İlk Yerleşim Yerlerinde Yaşam Cevapları​

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Sayfa 110 Cevapları MEB Yayınları​

Anadolu’da ilk yerleşim yerlerini kuran toplumların görsellerde yer alan tarihî nesneleri ve mekânları hangi amaçlarla kullanmış olabilirler? Söyleyiniz.
Cevap: Bu yerleşim yerini kuran toplumlar yeme içme ihtiyaçlarını gidermek için kapkacak olarak kullanmış olma ihtimalleri vardır.

Bu görsellerdeki tarihî nesneler ve mekânlar nasıl gün yüzüne çıkarılmış ve günümüze kadar ulaşmıştır? Düşüncelerinizi söyleyiniz.
Cevap: Bu nesneler toprağın incelikle kazınarak ve fırçalarla temizlenerek günyüzüne çıkartılmıştır. Bunu yapmak için arkeoloji biliminden faydalanılır.

Çatalhöyük’teki bir evde bulunan duvar resmi, dünyanın ilk haritası kabul edilmiştir. Bu haritada neler tasvir edilmiştir? Tartışınız.
Cevap: Çatalhöykükteki bu duvar resmi bir dağı ve onun eteğinde bulunan taştan evleri tasvir etmiş olabilir.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Sayfa 111 Cevapları MEB Yayınları​

Anadolu’daki ilk yerleşim yerlerinden bazılarını gösteren harita ile görselleri inceleyiniz ve soruları cevaplayınız.

Geçmişte yaşayan insanlar, yaşam alanlarını tercih ederken hangi özelliklerin olmasına dikkat etmişlerdir?
Cevap: Geçmişte yaşayan insanlar nehir kenarlarına yani su kaynaklarına yakın bir noktada yaşam alanı seçmeye dikkat etmişlerdir.

Anadolu’nun ilk yerleşim yerlerini temsil eden görsellerdeki farklılıkları yazınız.
Cevap: İlk yerleşim yerleri birbirinden farklı noktalarda; farklı iklim ve coğrafi koşulların olduğu yerler tercih edilmiştir.

---

İnsanların günümüzde yerleşim alanlarını tercih etme nedenleriyle Anadolu’daki ilk yerleşim yerlerini tercih etme nedenleri arasında ne gibi benzerlikler vardır? Tartışınız.
Cevap: Her iki dönemde de suya yakın yerler tercih edilmiştir ancak günümüzde ulaşım teknolojisinin artmasından dolayı artık günlük ihtiyaçlarımızı karşılayacak yerlere yakın olması daha önemli hale gelmiştir.

---

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Sayfa 112 Cevapları MEB Yayınları​

Görsellerdeki haberleşme araçlarını geçmişten günümüze doğru sıralayınız.
Cevap: Çivi yazısıyla hazırlanmış tabletler, mektup, telgraf ve cep telefonu

---

Aşağıdaki metni okuyunuz ve metindeki bilgilerden hareketle tarih şeridinin üst kısmına ilgili yerleşim yerinin adını, alt kısmına da tarihlerini yazınız.
Cevap:

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Sayfa 113 Cevapları MEB Yayınları​

Anadolu’nun avcı ve toplayıcı insanlar tarafından yerleşim yeri olarak tercih edilmesinin nedenleri neler olabilir? Yazınız.
Cevap:

• Avlanıcak hayvan bakımından zengin olması.
• Coğrafi koşullarının yaşanabilir olması.
• İklim koşullarının sert olmaması.
• Suya yakın olması.
• Bitki çeşitliliği açısından oldukça zengin olması.

İnsanlar bu aletleri hangi amaçlarla yapmış olabilir? Tartışınız.
Cevap: İnsanlar bu aletleri hayvanları avlamak amacıyla yapmış olabilirler.

 

[MaArif Faruk]

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Sayfa 115 Cevapları MEB Yayınları​

Kaynaklara göre soruları cevaplayınız.

Kaynak 1: Günümüzde Göbeklitepe’ye benzer inanç merkezleri var mıdır? Yazınız.
Cevap: Günümüzde Habib-i Neccar Camii gibi inanç merkezleri bulunmaktadır.

Kaynak 2: Göbeklitepe’deki kazılarda ortaya çıkan “T” şekli verilmiş taşlardan o dönemde yaşamış insanların hangi becerilerinin geliştiğini söyleyebilirsiniz? Yazınız.
Cevap: Bu şekil, bir estetik amaç gözetilerek yapıldığı için mimari becerilerinin geliştiği söylenebilir.

Kaynak 3: Göbeklitepe’de yaşayan insanların sosyal hayatıyla ilgili hangi bilgilere ulaşabiliriz? Yazınız.
Cevap: Bu insanlar ibadethane inşa ettikleri için inandıkları bir din olduğunu söyleyebiliriz.

---

Göbeklitepe’nin gün yüzüne çıkmasında hangi bilim dalı daha fazla yardımcı olur? Söyleyiniz.
Cevap: Arekoloji bilim dalı sayesinde Göbeklitepe gün yüzüne çıkartılmıştır.

---

Vatandaşın CİMER’e başvurusunun somut kültürel mirasın korunması açısından önemi nedir? Tartışınız.
Cevap: İnsanlar arasında farkındalık oluşmasına ve değerinin anlaşılmasını sağlamıştır.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Sayfa 117 Cevapları MEB Yayınları​

Anadolu’daki ilk yerleşim yerlerinden Çatalhöyük evleri ile ilgili görseli inceleyiniz ve metinleri okuyunuz. Numaralandırılmış bilgileri günümüz evleri ile karşılaştırarak aşağıdaki ilgili alanlara yazınız.
Cevap:

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Sayfa 119 Cevapları MEB Yayınları​

Verilen bilgilere göre Anadolu’daki ilk yerleşim yerlerinde numaralar ile gösterilen cümlelerde üretim için kullanılan araçların neler olduğunu ve bunların hangi malzemeden yapıldığını örnekten hareketle ilgili alanlara yazınız.
Cevap:

Haberde verilen bilgilere göre Çatalhöyük’ün tarihî önemi hakkında kısa bir metin yazınız.
Cevap: Çatalhöyük Anadolu topraklarında yer alan ve tarihteki ilk yerleşim yeri olması bakımından çok önemlidir. Böylesine önemli bir yapının bizim topraklarımızda olması çok değerlidir. Çatalhöyükteki incelemeler sayesinde Anadolu’daki eski insanlar yaşam koşullarını öğrenmemiz kolaylaşır. Bizler bu topraklarda yaşayan insanlar olarak bu yapıyı korumalı ve saklamalıyız.

---

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Sayfa 121 Cevapları MEB Yayınları​

Anadolu’nun ilk yerleşim yerlerindeki temel geçim faaliyetleri ile ilgili kaynaklara ve yukarıda verilen metindeki bilgilere göre soruları ilgili alanlara cevaplayınız.

1. Anadolu’daki ilk yerleşim yerlerinde metinde yer alan mesleklerin ortaya çıkma sebepleri neler olabilir?
Cevap: İnsanlar beslenme ve barınma ihtiyaçlarını gidermek için bu meslek gruplarına ihtiyaç duymuştur.

2. Anadolu’daki ilk yerleşim yerlerinde başka hangi meslekler yapılmış olabilir?
Cevap: Anadolu’daki ilk yerleşim yerlerinde tarım işçileri ve çobanlık gibi meslekelr yapılmış olma ihtimali vardır.

3. Obsidiyenden eşyaların yapıldığı yerleşim yerleri nerelerdir?
Cevap: Obsidyenden eşyaların yapıldığı yer Çatalhöyük ve Çayönü’dür. Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde ve Mezopotamya’da da bu eşyalar görülebilir.

4. Çömlekçilik yapılan yerleşim yerleri nerelerdir?
Cevap: Çömlekçilik Hacılar tarafından yapılmıştır.

5. Madencilik yapılan yerleşim yerleri nerelerdir?
Cevap: Madencilik Çayönü, Çatalhöykük ve Hacılar tarafından yapılmıştır.

6. İnsanlar, uzak mesafelerdeki yerleşim yerleriyle nasıl bağlantı kurmuş olabilirler?
Cevap: İnsanlar uzak mesafedeki yerlere mektuplar yazarak veya at üstünde uzun süreler giderek bağlantı kurmuş olabilirler. Ayrıca başka şehirlerden gelen tüccarlardan öğrendikleri bilgilerle de olabilir.

7. İnsanlar, uzak mesafelere ticaret mallarını ve ham maddeleri nasıl taşımış olabilirler?
Cevap: Güçlü hayvanların sırtına bağlayarak ticar mallarını taşımış olabilirler.

 

[MaArif Faruk]

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Sayfa 122 Cevapları MEB Yayınları​

Uygulayalım Performans Görevi​

Adım 1​

Anadolu’nun ilk yerleşim yerlerinde yaşayan insanların sosyal hayatlarını şekillendiren unsurlardan barınma, beslenme ve temel geçim faaliyetlerini belirleyiniz ve ifadelerinizi ilgili alanlara yazınız.

Barınma: Az pencereli, evin giriş kapısının çatıdan olduğu çamurdan ve taştan yapılma evlerde yaşamışlardır.

Beslenme: Avcı-toplayıcı bir yaşam sürdürmüşlerdir bu nedenle ağaçta yetişen meyvelerle ve avladıkları hayvanların etleriyle beslenmişlerdir.

Temel Geçim Faaliyetleri: Hayvancılık ve taş oyma

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Sayfa 123 Cevapları MEB Yayınları​

Adım 2​

Anadolu’nun ilk yerleşim yerlerindeki insanların sosyal hayatlarını şekillendiren unsurlardan barınma, beslenme ve temel geçim faaliyetlerinin özelliklerini geçmiş ile günümüz arasındaki benzerlik ve farklılık yönleriyle karşılaştırarak veriler elde ediniz. Elde ettiğiniz verileri ilgili alanlara yazınız.

Barınma
Benzerlikler: Yaptıkları evlerin malzemeleri ve yapı tarzları benzerdir.
Farklılıklar: Geçmişte evlerin giriş kapıları evin çatısındayken günümüzde giriş katta, zemindedir.

Beslenme
Benzerlikler: Ağaçta yetişen meyvelerden ve avladıkları hayvanlardan beslenirlerdi.
Farklılıklar: Günümüzde tarımsal faaliyetler sayesinde bir çok sebze ve meyve üretilebiliyor. Ayrıca balık, süt, yumurta, bal, bakliyat ve et gibi çok daha fazla besine erişimimiz var.

Temel Geçim Faaliyetleri
Benzerlikler: Hayvancılık, avcılık ve taş oyma
Farklılıklar: Sanayi, hizmet sektörü, ulaştırma meslekleri, bilişim sektörü

---

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Sayfa 124 Cevapları MEB Yayınları​

Adım 3​

Anadolu’da kurulan ilk yerleşim yerlerinde yaşayan insanların sosyal hayatlarını şekillendiren beslenme, barınma ve temel geçim faaliyetlerini dönemin imkân ve koşullarını düşünerek açıklayınız. Açıklamalarınızı ilgili alanlara yazınız.

Barınma: İnsanlar geceleri hayvan saldırılarından ve hava koşullarından kendilerini koruyacak kadar yapılar inşa etmiştir, lüks bir yaşam yoktur.

Beslenme: Ulaşabildiği ağaçlardan topladıkları meyvelerden, besledikleri hayvanların süt, yumurta gibi ürünlerilnden ve avladıkları hayvanların etinden beslenmişlerdir.

Temel Geçim Faaliyetleri: Taş işleme, hayvan avcılığı ve ticarettir.

---

Anadolu’daki ilk yerleşim yerlerinde yaşayan insanların sosyal hayatlarını şekillendiren beslenme, barınma ve temel geçim faaliyetlerini etkileyen unsurlar nelerdir? Tartışınız.
Cevap: Anadolu’daki ilk yerleşim yerindeki insanlar çevre koşullarına göre hayatlarını şekillendirmişlerdir. Çevrenin kendilerine sunduğu besinlerle beslenmiş, hava koşullarına göre barınma alanı inşa etmiş ve bunları sürdürebilmek için geçinecek faaliyetler bulmuşlardır.

---

5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Sayfa 125 Cevapları MEB Yayınları​

Soru: Verilen yönergeye göre etkinliği yapınız.
Öğretmeninizin rehberliğinde bir daire oluşturunuz. Konuşma sırasının kimde olduğunu belirtecek bir nesne seçiniz.
Nesneyi elinde bulunduran öğrenciye “Çayönü, Çatalhöyük veya Hacılar yerleşim yerlerinden birinde yaşayan biri olduğunuzu hayal ediniz. Nasıl bir yaşantınız olurdu?” sorusunu yöneltiniz.
Edindiğiniz bilgilere göre görüşlerinizi ifade ediniz.
Etkinliğin sonunda Çayönü, Çatalhöyük veya Hacılar yerleşim yerlerindeki sosyal yaşamın nasıl olduğunu aşağıdaki sayfaya yazınız veya resmini çiziniz.
Hazırladığınız ürün bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilecektir.

Cevap:

Daire oluşturma ve nesne seçimi: Bir daire oluşturup konuşma sırasını belirlemek için bir nesne seçilir (örneğin, bir kalem).

Soru: Elinde nesne olan öğrenciye şu soru sorulur:
“Çayönü, Çatalhöyük veya Hacılar yerleşim yerlerinden birinde yaşayan biri olduğunuzu hayal ediniz. Nasıl bir yaşantınız olurdu?”

Cevaplar: Öğrenciler hayallerine göre yaşamı tarif eder:

• Çayönü: Tarım ve hayvancılıkla uğraşan bir köy hayatı.
• Çatalhöyük: Toplu yerleşim, kerpiç evler ve tarım odaklı bir yaşam.
• Hacılar: Seramik yapımı, ticaret ve tarımla gelişmiş bir yaşam.

Çayönü, Çatalhöyük ve Hacılar’da sosyal yaşam genelde tarım, hayvancılık, el sanatları ve topluluk hayatına dayanıyordu. Evler genelde basit yapılar olup, insanlar iş birliği içinde yaşıyorlardı.