YAŞAMIN İÇİNDE SOSYAL BİLİMLER
Sosyal Bilimler
Sosyal bilimler, topluma ait olan ve içinde insan bulunan bütün unsurların incelendiği birbilimdir.
■Sosyal bilimler hayatımızın her alanında yer almaktadır.
■insan sosyal bir varlıktır. Toplum insanlar birbirlerine yardım ederek toplum hayatını sürdürürler.
■Sosyal bilimler sayesinde insanlar daha fazla bilgi birikimi elde edebilir, bu sayede haya-tını kolaylaştırabilirler.
■Sosyal bilimler başlığı altında incelenenbazı bilim dalları şunlardır.
1. Coğrafya
■Yeryüzündeki çeşitli doğa olayları ve bu olaylar ile canlılar arasındaki karşılıklı etkileşimiinceler.
■Coğrafya, insanlar ile mekân (yer) arasındaki ilişkiyi inceler. Çevremizde meydana gelen her olay coğrafyanın bir parçasıdır.
■iklim, bitki örtüsü, nüfus, doğal afetler, ulaşım, ekonomik faaliyetler, turizm gibi konularcoğrafyanın konusu içerisinde yer alır.
2. Tarih
İnsan topluluklarının geçmişte meydana getirdiği olayları sebep - sonuç ilişkisi içerisinde yer ve zaman göstererek objektif (tarafsız) olarak inceleyen bilim dalıdır.
■Tarih sayesinde insanlar geçmişte yapılanhataları tekrarlamazlar.
■M. Kemal Atatürk: "Türk çocuğu atalarınıtanıdıkça kendilerinde kuvvet bulacaktır." diyerek tarihin önemini vurgulamıştır.
3. Sosyoloji
Halk oyunları topluluğundan bir görünüm Sosyoloji toplum bilimidir. Bir toplumun ge-lenek ve görenekleri, yaşam biçimleri, toplumsal olay ve kurumlarını inceler.
4. Psikoloji (Ruh bilimi)
İnsan davranışlarının nedenlerini, çevre koşul-larına bağlı olarak insanın değişen davranışlarını ve zihinsel etkilerini inceleyen bilim dalıdır.
5. Hukuk
Toplum hayatını düzenleyen ve devletin yaptırım gücünü belirleyen yasaların bütünüdür.
6.Ekonomi
İnsanların yaşamak için üretim yapma ve üretimi bölüşme biçimlerini inceleyen bilim dalıdır.
7 Felsefe
Varlığın ve bilginin kaynağını bilimsel olarak araştıran bir bilim dalıdır.
8. Arkeoloji
Geçmişte yaşamış topluluklara ait kalıntıları inceleyen bilim dalıdır.
9. Antropoloji
İnsanın ve insanlığın incelenmesini konu alan bilim dalıdır.
■Prof. Dr. Mümtaz Turhan, Prof. Dr. Mehmet Kaplan ve Nurettin Topçu ülkemizde sosyal bilim-lerin gelişmesine katkıda bulunmuşlardır. Bu kişilerin isimleri açılan Sosyal Bilimler Liselerine verilmiştir.
Örnek Soru
Tarih bilimi, insan topluluklarının geçmişteki yaşayışlarını, yer ve zaman göstererek, sebep ve sonuç ilişkisi içinde inceleyen, belgelerle ortaya koyan bilim dalıdır.
Yukarıdaki tanıma göre aşağıdakilerdenhangisi tarih biliminin özelliklerinden değildir?
A) Tarihi olaylar, belgelere dayanılarakincelenir.
B) Tarihi olaylar, sebep ve sonuç ilişkisi içindeincelenir.
C) Tarihi olayların, deney yoluyla tekrarıyapılabilir.
D) Tarih, insan topluluklarının geçmiştekiyaşantılarını inceler
Çözüm
Tarihi olayların deney yoluyla tekrarı yapılamaz. Çünkü olaylar birbirine benzese de aynı nedenler farklı sonuçlara neden olabilir
Sosyal Bilimler
Sosyal bilimler, topluma ait olan ve içinde insan bulunan bütün unsurların incelendiği birbilimdir.
■Sosyal bilimler hayatımızın her alanında yer almaktadır.
■insan sosyal bir varlıktır. Toplum insanlar birbirlerine yardım ederek toplum hayatını sürdürürler.
■Sosyal bilimler sayesinde insanlar daha fazla bilgi birikimi elde edebilir, bu sayede haya-tını kolaylaştırabilirler.
■Sosyal bilimler başlığı altında incelenenbazı bilim dalları şunlardır.
1. Coğrafya
■Yeryüzündeki çeşitli doğa olayları ve bu olaylar ile canlılar arasındaki karşılıklı etkileşimiinceler.
■Coğrafya, insanlar ile mekân (yer) arasındaki ilişkiyi inceler. Çevremizde meydana gelen her olay coğrafyanın bir parçasıdır.
■iklim, bitki örtüsü, nüfus, doğal afetler, ulaşım, ekonomik faaliyetler, turizm gibi konularcoğrafyanın konusu içerisinde yer alır.
2. Tarih
İnsan topluluklarının geçmişte meydana getirdiği olayları sebep - sonuç ilişkisi içerisinde yer ve zaman göstererek objektif (tarafsız) olarak inceleyen bilim dalıdır.
■Tarih sayesinde insanlar geçmişte yapılanhataları tekrarlamazlar.
■M. Kemal Atatürk: "Türk çocuğu atalarınıtanıdıkça kendilerinde kuvvet bulacaktır." diyerek tarihin önemini vurgulamıştır.
3. Sosyoloji
Halk oyunları topluluğundan bir görünüm Sosyoloji toplum bilimidir. Bir toplumun ge-lenek ve görenekleri, yaşam biçimleri, toplumsal olay ve kurumlarını inceler.
4. Psikoloji (Ruh bilimi)
İnsan davranışlarının nedenlerini, çevre koşul-larına bağlı olarak insanın değişen davranışlarını ve zihinsel etkilerini inceleyen bilim dalıdır.
5. Hukuk
Toplum hayatını düzenleyen ve devletin yaptırım gücünü belirleyen yasaların bütünüdür.
6.Ekonomi
İnsanların yaşamak için üretim yapma ve üretimi bölüşme biçimlerini inceleyen bilim dalıdır.
7 Felsefe
Varlığın ve bilginin kaynağını bilimsel olarak araştıran bir bilim dalıdır.
8. Arkeoloji
Geçmişte yaşamış topluluklara ait kalıntıları inceleyen bilim dalıdır.
9. Antropoloji
İnsanın ve insanlığın incelenmesini konu alan bilim dalıdır.
■Prof. Dr. Mümtaz Turhan, Prof. Dr. Mehmet Kaplan ve Nurettin Topçu ülkemizde sosyal bilim-lerin gelişmesine katkıda bulunmuşlardır. Bu kişilerin isimleri açılan Sosyal Bilimler Liselerine verilmiştir.
Örnek Soru
Tarih bilimi, insan topluluklarının geçmişteki yaşayışlarını, yer ve zaman göstererek, sebep ve sonuç ilişkisi içinde inceleyen, belgelerle ortaya koyan bilim dalıdır.
Yukarıdaki tanıma göre aşağıdakilerdenhangisi tarih biliminin özelliklerinden değildir?
A) Tarihi olaylar, belgelere dayanılarakincelenir.
B) Tarihi olaylar, sebep ve sonuç ilişkisi içindeincelenir.
C) Tarihi olayların, deney yoluyla tekrarıyapılabilir.
D) Tarih, insan topluluklarının geçmiştekiyaşantılarını inceler
Çözüm
Tarihi olayların deney yoluyla tekrarı yapılamaz. Çünkü olaylar birbirine benzese de aynı nedenler farklı sonuçlara neden olabilir