Yağlıdere Tekkeköy Cami – Giresun

Hacı Abdullah Külliyesinin Yavuz Sultan Selim’in Trabzon Valiliği sırasında (1489-1512) annesi Gülbahar Hatun tarafından tesis edildiğini ve yönetiminin Hacı Abdullah Halife’ye bırakıldığına dair yayınlar vardır. Külliyeden günümüze cami, zaviye-ocak, misafirhane, değirmen ile kurucu şeyhin Tuğlacık Köyündeki türbesi gelebilmiştir. Fırın ortadan kaldırılmış, caminin hemen yanındaki zaviye misafirhanesinin yerine ise İmam evi yapılmıştır.

Kâgir sistemde inşa edilen cami, uzunlamasına dikdörtgen planlıdır. Son cemaat yeri ve kare harim kısmından oluşan yapının yuvarlak formlu ve tek şerefeli minaresi 1980’li yıllarda inşa edilmiştir. Yapıda malzeme bakımından beden duvarlarında moloz şeklinde bazalt taş kullanılmış olup, üzeri sıvanmıştır. Caminin üzeri dört omuzlu kırma çatı ile örtülüdür.

İç mekânda harim kısmını yarıya kadar kaplayan mahfile kapının solunda yer alan ahşap bir merdivenle çıkılmaktadır. Bu merdivenden geçilen ahşap ezan yeri yıkılmış, yerine günümüzdeki minare yapılmıştır. Yarım yuvarlak nişe sahip olan mihrap, kıvrık dal ve geometrik motifli iki sıra bordür ile çevrelenmiştir. Minber cevizden yapılmıştır. Mihrap tarafındaki yüzü üzerine S ve C kıvrımlarına yer verilmiştir. Diğer yüzü üzerinde hiçbir bezeme yoktur. Bu haliyle minber 19. yüzyıl özellikleri taşımaktadır. Harimin üzeri, ahşap tavanla örtülüdür.

Harimin duvarlarında zengin bir süsleme kompozisyonu görülür. Kalemişi şeklinde uygulanan süsleme kompozisyonunda bitkisel, geometrik, yazılı ve nesneli bezemeler hâkimdir. Çeşitli formlarda vazo, kandil, bıçak, bayrak, perde, cami, saat, cennet tasviri, ay, yıldız, güneş, ağaç, natürmort, çiçek en çok kullanılan motiflerdendir. Camideki duvar resimleri mahfilin güneyindeki duvarlarda yoğunlaşmıştır. Burada duvarlar sütun ve yuvarlak kemerlerden oluşan arkad sırası ile taksim edilmiş ve kemer gözlerinin içi, vazodan ya da zemin çizgisinden yükselen çeşitli bitkili bezemelerle doldurulmuştur. Bu bölümde batı duvarında yedi, güney duvarında on iki, doğu duvarında altı kemer gözü vardır. Kemer gözleri pencere, minber, mihrap, direk gibi birimlerin olduğu yerlerde duruma göre küçülmüş ve büyümüştür. Mahfil altında kalan duvarların yüzeyinde ise kemer gözü yoktur. Burada süslemeler doğrudan zemin çizgisinden yükselmektedir. Süsleme kompozisyonunda en çok dikkat çeken düzenleme cennet tasviridir. Mihrabın doğusunda yer alan bu tasvir, sekiz adet kapı, yedi kat, kökleri havada asılı tuba ağacı ve cennetin sembolü olan liva-i hamd motiflerinden oluşur.

KAYNAK: Giresun İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü