Prusias Ad Hypium Antik Kenti – Düzce
Düzce Konuralp Mahallesi’nde yer alan Prusias ad Hypium Antik Kenti‘nin tarihi, MÖ 3’üncü yüzyıla uzanmaktadır. Konuralp ilk olarak tarih sahnesine Hypios adı ile çıkmıştır. Doğudan batıya uzanan, Küçük Melen ve Tabak Çayları yakınında, ovada son bulan bir tepenin üzerine kurulan kasabanın adı Hypios’dan sonra Kieros olarak anılmaya başlamıştır. Mariandynlere ve Herekleia Devleti’ne karşı harekete geçen Bithynler, kralları I. Prusias (dönem MÖ 230-182)’ın eliyle Sangarios’un doğusundaki Kieros’u zaptetmişlerdir. Buraya Bithyn Kolonisi yerleştirerek kısa zamanda eskisine göre daha bayındır hale getiren I. Prusias, şehri bir çok abidelerle süslemiş ve tahkim ettirdikten sonra adını da değiştirmiştir. Böylece Kieros MÖ 2’nci yüzyıl sonlarında tarih sahnesinden çekilmiş, kent de kralın adına izafeten “Prusias” ismini almıştır.
Antik Tiyatro, halk arasında kırk basamaklar olarak bilinen kente Helenistik Çağ’da (MÖ 300-30) yapılmıştır. Eklemeleri Roma Dönemi’ne (MÖ 30-MS 300) aittir. Prusias ad Hypium Antik Kent’inde bulunan ve iki kademeli olan tiyatronun sahne arkası duvarı ile ikinci kademenin oturma sıralarının bir bölümü günümüze ulaşmıştır.
Kemerkasım Su Kemerleri; şehrin eski su tesisatından kalma 11 adet istinat ayağı günümüze kadar gelebilmiştir. Üzerinden geçen su kanallarını taşıdığı sanılan su kemeri, moloz taş ile yapılmıştır.
Atlı Kapı; I. Grup anıt eser Atlı Kapı ve uzantısı surlar, Prusias ad Hypium Antik Kent’inin giriş kapısıdır. Sur duvarları farklı dönemlerde onarım sırasında yazıtlı devşirme malzemeler kullanılmıştır. At kabartmalı kapı lentosu yerel kalker malzemeden yapılmıştır. Lento üzerinde at tasviri ve Grekçe bir yazıt bulunan bir Prusiaslı’nın annesine yaptırdığı mezar steli yer almaktadır.
Roma Köprüsü; köprü Roma Dönemi’ne aittir. Mevcut ölçüleri 4.80×30.25×3.17, gerçek ölçüleri 4.80×39.20×3.17 metre ebatlarındadır. Özelliği hiç harç kullanılmadan beyaz mermer blokların bir araya getirilmesi ile yapılmış olmasıdır.
Batı Sur Duvarları; 4.70 metre yüksekliğinde 118 metre uzunluğundadır. Surun batı ucunda devşirme blok taşlar ile örülmüş giriş bulunmaktadır. Surlarda kesme blok taşlar kullanılmış ve harçsız olarak yapılmıştır. Sur duvarları Helenistik ve Roma Dönemlerine ait olmakla beraber Doğu Roma Dönemi’nde onarımlar sırasında devşirme olarak bomos ve diğer mimari parçalarda kullanılmıştır.
Konuralp Müzesi; Prusias ad Hypium Antik Kenti’nin zengin kültürel mirasını yaşatmak üzere kurulan müze, 2003 yılında ziyarete açılmıştır. 3 teşhir salonu, 1 laboratuvar, 2 depo, 1 konferans salonu ve idari bölümlerden oluşur. Müzede, 1.848 arkeolojik, 491 etnografik ve 3 bin 898 sikke olmak üzere toplam 6 bin 237 eser bulunmaktadır.