LGS Tercihlerinde Nelere Dikkat Edilmeli?
LGS sınavı sona erdi ve puanlar ile yüzdelik dilimler açıklandı. Adayların artık hayallerindeki liseye kavuşmasına çok az bir zaman kaldı. Ancak hayallere giden yolda tercihleri doğru yapmak büyük önem taşıyor.
Lise hayatı; bir öğrencinin gelecekle ilgili önemli kararlar aldığı, üniversite ve bölüm hedefleri belirlediği, kariyer planlamasını şekillendirdiği bir dönemdir. Aynı zamanda yaş itibarıyla öğrencilerin ergenlik döneminde olduğu psikososyal gelişim kuramlarına göre de kimlik oluşturdukları bir süreçtir. Bu nedenle lise hayatında öğrencilerin akademik becerileri kadar psikososyal ihtiyaçlarına duyarlı bir eğitim-öğretim ortamı oluşturmak gerekir. Veliler ve öğrenciler, iyi bir lise seçiminde bazı kriterleri göz önünde bulundurmalıdırlar.
Yerel yerleştirme ile öğrenci alan okul tercihi yapmazsanız sınavla gireceğiniz okul tercihleri sistemde açılmıyor. LGS’de 3 tür tercih girişi yapabilmen mümkün. Merkezi sınavla öğrenci alan okullardan 10, yerel yerleştirme ile (adrese dayalı) öğrenci alan okullardan 5 ve pansiyonlu okullardan da istediğin taktirde 5 olmak üzere bir tercih döneminde azami 20 tercih hakkını kullanabilirsin. İstediğin taktirde daha az sayıda tercih bildiriminde de bulunma hakkın bulunuyor.
Tercih işlemleri tamamlanıp yerleştirme işlemine geçildiğinde sistem öncelikle senin merkezi sınava girip girmediğine ve merkezi sınavla tercih yapıp yapmadığına bakıyor. Eğer sınava girmiş ve sınavla öğrenci alacak okullardan bir tercih listesi oluşturmuşsan ilk olarak seni bu okullardan birine yerleştirmeye çalışıyor. Merkezi sınav tercihlerinin tamamını değerlendiren sistem eğer bu listedeki okullardan birine seni yerleştirememişse o zaman yerel yerleştirme tercihlerine bakarak oradaki tercihlerinden birine yerleştiriyor. Orada da bir yerleştirme işlemi gerçekleşmemişse son olarak pansiyonlu okul tercihin olup olmadığına bakıyor ve yerleştirme işlemine oradan devam ediyor.
YEREL TERCİHTE YERLEŞME ŞANSINI OLUMLU ETKİLEYEN UNSURLAR NELER?
Yerel tercihler sınav sonucuna bakılmaksızın adresine yakın bir okula yerleştirilmeni sağlıyor. Kayıt bölgendeki okullardan tercih listeni oluşturman yerleşme şansını olumlu yönde en fazla etkileyen unsur. Hem kayıt bölgenden hem komşu kayıt bölgenden hem de diğer kayıt bölgelerinden Seçim yapabilme hakkına sahip olmana rağmen şansının en yüksek olduğu yer kendi kayıt bölgen. Kayıt bölgendeki okulların önceki yıllarda hangi diploma notlarına kadar öğrenci aldıklarını bilmen ve tercih yelpazeni bu veriye göre oluşturman en doğru olanı.
YEREL YERLEŞTİRME TERCİHLERİNİ HANGİ OKUL TÜRLERİNDEN YAPMAN GEREKİYOR?
5 Yerel tercihin en fazla 3’ü aynı okul türünden olabiliyor. Yerel tercihlerde karşına 3 okul türü çıkıyor. Anadolu Liseleri, Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri ve Anadolu İmam Hatip Liseleri. Bu üç okul türünün herhangi birinden 3’ü geçmemek üzere en fazla 5 tercih yapma hakkının olduğunu lütfen unutma. İstersen tüm tercihlerini doldurmak zorunda değilsin. Ancak az sayıda yerel tercih bildiriminde bulunman, sistemin seni bir okula yerleştirme şansını azaltan unsurlardan başında geliyor.
MERKEZİ SINAVLA ÖĞRENCİ ALAN OKULLAR HANGİLERİ?
Ülke genelindeki tüm fen ve sosyal bilimler liseleri merkezi sınavla öğrenci alıyorlar. Bu liselerin dışında bazı Anadolu liseleri, bazı Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri ile yine bazı Anadolu İmam Hatip Liseleri de sınavla öğrenci alıyorlar. Ancak bu tercihlerde tüm okul türlerinden tercih yapmak gibi bir zorunluluğun yok. İstersen tüm tercihlerin Fen Liseleri olabilir ya da tüm tercihlerini Anadolu liselerinden oluşturabilirsin.
Peki Merkezi Sınavla Öğrenci Alan Okullar için tercihte bulunurken nelere dikkat etmeliyiz?
1- YÜZDELİK DİLİMİNİZİ MERKEZE ALIN
Doğru tercih yapabilmek için yüzdelik dilimler esas alınmalı. MEB sınavla girilecek okullar için 10 tercih hakkı sunuyor. Yüzde 5’lik dilimdeki bir öğrenciyi örnek alırsak, yüzde 3’lük dilimden başlayarak yüzde 10’luk dilime kadar tercih yapabilir. Tercih listesindeki 10 okulun 3-4 tanesi yüzde 3’lük dilimden, 4 tanesi kendine yakın olan bölgelerden okullar yazılabilir. Son 2 tanesi ise kendi yüzdelik diliminden biraz daha aşağıda olan yerlerden oluşursa bu öğrenci açıkta kalmayacaktır. Stratejiniz, bulunduğunuz dilimin yüzde 20 yukarısından ve yüzde 30 altından tercih yapmak olmalı.
2- KARİYER HEDEFLERİNİZİ DÜŞÜNÜN
3- OKULU GİDİP GÖRÜN, İYİ ARAŞTIRIN
Tercih etmek istediğiniz okulu mümkünse görün ve hakkında detaylı araştırma yapın. Sosyal medyada okulları takip edip, mezunların ve öğrencilerin okulla ilgili paylaşımlarını takip edebilirsiniz. Okulla ilgili bildiğiniz her şey tercihlerin daha doğru olmasını sağlar.
4- TERCİHİNİZ GELECEĞE YÖNELİK OLSUN
Öğrencinin okumak istediği okul türü çok önemli. Eğer öğrenci üniversitede fen bölümlerinde okumayı düşünüyorsa, fen liseleri üzerinden tercih yapmalı. O yüzden gelecekte okumak istediğiniz alanı iyi belirleyip tercihinizi şimdiden ona göre yapın.
5- ULAŞIM OLANAKLARINI DEĞERLENDİRİN
Özellikle büyükşehirde ulaşım koşulları göz önünde bulundurulmalı. Sadece çok istediğiniz için çok uzak bir bölgede tercih yapmak pek de doğru olmayacaktır. Dolayısıyla lokasyon olarak erişim kolaylığı olan okulları tercih etmekte fayda var.
6- OKULDA PANSİYON VAR MI, ARAŞTIRIN
Eğer başka bir il için tercih yapıyorsanız okulların pansiyon durumlarına mutlaka bakın. Pansiyonsuz bir okulu tercih listesine yazmak, okula yerleştirildiğinizde sizin için hayal kırıklığı yaratabilir. Okulun durumunu iyice öğrenin.
7- OKUL KİMİ ALIYOR DİKKAT EDİN
Okulun kız, erkek ya da karma eğitim yapıp yapmadığı da tercih listesinde dikkat edilecek başka bir nokta. Tercih yapılırken kime yönelik eğitim verdiğine ve kız, erkek puanlarına dikkat edin.
8- BAZI OKULLARDA HAZIRLIK OLABİLİR
Liselerin hazırlık sınıfları da dikkate alınmalı. Uzmanlar hazırlık sınıfı olan Anadolu liselerinin, köklü Anadolu liseleri olduğunun altını çiziyor. Dolayısıyla bu okulların nitelikleri yüksek. Tercih yaparken bu özelliği göz önünde bulundurun.
9- İSTEDİĞİNİZ YABANCI DİLE DİKKAT
Lise eğitiminin en önemli konularından biri de yabancı dil. Eğitim almak istediğiniz yabancı dil bilgisini kontrol edin. Aynı okul hem İngilizce hem de Almanca eğitim veriyor olabilir. Eğer İngilizce eğitim almak istiyorsanız, tercihlere Almanca bölümünü yazmayın.
10- LİSTEYE YENİ GİRMİŞ BİR OKUL…
Tercih robotunda bazı okulların karşısında yüzdelik dilim bilgisi yerine yıldız işareti var. Bunların bazıları yeni açılan okullar. Bazıları da geçen sene yüzdelik dilimi oluşmayan ya da bu yıl statü değiştiren okullar. Bu okulları tercih edecekseniz bulunduğu yerdeki eşdeğer okullara bakarak tercih yapın.
GENEL OLARAK HANGİ HATALARI YAPMAMALISIN?
Şimdiye kadar adayların en sık yaptıkları tercih hatalarından birkaç tanesini sıralayalım ki bu tuzaklara düşmeyesin.
• Başlangıç ve bitiş dilimini tayin edememen,
• Sadece kendi başarının üstündeki okullardan liste oluşturman,
• Tek tercih ya da az sayıda tercih yapman• İlk tercihlerini önemseyip son tercihlerini gelişigüzel yapman
• Bir yıldan diğer yıla bir yüzdelik dilime düşen aday sayısı farklarını dikkate almaman
• İlindeki ve tercih ettiğin okullardaki kontenjan değişimlerini dikkate almaman
• Gelecekte seçmek istediğin üniversite ve program türüne uygun okulu seçmemen
• Mantığın ile değil duyguların ile tercih yapman
• Nakil tercihlerinde daha şanslı olduğunu düşünerek genel tercihleri önemsememen
LGS TERCİHLERİ NASIL YAPILACAK?
Adaylar, tercihleri e-Okul Sistemi üzerinden (https://e-okul.meb.gov.tr) veya herhangi bir ortaokul/imam hatip ortaokulu müdürlüğüne velisiyle birlikte başvurarak yapabilir. Tercihler, okul müdürlüğü tarafından elektronik ortamda onaylanacak. Ancak velinin ilgili ortaokul müdürlüğüne başvurup tercih bilgilerinizi imzalaması gerekiyor. Elektronik ortamda onaylanan tercih bilgilerinin 2 nüsha çıktısı okul müdürlüklerince alınıp 1 nüshası okulda saklanacak. Diğer nüshası veliye verilecek. Veliler, düzeltme veya iptal işlemi için tercih süreleri içerisinde okul müdürlüklerine başvurabilecek. Tercih ve yerleştirme işlemleriyle ilgili tüm bilgilendirmeler http://www.meb.gov.tr ile https://e-okul.meb.gov.tr adreslerinden yapılacak.
ADIM ADIM LGS TERCİH SİSTEMİ
– MEB’in internet sitesinde e-Okul’da açılmış olan Tercih Robotu’na girin.
– İlk olarak yerel yerleştirme işlemlerini tamamlayın.
– İkinci olarak Merkezi Sınav Puanı ile öğrenci alan Ortaöğretim Kurumları Tercih Rehberini tıklayın.
– Karşınıza gelen okul türlerinden istediğiniz okul türlerini işaretleyin. İsteyen öğrenci tek okul türü seçimi yapabilir. (Örneğin sadece Anadolu Liseleri)
– İl ve ilçe seçimlerini yapın.
– Kendi yüzdelik diliminize bakarak seçim yapabileceğiniz yüzdelik dilim aralığını belirleyin.
– Aynı puan grubundaki okullardan evinize yakın olanı tercih edin.
– Okulun hazırlık sınıfı olup olmadığına ve birinci yabancı dilinin ne olduğuna bakmayı ihmal etmeyin.
– Tercih listenizi oluşturduktan sonra girme ihtimalinizin yüksek olduğu kendi yüzdelik diliminize yakın okullara giderek okul yöneticilerinden okulla ilgili bilgi alın. (Okulun teknik donanımı, salgın sürecinde öğrencilerine verdiği hizmet, okulun sizin okuldan beklentilerinize uygun olup olmadığı, okula ulaşım durumu…)
– Son kararınızı verdikten sonra içiniz rahat bir şekilde oluşturduğunuz listenizle birlikte kendi okulunuza giderek listenizi onaylatıp, imzalı çıktı alabilirsiniz.