Hatay İl MEM LGS Deneme Sınavı 5

Hatay İl MEM

Milli mücadelenin kazanılmasından sonra Cumhuriyet Halk Fırkası'nın politikalarıyla ile ters düşen Kazım Karabekir, Ali Fuat Cebesoy, Rauf Orbay, Refet Bele ve Adnan Adıvar gibi isimler 17 Kasım 1924'te Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk muhalefet partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nı kurdular. Mustafa Kemal Paşa Türkiye'de demokrasinin yerleşmesi ve kısa sürede gelişmesini istediği için böyle bir partinin kurulmasından son derece memnundu. Ayrıca iktidarı denetleyecek bir muhalefetin varlığını son derece önemli buluyordu. Ancak parti programında yer alan “din ve inançlara saygılıyız” maddesi inkılâplara karşı olan saltanat ve hilafet yanlılarının partide toplanmasına sebep olmuştur 13 Şubat 1925'te çıkan ve devleti Musul meselesinde zor durumda bırakan Şeyh Sait İsyanı'ndan bu parti ve üyeler sorumlu tutulmuştur. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası 3 Haziran 1925'te kapatılmış ve ilk çok partili hayata geçiş denemesi başarısız olmuştur.

Buna göre çok partili hayata geçiş denemeleriyle ilgili olarak;

I. Ülkede demokrasi bilincinin henüz gelişmediği,

II. Bazı kesimlerin inkılâpları içine sindiremediği,

III. Ülkedeki iç sorunların dış politikayı etkilediği,

yargılarından hangisi ya da hangilerine ulaşılabilir?

Hatay İl MEM

24 Eylül 1920 tarihinde Kazım (Karabekir) Paşa komutasındaki Türk ordusu, Ermeni saldırılarını önlemek için harekete geçti. Ermeniler yenilgiye uğrad ve barış istemek zorunda kaldı. 3 Aralık 1920'de Büyük Millet Meclisi Hükümeti'yle Ermenistan arasında Gümrü Antlaşması imzalandı. Bu antlaşmaya göre Ermeniler işgal ettikleri yerlerden geri çekilecek, Kars, Sarıkamış Iğdır, Oltu ve Kulp BMM Hükümeti'ne bırakılacaktı Ermeniler, Sevr Antlaşması'nın geçersiz olduğunu kabul edecek ve Doğu Anadolu'ya yönelik toprak taleplerinden vazgeçecekti. Gümrü Barış Antlaşması sonrasında bu cephedeki birliklerin bir kısmı Batı Cephesi'ne nakledilmiştir.

Bu bilgilerden hareketle aşağıdaki değerlendirmelerden hangisi yapılamaz?

Hatay İl MEM

Buna göre anayasanın verilen maddelerinden hareketle

I- Yönetimde  laik sistem anlayışı benimsenmiştir.

II- Devletin rejimi hukuken güvence altına alınmıştır.

III- 'Türk' kelimesi birleştirici üst kimlik olarak kullanılmıştır.

IV- Mili egemenlikte eşitlik prensibine uygun hareket edilmiştir.

yargılarından hangisine ulaşılabilir ?

Hatay İl MEM

Cumhuriyet rejimi egemenliğin kayıtsız ve şartsız millete ait olduğunu vurgulayan bir yönetim şeklidir. Hiçbir ayrım ve fark gözetmeksizin halkın tamamının katıldığı seçimler aracılığıyla meclis oluşturulur. Mecliste halkın tüm kesimleri eşit bir şekilde temsil edilerek millet iradesinin tam anlamıyla yansıtılması sağlanır.

Verilen parçadan hareketle çıkarılabilecek en kapsamlı yargı aşağıdakilerden hangisidir?

Hatay İl MEM

Mustafa Kemal'in düşünce dünyasını ve kişiliğini en çok şekillendiren şehirlerin başında Manastır gelmektedir. Askeri İdadi yıllarında Mustafa Kemal gerek arkadaşlarından, gerekse öğretmenlerinden etkilenerek birçok alana ilgi duymuştur. Öğretmenlerinden biri olan Kolağası Mehmet Tevfik Bey sayesinde Osmanlı dönemi ile ilgili derinlemesine bilgi sahibi olup geçmiş ve gelecekle ilgili analitik düşünceler geliştirebilmiştir. Bunun yanında arkadaşı Naci Bey ile beraber farklı şairlerin şiirlerini okuyarak ince bir şiir zevkine sahip olmuştur. Voltaire (Volter), Rousseau (Russo), Diderot (Didero) gibi Fransız yazarların kitaplarını da altını çizip notlar alarak büyük bir dikkatle ve özenle okumuştur.  Tüm bunlar onda etkili ve güzel konuşma sanatına da ilgiyi artırmış ve bu alanda da kendini geliştirmiştir.

Parçada Mustafa Kemal'in aşağıdaki alanlardan hangisine yönelik ilgisinden söz edilmemiştir?

Hatay İl MEM

Osmanlı toplumunda bazı kişilerin ailevi, sosyal ve dini kaynaklı lakaplar taşıması insanlar arasında ayrımcılık yapılmasına neden oluyor ve toplumsal ilişkilerde bir eşitsizlik yaratıyordu. Ayrıca nüfus ve askerlik işlerinde isim benzerliğinden doğan karışıklıklara neden oluyordu. Bu durum Cumhuriyet'in tüm yurttaşları eşit kabul eden anlayışıyla bağdaşmıyordu. Cumhuriyet'in 10. yıl dönümü, “Hiçbir farklılığın olmadığı, kaynaşmış bir Türk milletinin ortaya çıkarılması ve milletin çağdaşlaşmasının önündeki engellerin kaldırılması” parolasıyla kutlanmıştı. Bu anlayışa uygun olarak birlik ve bütünlük içinde bir toplum meydana getirmek, ortaya çıkan karışıklıkları gidermek adına 21 Haziran 1934'te Soyadı Kanunu kabul edilmiştir.

Yukarıdaki bilgilere göre Soyadı Kanunu'nun kabul edilmesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

Hatay İl MEM

Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal suikast girişimiyle ilgili Anadolu Ajansına aşağıdaki demeci vermiştir. “Boşa çıkarılan suikast teşebbüsünden sonra vatandaşlarımdan aldığım mektup ve telgraflar beni çok mutlu etti. Bu elim olayın benim şahsımdan ziyade cumhuriyetimize ve onun prensiplerine yönelik olduğuna şüphe yoktur. Temeli, büyük Türk milletinin vicdanında, akıl ve şuurunda atılmış olan cumhuriyetimizin, bir vücudun koparılması ile yok olacağını zannedenler çok zayıf akıllı bahtsızlardır. Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır.”

Buna göre Mustafa Kemal'in demecinden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz ?

Hatay İl MEM

Yunanistan ile mübadele görüşmeleri devam ederken İstanbul'da daha çok Rum bırakmak ve Batı Trakya'daki Türkleri göçe zorlamak isteyen Yunanistan ile “etabli” sorununu ortaya çıkmıştır. Yunanistan ileride Türkiye hak iddia etmesin diye Batı Trakya'da Türk bulundurmak istemediği için baskı yaptı. Türklerin mallarına el koyan Yunanistan'ın bu tutumuna karşı Türkiye de İstanbul'daki Rumların mallarına el koydu. Sorunun çözümü için Milletler Cemiyeti'ne başvurulsa da çözüm bulunamadı. İtalya ve Almanya'nın saldırgan tutumlar içine girmesi Avrupa'da savaş tehlikesini ortaya çıkardı. Bunun üzerine 10 Haziran 1930 Nüfus Mübadelesi Anlaşması imzalanarak doğum yeri ve yerleşme durumuna bakmaksızın İstanbul'daki Rumlar ile Batı Trakya'daki Türkler hariç karşılıklı nüfus değişikliği yapılmasına karar verildi.

Buna göre mübadele meselesinde takip edilen bu yol, Atatürk'ün dış politikada belirlediği;

I- Mütekabiliyet

II- Barışçılık

III- Millî güce dayanma

IV- Hukuka bağlılık

ilkelerinden hangilerinin uygulandığını göstermektedir?

Hatay İl MEM

Mustafa Kemal, başkomutanlık yasama yetkisini kullanarak 7-8 Ağustos 1921'de Tekalif-i Milliye Emirleri'ni yayımladı. Tekalif-i Milliye Emirleri'nin bazı maddeleri şunlardır:

• Her ilçede bir tane Tekalif-i Milliye Komisyonu kurulacak.
• Halk, elindeki silah ve cephaneyi 3 gün içinde bu komisyona teslim edecek.
• Her aile birer takım iç çamaşır, bir çift çorap ve çarık hazırlayıp komisyona verecekYiyecek ve giyecek maddelerinin %40'ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek.
• Halkın elindeki binek hayvanlarının ve taşıt araçlarının
• %20'sine bedeli sonradan ödenmek üzere el konacak.

Sadece bu bilgilere göre Tekalif-i Milliye Emirler hakkında hangisi söylenemez?

Hatay İl MEM

30 Ekim 1918 tarihli Mondros Ateşkes Antlaşmasının bazı maddeleri şunlardır;

• Boğazlar İtilaf Devletlerine açılacak ve buralardaki istihkâmlar İtilaf Devletleri tarafından işgal edilecek, Karadeniz'e geçişler serbest olacaktır.
• Hükümet haberleşmesi dışında telsiz, telgraf ve kablolar İtilaf Devletlerinin denetimi altında olacaktır.
• Doğu Anadolu'da bulunan altı ilde (Erzurum, Van, Bitlis, Sivas, Harput, Diyarbakır) karışıklık çıktığı takdirde buraların tamamı veya bir kısmı İtilaf Devletleri tarafından işgal edilecektir.
• Sınırların korunması ve iç güvenliğin sağlanması için gerekli olan askerlerin dışındaki Osmanlı ordusunun tamamı terhis edilecektir.

Mondros Ateşkes Antlaşması'nın verilen maddeler aşağıdakilerden hangisine kanıt olarak gösterilemez?