GÖRGÜ KURALLARI VE NEZAKET DERSİ

GKN.1.1. ÜNİTE: GÖRGÜ VE NEZAKET
Bu ünitede öğrencilerin görgü kuralları ve nezaket ifadelerini tanımaları, görgü ve nezaket
ifadelerini kullanmanın önemini fark etmeleri amaçlanmaktadır.
GKN.1.1.1. Temel kavramları ifade eder.
Görgü, nezaket, zarafet, rikkat, saygı, sevgi, sabır, hürmet, edep, terbiye vb. kavramlara
değinilir.
GKN.1.1.2. İnsan ilişkilerini ve iletişimdeki temel kavramları örneklerle açıklar.
a) Görgü, nezaket, zarafet, saygı, sevgi, teşekkür etme, hürmet, edep, mahremiyet, hak,
sorumluluk ve terbiye ile ilgili örnek olaylar verilerek öğrencinin belirtilen kavramlara ulaşması
sağlanır.
b) Toplumsal, kültürel ve dinî bağlamda tavsiye edilen görgü kurallarına yer verilir.
c) Görgü ve nezaketin kültürel ve dinî kaynaklardan beslendiği vurgulanır.
GKN.1.1.3. Görgü ve nezaketin önemini açıklar.
a) Kişisel ve sosyal hayatta görgü kuralları ve nezaketin bir ihtiyaç olduğuna ve bu ihtiyacın
nedenlerine değinilir.
b) Kişisel ve sosyal hayata görgü kuralları ve nezaketin intizam verdiği vurgulanır.
GKN.1.1.4. Geleneğimizde yer alan görgü ve nezaket örneklerini değerlendirir.
Geleneğimizde öne çıkan görgü ve nezaket kuralları (hastası olan evin penceresinin önüne
sarıçiçek konulması, sadaka taşı vb.) ele alınır. Bu çerçevede medeniyetimizin öncüsü olan
önemli şahsiyetlerin görgü ve nezaketle ilgili söz ve davranışlarından örnekler verilmesine özen
gösterilir.
GKN.1.2. ÜNİTE: AİLEDE GÖRGÜ KURALLARI VE NEZAKET
Bu ünitede öğrencilerin aile içi iletişimde görgü kurallarına uyması, nazik olması, kişisel bakımına
özen göstermesi ve sofra adabına uygun davranması amaçlanmaktadır.
GKN.1.2.1. Kişisel bakım ile temizlik ve düzenin bir görgü kuralı olduğunu açıklar.
a) Kendine saygının kişisel bakım ile başladığı ifade edilir.
b) Kişisel bakım becerilerine değinilir. El, yüz, ayak, tırnak, ağız, diş ve saç temizliğinin önemi
vurgulanır. Bu çerçevede kültür ve medeniyetimizi oluşturan dinî ve tarihî şahsiyetlerin kişisel
bakım ve temizlikle ilgili söz ve davranışlarından örnekler verilmesine özen gösterilir.
c) Temiz ve tertipli giyinmenin önemi vurgulanır.
ç) Evdeki ortak ve kişisel alanların temiz ve tertipli tutulması gerektiği üzerinde durulur.
d) Temizliğin manevi boyutu (kalbin kötü duygu ve düşüncelerden, dilin kötü sözlerden
arındırılması) konuları da öğrenci düzeyine göre ele alınır.
GKN.1.2.2. Aile içi iletişimde saygının önemini fark eder.
a) Aile fertlerine karşı sevgi ve saygının önemi vurgulanır.
b) Aile bireylerinin birbirlerine karşı hak ve sorumlulukları olduğuna değinilir.
c) Ebeveynden izin alma sorumluluğuna ve anne baba hakkına değinilir.
ç) Kendini ifade ederken jest ve mimiklerini doğru kullanması, aile büyükleri ve küçükleri ile
iletişim kurarken saygı kriterini esas alması gerektiği belirtilir.
d) Ses tonunun ayarlanması gerektiğine değinilir.

e) Aile içinde istişarenin ve birbirini dinleyip anlamanın; gerektiğinde özür dilemenin bir nezaket
örneği ve erdemli bir davranış olduğunun önemi vurgulanır.
f) Aile ve ev içi mahremiyetin önemi vurgulanır.
g) Ev içindeki kişisel alanların kullanımında görgü kurallarına yer verilir.
ğ) Evde izinle girilmesi gereken mekânların bulunduğuna değinilir.
GKN.1.2.3. Aile büyükleriyle iletişimin önemini değerlendirir.
a) Aile büyüklerinin (anneanne, babaanne, dede) evin ferdi olduğu, onlara karşı sevgi, şefkat,
merhamet, hürmetle yaklaşmanın önemi vurgulanır.
b) Aile büyüklerinin ve akrabaların ziyaret edilmesi, hâl hatırlarının sorulması, ihtiyaçlarının
karşılanmasının gereğine değinilir.
c) Bayramlaşmanın ve bayram geleneklerine riayet etmenin (el öpme, hediyeleşme, ikramda
bulunma, kabir ziyaretleri vb.) önemi üzerinde durulur.
ç) Sıla-i rahim kavramına değinilerek aile büyüklerinin yalnızca özel günlerde değil, her zaman
ziyaret edilmesi gerektiği belirtilir.
GKN.1.2.4. Sofra adabında uyulması gereken kuralları açıklar.
a) Kültürümüzün sofra adabına dair kurallarına değinilir.
b) Yemek öncesinde ve sonrasında ellerin temizliğine özen gösterilmesi ve sofra
hazırlanmasına yardım edilmesi gerektiği vurgulanır.
c) Sofraya birlikte oturma ve birlikte yemek yemenin birleştirici etkisinden söz edilir.
ç) Yemek öncesinde ve sonrasında uygun nezaket ve şükür ifadelerinin (elinize sağlık, afiyet
olsun, ziyade olsun, besmele, elhamdülillah vb.) kullanılması gerektiği belirtilir.
d) Sahip olduğumuz nimetleri, başkalarıyla paylaşmanın önemi üzerinde durulur.
GKN.1.2.5. Yemek ve kazançla ilgili konularda gösterişten uzak durmanın önemini tartışır.
a) Yeme içmede ölçülü olma, israftan kaçınma ve tasarruflu olmanın önemine vurgu yapılır.
b) Helal kazancın ve nimete şükretmenin gereği vurgulanır.
GKN.1.2.6. Misafirlikte ya da misafir ağırlarken hürmet göstermenin önemini tartışır.
a) Misafirlik ve misafirperverlik kavramlarına değinilir. Misafiri karşılarken ve uğurlarken uygun
ifadeler kullanılması gerektiği vurgulanır.
b) Ziyaret zamanını planlamak, ziyaret edilecek kişiye önceden haber vermek, kişi müsait
değilse ısrar etmemek, ziyarete zamanında gitmek, kapıda uygun mesafede beklemek, ev
içerisinde izin almadan dolaşmamak, ev sahibinin yer göstermesini beklemek, misafirlik
boyunca sağlıklı iletişim kurmak gibi davranışlar üzerinde durulur.
c) Misafirlikteki görgü kurallarına örnekler verilerek tartışma sağlanır.
GKN.1.3. ÜNİTE: OKUL ORTAMINDA GÖRGÜ KURALLARI VE NEZAKET
Bu ünitede öğrencilerin arkadaşlarıyla iletişim kurarken nazik olması, ortak kullanım alanlarının
temizliğine özen göstermesi, gerektiğinde akranlarına yardım etmesi, millî ve manevi değerlere saygı
göstermesinin önemini fark etmesi amaçlanmaktadır.
GKN.1.3.1. Arkadaşlarıyla iletişim kurarken nazik olmaya özen gösterir.
Kibar bir dil kullanma, iyi niyetle yaklaşma, etkin dinleme, selamlaşma, vedalaşma ve beden dili
gibi konular vurgulanır.
GKN.1.3.2. Okulda çevresine karşı olumlu davranış sergiler.
a) Okulun genel kurallarına, sınıf içindeki kurallara uymak, yönetici, öğretmen ve okuldaki diğer
çalışanlar ile arkadaşlarına karşı saygılı olmak, verilen sözü tutmak, fiziksel özelliklerle alay

etmemek, kaba ve uygunsuz şakalar yapmamak, dedikodu yapmamak ve başkasının
eşyasını izinsiz kullanmamak gibi davranışlar sergilemesi gerektiği vurgulanır.
b) Okul binası ve sınıf içerisindeki sıra, masa, tahta vb. malzemelerin tamamının toplumun ortak
malı olduğu ve bunları kullanırken israf etmemek gerektiği vurgulanır.
c) Açık sözlü olmak ile kabalık arasındaki farka değinilir.
GKN.1.3.3. Okuldaki ortak alanları temiz ve düzenli kullanmaya özen gösterir.
a) Kütüphane, sınıf, laboratuvar, atölye, bahçe, tuvalet gibi yerlerin kullanımında dikkat edilecek
hususlar üzerinde durulur.
b) Emanete sahip çıkma ve devlet malına zarar vermemenin önemi vurgulanır.
GKN.1.3.4. Okuldaki ortak kaynakları verimli kullanmaya özen gösterir.
Elektrik ve su gibi kaynakların; sabun, kâğıt, peçete gibi malzemelerin; laboratuvar materyalleri
ile spor araç gereçlerinin kullanımına dikkat edilmesi gerektiği vurgulanır.
GKN.1.3.5. Arkadaşlarına nazik şekilde yardım eder.
a) İhtiyaç hâlinde arkadaşlarına nazik şekilde yardım etmesi gerektiği vurgulanır.
b) Okul veya sınıftan çıkarken kendinden sonra gelen kişiler için kapıyı tutmak gibi davranışlar
üzerinden günlük hayattan örnekler verilir.
c) Özel gereksinimli arkadaşlarına karşı farkındalık kazanması sağlanır.
GKN.1.3.6. Millî ve manevi değerlere saygı gösterir.
a) Vatan, bayrak, millî marş, dil, din, ezan, kutsal kitap gibi değerlere saygı gösterilmesi
gerektiği belirtilir.
b) Törenlerde uygun davranış sergilenmesine değinilir.
c) Dinî, tarihî ve kültürel alanlara, değerlere ve kişilere saygı gösterilmesi gerektiği belirtilir.
GKN.1.4. ÜNİTE: TOPLUM İÇİNDE GÖRGÜ KURALLARI VE NEZAKET
Bu ünitede öğrencilerin toplumsal alanda nezaketli olmasının, toplum içerisinde iletişim kurduğu
kişiye uygun hitap şeklini tercih etmesinin, başkalarının haklarına saygı göstermesinin önemini fark
etmesi amaçlanmaktadır.
GKN.1.4.1. İletişimde muhatabına uygun kelimeler seçmeye özen gösterir.
Büyüklerine hitap ederken “siz” diye konuşmaya, nezaket ifadelerini kullanmaya, saygılı
davranmaya değinilir.
GKN.1.4.2. Kalabalık ortamlarda ses tonuna dikkat eder.
a) Kalabalık ortamlarda alçak sesle konuşmak, ölçüsüz hareketlerden kaçınmak gibi
davranışlara değinilir.
b) Başkalarının yanında gizli konuşmanın, sürekli kendinden bahsetmenin, karşıdakine söz
sırası vermemenin ve konuşmayı gereğinden fazla uzatmanın nezaketsiz davranışlar olduğu
vurgulanır. Bununla ilgili geleneksel, kültürel, dinî referanslardan örnekler verilir.
c) Başkalarının yanında ortamdaki kişilerin en azından bir kısmının bilmediği ya da anlamadığı
bir dili konuşmanın nezaketsiz bir davranış olduğu vurgulanır.
GKN.1.4.3. Günlük hayatta nezaket ifadelerini kullanmaya özen gösterir.
Selamlaşma, tebrik, iyi niyet (merhaba, hoşça kal, günaydın, hayırlı sabahlar, iyi akşamlar,
geçmiş olsun, tebrik ederim, teşekkür ederim, selamünaleyküm, Allah razı olsun vb.) ifadelerinin
kullanımı üzerinde durulur.
GKN.1.4.4. Başkalarının haklarına saygı duyması gerektiğini fark eder.

a) Market, kantin, hastane, kütüphane gibi kamuya açık mekânlarda ve sokakta uygun şekilde
davranılması gerektiğine değinilir.
b) Alışveriş merkezi, pazar, market ve kantin gibi ticari alanlarda insanlara ve eşyalara özenli
davranılması gerektiği belirtilir.
GKN.1.4.5. Komşularına nezaket göstermenin önemini değerlendirir.
a) Komşuluğun karşılıklı hak ve sorumluluklar içerdiğine değinilir.
b) Karşılaşma durumlarında selam verme, gülümseme, hâl hatır sorma, gerektiğinde ziyaret
etmenin önemine vurgu yapılır.
c) Komşuların birbirlerine ikramda bulunmalarının yanı sıra sevinç ve kederi paylaşmalarının
da toplumsal faydaları vurgulanır.
GKN.1.4.6. Çeşitli kültürel ortamlarda ortamın gerektirdiği uygun davranış örüntülerini ifade eder.
Sinema, tiyatro, sergi salonu gibi sanat etkinliklerinin düzenlendiği veya müze, kütüphane gibi
sessizlik gerektiren mekânlarda, abartılı tepkiler (yüksek sesle konuşma, diğerlerini rahatsız
edecek düzeyde kahkaha atma, gösteri esnasında telefonda konuşma) verilmemesi gerektiği
vurgulanır.
GKN.1.4.7. Tarihî, dinî ve kültürel mekânlardaki eser ve eşyaları korumaya özen gösterir.
GKN.1.4.8. Tarihî, dinî ve kültürel mekânlarda ölçülü davranışlar sergiler.
GKN.1.4.9. Kültürel, sosyal, sportif etkinliklerde rakibe ya da rakip taraftara saygılı davranır.
GKN.1.4.10. Kültürel, sosyal, sportif etkinliklerde nezaket içeren ifadeler kullanır.
Tebrik ederim, başarılar dilerim gibi ifadeleri kullanması gerektiği vurgulanır.
GKN.1.4.11. Kültürel, sosyal ve sportif etkinliklerde aşırılık içeren davranışları ifade eder.
GKN.1.4.12. Trafikteki ve toplu taşıma araçlarındaki uygun davranışları açıklar.
a) Toplu taşıma araçlarına binmeden önce, inenlere yol verilmesi gerektiği belirtilir.
b) Sıraya girilmesi gerektiği vurgulanır.
c) Hamile, gazi, hasta, yaşlı ve özel gereksinimli bireylere yer verilmesi gerektiği belirtilir.
ç) Kişisel alana dikkat edilmesi gerektiği vurgulanır.
d) Başkalarını rahatsız edecek davranışlardan (dijital araçları etrafı rahatsız edecek şekilde
kullanma, yüksek sesle konuşma, konuşma süresini uzun tutma, görevlilerle gereğinden
uzun konuşma) kaçınmak gerektiği vurgulanır.
e) Toplu taşıma araçlarında kullanılan para, kart vb. materyallerin ilgili kişiye uygun ifadelerle
iletilmesi gerektiği üzerinde durulur.
f) Toplu taşıma aracından inerken başkalarını rahatsız etmeden ve nezaket ifadelerini
kullanarak muhatabından izin istemesi gerektiği belirtilir.
g) Trafikte görgü ve nezaket örnekleri (geçiş üstünlüğü, yol verme, trafikte sakin davranma vb.)
üzerinden incelemeler yaptırılır.
GKN.1.4.13. Her bireyin kişisel alanı olduğunu fark eder.
Mahrem alan, kişisel alan, sosyal alan, genel alan vb. kavramlarına değinilir.