Sizinle demokrasinin, tarihten günümüze kadar olan yolculuğunu inceleyelim. Öncelikle aşağıda göreceğiniz gibi demokrasinin gelişip olgunlaşması uzun ve zor dönemeçlerden sonra gerçekleşmiştir.
Demokrasinin gelişip olgunlaşması bir insanın gelişimine benzetebiliriz. Bebek, doğduktan bir süre sonra emekler konuşur ve yürür. Ardından çocuk, genç ve yetişkin olur. İşte demokraside tıpkı bir insanın gelişip aşmalarında olduğu gibi aşamalarda olduğu gibi çeşitli aşamalardan geçer. Bir insanın kaza geçirmesi, hastalanması gibi demokraside zaman içinde hastalanmış ve çeşitli kazalar geçirmiştir. Önemli olan iyileşip gelişimini sürdürebilmesidir.
DEMOKRSİNİN DOĞUŞU
(MÖ 450) Atina’ da Sokrates, Aristo ve platon (Eflatun) gibi bilim ve düşünce adamlarının katlarıyla yeni yönetim şekli doğdu. Site devreleri denilen şehir devletlerinde kadınlar ve köleler vatandaş olarak kabul edilmiyordu. Yetişkin erkeklerin ise oy kullanma ve halk meclisinde konuşma yapma hakkı vardı.
(MS 212) Roma İmparatorluğu’nda doğan herkese vatandaş olma hakkı tanıdı.
DEMOKRASİNİN İLK ADIMLARI
(MS 450) İngiltere Kralı küçük John’ un Magna Cartha (Magna = Büyük Şart) ile kralın ilk kez yetkileri sınırlanmış, halka bazı hak ve özgürlükler tanımıştır.
(1689) İngiliz İnsan Hakları bildirgesi kabul edildi. Bu bildirge ile seçimlerin serbestçe yapılmasına ve mecliste (Parlemento) ifade özgürlüğüne imkan tanındı.
(18.Y.Y.) Avrupa’ da aydınlanma çağı başladı. Bu çağın düşünürlerinden olan Montesqieu (Monteskü) yasama yürütme ve yargının ayrı olmasını savundu. J.J.Rouseu (Rus) Toplum Sözleşmesi isimli “ünlü kitabında” eşitlik “, özgürlük ve kardeşliği savundu. J. Locke (Luk)ise temel hakların başında gelen yaşama hakkını, özel mülkiyet ve diğer belirli özgürlüklerin yaşama geçmesini savundu.
DEMOKRASİ BÜYÜYOR
(1776) Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi kabul edildi. George Washington (Çorç Vaşington) başkanlığında ABD adında bir devlet kurularak İngiltere Birleşik Kral’ lığında ayrıldılar.
(1789) Fransız İhtilali gerçekleşti. Bu İhtilale 16. Louis (Lui) tahttan indirildi. Böylece tek kişilik yönetim sistemi olan monarşiye karşı halk ayaklandı. Sonunda Cumhuriyet kuruldu.
(1791) yılında Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları bildirgesi imzalanmıştır. Bu bildirgede egemenliğin özünün ulus olduğu uygulanmıştır. Egemenliğin ulusa dayanmadığı hiçbir iktidarın kabul olunamayacağı belirtilmiştir.
DEMOKRASİNİN ZOR YILLARI
(1945) 2. Dünya savaşı sonucunda diktatörlük, faşizm ve kominilizimle yönetilen rejimler yerini demokratik yönetimlere bıraktı. Ancak, ardından soğuk savaşla iki cepheli (kutuplu) bir dünya oluşmaya başladı demokrasinin hızı azaldı.
Berlin duvarı bir ülkenin insanlarını bir şehri birbirinden ayırdı.
DEMOKRASİNİN BUGÜNÜ
(1948) Birleşmiş milletler insan hakları evrensel bildirgesi kabul edildi.
(1989) Berlin duvarının yıkılmasıyla insanların ve özgürlüklerin arasına duvar örülmesi sona erdi.
(1991) Suvuyetler Birlili’ğin yıkılmasıyla doğu Avrupa ülkelerinin kominit rejimi yerini, demokratik yönetimler almaya başladı.
Bugün dünya nufusunun yüzde 60’ ı demokrasiyle yönetilmektedir.dünyadaki ülkelerin yarısından fazlası (192 ülkenin 120’ si) seçimle gelen ihtidarlar tarafından demokrasiyle yürütülüyor.
BİLGİ NOTU
Tarih boyunca Türk devletlerinde, demokratik yönetim özelliklerini görmek mümkündür. Kurultay, Toy, Divan devlet meselelerinin bir arada görüşülüp karara bağlandığı yerlerdi. Hükümdar, halkının görüşlerine başvurur, halkı dinlerdi. Hükümdarın çadırında (Otağ) devletin önemli meseleleri, başta hükümdar olmak üzere, hükümdarın eşi (hatun), vezir ve boy beyleri ile görülüşülüp karara bağlanırdı.
Demokrasinin gelişip olgunlaşması bir insanın gelişimine benzetebiliriz. Bebek, doğduktan bir süre sonra emekler konuşur ve yürür. Ardından çocuk, genç ve yetişkin olur. İşte demokraside tıpkı bir insanın gelişip aşmalarında olduğu gibi aşamalarda olduğu gibi çeşitli aşamalardan geçer. Bir insanın kaza geçirmesi, hastalanması gibi demokraside zaman içinde hastalanmış ve çeşitli kazalar geçirmiştir. Önemli olan iyileşip gelişimini sürdürebilmesidir.
DEMOKRSİNİN DOĞUŞU
(MÖ 450) Atina’ da Sokrates, Aristo ve platon (Eflatun) gibi bilim ve düşünce adamlarının katlarıyla yeni yönetim şekli doğdu. Site devreleri denilen şehir devletlerinde kadınlar ve köleler vatandaş olarak kabul edilmiyordu. Yetişkin erkeklerin ise oy kullanma ve halk meclisinde konuşma yapma hakkı vardı.
(MS 212) Roma İmparatorluğu’nda doğan herkese vatandaş olma hakkı tanıdı.
DEMOKRASİNİN İLK ADIMLARI
(MS 450) İngiltere Kralı küçük John’ un Magna Cartha (Magna = Büyük Şart) ile kralın ilk kez yetkileri sınırlanmış, halka bazı hak ve özgürlükler tanımıştır.
(1689) İngiliz İnsan Hakları bildirgesi kabul edildi. Bu bildirge ile seçimlerin serbestçe yapılmasına ve mecliste (Parlemento) ifade özgürlüğüne imkan tanındı.
(18.Y.Y.) Avrupa’ da aydınlanma çağı başladı. Bu çağın düşünürlerinden olan Montesqieu (Monteskü) yasama yürütme ve yargının ayrı olmasını savundu. J.J.Rouseu (Rus) Toplum Sözleşmesi isimli “ünlü kitabında” eşitlik “, özgürlük ve kardeşliği savundu. J. Locke (Luk)ise temel hakların başında gelen yaşama hakkını, özel mülkiyet ve diğer belirli özgürlüklerin yaşama geçmesini savundu.
DEMOKRASİ BÜYÜYOR
(1776) Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi kabul edildi. George Washington (Çorç Vaşington) başkanlığında ABD adında bir devlet kurularak İngiltere Birleşik Kral’ lığında ayrıldılar.
(1789) Fransız İhtilali gerçekleşti. Bu İhtilale 16. Louis (Lui) tahttan indirildi. Böylece tek kişilik yönetim sistemi olan monarşiye karşı halk ayaklandı. Sonunda Cumhuriyet kuruldu.
(1791) yılında Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları bildirgesi imzalanmıştır. Bu bildirgede egemenliğin özünün ulus olduğu uygulanmıştır. Egemenliğin ulusa dayanmadığı hiçbir iktidarın kabul olunamayacağı belirtilmiştir.
DEMOKRASİNİN ZOR YILLARI
(1945) 2. Dünya savaşı sonucunda diktatörlük, faşizm ve kominilizimle yönetilen rejimler yerini demokratik yönetimlere bıraktı. Ancak, ardından soğuk savaşla iki cepheli (kutuplu) bir dünya oluşmaya başladı demokrasinin hızı azaldı.
Berlin duvarı bir ülkenin insanlarını bir şehri birbirinden ayırdı.
DEMOKRASİNİN BUGÜNÜ
(1948) Birleşmiş milletler insan hakları evrensel bildirgesi kabul edildi.
(1989) Berlin duvarının yıkılmasıyla insanların ve özgürlüklerin arasına duvar örülmesi sona erdi.
(1991) Suvuyetler Birlili’ğin yıkılmasıyla doğu Avrupa ülkelerinin kominit rejimi yerini, demokratik yönetimler almaya başladı.
Bugün dünya nufusunun yüzde 60’ ı demokrasiyle yönetilmektedir.dünyadaki ülkelerin yarısından fazlası (192 ülkenin 120’ si) seçimle gelen ihtidarlar tarafından demokrasiyle yürütülüyor.
BİLGİ NOTU
Tarih boyunca Türk devletlerinde, demokratik yönetim özelliklerini görmek mümkündür. Kurultay, Toy, Divan devlet meselelerinin bir arada görüşülüp karara bağlandığı yerlerdi. Hükümdar, halkının görüşlerine başvurur, halkı dinlerdi. Hükümdarın çadırında (Otağ) devletin önemli meseleleri, başta hükümdar olmak üzere, hükümdarın eşi (hatun), vezir ve boy beyleri ile görülüşülüp karara bağlanırdı.