12 Şubat 1920 Maraş'ın Düşman İşgalinden Kurtuluşu

[erkanisanmaz]

Mondros Ateşkes Antlaşmasının ardından Osmanlı Devleti 3 cepheden kuşatılmıştı. Yunanlar İzmir ve çevresini İtalyanlar Muğla ve çevresini Fransızlar Maraş ve çevresini ilhak etmişti. I. Dünya Savaşı yorgunu olan Osmanlı Devleti halihazırda çok fazla toprak kaybetmişti, üstüne 2. işgal saldırısı olan Mondros Ateşkes Antlaşması zaten yorgun olan devleti bitirme noktasına gelmişti. Ordusu dağıtılan Osmanlı Devleti şehirlerini koruyamaz hale gelmişti. Bu duruma karşın şehirlerinin işgalini kabul etmeyen kişiler tarafından Kuva-yi Milliye kurulmuştu. Maraş’ta da şehirlerinin ilhakını kabul etmeyen kişiler vardı. Şehrin ileri gelenleri bu duruma karşın ne yapabiliceklerini tartışmak üzere Veziroğlu Mehmet Alpaslan’ın evinde bir toplantı yaptılar.
Olayların İlerleyişi
Toplantıda Maraş Halkının teşkilatlanması ve Maraş’ın önde gelenlerinin Sivas Heyet-i Temsiliyesi ile bağlantı kurulması kararı alındı. Bu sırada Fransızlar Maraş’a 1500 kişilik bir işgal birliği yerleştirmişti, Maraş Halkı gelen Fransız işgal birliklerini protesto etmişlerdi. Maraş Halkı ilk defa bu işgale karşı fiili bir eylem başlatmışlardı. Bu olayları daha sonra Maraş’ın çeşitli köylerinde Fransız Askerlerinin öldürülmesi devam etti. Maraş’ta asıl kıvılcım Sütçü İmam’ın Türk Kadınlarının peçesini indirmeye ve taciz etmeye çalışan Fransız Askerlerini tabancası ile vurmasıyla başlamıştır. Bu olaylar yaşanırken 27 Kasım 1919’da Agop Hırlakyan’ın evinde Fransız komutanı için bir dans düzenlenir. Fransız komutan bir Ermeni kızına dans teklif eder Ermeni kızın yanıtı “Sizinle dans etmekten mazurum. Çünkü kendimi esarette hissediyorum. Kalede Türk Bayrağı dalgalandığı sürece, sizinle dans edemem” olur. Bunun üzerine Maraş Kalesinde bulunan Türk Bayrağı Fransız askerleri tarafından indirildi. Fransız askerlerinin Maraş Kalesindeki Türk bayrağını indirdiğini gören Rıdvan Hoca “Kalesinde bayrağı dalgalanmayan ülkede cuma namazı kılınmaz!” sözünü söyleyerek Maraş halkıyla kaleye yürür. Kaleye giren halk içeride bulunan Fransız askerlerini etkisiz hale getirdikten sonra kaleye tekrar Türk bayrağını diktiler. Kalenin tekrar alınmasının ardından Maraştaki Fransız askerlerine karşı taarruza geçen halk 72 gün sonra Maraş’ı düşman işgalinden kurtardı.

• 
• Rıdvan Hoca’nın kaleye ilerleyişini gösteren bir resim

Sonuç
Püskürtülen Fransız askerleri, Islahiye taraflarına geri çekildiler. Bu büyük zaferin hemen ardından Mustafa Kemal ve Kazım Karabekir birer telgraf çekerek Millî Kuvvetler’in galibiyetini kutladı. Maraştaki bazı Kuva-yi Milliye birlikleri Urfa’da mücadeleye destek olmak amacıyla Urfa’ya gittiler. Kuruluş Savaşının ardından Maraş’a 5 Nisan 1925’te İstiklal Madalyası ve 7 Şubat 1973’te Kahraman unvanı verildi.

Kahramanmaraş İstiklal Madalyası Anıtı

 

[büşra karaca]

teşekkürler