Eleştirel Düşünmede Akıl Yürütme Yöntemleri
Eleştirel düşünme, akıl yürütmeye dayanan ve analiz ya da değerlendirme gibi zihinsel süreçleri içeren bir düşünme biçimidir. Bu düşünce biçimi, farklı adlarla da anılmaktadır, örneğin tartışma mantığı ve biçim dışı mantık. Eleştirel düşünen kişiler, duyusal gözlemlerini akıl yürüterek bir araya getirir ve inançlarının şekillenmesine katkı sağlar. İşte eleştirel düşünmenin özellikleri:
- İlgililik: Geliştirilmekte olan kanıtlar, düşünülen konuyla ilgili olmalıdır.
- Geçerlilik: Kanıtları destekleyen önermeler, gerekli verilerle desteklenmeli ve savunulabilecek bir yapıya sahip olmalıdır.
- Açıklık ve Anlaşılabilirlik: Kanıtları sunan verilerde yanlış anlaşılabilecek düşüncelere yer verilmemelidir.
- Dengelilik: Yeterli miktarda kanıt bulunmalı ve tüm ayrıntılara yer verilmelidir.
- Mantıklılık: Kanıtlar düzgün ve doğru bir sırayla sıralanmalı ve birbirleriyle ilişkili olmalıdır.
- Doğruluk: Araştırılarak ortaya çıkarılan kanıtların doğru olması önemlidir.
- Adillik: Sağduyu sahibi kişilerde güvenilirlik ve adalet hissiyatı uyandırılmalıdır.
Bu özellikler, etkili bir eleştirel düşünme deneyimi yaşamak için önemlidir. Eleştirel düşünme süreci, konunun belirlenmesi, veri toplama ve farklı argümanların incelenmesi gibi adımları içerir . Açık fikirlilik, analitiklik, sistematiklik ve kendine güven de eleştirel düşünme yaklaşımlarından bazılarıdır.
Eleştirel düşünmeyi temel ilkeler ve yöntemlerle desteklemek için, bu kez “Tümevarım” gibi bir yöntemle ilgili bilinen bir yöntem grubunu inceleyecekım. “Tümevarım” yöntemi, bir konudan başlangıça kadar parçalar halinde gezip sonuca ulaşmak için kullanılan bir yöntemdir
. Bu yöntem, eleştirel düşünmeyi desteklemek için şu şekilde kullanılabilir:
- Kolaydan zora: Konuyu parçalara ayıran ve her biri için ayrı araştırmalar yapan yaklaşım.
- Parçadan bütüne: Her parça için sonuçları toplayarak bütün konuyu ele almak için kullanılır.
- Basitten karmaşığa doğru: Her parçanın başlangıçta karmaşık olduğu için, parçaların birbirine bağlandığında karmaşıklaşmayacağı beklenilir.
“Tümevarım” yöntemi, eleştirel düşünmeyi desteklemek için çok yararlı olabilir. Bu yöntem, konuların detaylı bir şekilde ele alınmasını sağlar ve konuyu daha iyi anlamak ve yaşamak için yardımcı olur. Özetle, “Tümevarım” yöntemi, eleştirel düşünmeyi desteklemek için kullanılabilen bir yöntemdir. Bu yöntem, konuların parçalara ayırılarak ele alınmasını sağlar ve sonuçları toplayarak bütün konuyu ele almak için kullanılır.