Dündar Evi – Bursa
Dündar Evi olarak bilinen Hagios Ioannes Rum Kilisesi (Yuannes Kilisesi) Rumların bölgeyi terk etmesi ardından özel mülkiyete geçmiştir. 19. yüzyıl yapısı kilisenin üç katlı batı cephesi günümüzde konut olarak kullanılmaktadır. Ana giriş, kemerli taş bir kapıdandır. Duvarlarında taştan oyma işlemelerle Bizans mimarisine özgü motiflere rastlamak mümkündür. Zeytinbağı’nda Rumlardan kalma yedi kilise,üç manastır ve üç de ayazma (kutsal kaynak) var iken bugün bu kiliselerden sadece üç tanesi ayaktadır. Üç manastırdan da Aya Yani Manastırı kısmen günümüze gelmiştir. Yıkılan kiliselerden biri restore edilerek bugün Zeytinbağı Belediye Binası olarak kullanılmaktadır. Sözü edilen ve geçmişi Bizans’a uzandığı bilinen üç manastırın kalıntısı Trilye’nin dışında bulunmaktadır. Bunlardan ilki kasabanın çıkışında Eşkel köyü yolu üzerindeki Hagios Sergios Manastırıdır. İlk olarak 8. yüzyılda kurulduğu bilinen ve çiftlik olarak kullanılan manastırın yalnızca duvarlarıyla, her birinin ağırlığı 200 kilo gelen görkemli giriş kapıları günümüze ulaşmış durumdadır. İkinci manastır kalıntısı ise kasabanın yaklaşık 5 km. uzağında olan ve halk arasında Ayani Çiftliği olarak bilinen Hagios Ioannes Theologos (Pelekete) Aya Yani Manastırıdır. 709 yılında kurulduğu ve 1922 yılına kadar faaliyet gösterdiği bilinen manastırın günümüze yıkılmış kilisesi ve duvar kalıntıları ulaşmıştır. Üçüncü manastır kalıntısı ise halk arasında Aya Sotiri olarak adlandırılan mevkideki Batheos Rhyakos Soteros Manastırıdır. Büyük ölçüde yıkılmış durumda olan manastırın bazı binaları mülk sahibi tarafından barınak olarak kullanılmaktadır. Kaynakça: Bursa İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
English
The Dündar House
The Hagios Ioannes Greek Church (Yuannes Church), known as the Dündar House, became a private property after Greek Cypriots left the region. The three-storey western façade of the 19th-century church is used as a residence today. The main entrance is an arched stone gate. It is possible to encounter unique motifs of the Byzantine architecture with stone-carved works on the walls. While there were seven churches, three monasteries and three holy sources from the Greeks in Zeytinbağı, only three of these churches are standing today. One of the collapsed churches has been restored and is used today as the Zeytinbağı Municipality Building. The remains of the three monasteries known to date are located outside of Trilye. One of these is the Hagios Sergios Monastery on the way to the village of Eskel, at the exit of the town. The majestic entrance gates, each of which weighs 200 kilos, have reached the present day with only the walls of the monastery, which was first known to be built in the 8th century and used as a farm. The second monastery’s remains are 5 km away from the town and is called the Hagios Ioannes Theologos (Pelekete) Aya Yani Monastery, also known as the Ayani Farm. The monastery, which was founded in 709 and known to operate until 1922, has only its remains left. The third monastery is the Batheos Rhyakos Soteros Monastery, which is called Aya Sotiri among the inhabitants. Some of the buildings of the monastery, which has been largely demolished, are used as shelters by the property owner. Source : Bursa Provincial Directorate of Culture and Tourism