Demokrasi ve Cumhuriyetin Nitelikleri Açık Uçlu Soru ve Cevaplar
Demokrasi nedir?
Cevap:
Demokrasi, halk yönetimi veya halkın devlet yönetiminde söz sahibi olması olarak ifade edilebilir.
Evdeki demokrasi uygulamasına örnek veriniz.
Cevap:
Evde kararlar alınırken aile fertlerinin fikrinin alınması
Sınıfta demokrasi uygulamasına örnek veriniz.
Cevap:
Sınıf başkanı seçimlerinde sınıftaki öğrencilerin oy kullanması
Sosyal hayatta demokrasiye örnek veriniz.
Cevap:
Burdur’da bir grup çocuğun, mahallelerindeki parkın bakım ve tamiratı için yazdıkları dilekçeyi belediyeye vermesi
Ülke genelinde yapılan seçimlerde ya da yerel seçimlerde birden fazla parti ya da kişi yönetime aday olabilir.
Bu durum demokrasinin temel ilkelerinden hangisi ile ilişkilendirilebilir?
Cevap:
Çoğulculuk
T.C. İçişleri Bakanı: “Hukuk, insan hakları bizim vazgeçilmezimiz.”
“… T.C. İçişleri Bakanı, katıldığı bir toplantıda demokrasi ve hukuk anlayışımızla ilgili çeşitli açıklamalarda bulundu. Bakan ‘Demokratik devletlerde milletten daha güçlü bir irade yoktur. Biz hukuk devletiyiz, bu sebeple ülkemizde hukukun üstünlüğü vardır. Herkes eşittir ve hukukun aldığı kararlara uymak zorundadır. Temel insan hakları ile özgürlükler anayasa ve kanunlarımızca koruma altına alınmıştır. Bakanlığımız bu anlayışla çalışmaktadır.’ dedi…”
Verilen metin demokrasinin temel niteliklerinden hangileri ile ilişkilidir? Yazınız.
Cevap:
- Hukukun Üstünlüğü: Bakanın ifadelerinde, Türkiye’nin bir hukuk devleti olduğu ve herkesin hukukun aldığı kararlara uymak zorunda olduğu vurgulanmıştır. Bu, hukukun üstünlüğü ilkesine işaret eder.
- Eşitlik İlkesi: Bakan, herkesin eşit olduğunu ve temel hak ve özgürlüklerin anayasa ile güvence altına alındığını belirtmiştir. Bu, demokrasinin temel ilkelerinden olan hukuki ve siyasi eşitlik ile doğrudan ilişkilidir.
- İnsan Haklarına Saygı: Temel insan haklarının korunması gerektiği ve anayasal güvence altında olduğu vurgulanmıştır. Bu da demokrasinin insan haklarına saygı ilkesine bağlı olduğunu gösterir.
- Milli Egemenlik: Bakan, demokratik devletlerde milletten daha güçlü bir irade olmadığını belirtmiştir. Bu, halk egemenliği ilkesine işaret eder.
14 Mayıs seçimlerine göre TBMM’de 7 siyasi parti yer aldı
“… Yüksek Seçim Kurulunun açıkladığı sonuçlara göre TBMM’de yer alacak 600 milletvekili 53 milyon 993 bin 683 kişinin verdiği oylarla belirlendi. Açıklanan sonuçlara göre mecliste 7 siyasi parti, ülke yönetimine katılmaya hak kazandı. Siyasi partilerin milletvekili sayısındaki dağılım ise şöyle gerçekleşti:…”
Verilen metin demokrasinin temel niteliklerinden hangileri ile ilişkilidir? Yazınız.
Cevap:
Milli Egemenlik: Metinde belirtilen seçim süreci, halkın doğrudan oy kullanarak temsilcilerini seçtiğini göstermektedir. Bu, egemenliğin millete ait olduğu anlayışıyla örtüşmektedir.
Seçme ve Seçilme Hakkı: 53 milyondan fazla kişinin oy kullanması, vatandaşların seçme ve seçilme hakkını aktif olarak kullandığını göstermektedir. Bu hak, demokratik yönetimlerin vazgeçilmez özelliklerindendir.
Çoğulculuk: Birden fazla siyasi partinin mecliste yer alması, farklı görüş ve ideolojilerin parlamentoda temsil edilmesini gösterir. Çoğulculuk, demokrasinin temel unsurlarından biridir.
Çevrenizde yaptığınız gözlemlere göre demokrasinin temel niteliklerine uygun birer örnek belirleyiniz
Cevap:
- Milli Egemenlik: Yerel seçimlerde belediye başkanı ve meclis üyelerinin halkın oylarıyla belirlenmesi.
- Hukukun Üstünlüğü: Bir trafik kazası olduğunda, polis memurlarının kazaya karışanların sosyal statüsüne bakılmaksızın yasalara uygun işlem yapması hukukun üstünlüğüne bir örnektir. Herkesin yasalar önünde eşit olduğu ve kurallara uymak zorunda olduğu ilkesi burada geçerlidir.
- Çoğulculuk: Farklı siyasi partilere mensup kişilerin belediye meclisinde veya TBMM’de yer alarak ülke yönetimine katkı sağlaması.
- Seçme ve Seçilme Hakkı: Üniversitelerde öğrenci temsilcilerinin seçimle belirlenmesi veya bir dernek başkanının üyelerin oylarıyla seçilmesi.
- Eşitlik: Bir okulda, farklı sosyo-ekonomik düzeylerden gelen öğrencilerin aynı eğitim imkanlarına sahip olması ve ayrımcılığa uğramaması eşitlik ilkesine bir örnektir.
Verilen görsel demokrasinin hangi ilkeleri ile ilişkilendirilebilir? Yazınız
Cevap:
- Oy kullanılması milli egemenlik ile ilişkilendirilir.
- Demokrasi, vatandaşların yönetime katılımını gerektirir. Seçimler, vatandaşların yönetime katılmasının en önemli yollarından biridir. Bu yüzden katılımcılık ilkesi ile de ilişkilidir.
- Erkekler gibi kadınlarında oy kullanabilmesi eşitlik ilkesi ile ilişkilendirilebilir.
Atatürk döneminde demokrasinin gelişmesi için yapılan çalışmalardan üç tanesini yazınız.
Cevap:
- TBMM’nin açılması
- Cumhuriyet’in ilan edilmesi
- Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi
“Demokrasinin en çağdaş ve mantıklı uygulamasını sağlayan hükümet şekli, cumhuriyettir.”
“Sebep ne olursa olsun vatandaşın derdine çare bulmak, yardım etmek ve destek olmak, Cumhuriyet hükûmetinin koşacağı bir vazifedir.”
“Egemenlik kayıtsız ve şartsız milletindir.”
“Cumhuriyet sizden ‘fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür’ nesiller ister.”
Atatürk’ün sözlerine göre cumhuriyet kavramının nitelikleri nelerdir? Gözlemlerinize dayanarak bu niteliklere hangi örnekleri verebilirsiniz?
Cevap:
- Cumhuriyet, en çağdaş ve mantıklı yönetim şekli olarak ifade edilmiştir. Bu, cumhuriyetin, diğer yönetim şekillerine göre daha akılcı, adil ve gelişime açık bir sistem olduğunu vurgular.
Örnek: Türkiye Cumhuriyeti’nin, bilimsel ve teknolojik gelişmeleri desteklemesi, eğitim ve sağlık alanında sürekli iyileştirmeler yapması, çağdaş bir yönetim anlayışının sonucudur.
- Cumhuriyet hükümetinin öncelikli görevlerinden biri, vatandaşın dertlerine çare bulmak, yardım etmek ve destek olmak olarak belirtilmiştir. Bu, sosyal devlet anlayışının bir gereğidir.
Örnek: Türkiye Cumhuriyeti’nin, sosyal yardımlar yapması, işsizlere iş imkanı sağlamaya çalışması, doğal afetlerde vatandaşlarına yardım etmesi, sosyal devlet anlayışının örnekleridir.
- “Egemenlik kayıtsız ve şartsız milletindir” ifadesi, cumhuriyetin temel ilkesini oluşturur. Bu, devletin gücünün kaynağının millet olduğunu ve milletin kendi kendini yönetme hakkına sahip olduğunu ifade eder.
Örnek: Türkiye’de seçimlerin yapılması, vatandaşların oy kullanarak yöneticilerini seçmesi, egemenliğin millete ait olmasının bir örneğidir.
- Cumhuriyet, fikri hür, vicdanı hür, irfanı hür nesiller ister. Bu, cumhuriyetin, düşünen, sorgulayan, eleştirel bakış açısına sahip ve özgür bireyler yetiştirmeyi amaçladığını gösterir.
Örnek: Türkiye’de okullarda öğrencilerin farklı düşüncelere saygı duymayı öğrenmesi, kendi fikirlerini özgürce ifade edebilmesi, cumhuriyetin istediği nesillerin yetişmesine katkı sağlar.
Cumhuriyet nedir?
Cevap:
Cumhuriyet, egemenliğin millete ait olduğu ve bunu belirli süreler için seçtiği milletvekilleri aracılığıyla kullandığı yönetim biçimidir.
Vatansever ve millî bilince sahip bir birey, cumhuriyeti korumak ve yaşatmak için nasıl davranışlar sergilemelidir? Yazınız.
Cevap:
- Cumhuriyetin Değerlerine Sahip Çıkmak: Cumhuriyetin temel ilkelerini (özgürlük, eşitlik, adalet, demokrasi, insan hakları vb.) benimsemek ve bu değerlere uygun yaşamak.
- Yasalara Uymak: Ülkenin yasalarına saygı göstermek ve uymak, cumhuriyetin düzenini korumak için önemlidir.
- Vergilerini Düzenli Ödemek: Vergi ödeme bilinci, devletin ve dolayısıyla cumhuriyetin devamlılığı için gereklidir.
- Çalışkan Olmak: Üretken olmak, ülkenin ekonomisine katkıda bulunmak, cumhuriyetin refahını artırmaya yardımcı olur.
- Dürüst ve Güvenilir Olmak: Toplumda dürüstlük ve güven ortamını tesis etmek, cumhuriyetin sosyal yapısını güçlendirir.
- Sorumluluk Sahibi Olmak: Toplumsal sorunlara duyarlı olmak, çözüm için çaba göstermek, cumhuriyetin gelişmesine katkıda bulunur.
- Atatürk İlkelerine Bağlı Kalmak: Atatürk’ün ilke ve inkılaplarına sahip çıkmak, cumhuriyetin temel değerlerini korumak için önemlidir.
Cumhuriyet nedir? Cumhuriyetin özellikleri nelerdir?
Cevap:
Cumhuriyet, bir devlet şekli olarak, egemenliğin doğrudan doğruya halka ait olduğu ve halkın seçtiği temsilciler aracılığıyla yönetildiği bir yönetim biçimidir. Cumhuriyetin temel özellikleri şunlardır:
- Milli Egemenlik: Egemenlik, yani devletin en üstün yetkisi, kayıtsız şartsız millete aittir. Millet, bu egemenliği seçimler yoluyla kullanır ve yöneticilerini seçer.
- Hukukun Üstünlüğü: Herkes, kanun önünde eşittir. Hiç kimse, ayrıcalıklı değildir. Devlet de dahil olmak üzere herkes, hukuka uymak zorundadır.
- İnsan Hakları: Herkes, doğuştan bazı temel haklara sahiptir. Yaşama hakkı, ifade özgürlüğü, din ve vicdan özgürlüğü gibi haklar, cumhuriyet tarafından güvence altına alınır.
- Demokrasi: Halk, kendi yöneticilerini seçme ve yönetimde söz sahibi olma hakkına sahiptir. Seçimler, serbest, adil ve düzenli aralıklarla yapılır.
- Güçler Ayrılığı: Devletin güçleri (yasama, yürütme ve yargı) birbirinden ayrılmıştır. Bu sayede, güçlerin kötüye kullanılması engellenir ve özgürlükler korunur.
- Laiklik: Devlet, dinlere karşı tarafsızdır. Herkes, din ve vicdan özgürlüğüne sahiptir. Devlet, herhangi bir dini veya inancı desteklemez.
- Sosyal Devlet: Devlet, sosyal adaleti sağlamakla yükümlüdür. Herkesin eğitim, sağlık, barınma gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmasına çalışır.
- Atatürk İlkeleri: Türkiye Cumhuriyeti, Atatürk’ün belirlediği ilke ve inkılaplar üzerine kurulmuştur. Bu ilkeler, cumhuriyetin temel niteliklerini oluşturur.
Cumhuriyet, vatandaşların hak ve özgürlüklerini güvence altına alan, adaleti ve eşitliği sağlayan, gelişime açık ve çağdaş bir yönetim şeklidir.
Demokrasi ve Cumhuriyetin ortak özellikleri nelerdir?
Cevap:
Demokrasi ve cumhuriyet, modern devletlerin yönetiminde sıklıkla bir arada anılan ve birbirini tamamlayan kavramlardır. Her ne kadar farklı anlamlara gelseler de, birçok ortak özelliği paylaşırlar. İşte demokrasi ve cumhuriyetin ortak özellikleri:
- Halkın Egemenliği: Hem demokraside hem de cumhuriyette egemenlik halka aittir. Halk, seçimler yoluyla yöneticilerini seçer ve yönetimde söz sahibi olur.
- Hukukun Üstünlüğü: Her iki yönetim şeklinde de herkes, kanun önünde eşittir. Hiç kimse, ayrıcalıklı değildir. Devlet de dahil olmak üzere herkes, hukuka uymak zorundadır.
- İnsan Hakları: Yaşama hakkı, ifade özgürlüğü, din ve vicdan özgürlüğü gibi temel insan hakları, hem demokraside hem de cumhuriyette güvence altındadır.
- Çoğulculuk: Farklı fikirlerin ve inançların bir arada yaşaması, hem demokrasinin hem de cumhuriyetin temel özelliklerindendir. Herkes, kendi düşüncelerini serbestçe ifade edebilir ve farklı inançlara sahip olabilir.
- Katılım: Halkın yönetime katılımı, hem demokrasinin hem de cumhuriyetin önemli bir unsurudur. Seçimler, referandumlar ve sivil toplum kuruluşları aracılığıyla halk, yönetime aktif olarak katılabilir.
- Temsil: Halk, seçtiği temsilciler aracılığıyla yönetilir. Bu temsilciler, halkın iradesini yansıtır ve onların adına karar alırlar.
- Sorumluluk: Yöneticiler, halka karşı sorumludur. Yaptıkları işlerden dolayı hesap verirler ve halkın güvenini kaybettiklerinde görevden alınabilirler.
Demokrasi ve cumhuriyet, birbirini tamamlayan ve güçlendiren kavramlardır. Demokrasi, halkın kendi kendini yönetme ilkesini ifade ederken, cumhuriyet, devletin yönetim şeklini ve egemenliğin kaynağını belirtir.
Demokrasi ve Cumhuriyet arasındaki farklar nelerdir?
Cevap:
Demokrasi
|
Cumhuriyet
|
Milletin, egemenliği kendi elinde tuttuğu ve bunu belirli süreler için seçtiği temsilciler aracılığıyla kullandığı yönetim biçimini yazınız.
Cevap:
Cumhuriyet
Farklı fikirlerin önemsenmesinin gerekliliğini vurgulayan demokrasi ilkesinin adını yazınız.
Cevap:
Çoğulculuk
Halkın doğrudan veya dolaylı karar verme süreçlerinde aktif olması gerektiğini vurgulayan demokrasi ilkesidir.
Hakkında bilgi verilen demokrasi ilkesi hangisidir? Yazınız.
Cevap:
Katılımcılık
Halkın yönetme gücüne sahip olması gerektiğini savunan yönetim anlayışıdır.
Hakkında bilgi verilen kavram nedir? Yazınız.
Cevap:
Demokrasi