Barhal Kilisesi – Artvin

Kilise üç nefli, bazilikal planlı olup, dıştan 28.55x 8.65 m. ölçülerine sahiptir. Kilisenin doğu cephesi, düşey olarak iki farklı yüksekliğe, yatay ise üç kademeli bölümden meydana gelmiştir. Ortada apsis, yanlarda ise, pastoforion odalarının bu yöndeki cephelerini içermektedir. Cephenin merkezindeki üçgen alınlık, iki kademeli ve yuvarlak kemerli arkadlarla hareketlendirilmiştir.Cephede yuvarlak kemerli, dikdörtgen formlu pencerelere yer verilmiştir. Apsis cephesinin iki yanında bulunan prothesis ve diakonikonun cepheleri birbirine benzer olarak düzenlenmiştir. Üç basamaklı subasman üzerine oturtulan doğu cephe, farklı ölçü ve şekilden oluşan üç silme ile geçilen çatı ile sınırlanmaktadır.Güney cephe de üç basamaklı su basman üzerine oturtulmuş ve aynı çerçeve içerisinde ele alınmıştır.Cephe yüzeyi, iki katlı olarak karşımıza çıkar. Yapının cephe düzenlemeleri hemen hemen birbirine benzemektedir. Kilise bir dönem cami olarak kullanılmıştır. Bu nedenle, cephe yüzeylerinde bazı değişiklikler yapılmıştır.Yine, kuzey ve güneydeki kapılar moloz taş örgü ile kapatılmıştır. Orta nef çift pahlı, yan nefler ise tek pahlı çatı ile örtülmüştür. Orta nefin çatısı halen orijinalliğini muhafaza etmektedir. 20.34×15.10 m. ölçülerindeki iç mekan, farklı aralıklarda, dörderli simetrik olarak yerleştirilen, 16.5×1.65 m. ölçülerinde, sekiz adet haçvari serbest paye ile üç bölüme ayrılmıştır. Ortadaki nef daha geniş ve yüksek, yanlardaki birbirine eşit ölçülerde ve yüksekliktedir.

Orta nefin doğusunu yarım daire şeklinde apsis çevreler. Apsis içten yuvarlak bir kemerle dıştan ise, dışa taşıntı yapmadan cephe duvarlarıyla kuşatılmıştır. Dört adet kare nişle hareketlendirilmiştir. Apsis yarım kubbe ile örtülmüştür. Apsisin iki yanında, ikişer kattan oluşan ve düzenlemeleri birbiriyle aynı olan, doğu-batı doğrultusunda dikdörtgen planlı pastoforion odaları bulunmaktadır. Orta nefin batı bölümünde, dikdörtgen planlı, iki katlı galeri yer almaktadır. Orta nef doğu-batı doğrultusunda beşik tonozla örtülüdür. Yapının iç kısmında, bazı değişiklikler ve eklemeler olmuştur. Mihrap nişi, ahşaptan minber, vaaz kürsüsü eklenmiştir. Kuzey nef ahşap döşeme ve desteklerle ikiye bölünerek mahfil katı elde edilmiştir.