Askeri Hastane Çeşmesi – Edirne

Günümüzde Kadınlar Parkı olarak bilinen alan içinde bulunan tarihi çeşme, yatay dikdörtgen bir plan üzerine oturmaktadır. Yüksekliği 2.86 m, genişliği 1.29 m ve derinliği 0.88 m’dir. Mülkiyeti Edirne Belediyesi’ne ait olan çeşme günümüzde akar vaziyettedir. İlk olarak Edirne’nin kuzeyinde Eski Askeri Merkez Hastanesi’nin bahçesine inşa edilen eser, yıkılmaya yüz tutunca 1971 yılında Edirne Belediyesi tarafından bulunduğu yerden bugünkü yerine nakledilmiştir. Tarihi çeşme, kitabesinden de anlaşılacağı üzere hayatını Edirne’ye adamış ve Edirne hakkında çeşitli araştırmaları ve yayınları bulunan Eski Askeri Merkez Hastanesi Başhekimi Dr. Rıfat Osman Tosyavizade tarafından H. 1330 / M. 1911 senesinde Edirne’de kolera ve tifo salgını nedeniyle halktan birçok kişinin ölmesi ve hastane personeli üç doktorun ölmesi üzerine H. 1334 / M.1915 senesinde ölen bu insanlar adına yaptırılımıştır. Bu bakımından çeşme, Edirne’nin üzüntü dolu yıllarını hatırlatmaktadır.

Çeşmedeki yazılarda salgın hastalığın 1913 yılı temmuz ayında başlayıp 1914 yılı mayıs ayında bittiği belirtilmektedir. Aynı yazılarda bu salgın hastalıklar döneminde, koleradan 1070, tifüsten 984, hummadan 801 kişinin hastaneye yattığını öğrenmekteyiz. Hastaneye yatırılan toplam hastalardan 1588 kişi iyileşmiş; ancak 581 kolera hastası ile 344 tifüs hastası ve hummadan 72 kişi ölmüştür.

Edirne’ye 1904 yılında görevli olarak gelen Dr. Rıfat Osman, Edirne’nin tarihi ve kültür dünyasına yönelerek bu beldeyi en çok araştırıp en iyi bilen biri olmuştur.