Afet Bilinci Dersi

AB.1.1. ÜNİTE: DOĞA VE İNSAN ETKİLEŞİMİ
Önerilen Süre: 20 ders saati
AB.1.1.1. Risk, tehlike ve afet kavramlarını açıklar.
a) Afet yönetimi ve acil durum kavramlarına değinilir.
b) Kavramlar günlük yaşamdan örnekler verilerek açıklanır.
AB.1.1.2. Afete neden olabilecek doğa ve insan kaynaklı olayları sınıflandırır.
Afet türlerinin açıklamalarına girilmez.
AB.1.1.3. Doğa kaynaklı olayların afet riskine dönüşmesinde insanın rolü hakkında çıkarımlarda
bulunur.
a) Farklı ülkelerden örneklere yer verilir.
b) Yakın çevresinde afet riski yüksek olan doğa olaylarına örnekler vermesi istenir.
AB.1.1.4. Afetlere karşı bilinçli olmanın afet ve acil durum yönetimindeki önemini açıklar.
a) Afetlere karşı sigorta yaptırmanın önemine yer verilir.
b) Türkiye’de ve dünyada uygulanmakta olan erken uyarı sistemleri ile mobil uygulama örneklerine
yer verilir.
c) Afet ve acil durumlarda savunmasız gruplara yönelik geliştirilen uygulamalar üzerinde durulur.
ç) Afet ve acil durumlarda güvenilir olmayan bilgi paylaşımlarına karşı bilinçli olmanın önemi
vurgulanır. Dezenformasyonun toplumdaki etkilerine değinilir.
d) Afet ve acil durumlarda yardımlaşmanın önemine değinilir.
e) Afet ve acil durumlarda gönüllü olarak görev almanın önemi üzerinde durulur.
AB.1.1.5. İlk yardımın öncelikli amaçlarını açıklar.
a) İlk yardım ve ilk yardımcı kavramları üzerinde durulur.
b) İlk yardımcının bağlı olduğu etik kurallara değinilir.
c) Afet ve acil durumlarda ilk yardım uygulamalarının neler olduğuna yer verilir.
ç) İlk yardım kuruluşları ve bu kuruluşlarla iletişimin (112 Acil Çağrı Merkezi) nasıl sağlanacağı
hakkında bilgi verilir.
AB.1.1.6. Afet ve acil durum risk yönetiminde aktör olan ulusal ve uluslararası kuruluşların çalışmalarını
değerlendirir.
a) AFAD, Kızılay ve İl Acil Durum Müdürlüklerinin görev ve faaliyetlerine değinilir. Bu kurumların
koordinasyonlu çalışmalarının önemi üzerinde durulur.
b) Türkiye Afet Müdahale Planı’nın (TAMP) afet ve acil durumlardaki önemine değinilir.
c) Sivil toplum kuruluşlarının afet ve acil durumlardaki rolüne değinilir.
ç) Birleşmiş Milletler başta olmak üzere uluslararası kuruluşların faaliyetlerine örnekler verilir.
d) Afet ve acil durumlarda uluslararası iş birliğinin önemine değinilir.
AB.1.2. ÜNİTE: DOĞA KAYNAKLI AFET TÜRLERİ
Önerilen Süre: 52 ders saati
AB.1.2.1. Yerleşim yerinin kuruluş ve gelişim sürecinde afet riskinin göz önünde bulundurulmasının
önemini açıklar.

AB.1.2.2. Deprem olayının afete dönüşmesinin nedenlerini analiz eder.
a) Deprem, depremin büyüklüğü, depremin şiddeti, fay, fay sistemleri kavramları üzerinde durulur.
b) Jeoloji, jeofizik, sismoloji, coğrafya ve mühendislik gibi bilimlerin deprem araştırmalarındaki
önemine değinilir.
c) Tsunami olayına değinilerek Türkiye’den örnekler verilir.
AB.1.2.3. Deprem öncesinde, esnasında ve sonrasında alınması gereken önlemleri açıklar.
a) Deprem öncesinde, esnasında ve sonrasında doğru davranış şekilleri üzerinde durulur.
b) Deprem sonrası yetkililerin verdiği yönergelere uyulması gerektiği üzerinde durulur.
c) Afet sonrasında yapılan sosyal paylaşımlarda (fotoğraf, video vb.) kişi mahremiyetinin
gözetilmesi gerektiği vurgulanır.
ç) Bireye, topluma ve resmî kurum ve kuruluşlara düşen görev sorumluluklara yer verilir.
d) Afet sonrası yapılması gereken fiziki, psikolojik, manevi ve sosyal destek ile rehabilitasyon
süreçlerinin önemine değinilir.
e) Afet sonrası gerçekleştirilen organizasyonların özel gereksinimli bireylerin ihtiyaçlarının dikkate
alınarak düzenlenmesinin gerekliliği vurgulanır.
AB.1.2.4. Deprem afetine maruz kalındığında enkaz altında yapılması gerekenleri açıklar.
AB.1.2.5. Sel ve taşkın olaylarının afete dönüşme nedenlerini açıklar.
a) Yağış rejimi ile sel riski arasındaki ilişkiye değinilir.
b) Ani ve aşırı yağış, hızlı nüfus artışı, artan kentleşme, altyapı yetersizliği, yanlış arazi kullanımı,
bitki örtüsünün tahribi gibi unsurlar vurgulanır.
c) Bitki örtüsünü korumanın ve ağaç dikmenin vatanseverlik, sevgi, merhamet değeriyle ilişkisi
üzerinde durulur.
AB.1.2.6. Sel ve taşkın tehlikesine karşı alınacak önlemleri açıklar.
Meteoroloji verilerinin takibinin önemi üzerinde durulur.
AB.1.2.7. Türkiye’de sel ve taşkın riski yüksek olan yerler hakkında çıkarımlarda bulunur.
a) Yakın çevresinde sel ya da taşkın riski taşıyan yerlere örnekler vermesi istenir.
b) Sel ya da taşkın haritaları kullanılarak bu haritaların yorumlanması istenir.
AB.1.2.8. Sel ve taşkın esnasında yapılması gerekenleri açıklar.
a) Sel esnasında doğru davranış şekillerine değinilir.
b) Daha emniyetli olan üst katlara çıkılması gerektiği üzerinde durulur.
c) Afet ve acil durum anında ev içi ve dışında yapılması gereken hususlar üzerinde durulur.
AB.1.2.9. Sel ve taşkın sonrasında yapılması gerekenleri örnekler üzerinden açıklar.
Yetkililerin verdiği uyarılara uymanın önemi üzerinde durulur.
AB.1.2.10. Kütle hareketlerinin afete dönüşme nedenlerini açıklar.
a) Heyelan ve kaya düşmesi olayları üzerinde durulur.
b) Heyelan ile yeryüzü şekilleri arasındaki ilişki açıklanır.
AB.1.2.11. Heyelan tehlikesine karşı alınacak önlemleri açıklar.
AB.1.2.12. Türkiye’de heyelan riski yüksek olan yerler hakkında çıkarımda bulunur.
a) Heyelan risk haritaları kullanılarak bu haritaların yorumlanması istenir.
b) Heyelan olayından kaynaklanan afetlerle ilgili tarihten örnekler verilir.
AB.1.2.13. Heyelan esnasında yapılması gerekenleri açıklar.
AB.1.2.14. Heyelan sonrasında yapılması gerekenleri örnekler üzerinden tartışır.