Şeyh Şabanı Veli Külliyesi – Kastamonu

Şeyh Şabanı Veli Hazretleri Kimdir?

Şeyh Şabanı Veli Hazretleri, Kastamonu’nun Taşköprü İlçesi’nin Gökçeağaç Bucağı’na bağlı Çakırçayı Köyü’nün Cimdar Mahallesi’nde 1497 yılında dünyaya geldi. Sefine-i Evliya isimli eserde ise doğum tarihi 1499 olarak geçmektedir. Şabanı Veli henüz dünyaya gelmeden babasını, üç yaşlarında ise annesini kaybetmiştir. Şabanı Veli’yi hayırsever bir hanım himayesine almış ve tahsilini tamamlamasına yardım etmiştir. Şabanı Veli tahsilinin bir bölümünü Taşköprü’de yapmıştır. Kuran, hadis, tefsir ilimlerinde bilgilerini derinleştirmek için Kastamonu’ya gelmiş, burada önce Hisarardı Semti’ndeki Cemalettin Mescidi avlusunda daha sonra Seyid Sünneti Mescidi’nde ilim tahsiline devam etmiştir. Daha sonra İstanbul’a giderek tahsilini İstanbul Fatih Medreseleri’nde tamamlamıştır. Öğrenim yıllarında güzel ahlâkı, ağırbaşlılığı ve çalışkanlığı ile hocalarının teveccühüne mazhar olmuştur.

Şeyh Şabanı Veli Külliyesi

Şeyh Şabanı Veli Külliyesi, külliyede bulunan caminin kitabesinden III. Murad’ın Hocası Suca Efendi tarafından yaptırıldığı anlaşılmaktadır. Şeyh Şabanı Veli Külliyesi; Degah Evleri, Cami, Türbe, Kütüphane, Asa Suyu ve Şadırvan’dır.

Dergah Evleri

Cami ile aynı tarihlerde caminin banisi tarafından yaptırıldığı tahmin edilen dergah, Sultan Abdülmecid’in emriyle Kastamonu Kaymakamı Salih Ağa tarafından esaslı şekilde tamir edilmiş, alt yapılar yenilenmiş ve ihata duvarıyla külliye çevrilmiştir. Günümüze ulaşan iki konak ve ortasındaki müze binası Azdavaylı Mahmut Paşa tarafından yaptırılmıştır. Müze olarak kullanılan ortadaki binada Şeyh Şabanı Veli’nin özel eşyaları ve Kastamonulu hattatlara ait eserler sergilenmektedir.

Cami

Seyyid Sünneti Efendi tarafından yaptırılmıştır. Caminin ilk şekli bilinmemektedir. Sultan III. Murad’ın hocası ve mürşidi Şuca Efendi, Seyyit Sünneti Efendi Mescidi’ni genişleterek bugünkü haliyle camiyi yaptırmıştır. Caminin taban ve tavanı ahşaptır. Mihrap alçı süslüdür. Minber ve vaaz kürsüsü ahşap üzeri sedef işlemelidir. Cami  şuan ibadete açıktır.

Türbe

Ömer Kethüda, ulema ve halkın yardımlarıyla yaptırılmıştır. Sultan Ahmed’in Şehzadesi Sultan Osman zamanında yapımına başlanmış ve iki yıl sonra ulema ve halkın katkıları ile tamamlanmıştır. Türbeye doğu tarafından açılan tali kapı, Vezir Kurşuncuzade tarafından yaptırılmış ve harem denen bir bölüm eklenmiştir.

Kütüphane

Türbe ile aynı tarihlerde yapılmıştır. Alt katı ibadethane, üst katı ise dernek odası olarak kullanılmaktadır.

Kaynak: Kastamonu İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Kastamonu Rehberi. (2015), Kastamonu Belediyesi