4 Uygurlar

"... Ben, gökte vücut bulmuş Bilge Kağan. Ülkemin ırmağı Selenge imiş. Ötüken Ormanı'nda, İdukbaş'ın batısında, Yabaş-Tukuş'un birleştiği yerde yayladım. Sarayımı orada yap­tırdım. On binlik kitabemi orada düz taşa yaz­dırdım. Bin at kalmış, on bin koyun kalmış, bin at on bin koyun tuttum getirdim..."

Uygurlara ait Sine-Usu Yazıtları'na göre aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşamayız?

 

Orta Asya Türk toplulukların-dan Hunlar ve Göktürkler büyük devletler kurmalarına rağmen, bu iki devletten günümüze saray ve tapınak gibi mimari eserler ulaşmamıştır. Biz Uygurlar daha küçük olmamıza rağmen bir çok eser bıraktık.

Bu Türk toplulukları arasındaki farklılığın temel sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

 

Mani dinini benimseyerek yerleşik hayata geçen Uygurlar, 18 harflik bir alfabe oluşturmuşlar, kağıdı kullanmışlar ve kitap basma tekniğini bildikleri için kitap basmışlardır. 

Bu gelişmeler Uygur ülkesinde aşağıdakilerden hangisine zemin hazırlamış olamaz?

 

Uygur hükümdarı Bögü Kağan döneminde Çin’e yapılan seferden sonra Uygurlar mani dinini benimsemiştir Hayvani gıdaların yenmesini yasaklayan bu dinin benimsenmesi sonucunda yerleşik yaşama geçilmiştir. 

Buna göre Uygurlar'la ilgili;

I.  Göçebe hayatın terkedildiği

II. Türklük özelliklerinin sona erdiği

III. Din değiştirildiği

IV.Çevre uygarlıklardan etkilenildiği

yargılarından hangisi yada hangilerine ulaşılamaz?

 

Uygurlar Bögü Kağan döneminde  Mani dinine girmeye başladılar. Mani dini, hayvan etinin yenilmesini yasaklayan, savaşa karşı çıkan, askerliğe önem vermeyen felsefesi ile Türk inancına ve yaşantılarına uygun değildi. Bu nedenle Mani dininin  benmsenmesiyle birlikte hareketli hayatlarını kaybeden Uygurlar, yerleşik hayata geçtiler.

Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

 

Uygurlar, egemen oldukları yerlerde çok sayı­da şehir kurmuşlar, şehirlerin etrafını surlarla çevirmişler, matbaanın ilkel şeklini bulup kul­lanmışlardır.

Yalnızca bu bilgilere bakarak Uygurlar hak­kında aşağıdakilerden hangisi söylenebi­lir?

 

Genel olarak Türklerde sanat, Uygurlara kadar,taşınabilir malzemeden deri, ahşap, metal ve taş işçiliğine dayalıdır. Uygurlarda ise sanat, manastır, saray yapımı ve bunların iç donanımı biçiminde gelişme göstermiştir.

Türklerde sanatta görülen bu gelişme, aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?

 

Uygurlar'ın;

I. Çinlilerden etkilenerek Mani dinini kabul etmeleri.

II.Hükümdarlar için saraylar yapmaları.

III.Tapınak mimarisinin oldukça gelişmesi.

IV.İlkel matbaayı kullanmaları.

V. 18 Harfli alfabe oluşturmaları

gelişmelerinden hangileri yerleşik hayata geçtiklerini gösterir?

 

İslamiyet'ten önceki Türk devletleri incelendiğinde Uygurlar'a kadar olan dönemle ilgili, hayvancılık ekonomisinin hakim olduğu ve taşınabilir sanat ürünlerinin varlığı gözümüze çarparken, Uygurlar'dan itibaren tarımsal üretimin geliştiği ve mimari eserler ortaya koyulduğu görülmektedir. 

Buna göre;

I. Uygurlar, yaşam tarzı açısından önceki Türk devletlerinden ayrılmaktadır,

II. Uygurlar'dan önce Orta Asya'da göçebe yaşam tarzı hakim olmuştur,

III. Uygurlar, kendilerinden önceki Türk devletlerine oranla daha kalıcı eserler ortaya koymuşlardır

, yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

 

Uygurlara ait olan hukuk vesikalarında; borç alıp-verme, kiralama, alım-satım, vasiyetname gibi bilgilere rastlanmıştır. Bu vesikalar Uygurların sosyal hayatlarını yansıtan çok önemli belgelerdir.

Yukarıdaki bilgiye bakılarak Uygurlar ile ilgili hangi yargıya varılamaz?

 

Uygur Türkleri, başta Budizm olmak üzere çeşitli dinlere bağlı değişik kültürlerle ilişki kurdukları halde, dini terimlerini bile Tür kçe karşılıklarını kullanmaya özen göstermişlerdir. 

Uygurlar bu davranışlarıyla aşağıdakilerden hangisini korumaya çalışmıştır?

 

Eski Uygur şehir harabelerinde Budist ve Maniheist tapınaklar yan yana bulunmuştur.

Bu durum, Uygurlarla ilgili olarak aşağıda­kilerden hangisinin bir kanıtıdır?

 

Uygurlardan günümüze mal edinme, satış protokolü, ipotek senedi, ortaklık kurma, evlatlık verme, iş sözleşmesi, vasiyetname, vakıfname gibi hukuki konuları kapsayan belgeler kalmıştır.

Buna göre Uygurlarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Uygurlardan günümüze; mal edinme, satış protokolü, iş sözleşmeleri, ortaklık kurma, vakıfnameler, vasiyetnameler, ipotek senetleri gibi çeşitli belgeler kalmıştır.

Bu bilgiye göre Uygurlarla ilgili olarak, aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

Uygurlar, surlarla çevirdikleri şehirlerde saraylar, tapınaklar, evler ve dükkânlar inşa etmişlerdir. Kaynaklarda, başkent Karabalasagun

şehrinin demirden yapılmış on iki büyük kapısından söz edilmektedir. Başka bir kaynakta da Uygurların, topraklarından geçen bir nehrin yönünü değiştirerek kanallarla bahçelerini ve tarlalarını suladıkları, buralarda her türlü tahılı yetiştirdikleri anlatılmaktadır.

Verilen parçadan Uygurlarla ilgili aşağıdaki yargılardan hangileri çıkarılabilir?

I- Yerleşik yaşam sürmüşlerdir.

II- Mimari alanda gelişmişlerdir.

III- Yaşamlarında tarım önemli bir yer tutmaktadır.

IV- Doğal şartlara boyun eğmişlerdir.

   Uygur şehirlerinden İdikut’ta kervansaraylar ile Maniheist, Hıristiyan, Budist mabetlerin ve manastırların harabeleri bulunmuştur.

   Bu bilgiye dayanarak Uygurlar hakkında aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

Uygurlar diğer Türk topluluklarından farklı olarak şehirler kurmuş, tarım ve sanatla da uğraşmışlardır.

Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir sonucudur?

Uygur alfabesini oluşturmuş-lardır. Pamuk kâğıt üzerine eserler yazmışlardır. Türk resminin bugüne kadar bilinen en eski örneklerini oluşturmuşlardır.

Selin’in Uygurlarla ilgili söyledikleri, Uygurların aşağıdaki alanların hangisinde geliştiklerinin kanıtı olarak gösterilebilir?

Orta Asya Türk topluluklarından Hunlar ve Göktürkler büyük devletler kurmalarına rağmen, bu iki devletten günümüze saray ve tapınak gibi mimari eserler ulaşmamıştır. Daha küçük bir devlet olan Uygurlardan ise geriye birçok mimari eser kalmıştır.

Bu Türk toplulukları arasındaki farklılığın temel sebebi aşağıdakilerden hangisidir?

 

 

Uygurlar dönemine ait yapılan araştırma­lar sonucunda;

• İpotek senedi

• Satış protokolü

• İş sözleşmesi

gibi belgelere rastlanması, Uygurların aşağıda­ki özelliklerinden hangisinin kanıtıdır?