ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ARAÇLARI
5.3. ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ARAÇLARI
Bu bölümde ölçme ve değerlendirme araçları ve Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında yapılandırılmış örnekleri inceleyeceğiz. Ölçme ve değerlendirme araçları, öğretim programlarında öğrenci performansını be- lirlemek ve geliştirmek amacıyla kullanılan çeşitli yöntemlerdir.
5.3.1. Açık Uçlu Sorular
- Açık Uçlu Soruların Özellikleri ve Önemi
Açık uçlu sorular, öğrencilerin öğrendiklerini kendi cümleleriyle ifade etmelerine olanak tanır ve derinlemesi- ne anlama, analiz, sentez ve değerlendirme gibi üst düzey düşünme becerilerini ölçer. Açık uçlu sorular, öğren- cilerin bilgi, anlayış ve düşünme becerilerini derinlemesine ölçen bir değerlendirme yöntemidir. Bu tür sorular, öğrencilere belirli bir cevap yerine kendi cevaplarını ifade etme, eleştirel düşünme, yaratıcılık ve problem çözme yeteneklerini gösterme fırsatı tanır. Ölçme ve değerlendirme sürecinin eğitim öğretimin vazgeçilmez bir ögesi olduğu vurgulanmakta, öğrencilerde meydana gelen davranış değişikliğinin belirlenmesinde ölçme ve değerlendirmenin kritik bir rol oynadığı belirtilmektedir. Bu süreç, eğitim kalitesinin artırılmasına yönelik kararların alınmasını sağlar ve eğitimin daha iyi hâle getirilmesi noktasında mevcut eksikliklerin belirlenme- sine yardımcı olur.
Derinlemesine Bilgi ve Anlayış Ölçümü
Açık uçlu sorular, öğrencilerin bir konuyu derinlemesine ne kadar anladıklarını, elde ettikleri bilgiyi nasıl uygulayabileceklerini ortaya koymalarına olanak tanır.
Eleştirel ve Analitik Düşünme Becerileri
Açık uçlu sorular, öğrencilerin eleştirel düşünme ve analitik düşünme becerilerini sergilemelerini gerektirir. Soru, öğrencinin probleme nasıl yaklaştığını, problemin çözümünde hangi yöntemleri kullandığını, sonuçları nasıl analiz ettiğini ve varılan sonuçların gerekçelerini nasıl desteklediğini açıklamasını ister.
Yaratıcılık ve Özgün Düşünce
Açık uçlu sorular, öğrencilerin yaratıcılıklarını gösterme ve özgün düşüncelerini ifade etme fırsatı sunar. Stern- berg (2006) yaratıcılığın, bilgiyi yenilikçi ve etkili bir şekilde kullanma yeteneği olarak tanımlandığını ve açık uçlu soruların bu tür bir düşünceyi teşvik edebileceğini belirtir. Bu tür sorular, öğrencilerin standart cevapların ötesinde düşünmelerini ve kendi özgün çözümlerini geliştirmelerini sağlar.
Yaratıcılık ve özgün düşünceyi teşvik eden açık uçlu bir soru, Kimya Dersi Öğretim Programı’ndan alınan aşa- ğıdaki öğrenme çıktısını temel alarak yazılabilir. Bu soru, öğrencileri alışılmışın ötesinde farklı düşünmeye ve yaratıcı çözümler geliştirmeye teşvik eder. Ayrıca, öğrencilerin kimya bilgisini gerçek dünya sorunlarını çöz- mede ve çevresel sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmada uygulama becerilerini geliştirmelerine olanak tanır.
Öğrenci Merkezli Öğrenme
Açık uçlu sorular, öğrenci merkezli öğrenmeyi destekler ve öğrencilere kendi öğrenme süreçlerini yönlendirme imkânı verir. Duckworth, E. (1987), öğrencilerin kendi anlayışlarını ve yorumlarını inşa etmelerine olanak tanıyan eğitim ortamlarının önemini vurgular. Açık uçlu sorular, öğrencilere düşüncelerini keşfetme ve ifade etme özgürlüğü sunarak öğrenme sürecinin daha etkili ve anlamlı hâle gelmesine yardımcı olur.
Açık Uçlu Soruların Hazırlanmasında Dikkat Edilecek Hususlar
Açık uçlu soruların hazırlanmasında dikkat edilmesi gereken hususlar, öğrencilerin bilgi ve becerilerini doğru bir şekilde ölçebilmek için kritik öneme sahiptir. Bu soruların hazırlanışı, öğretim kalitesini ve öğrenme dene- yimlerini doğrudan etkiler. Hazırlanmasında dikkat edilecek husular aşağıda şekilde ifade edilmiştir:
- Soruların açık ve açık ve anlaşılır olması, öğrencilerin soruyu doğru bir şekilde anlamalarını ve cevapla- malarını sağlar.
- Soruların, öğrenme hedefleriyle doğrudan ilişkili olması ve öğrencileri derinlemesine düşünmeye teşvik etmesi
- Soruların özgün olması ve çeşitli düşünme becerilerini ölçecek şekilde tasarlanması öğrencilerin farklı yönlerden düşünmelerini ve öğrenmelerini sağlar.
- Soruların, öğrencilerin farklı düzeylerdeki bilgi ve ifade becerilerini gösterebilmelerine imkan tanıyacak şekilde kapsamlı ve erişilebilir olması