BİLGİ HARİTASI TEKNİĞİ

Bilgi haritaları, bir metindeki önemli sözel bilgilerin ve bu bilgiler arasındaki ilişkilerin iki boyutlu yapılan- dırıldığı ve şematik olarak gösterildiği araçlardır. Bir bilgiyi ya da metni özetlemeyi sağlar. Bilgi haritası, görsel yapısı ile ilk bakışta önemli miktarda bilgi sunar ve kavramlar arasındaki ilişkilerin algılanmasını kolaylaştırır. Bilgi haritası ile çalışmak öğrencilerin karmaşık metinleri kavrama, özetleme ve sentezle- mesine destek sağlarken ana kavram ve alt kavramlar arasındaki ilişkilerin fark edilmesini kolaylaştırır. Bilgi haritasının amacı, öğrencilere yeni bir bilgiyi veya metni tümüyle anlatmak ve öğretmek, böylece öğrencilerin öğrenmesini kolaylaştırmaktır. Bu yüzden bilgi haritasında metindeki bilgiler daha fazla bil- gi içerecek şekilde düzenlenmelidir. Bilgi haritalarında bilginin veya metnin ana düşüncesi ile ilgili temel kavramlar ve bunlarla ilgili özellikler, olgular ve örnekler gibi önemli düşünceleri özetleyen bilgiler değişik biçim ve boyuttaki kutular (çerçeveler) içine yerleştirilir. Ancak bazı bilgi haritalarında kutular içine söz- cüklerle birlikte resim, formül vb. diğer işaret ve rakamların yerleştirildiği gösterimler de bulunmaktadır.

Bilgi haritalarında kutular veya hücreler arasındaki ilişkiyi gösteren bağlar bulunması bilgi veya metnin öğrenci tarafından kolay anlaşılmasını sağlar. Bağ, kutular içinde yer alan ana kavram, alt kavramlar, örnekler ve önemli bilgiler arasındaki ilişkiyi gösteren ve kutular arasında çizilen oklardır. Her bağ, kutu- daki bilgiler arasında ilişkinin daha iyi belirlenmesini sağlamak için yapılan bir kısaltılmış sözel etiket ile gösterilir. Oklar ne tür ilişkiyi gösteriyorsa ilişki bu okların üzerine kodlanmış kısaltmalarla yazılır.

Bilgi haritası hazırlamak için şu adımlar izlenir:

Metin çok dikkatli bir şekilde okunarak metnin ana başlığı ve ana düşüncesi incelenir. Metnin alt başlıkları incelenir.

Metindeki ana ve alt kavramlara ait örnekler bulunur.

Metinde önemli görüşleri yansıtan ana düşünce cümleleri bulunur.

Metnin tamamını kapsayan ana kavram, bilgi haritası yapılacak kâğıdın en üstüne yazılıp kutu içine alınır.

Metnin alt kavramları bulunarak bunlar ana kavramın altına yazılarak sıralanır.

Ana kavram, alt kavramlar ve önemli yardımcı bilgiler ile ilgili görüşleri içine alan kutular arasın- daki ilişki oklarla gösterilir ve bu okların üzerine ne tür bir ilişkiyi gösterdiğini belirten kısaltmalar yazılır.

Yapılan bilgi haritası kontrol edilir. Hata veya eksik varsa düzeltme yapılır.