SB.5.3.3. Mezopotamya ve Anadolu medeniyetlerinin ortak mirasa katkılarını karşılaştırabilme
a) Mezopotamya ve Anadolu medeniyetlerinin ortak mirasa katkılarını belirler.
b) Mezopotamya ve Anadolu medeniyetlerinin ortak mirasa katkılarının benzerliklerini listeler.
c) Mezopotamya ve Anadolu medeniyetlerinin ortak mirasa katkılarının farklılıklarını listeler.

Performans görevi: Yaşadıkları ildeki somut ve somut olmayan kültürel miras ögelerinin önemine ilişkin olarak afiş, poster veya broşür hazırlama görevidir.

Performans Görevi: Anadolu’da ilk yerleşmelerde yaşamış olan insanlara ve yaşantılarına ilişkin görüşlerini yazılı veya görsel olarak ifade etmelerine yönelik görevdir.

İnsanların sosyal hayatlarında temel ihtiyaçlarını giderebilmek için üretim ve tüketim yaptıkları hakkında öğrencilerin bilgi sahibi oldukları kabul edilmektedir.

Öğrencilerin Anadolu Yarımadası ile Dicle ve Fırat nehirlerinin haritadaki konumunu bildikleri kabul edilmektedir.

Öğrencilerden geçmişte yaşamış toplulukların temel ihtiyaçlarını (beslenme, barınma vb.) nasıl gidermiş olabileceklerine örnekler vermeleri istenir. Öğrencilerin bu toplulukların yaşam alanlarına ait arkeolojik kazılar hakkında neler bildiği sorulur.

Öğrencilerden Anadolu Yarımadası ile Dicle ve Fırat nehirleri arasında kalan bölgeyi harita üzerinde göstermeleri istenir.

Öğrencilere insanların geçmişte yaşam alanı olarak nereleri tercih ettiğine ve tercih ettikleri yaşam alanında ne gibi özellikler olmasını önemsediklerine yönelik açık uçlu sorular sorulur.

Öğrencilere “Tekerlek günlük hayatımızda hangi alanlarda kullanılıyor?”, “Yazı olmasaydı hayatımız nasıl olurdu?”, “Paranın kullanılmadığı bir hayatta ihtiyaçlarımızı nasıl giderirdik?” gibi sorular sorulur.

Hazırlanan ürünler okulda sergilenir. Ürünler bütüncül dereceli puanlama anahtarı ile değerlendirilebilir (E2.2, E3.2, E3.3, OB4).

SB.5.3.2
Bir tarih şeridi üzerinde MÖ, Milat, MS kavramları açıklanarak öğrencilerin bu kavramları somutlaştırması sağlanır. Göbeklitepe’ye ait arkeolojik kazı görselleri öğrencilere inceletilir. Yapılan incelemeden yola çıkarak arkeoloji, arkeolojik kazı ve höyük kavramları açıklanır. Bu süreçte Göbeklitepe’nin ilk inanç merkezi olduğu vurgulanır. Geçmişte yaşamış toplulukların yaşam koşullarının anlaşılmasında arkeolojinin rolü üzerinde durularak Anadolu’daki ilk yerleşim yerlerinden Çayönü, Çatalhöyük ve Hacılar’da yaşamış insanların sosyal hayatlarına ilişkin yazılı ve görsel kaynaklar öğrenciler tarafından incelenir (OB1, OB4,). Ayrıca dijital kaynaklar da kullanılabilir (OB2). İlk yerleşim yerlerinin somut kültürel mirasın korunması açısından önemi vatanseverlik değeri bağlamında vurgulanır (D19.3, OB5, E1.1, E3.8). 

Yapılan incelemeler sonucunda öğrenciler Anadolu’nun ilk yerleşim yerlerinde yaşayan insanların sosyal hayatlarını şekillendiren unsurlardan barınma, beslenme ve temel geçim faaliyetlerini belirleyerek ifade eder (E3.6, OB1). 

Öğrencilerden Anadolu’da kurulan ilk yerleşmelerdeki toplumların beslenme, barınma ve temel geçim faaliyetleriyle ilgili belirledikleri unsurları günümüz insanlarının hayatlarındaki aynı unsurlar ile benzer ve farklı özelliklerini ortaya koyarak karşılaştırmaları istenir. Elde edilen veriler karşılaştırma tablosuna işlenir (E3.2, OB7).

Anadolu’da kurulan ilk yerleşmelerde yaşayan toplumların beslenme, barınma ve temel geçim faaliyetlerini dönemin imkân ve koşulları içerisinde öğrencilerden açıklamaları istenir.

Anadolu’daki ilk yerleşmelerde yaşayan toplumların sosyal hayatlarından beslenme, barınma ve temel geçim faaliyetlerini etkileyen unsurlara dair çıkarımlarda bulunmaları istenir (SDB3.3).

Öğrencilerin Anadolu’daki yerleşim yerlerinden birinde tarihin ilgili döneminde yaşadıklarını hayal etmeleri ve konuşma halkası tekniği ile bu dönemdeki sosyal hayatlarına ilişkin görüşlerini sözlü olarak ifade etmeleri sağlanır. Öğrencilerden performans görevi olarak o dönemde yaşamış olan insanlara ve yaşantılarına ilişkin görüşlerini yazılı veya görsel olarak ifade etmeleri istenir (SDB2.1, OB1, OB4, OB5, E2.1, E3.2, E3.3). Öğrencilerin hazırlayacağı yazılı veya görsel ürünlerin değerlendirilmesinde bütüncül dereceli puanlama anahtarı, derecelendirme ölçeği kullanılabilir.

SB.5.3.3
Verilen yazılı ve görsel kaynaklar üzerinden Mezopotamya ve Anadolu medeniyetleri incelenir (OB1, OB4). Ayrıca dijital kaynaklardan ve sanal müze uygulamalarından da yararlanılabilir (OB2). Öğrencilerden incelenen kaynaklardan yola çıkarak Mezopotamya ve Anadolu medeniyetlerinden Sümer, Babil, Asur, Hitit, Lidya ve İyonların ortak mirasa katkılarını belirlemeleri istenir (E3.6, E3.10, E3.2). Mezopotamya ve Anadolu medeniyetlerinin ortak mirasa katkıları bağlamında, ülke varlıklarına sahip çıkmanın ve geçmişe vefa göstermenin önemi açıklanarak vatanseverlik ve sevgi değerlerine vurgu yapılır (D19.3, D15.2). Mezopotamya ve Anadolu medeniyetlerinin ortak mirasa katkıları, verilen tablodaki ilgili medeniyetin olduğu bölüme yazılır. Bu süreçte “Nesi var?” tekniğinden yararlanılabilir.

Doldurulan tablodan hareketle, Mezopotamya ve Anadolu medeniyetlerinin ortak mirasa katkılarının bilim, kültür, ekonomi ve hukuk başlıkları altındaki benzerlikleri ve farklılıkları “beyin eseri tekniği”nden yararlanılarak çalışma yaprağı üzerinde listelenir (OB1, SDB3.3, E2.2, E3.7). Ortaya konulan fikirlerdeki benzerlik ve farklılıklar öğrenciler tarafından değerlendirilir. Öğrencilerin bu medeniyetlerin ortak mirasa yaptığı katkılar üzerinden medeniyetlerin birbirlerinden etkilenerek geliştiği ve yayıldığına, Mezopotamya ve Anadolu coğrafyalarının medeniyetlerin beşiği olduğuna ilişkin çıkarım yapmaları sağlanır. Süreç gözlem formu veya kontrol listesi teknikleri ile takip edilebilir.

Öğrencilerden “UNESCO Kültür Mirası Listesi”nde bulunan tarihî alanlara ilişkin “Anadolu Kültür Yolu Haritası” hazırlamaları istenebilir. Bu harita ile kronolojik bir yolculuk yapılarak her durak için küçük canlandırma, şiir yazma, gibi bir eser hazırlanabilir. Her durakta farklı bir yaratıcı çalışma da yapılabilir. Haritalar tasarlandıktan sonra kronolojik sıralama ile verilen bilgilerden bir “zaman çizelgesi” oluşturulabilir.

Öğrenciler tarafından ilk yerleşim yerlerinin yapı tiplerinden hareketle dönem mimarisine yönelik bir yapı modeli tasarlanabilir.

Ortak mirasın korunmasının önemine ilişkin kamu spotu çekilebilir.

Anadolu’daki ilk yerleşim yerlerinden birinde yaşadığı hayal edilen bir ailenin hayatını yansıtacak bir resim çizmeleri istenebilir.

Mezopotamya ve Anadolu medeniyetlerinin ortak mirasa katkı sağlayan özellikleriyle ilgili kart eşleştirme oyunları oynanabilir.