Stres Nedir?
Stres, kişinin biyolojik ve psikolojik dengesinin bozulmasına gösterdiği tepki durumudur. Tehdit duygusu veya acıya neden olan olaylara karşı vücudun kendi dengesini kurabilmek için verdiği normal bir fiziksel cevaptır. Stresi; kaygı, aşırı uyarılmışlık hali, engellenme, duygusal çöküntü, gerginlik ve çatışmalar yaratır. Stres, kişinin çevresel uyarıcılara karşı verdiği genel bir tepki durumudur. Stres, anlık olarak ortaya çıkan, tehlikede hissettiren veya mücadele gerektiren olay ya da düşünce sonucu oluşan endişenin yarattığı duygusal, fiziksel ve davranışsal bir tepkidir. Stres, kişinin biyolojik ve psikolojik dengesinin bozulmasına neden olabilir. Stresin belirtileri arasında kalp hızının artması, kan basıncının yükselmesi, kan şekeri düzeyinin artması, solunumda değişiklikler, uyku problemleri, mide veya sindirim problemleri, baş ağrısı, kas gerginliği, sinirlilik, kaygı, depresyon, konsantrasyon güçlüğü, unutkanlık, yorgunluk, halsizlik, iştah değişiklikleri, cinsel isteksizlik gibi belirtiler yer alabilir. Stres, kişinin duygusal sağlığına zarar verebilir ve uzun süreli stres, kronik hale gelerek kişinin kendisiyle ve çevresiyle olan ilişkilerini etkileyebilir. Stresle başa çıkmak için uygun yöntemler geliştirilmeli, stresi azaltmaya yardımcı olacak aktiviteler yapılmalıdır
Stres, derecelerine göre üçe ayrılabilir:
- Günlük stresler: Trafik sıkışıklığı, gündelik yaşamdaki sıkıntılar ve aksamalar gibi nedenlere dayanır.
- Gelişimsel stresler: Kişinin kronolojik yaşına bağlı olarak yaşanan; ergenlik, orta yaş krizleri, menopoz dönemi krizleri gibi.
- Hayat krizleri: İnsan hayatına önemli ölçüde yön veren, hayatını etkileyebilecek olaylardır. Ölümler, boşanmalar, ayrılıklar, hastalıklar gibi.
Stres, vücuttaki birçok organda artış gösteren bir uyarılmaya neden olabilir. Akut stres, nabızda ve kan basıncında bir artışla, solumanın sıklaşmasıyla, avuç içlerinin terlemesi ve ani üşüme hissiyle sonuçlanabilir. Kronik stres ise depresyona yol açabilir, bağışıklık sistemine zarar verebilir ve uyku problemleri yaratabilir.
Stresi yönetmek için doğru nefes ve gevşeme teknikleri ile fiziksel aktivite önemlidir. Aynı zamanda, stres altındaki kişilere sevdikleri fiziksel egzersizleri yapmaları tavsiye edilir. Yürüyüş, kaliteli ve derin uyku alınmasını da sağlar ki bu durum stresle baş etmede önemli faktörlerden biridir.
Herkesin dayanma gücü farklıdır ve kişilik özellikleri, sosyal destek, maddi yeterlilikler ve geçmiş yaşantılar da stres tepkisini etkiler. Stres, sağlığımızı etkileyen bir faktör olduğundan, onunla başa çıkmak için bilinçli adımlar atmamız önemlidir.