Milli Cemiyetler
Milli Cemiyetler
Trakya Paşaeli Müdafaa Heyet-i Osmaniyesi : 1918’de kurulan bu cemiyetin amacı, Trakya’nın Yunanlılara verilmesini, yayın yoluyla ve gerekirse silahla karşı koyarak önlemeye çalışmaktı. Kurucuları arasında, Osmanlı Devleti’nin çözülmesi halinde Trakya’da bir devlet kurma düşüncesinde olanlar da vardı.
Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti : İstanbul’da kurulmuş bu cemiyetin Erzurum ve Elazığ’da şubeleri vardı. Cemiyetin kuruluş amacı, doğu vilayetlerimizin Ermenilere verilmesini önlemekti. Bunun için de “hiçbir şekilde göç etmemek, derhal her alanda teşkilatlanmak ve saldırı halinde her yeri silahla müdafaa etmek” gibi ilkeleri benimsemişti. Yayın yoluyla da haklılığı gösterir çalışmalar yapılmaktaydı.
Trabzon Muhafaza-ı Hukuk-u Milliye Cemiyeti : Bu cemiyet, Karadeniz’de faaliyet gösteren ve Pontus devletini canlandırma amacını güden Rumlara karşı kurulmuştu. Hem Rumların çalışmalarını etkisiz bırakmak ve hem de yöredeki ayrılıkçı unsurlara karşı mücadele etmek amacını güdüyordu.
İzmir Müdafaa-i Hukuk-u Osmaniye Cemiyeti : İzmir’in Yunanlılara verilmesi ihtimali üzerine ve işgalden önce kurulmuş bir cemiyettir. Yörenin Türklüğünü ve yörede yaşayan Türklerin haklarını savunmak amacını gütmüştür. Silahlı direnme bakımından yardımcı olmuştur.
Redd-i İlhak Cemiyeti : İzmir’in haksız işgaline karşı, işgalden bir önce kurulmuş, Balıkesir ve Alaşehir kongrelerinin toplanmasında etkili olmuştur.
Kilikyalılar Cemiyeti : Adana ve çevresindeki işgallere karşı direniş hareketini örgütlemek amacıyla faaliyet göstermiştir.
Milli Kongre Cemiyeti : II. Meşrutiyet döneminde kurulmuş olan bu cemiyetin amacı, Türkler hakkında yapılmakta olan propagandalara yayın yoluyla karşı koyarak, Türklerin haklarını ve niteliklerini ortaya koymaktı.
Milli cemiyetlerin ortak nitelikleri şunlardır:
* Bu cemiyetleri kuran fedakar Türk çocuklarıdır.
* Cemiyetlerin kuruluşundaki hakim duygu Türklük duygusudur.
* Ancak cemiyetlerin programları vatanın ve milletin bütünü düşünülerek hazırlanmamıştır. Her cemiyet belli bir yörenin kurtarılmasını ve orada hakların müdafaasını amaçlamıştır.
* Cemiyetlerin çoğunun amacı gerçekleştirmek için takip ettiği metot, yayın yoluyla haklı davayı dünyaya duyurmaktır. Aralarında silahlı mücadeleye destek verenlerde vardır.