Kale Cami – Giresun
Kale Camii, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Yüksek Kurulu tarafından 14.02.1986 Tarih ve 1917 sayılı kararıyla Korunması gerekli Kültür Varlığı olarak tescillenip koruma altına alınmıştır. Caddeden yüksekte bir platform üzerinde yer alan cami kare planlı, merkezi tek kubbeli kesme taştan inşa edilmiştir. Camiye giriş kuzeyde yer alan iki yanı sutünceli taş lentolu basık kemerli bir kapıyla sağlanmıştır. Batı etkisinde inşa edilmiş örnek bir Osmanlı eseri olan caminin tek girişi bulunmaktadır. Yekpare taş sütunlardan oluşan giriş kapısındaki işlemeler ve iç mekânı süsleyen bezemelerde Barok tarzının etkisi vardır. Mihrap ve minberin, aynı dönem özelliği göstermesi nedeniyle orijinal olduğu düşünülmektedir. Mihrabın tüm yüzeyinde kıvrık ve dairesel süslemeler dikkat çekici niteliktedir. Ahşap malzeme ile imal edilmiş olan minber ise aplika tekniğinde yapılmıştır. Caminin minaresi kuzeydoğu cephede yer almaktadır. Ana yapı ile uyumlu kesme taştan ve tek şerefeli olarak inşa edilmiştir. Çokgen kaideli kesme taştan olup şerefede meander, yumurta dizisi, diş sırası ve palmet motifleri bulunmaktadır. Minareye dışardan yuvarlak kemerli bir kapıyla girilmektedir.
Caminin ilk olarak, Osmanlı döneminde Müslümanların oturduğu Lonca Mahallesi’nde Hacı Muhiddin Ağa tarafından inşa edildiği tahmin edilmektedir. Giriş kapısı üzerindeki kitabeden eserin 1830’da Dizdarzade Ematullah Hatun tarafından yeniden inşa edildiği anlaşılmaktadır. Bugünkü şeklini ise eşraftan Hacı Mustafa Efendi’nin 1913 yılında ikinci kez inşası ile almıştır. Caminin bahçe duvarına bitişik olan çeşme ise 1921-1924 yıllarında, aynı aileden Eşref Efendi tarafından yaptırılmıştır.
KAYNAK: Giresun İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü