Ani Şehir Surları – Kars

Kurulduğu arazi üzerine uyumu sağlamak amacıyla üçgenimsi bir şekilde inşa edilen surların yedi giriş kapısı mevcut olup, bu kapıların en önemlileri Aslanlı Kapı, Kars Kapısı, Sarnıçlı Kapılardır. Şehrin surları uzun kuşatmalara dayanıklı hale getirmek için surlar arasına yapılan destekleme kuleleri aynı zamanda erzak ve tahıl deposu olarak kullanılmıştır. Arazinin eğimine göre yer yer sekiz metre yüksekliğe kadar ulaşan surlar M.S.967-989 tarihlerinde iki sur sistemi olarak yapılmış, son sur sistemi Selçukluların fethinden sonra 1064-1065 tarihlerinde yaptırılmıştır. Surların iç ve dış cephelerinde haç motifleri, aslan ve yılan kabartmalı rölyefler, kitabeler ve çini süslemeler mevcuttur. Ören yerinin ana giriş kapısı olan aslanlı kapı iki büyük giriş kapısından oluşmaktadır. Kale surları kırmızı, sarı renkli tüf taşından yer yer iki, yer yerde üç sıra halinde kireç kaynatması Horasan harcı ile yapılmıştır. Kurulduğu arazi üzerine uyumu sağlamak amacıyla üçgenimsi bir şekilde inşa edilen surlar yedi giriş kapısına sahiptir.

Bu giriş kapıları UĞURUN Kapı, KARS Kapısı, ASLANLI Kapı, SARNIÇLI Kapı, ACEMAĞILI Kapısı ve MIĞMIĞ Deresi Kapısıdır. Şehrin Arpaçay nehrine uzayan batı istikametindeki Bostanlar Deresi ile doğu istikametindeki Mığmığ Deresi üzerinde yükselen sarp kayalıklar doğal bir koruma sağladığından bu istikamette inşa edilen surlar tek sıra halinde arazinin yapısına göre daha basit bir sistemle yapılmıştır. Buna karşılık YAVŞAN düzü ve CİRİT düzüne bakan surlar çok müstahkem olarak inşa edilmiştir. Muhtemel düşman saldırılarının bu yönden geleceği hesaba katılarak inşa edilen surlar çift sıra veya üç sıra sistemiyle yapılmıştır. Surları uzun kuşatmalara dayanıklı hale getirmek için arasına yapılan destekleme kuleleri aynı zamanda erzak ve tahıl depoları olarak kullanılmıştır. Surlar arazinin yapısına göre 19 metre yüksekliğinde yapılmış olup, sur duvarları üzerine haç motifleri, Aslan ve Yılan kabartmaları ile çini süslemeleri yapılmıştır. Şehrin kuzey-doğu istikametindeki Cirit düzündeki Bostanlar Deresine inen yamaca kadar olan kısımdaki surların önüne geniş ve derin bir hendek sistemi de yapılarak surların savunması güçlendirilmiştir. Özellikle GÜRCÜ, MOĞOL istilalarından zarar gören surların önemli bir kısmı halen ayaktadır.