533 İlimizde Yaşanabilecek Afetler ve Etkileri Açık Uçlu Soru ve Cevapları
Aşağıda AFAD tarafından hazırlanmış Türkiye Afet Risk Haritası yer almaktadır.
Buna göre yaşadığınız şehirde yaşanma riski bulunan afetleri yazınız?
Cevap:
Örnek Trabzon:
Heyelan, Sel, Hortum
Aşağıda hakkında bilgiler verilen afetlerin isimlerini yazınız.
- Aşırı yağış ve karların erimesi sonucu oluşan su baskınıdır.
- Bu afeti artıran riskler:
- Dere yataklarına yerleşim yeri kurmak
- Altyapı hizmetlerini eksik veya hatalı yapmak
Cevap:
- Yer kabuğunun kırılıp yer değiştirmesiyle oluşan büyük yer sarsıntılarıdır.
- Bu afeti artıran riskler:
- Fay hatları üzerine yerleşim yeri kurmak Dayanıksız yapılar inşa etmek
Cevap:
Cevap:
Cevap: Sel
Cevap: Deprem
Ülkemizde orman yangınları doğal ve beşeri (insandan kaynaklı) sebeplerle çıkmaktadır.
Orman yangınlarının çıkmasına sebep olan beşeri (insandan kaynaklı) durumlara “2” tane örnek veriniz.
Cevap:
- Piknik ateşini söndürmeden ilgili yerden ayrılmak.
- Ormanlık alanlara sigara izmariti veya cam parçaları atmak.
- Kişisel çıkarlar veya intikam duyguları nedeniyle kasıtlı olarak orman yangınları çıkarılması
Yaşadığınız ilde gerçekleşme riski olan afetler nelerdir? Bu afetlerin etkilerini azaltmak amacıyla bireysel ve toplumsal olarak neler yapılabilir? Yazınız.
Cevap:
Yaşadığım ilde depreme bağlı afet riski vardır. Bu afetin etkisini azaltmak amacıyla şunlar yapılabilir:
Bireysel tedbir olarak mobilya ve raflar duvara sabitlenmelidir. İlk yardım çantası hazırlanmalı, kolay ulaşılabilir bir yerde saklanmalıdır. Ayrıca aile üyeleriyle birlikte bir acil durum planı oluşturulmalı ve bu plan düzenli olarak gözden geçirilmelidir.
Toplumsal olarak ise yapıların deprem yönetmeliklerine uygun olarak inşa edilmesi ve mevcut binaların güçlendirilmesi gereklidir. Ayrıca toplumun bilinçlendirilmesi ve eğitilmesi için düzenli deprem tatbikatları ile eğitim programları düzenlenmelidir.
İlinizde geçmişten günümüze yaşanan değişime neden olan unsurlar nelerdir?Yazınız.
Cevap:
İlimizde geçmişten günümüze yaşanan değişimlerin başlıca nedenleri arasında sanayileşme, kentleşme ve turizm potansiyelinin artması sayılabilir. Sanayileşme, ekonomik kalkınmayı hızlandırmış ve iş imkânlarını artırmıştır. Kentleşme ise nüfus yoğunluğunun artmasına ve modern yapıların inşasına yol açmıştır. İlimizin tarihî ve doğal güzelliklerinin keşfedilmesi, turizm sektörünü canlandırmış, bu da ekonomik ve sosyal yapıyı etkilemiştir. Bu unsurlar ilimizin çehresini ve yaşam tarzını önemli ölçüde değiştirmiştir.
Türkiye Deprem Risk Haritası’na göre deprem riski en az olan illerden üç tanesini yazınız.
Cevap:
- Konya
- Karaman
- Nevşehir
Dağlık ve engebeli yamaçlarda tutunamayan kar kütlelerinin aşağı doğru hareket etmesi sonucu mey- dana gelen ve afete neden olan olaya ne denir? Yazınız.
Cevap:
Çığ
Bilim insanları “Deprem değil, ihmal öldürür.” sözü ile neye dikkat çekmek istemişlerdir? Yazınız.
Cevap:
Bu sözle toplumun ve yetkililerin dikkatini deprem öncesi alınması gereken tedbirlere çekerek, gelecekte benzer felaketlerin yaşanmaması için bilinçlendirme çağrısında bulunmuşlardır
Aşağıda açıklaması verilen doğal afetleri yazınız?
| Bitki örtüsünün yok edilmesi sonucu toprağın su veya rüzgâr tarafından sürüklenmesidir. | |
| Fay hatlarının kırılması sonucu yeryüzünde meydana gelen sarsıntılardır. | |
| Yüksek ve eğimli yamaçlardaki toprak kütlesinin yağışlar sonucunda kayarak çevreye zarar vermesidir. | |
| Aşırı yağan yağmurdan veya eriyen kar sularından dolayı yerleşim yerlerinin ve çevremizin sular altında kalmasıdır. | |
| Yüksek yamaçlardaki kar kütlelerinin çeşitli nedenlerle düşmesi ve insanların yerleşim yerleri ve yollara zarar vermesidir. |
Cevap:
| Erozyon | Bitki örtüsünün yok edilmesi sonucu toprağın su veya rüzgâr tarafından sürüklenmesidir. |
| Deprem | Fay hatlarının kırılması sonucu yeryüzünde meydana gelen sarsıntılardır. |
| Heyelan | Yüksek ve eğimli yamaçlardaki toprak kütlesinin yağışlar sonucunda kayarak çevreye zarar vermesidir. |
| Sel | Aşırı yağan yağmurdan veya eriyen kar sularından dolayı yerleşim yerlerinin ve çevremizin sular altında kalmasıdır. |
| Çığ | Yüksek yamaçlardaki kar kütlelerinin çeşitli nedenlerle düşmesi ve insanların yerleşim yerleri ve yollara zarar vermesidir. |
Kaya düşmesi ya da heyelan, eğim ve yağışın fazla olduğu dik yamaçlarda toprağın veya kayaçların aşağı doğru hareket etmesi sonucu meydana gelir.
Buna göre heyelan olayının afete dönüşmesine neden olabilecek riskli tutum ve davranışlar nelerdir? Yazınız.
Cevap:
Dik yamaç ve eğimli arazilerin olduğu yerlere konut inşa edilmesi, yamaçlardaki ağaçların tahrip edilmesi
Depremde oluşabilecek zararları azaltabilmek için deprem öncesinde yapılması gerekenlerden üç tanesini yazınız? (15 puan)
Cevap:
- Evdeki devrilme ve düşme ihtimali olan eşyaları duvara sabitlenmeli
- Afet ve acil durum çantası hazırlanmalı
- Deprem anında sığınabileceğimiz ve çök-kapan-tutun yapabileceğimiz güvenli bölgeler belirlenmeli
Okulunuzda ya da mahallenizde afet bilinçlendirme etkinliği düzenlemeniz istense, bu etkinliğin içeriği ne olurdu? Bu etkinlikte kimlerle iş birliği yapar ve hangi araçları kullanırdınız? Yazınız.
Cevap:
Okulumuzda veya mahallesinde düzenlenecek bir afet bilinçlendirme etkinliğinde, öncelikle hedef kitleye uygun bir içerik belirlerdim. Etkinlikte, yaşanabilecek olası afet türleri (deprem, sel, yangın vb.), afet öncesi alınacak tedbirler, afet anında yapılması gerekenler ve sonrasında yapılacaklar gibi temel konulara yer verirdim. Ayrıca, ilk yardım eğitimi, acil durum çantası hazırlama, tahliye planları gibi pratik bilgiler de etkinliğin içeriğinde yer alırdı. Bu etkinliği düzenlerken, okul müdürlüğü, öğretmenler, belediye, itfaiye, AFAD gibi kurumlarla iş birliği yapardım. Ayrıca, mahalle sakinleri, öğrenci velileri ve sivil toplum kuruluşlarının da etkinliğe katılımını sağlamaya çalışırdım. Etkinlikte, görsel materyaller (poster, broşür, video), oyunlar, simülasyonlar gibi farklı araçları kullanarak katılımcıların ilgisini çekmeyi hedeflerdim.
Ülkemizde gerçekleşme riski yüksek olan afetlere karşı bireysel olarak hangi önlemleri almalıyız?
Cevap:
Ülkemizde gerçekleşme riski yüksek olan afetlere karşı bireysel olarak çeşitli önlemler alabiliriz. Deprem gibi doğal afetlere karşı evde güvenli alanlar belirlemeli, dayanıklı yapılar inşa edilmeli ve acil durum çantası hazırlamalıyız. Sel riski olan bölgelerde su baskınlarına karşı tedbirler almalı, yangın durumlarına karşı da yangın söndürücü ve acil çıkış yolları belirlemeliyiz. Ayrıca, afet bilincine sahip olmak ve yerel afet yönetim planlarına uygun hareket etmek de hayati önem taşır.
Afetlerin olumsuz etkilerini azaltmak için kurum ve kuruluşların alması gereken önlemler nelerdir?
Cevap:
Afetlerin olumsuz etkilerini azaltmak için kurum ve kuruluşlar, öncelikle afet risk haritaları oluşturmalı ve bu haritalara göre yerleşim alanlarını düzenlemelidir. Acil durum planları hazırlayarak, afet anında hızlı ve etkili müdahale için ekipler oluşturulmalıdır. Ayrıca, halkı afetlere karşı eğitmek, erken uyarı sistemleri kurmak ve altyapıyı güçlendirmek de önemlidir. Afet sonrası psikolojik ve sosyal destek hizmetleri sunarak, mağdurların iyileşmesine yardımcı olmak da kurumsal sorumluluklardan biridir. Bu önlemler, afetlerin zararlarını en aza indirmeye yardımcı olabilir.
Sel; aşırı yağışlar veya karın hızla erimesi sonucu ani, büyük ve düzensiz su akıntılarının meydana gelmesidir.
Buna göre selin etkisini azaltmak için neler yapılmalıdır?
Cevap:
Öncelikle suyun hızla akmasını engellemek amacıyla dere yatakları düzenlenmeli ve doğal su yolları korunmalıdır. Altyapı projeleriyle drenaj sistemleri güçlendirilmeli, yağmur suyu depolama sistemleri kurulmalıdır. Ayrıca, yerleşim alanları riskli bölgelerden uzaklaştırılmalı ve yerel yönetimler, sel riski konusunda halkı bilinçlendirmelidir. Ağaçlandırma çalışmaları yapılmalıdır.
Yaşadığınız ilde gerçekleşme riski olan afetler nelerdir? Bu afetlerin etkilerini azaltmak amacıyla bireysel ve toplumsal olarak neler yapılabilir?
Cevap:
Yaşadığım ilde, özellikle deprem ve sel gibi afetlerin gerçekleşme riski bulunmaktadır. Deprem riski için bina güçlendirme çalışmaları yapılmalı ve güvenli alanlar belirlenmelidir. Bireysel olarak, deprem anında yapılacak doğru hareketler ve acil durum çantası hazırlığı büyük önem taşır. Sel riski için ise, sel basabilecek bölgelerde yerleşim alanlarının planlanması, altyapının güçlendirilmesi ve su yollarının düzenlenmesi gereklidir. Toplumsal olarak, afet tatbikatları yaparak halkı bilinçlendirmek ve acil durum planları oluşturmak etkili önlemler olacaktır.
Deprem, yer kabuğunun derin katmanlarının kırılıp yer değiştirmesi ile oluşan sarsıntılardır Ülkemizin büyük bir kısmı birinci derece deprem kuşağında yer aldığı için ülkemizde en fazla can ve mal kaybına neden olan afet depremdir.
Buna göre deprem için risk durumlarını açıklayınız.
Cevap:
- Fay Hatları: Ülkemizde birçok aktif fay hattı bulunmaktadır. Bu fay hatları üzerindeki hareketlenmeler, büyük depremlere neden olabilir.
- Zemin Yapısı: Depremin etkisi, zeminin yapısına göre değişir. Dolgu alanlar, alüvyal zeminler gibi zayıf zeminler üzerindeki yapılar, depremde daha fazla hasar görebilir.
- Yapıların Kalitesi: Depreme dayanıklı olmayan eski yapılar, yeni deprem yönetmeliklerine uygun olmayan yapılar ve kaçak yapılar depremde büyük risk oluşturur.
Erozyon, toprağın üst kısmındaki verimli kısmın su ve rüzgarın etkisiyle taşındığı bir afettir.
Buna göre erozyonu önlemek için ne gibi çalışmalar yapılabilir? Yazınız.
Cevap:
İlk olarak, ağaçlandırma ve bitki örtüsünü güçlendirme çalışmaları yaparak toprak kaymalarını engelleyebiliriz. Tarım alanlarında doğru sulama teknikleri ve bitki rotasyonu uygulanmalı, aşırı otlatma ve tarlaların yanlış işlenmesi gibi hatalardan kaçınılmalıdır. Ayrıca, yerleşim alanlarının ve tarım arazilerinin eğimli arazilere yapılması yerine, daha düz ve stabil alanlar tercih edilmelidir. Erozyonun önlenmesine yönelik teraslama yöntemleri, rüzgar kıranlar ve suyu toprağa yavaşça bırakan yapılar da etkili çözümler arasındadır.
Bitki örtüsü cılız ve kurak yerler ile özellikle eğimli arazileri ağaçlandırmak bu afetin oluşumunu engellemek için önemlidir. Bitki ve ağaçlar, kökleri sayesinde toprağın suyla taşınmasını engellemektedir. Böylece afetin şiddeti azalmakta veya afetin önüne geçilebilmektedir. Ayrıca afet farkındalık eğitimlerine katılmak ve çevremizdekileri bu konuda bilinçlendirmek afetin etkisinin azalmasına katkıda bulunacaktır.
Verilen metinde hangi afete karşı alınması gereken tedbirler anlatılmıştır?
Cevap:
Erozyon
Deprem, yer kabuğunun derin katmanlarının kırılıp yer değiştirmesi ile oluşan sarsıntılardır. Ülkemizin büyük bir kısmı birinci derece deprem kuşağında yer aldığı için ülkemizde en fazla can ve mal kaybına neden olan afet depremdir.
Depreme bağlı afeti azaltmak için neler yapılmalıdır?
Cevap:
Depreme bağlı afetleri azaltmak için öncelikle binaların depreme dayanıklı hale getirilmesi gerekmektedir. Bu amaçla, yapıların inşa edilmesinde deprem yönetmeliklerine uyulmalı ve mevcut binaların güçlendirilmesi sağlanmalıdır. Ayrıca, afet öncesi eğitimler ve tatbikatlarla halkın bilinçlendirilmesi önemlidir. Deprem sırasında güvenli alanlar belirlenmeli ve acil durum planları hazırlanmalıdır. Ayrıca, deprem erken uyarı sistemlerinin kurulması ve hızlı müdahale ekiplerinin oluşturulması da can ve mal kaybını azaltmada etkili olacaktır.
Bolu Valisi Abdulaziz Aydın, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Bolu il genelinde etkili olan yoğun kar yağışı ve buzlanma nedeniyle Bolu merkez ve tüm ilçelerde 25 Kasım Pazartesi günü eğitim öğretime ara verilmiştir” ifadesine yer verdi.
Karın yağışı atmosferik bir doğa olayıdır. Ancak beraberinde bazı riskler oluşabilir. Bolu valisinin tatil kararı almasının nedeni nedir yazınız?
Cevap:
Bolu Valisi Abdulaziz Aydın, yoğun kar yağışı ve buzlanma nedeniyle eğitim öğretime ara verilmesi kararını almıştır. Bu kararın nedeni, kar ve buzlanma nedeniyle yolların kayganlaşması ve trafikte yaşanabilecek aksaklıkların, öğrencilerin ve öğretmenlerin güvenliğini tehlikeye atmasıdır.
Toprak kaymasına (heyelan) karşı alınabilecek önlemler neler olabilir? Yazınız.
Cevap:
• Riskli yerlere yerleşim kurulmamalı
• Arazi çalışması yapılmalı
• Yamaçlarda drenaj kanalları açılmalı
• İstinat duvarı inşa edilmeli
• Bitki ve toprak örtüsü korunmalı
Sel ve su baskınına karşı alınabilecek önlemler neler olabilir? Yazınız.
Cevap:
• Yeşil alanlar korunmalı ve artırılmalı
• Teraslama ve ağaçlandırma yapılmalı
• Erken uyarı sistemleri kurulmalı
• Yerleşim yerleri içinden geçen dere yatakları ıslah edilmeli
• Yağmur suyu kanalları yapılmalı
Ülkemizde meydana gelebilecek afetlerin olumsuz etkilerini azaltmak mümkündür. Bunun için yetkili kurum ve kuruluşların bazı tedbirler alması gerekmektedir.
Buna göre doğal afetlerin etkisini azaltmak için tedbir alması gereken kurum ve kuruluşlara 2 tane örnek veriniz.
Cevap:
AFAD
Türk Kızılay
Deneyimizin sonunda sadece toprak bulunan şişeden akan su kahverengi, yüzeyinde yaprak bulunan şişeden akan su açık kahverengi oldu. Üzerinde çimen bulunan şişeden akan su ise
berrak bir görünüme sahipti.
Bu deney hangi doğal afetin etkisini göstermek için yapılmıştır yazınız.
Cevap:
Erozyon
Yukarıdaki uyarılar hangi doğa kaynaklı afet için yapılmıştır?
Cevap:
Deprem
Dere ve akarsu yataklarında yapılaşmayı önlemek, bu afetin etkisini azaltabileceği gibi meydana gelmesini de engelleyebilmektedir . Afet ortaya çıktığında olabildiğince yüksek yerlere çıkmaya gayret etmek önemlidir. Mümkünse afet bölgesi hemen terk edilerek güvenli bölgelere gidilmeli ancak asla sudan karşıya geçilmemelidir. Afete neden olan suların temas ettiği yiyecekler yenmemeli ve bu sulara temas eden eşyalar çok iyi yıkanmalıdır.
Verilen bilgiler hangi doğa kaynaklı afeti aittir?
Cevap:
Sel
Yağışın çok eğimin fazla olduğu yerlerde toprağın yer değiştirmesine heyelan denilir.
Heyelana karşı alınabilecek tedbirlerden 3 tanesini yazınız.
Cevap:
- Toprağın kaymasını önlemek için set (heyelan duvarı) yapılmalı.
- Toprağın tutunmasını sağlamak için ağaç dikmeliyiz.
- Heyelan riski olan yerlere yerleşim yapmamalıyız.