5 TBMM’ye Karşı Çıkan Ayaklanmalar

TBMM'ye karşı;

-İstanbul Hükümeti'nin ve itilaf Devletlerinin kışkırtmaları

-Azınlıkların bağımsız devlet kurmak istemeleri

-Bazı Kuvayımilliyecilerin TBMM'nin otorite­sini tanımaması

gibi nedenlerin sonucunda ayaklanmalar çık­mıştır.

Bu bilgilere göre, ayaklanmaların çıkmasıy­la ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy­lenemez?

 

İstanbul Hükümeti, TBMM'nin açılmasının ardından, ulusal mücadelede yer alanları vatan haini ilan edip, halkı meclise karşı ayaklandırmıştır. Bazı ayaklanmalarda ise İtilaf Devletleri'yle İstanbul Hükümeti birlikte hareket etmiştir.

İstanbul Hükümeti'nin bu tutumunun nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisinin olduğu savunulamaz?

 

TBMM’nin açılmasından sonra İstanbul Hükümeti, Şeyhülislam Dürrizade Efendi’ye fetva hazırlatarak halkı TBMM'ye karşı ayaklanmaya çağırmıştır.

İstanbul Hükümeti'nin bu tutumu aşağıda­kilerden hangisinin bir göstergesidir?

 

TBMM açıldığında M. Kemal’in verdiği önergede “Yasama ve yürütme yetkisi TBMM’dedir“ şeklindeydi. İstiklal Mahke­melerinin kurulması ile TBMM yargı yetkisine de sahip olarak tam bir güçler birliği ilkesi oluşturmuştur

İstiklal Mahkemeleri'nin hangi özelliği TBMM'nin yargı yetkisini kullandığını gös­termektedir?

 

TBMM, kendisine karşı çıkarılan ayaklanmalara karşı Hıyanet-i Vataniye Yasası'nı çıkararak İstiklal Mahkemeleri'ni kurmuş ve ayaklananları şiddetle cezalandırmıştır.

Bu durum;

I. Otoritesini kurmaya çalıştığı

II. Demokratik bir ortam oluşturmaya çalıştığı

III.Yargı yetkisini kullandığı

yargılarından hangilerine kanıttır?

 

TBMM'ye karşı çıkarılan isyanların bastırılmasında etkin rol oynayan Kuva-i Milliyeciler'den bir kısmı, Düzenli Ordu'nun kurulması ve kendilerinin de bu orduya katılımlarının istenmesi üzerine isyan etmişlerdir.

Buna göre;

I. Bazı Kuvva-i Milliyeciler'in çıkar çatışmasına girdiği

II.Düzenli Ordu'nun, isyanları bastırmada faydalı olamadığı

III.Bazı Kuvva-i Milliyeciler'in milli duygularla değil çıkarcı duygularla hareket ettiği

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

 

Milli Mücadele döneminde İtilaf Devletlerinin ve istanbul Hükümeti'nin Milli Mücadele aley­hine yaptığı propagandaları etkisiz hale getir­mek amacıyla Anadolu Ajansı kurulmuştur. 

Buna göre, Anadolu Ajansı kurulurken aşağıdakilerden hangisi amaçlanmış olamaz?

 

TBMM'nin açıldıktan hemen sonra Hıyanet-i Vataniye Yasası'nı çıkartması ve İstiklal Mahkemeleri'ni örgütlemesi;

I.  Otoritesini güçlendirme

II. İnkılapları gerçekleştirme

III.Ayaklanmaları önleme

amaçlarından hangilerinin gerçekleştirilmesine yönelik olduğu söylenebilir?

 

Kurtuluş Savaşı'nda TBMM'ye karşı çıkan isyanlarla düzenli ordu mücadele etmiştir. Düşmanın yurttan atılmasının ertelenmesine neden olan bu isyanlar İstanbul Hükümeti ve İtilaf devletleri tarafından desteklenmiştir. 

Buna göre, TBMM'ye karşı çıkan isyanlarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

 

I. TBMM açıldıktan sonra, çıkan isyanları bastırmak amacıyla sert tedbirler alınmış, ayaklanma çıkaranlar Hıyanet-i Vataniye Kanunu'na göre İstiklal Mahkemeleri'nde yargılanmıştır.

Yalnızca bu bilgilere göre;

I. TBMM otoritesini korumaya çalışmıştır.

II. İsyanları daha çok azınlıklar çıkarmıştır.

III. İstanbul Hükümeti isyanlara destek vermiştir.

yargılarından ha ngilerine ulaşılabilir?

 

TBMM'ye karşı çıkan ayaklanmaları bastırmak amacıyla Yunanlılara karşı kullanılan bazı ordu birlikleri cephe gerisindeki isyanlar üzerine sevk edilmiştir. 

Bu durumun aşağıdaki sonuçlardan hangisine neden olduğu savunulamaz?

 

 

TBMM iç ayaklanmalara karşı;

-Hıyanet-i Vataniye Kanunu'nu çıkardı.

-İstiklal Mahkemelerini kurdu.

-İsyancıları yakalayıp cezalandırdı.

TBMM'nin yaptığı bu uygulamalar aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?

 

Kurtuluş Savaşı sırasında, Büyük Millet Meclisine karşı çıkan isyanları bastırmak için Mecliste “Hıyanet-i Vataniye Kanunu” kabul edildi. Bu Kanun’un uygulanması için kurulan İstiklal Mahkemelerinin üyeleri, milletvekillerinden oluşmaktaydı.

Parçaya göre, İstiklal Mahkemelerinde milletvekillerinin görev alması, ilk TBMM’nin;

I- Yargı

II-Yasama

III-Yürütme

güçlerinden hangilerini kullandığını gösterir?

 

“Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun Büyük Millet Meclisinde görüşüldüğü günlerde idi. İstanbul Hükûmetinin tayin ettiği Erzurum valisi, Erzurum’a doğru yola çıkmıştı. Bu haberi alan bazı vekiller mecliste, Reşit Paşa adındaki valinin yolda öldürülmesini önerdiler. Bu kanunsuz teklife Mustafa Kemal Paşa şöyle yanıt verdi: ‘Ne diyorsunuz? Eşkiya gibi dağda, komiteci gibi sokakta adam mı vuracağız? Bizim devlet anlayışımızda bu yoktur. Bundan sonra bu memlekette vatandaş ancak mahkeme kararıyla cezalandırılır.’ ”

Mustafa Kemal Paşa, bu cevabıyla aşağıdaki devlet anlayışlarından hangisini vurgulamıştır?

Hıyanet-i Vataniye Kanunu, TBMM'ye karşı çıkan isyanları engellemek ve sorumlularını cezalandırmak için çıkarılan bir kanundur.

Buna göre, sözü edilen kanun hükmü, aşağıdaki durumlardan hangisine uygulanabilir?

Hıyanet-i Vataniye Kanunu'nun Büyük Millet Meclisinde görüşüldüğü günlerdeydi. İstanbul Hükümetinin tayin ettiği Erzurum valisi, Erzurum'a doğru yola çıkmıştı. Bu haberi alan bazı vekiller, Mecliste, Reşit Paşa adındaki valinin yolda öldürülmesini önerdiler. Bu kanunsuz teklife Mustafa Kemal Paşa; "Ne diyorsunuz? Eşkiya gibi dağda, komiteci gibi sokakta adam mı vuracağız? Bizim devlet anlayışımızda bu yoktur. Bundan sonra bu memlekette vatandaş ancak mahkeme kararıyla cezalandırılır." şeklinde yanıt vermiştir.

Mustafa Kemal'in bu parçadaki yanıtı, aşa-ğıdakilerden hangisini savunduğuna kanıt gösterilebilir?

MADDE 1: Ülkeyi, yabancı devlet güçlerinden kurtarmak ve saldırıları önlemek amacına yönelik kurulan Büyük Millet Meclisine (BMM) karşı düşünce ve uygulamalarıyla veya yazdıkları yazılarla muhalefet ve bozgunculuk edenler vatan haini sayılırlar.

MADDE 4: Olağanüstü ve aceleyi gerektiren durumlarda zanlının yakalandığı yerdeki ceza mahkemesi de yargılama yapmaya ve karar vermeye yetkilidir.

Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun bu maddeleriyle aşağıdakilerden hangisi amaçlanmış olamaz?

TBMM açıldıktan sonra, O'na karşı Anadolu'nun çeşitli yerlerinde isyanlar çıkarılmıştır.

Bu isyanların temel amacı aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdakilerden hangisi TBMM'nin isyanlara karşı aldığı tedbirlerden değildir?

Açıldığında yasama ve yürütme yetkisini kendinde toplayan TBMM, aşağıdakilerden hangisi ile yargı yetkisini de kendinde toplamıştır?