3 Göktürkler

Göktürklerle ilgili bilgilerden bazıları şunlardır:

I. İlk kez “Türk” adını taşıyan kavim olarak ortaya çıkmışlardır

II. Doğu batı olmak üzere iki koldan yönetilmişlerdir.

III. Kendilerine özgü alfabe oluşturmuşlardır

IV. Orta Asya’da devlet kurmuşlardır

V. Hükümdarları, komşu ülke hanedanlarıyla akrabalık kurmuştur.

Bu bilgilerden hangilerine dayanarak Göktürkler’de ulusçu bir devlet anlayışı olduğu söylenebilir?

 

Göktürkler İpek Yolunu ele geçire­bilmek için ilk olarak Sasanilerle birleşerek Akhun’ları yıkmış, daha sonra ise Bizans'la anlaşıp Sasani devletini ortadan kaldırmıştır.

Bu bilgiye göre aşağıdakilerden hangisine ulaşamayız?

 

Orta Asya'ya egemen olan Göktürklere ilişkin bilinenler, göçebe Türk boylarını siyasal birliğe kavuşturan ilk Türk devleti olan Hunlara ilişkin bildiklerimizden daha fazladır.

Bu durum Göktürkler'in;

I.  Çin'i vergiye bağlamaları

II. Türk adıyla kurulan ilk devlet olmaları

III.Ilk Türk alfabesini oluşturmaları

durumlarından hangileriyle açıklanabilir?

 

Göktürklerden günümüze halı, kilim dokumaları, kılıçlar ve at koşum takımları kalmıştır.

 Bu durum;

I. Göçebe yaşantıya sahip oldukları

II.Yazılı eserler meydana getirdikleri

III.Savaşçı oldukları

IV.Dokumacılıkta geliştikleri

V. Maden kullanmasını bildikleri

yargılarından hangilerinin göstergesi olamaz?

 

Göktürk Hakanı Bilge Kağan, Çinliler'den etkilenerek, şehirleri surlarla çevirmek ve Mani ile Tao dinlerinin yurtta yayılmasını teşvik etmek gibi iki önemli konuyu Kurultay'a getirmiştir. Fakat bilge şahsiyet Vezir Tonyukuk başta olmak üzere meclis üyeleri bu‚ düşünceye karşı çıkmıştır.

Yalnızca bu bilgiye göre, Göktürklerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

 

Göktürklerin ilk kez Türk adını kullanmaları ve kendi adlarıyla bir alfabe oluşturmaları aşağıdaki yargılardan hangisinin kanıtı olarak ileri sürülebilir?

 

Bir devletin, toplumdaki güçsüzleri güçlüler karşısında koruyarak gerçek eşitliği, yani sosyal adaleti ve toplumsal dengeyi sağlamaya çalışmasına Sosyal devlet anlayışı denilir

 Buna göre Orhun Kitabeleri’nde bahsedilen durumlardan hangisi Göktürkler’de, Sosyal devlet anlayışı olduğunun göstergesidir?

 

Çin milleti hilekâr ve sahtekâr olduğu için, aldatıcı olduğu için, küçük kardeş ve büyük kardeşi birbirine düşürdüğü için, bey ve milleti karşılıklı çekiştirdiği için, Türk milleti il yaptığı ilini elden çıkarmış, kağan yaptığı kağanını kaybedivermiş.

Göktürk kitabelerindeki bu ifadelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?

 

 

Türk halkı Çin'in tatlı sözüne, ipeğine kandığı için Çin hakimiyeti­ne girmiş. Gök Tanrı, Türk Milleti yok olmasın diye babam İlteriş Kağan ile annem İl Bilge Hatun'u tahta çıkarmış.

Orhun Kitabelerinde bu ifadelere yer verilmesi, aşağıdakilerden hangisinin amaçlandığını gösterir?

 

2005 yılında yapılan kazılarda ortaya çıkarılan Köktürklere ait paraların ön yüzünde Kağan ve eşinin (hatun) resimleri birlikte yer almıştır.

Buna göre;

I.  Kağanların yönetime seçimle geldiğinin

II. Kağanın eşinin siyasal yaşamda yer aldığı

III.Kağan eşlerinin kağanlardan daha yetkili olduğunun

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

 

Türkler, Ergenekon'dan çıktıkları o günü, o saati iyi bellediler. Bu kutsal gün, Türklerin bayramı oldu. Her yıl o gün büyük törenler yapılır. Bir parça demir ateşte kızdırılır. Bu demiri önce Türk kağanı kıskaçla tutup örse koyar, çekiçle döver. Sonra öteki Türk beyleri de aynı işi yaparak bayramı kutlarlar.

Ergenekon Destanı’ndaki bu bilgiye bakarak Kök Türkler hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

 

Ergenekon destanı, düşman tarafından hile ile kandırılıp yenilgiye uğratılan Türklerin etrafı dağlarla çevrili geniş bir ovaya çekilip yaşamaları ve yeniden türeyerek demir dağı eritip eski yurtlarına dönüp düşmanlarını yen­melerini anlatır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi ulaşamayız?

 

2005 yılında yapılan kazılarda Köktürkler’e ait paralarda Kağan ve Hatun’un resimleri yan yana yer almaktadır.

Yukarıda verilen açıklamaya göre Kök Türklerin siyasi yapısıyla ilgili olarak aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılabilir?

Çinliler ve Moğollar birleşerek Türkleri bozguna uğrattılar. Kurtulabilenler bir dağa kaçtı. Ortasında otlakları, ağaçları, nehirleri ve gölleri olan bir ovada yaşamaya başladılar.

Zamanla sayıları çoğaldı. Buradan çıkmak için dağın içindeki demir madenini eriterek yol açtılar.

Okuduğunuz bölüm hangi Türk destanına ait olabilir?

Kül Tigin, koyun yılının on yedinci gününde öldü. Dokuzuncu ayın yirmi yedinci gününde yas töreni düzenledik. Anıtını, heykelini ve kitabesini maymun

yılının yedinci ayının yirmi yedinci gününde bitirdik.

  Orhun Kitabelerinden alınan bu parçadan Kök Türklerle ilgili, aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz?

Kök Türk Devletlerinde;

Buna göre,  

  I. Kök Türk Devleti çabuk yıkılmıştır.

 II. Hayvancılık önemlidir.

III. Mimarı gelişmemiştir.

yargılarından hangileri doğrudur?

Köktürk hükümdarları, devleti yönetirken töreye uygun davranmış ve demokratik bir tutum sergilemişlerdir.

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Köktürk hükümdarlarının demokratik bir tutum sergilediklerinin kanıtıdır?

Göktürkler 630-680 yılları arasındaki dönemde Çin egemenliğinde yaşamışlardır. Bu dönemde zaman zaman Çin yönetimine karşı ayaklanmışlar, ancak 681 'de Kutluk Kağan öncülüğünde yeniden bağımsız bir devlet kurmuşlardır.

Bu durum, Türklerin;

I. Bağımsızlıklarına düşkün olmaları

II. Yerleşik yaşama geçmeleri

III. Ulusal kimliklerini korumaları

IV. Savaşçılık niteliklerini geliştirmeleri

gibi özelliklerinden hangileri ile açıklanamaz?

 

Bir demirci, dağın demir kısmı eritilirse yol açılabileceğini söyledi. (2) Demirin bulunduğu yere ateş yaktılar. (3) Yetmiş yere koydukları yetmiş ayrı körüğü birlikte körüklediler. (4) Dağ eridi ve Türk ulusuna yol açıldı.

Ergenekon Destanı'ndan alınan yukarıdaki paragrafta kaç numaralı cümlelerde toplum­sal dayanışmaya ait ipuçları vardır?

 

İlk Türk yazılı eserleri olan "Orhun yazıt­ları" hakkında aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?