Tc İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Çalışma Kitabı 2. Ünite Milli Uyanış Yurdumuzun İşaline Tepkiler Cevapları
2.ÜNİTEMİLLİ UYANIŞ: YURDUMUZUN İŞGALİNE TEPKİLER
ETKİNLİKLER
PERFORMANS GÖREVİ
1.OSMANLI DEVLETİ İÇİN NE PLANLIYORLAR?
2.MUSTAFA KEMAL PAŞA NE DÜŞÜNÜYOR?
3.CEPHEDEN HABER VAR!
4.ATEŞKES BÖYLE Mİ OLUR?
5.CEMİYETLER
6.BİZ OLALIM
7.ALEVLER SARMIŞ YURDUN DÖRT YANINI
8.KONGRE YAPIYORUZ
9.MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN ROTASI
10.PARA YOK AMA…
11.İLK MECLİSTE MİLLETVEKİLİYİM
12.BİR RÖFLEYİN ANLATTIKLARI
13.SEVR İÇİN NE DÜŞÜNÜYORLAR?
ÖZ DEĞERLENDİRME
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ (İTİLAF) Osmanlı ülkesinde okul, hastane ve matbaa gibi kurumlar kurarak siyasi ve ekonomik nüfus kazanmıştır.
1. İttifak devletleri hangileridir? Avusturya Macaristan, Almanya, İtalya
2. İtilaf devletleri hangileridir? Rusya, Fransa, İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri
3. İttifak Devletleri ve İtilaf Devletlerinin planlarında ortak nokta/noktalar var mıdır? Varsa bunlar nelerdir?
Yok.
2. MUSTAFA KEMAL PAŞA NE DÜŞÜNÜYOR?
1.Birinci dünya savaşı başladığında Mustafa kemal paşa nerede bulunuyordu ve görevi ne idi?
Mustafa Kemal Paşa 20 Ocak 1915te Tekirdağ'a tayin edildi. M. Kemal böylece büyük savaşın başında paydos mıntıkası kumandanı olarak hizmete başladı
2.Mustafa kemal paşanın görüşlerini ders kitabınız 32. sayfasında yer alan görüşlerle karşılaştırınız.
*Mustafa Kemal Paşa Osmanlı Devleti’nin savaşa katılmaması gerektiğini söylüyor. Ama İttihat ve Terakkiciler ise savaşa katılınması gerektiğini söylüyor.
3.Birinci dünya savaşının itilaf devletlerinin galibiyeti ile sonuçlandığınızı dikkate aldığınızda Mustafa Kemal paşanın yukarıdaki görüşlerini nasıl değerlendirirsiniz?
*Mustafa Kemal Paşa ileri görüşlülüğü ile savaşın sonunu tahmin etmiştir. Ama kimse ona inanmamıştır. Fakat Mustafa Kemal Paşa doğru tahmin etmişti.
4.Mustafa Kemal Paşanın yukarıdaki görüşlerini onun hangi kişilik özellikleriyle ilişkilendirirsiniz?
* Bence Mustafa Kemal Paşa’nın yukarıdaki metindeki özelliği ileri görüşlülüktür.
3.CEPHEDEN HABER VAR!
Birinci Dünya Savaşında cephede savaşan bir Türk askerisiniz. Cepheden ailenize bir mektup yazacaksınız. Mektubunuzu aşağıdaki notları göz önünde bulundurarak yazınız.
*Hangi cephede oluğunuz
*Mektubunuzu yazdığınız tarih
*Mektubu kime gönderdiğiniz
* Cepheye nasıl ulaştığınız (günün ulaşım koşullarını dikkate alarak)
* Cephenizin genel durumu
*Savaşın gidişatı ile ilgili öngörüleriniz
Merhaba ağabeycim nasılsın? Beni sorarsan ben çok iyim Çanakkale cephesindeyim
Ben buraya askeri arabalarla geldim Cephenin durumu çok iyi binlerce Türk askeri var. Komutanlarımızda çok iyi. savaşın gidişatı iyi. Birden çok gemileri öldürdük Ben burada canımı Türk askerine vermişim çokta iyim Kendine çok iyi bak ellerinden öpüyorum
4.ATEŞKES BÖYLE Mİ OLUR?
Aşağıda Mondros Ateşkes Antlaşması’nın bazı şartları yer alıyor. Bu şartlar, iki açıdan değerlendiriniz:
A.itilaf devletlerinin amacı
B. Osmanlı devleti ne etkisi
1.(1) Çanakkale ve İstanbul Boğazların açılması, Karadeniz’e serbestçe geçişin sağlanması ve Çanakkale ve Karadeniz istihkâmlarının İtilaf Devletleri tarafından işgali sağlanacaktır.
a) Boğazlar İtilaf Devletleri’nin eline geçerse istedikleri gibi kullanabilecekler.
b) Çok rahat bir şekilde işgal edilebilirler
2.(5) Sınırların korunması ve iç güvenliğin , sağlanması dışında, Osmanlı ordusu derhal terhis edilecektir.
a) Ordu olmayacak ve Osmanlı Devleti’ni kolaylıkla bitirebilecekler.
b) Ordu olmayınca kendilerini savunamayacaklar.
3.(7) İtilaf Devletleri, güvenliklerini tehdit edecek bir durumun ortaya çıkması halinde herhangi bir stratejik yeri işgal etme hakkına sahip olacaklardır.
a) Ordu olmayınca kendilerini savunamayacaklar.
b) Ülke dağılacak, bağımsızlık elden gidecek
4. (8) Osmanlı demir yollarında İtilaf Devletleri istifade edecekler ve Osmanlı ticaret gemileri İtilaf Devletlerinin hizmetinde bulundurulacaktır.
a) Osmanlı Devleti’nin ulaşım araçlarını kullanarak onların işgale karşı direnişlerini hafifletecekler.
b) Kendi ulaşımlarını sağlayamayacaklar ve işgal sırasında haberleşme, yardımlaşma gibi olanaklardan yoksun olacaklar.
5.(12) Hükümet haberleşmesi dışında, telsiz, telgraf ve kabloların denetimi, İtilaf Devletlerine geçecektir.
a) İletişimi keserek Osmanlı’nın canlanmasını engellemek veya yapacağı hareketlerden haberdar olmak.
b) Halk birbirleriyle iletişim kuramayarak yapacakları hareketlenmelerden ve haberlerden haberdar olamayacaklar.
5. CEMİYETLER
Mondros Ateşkes Anlaşmasının hemen ardından İtilaf Devletleri, Osmanlı Devletini işgale başladı. İşgalcilerle iş birliği yapan cemiyetlerin yanında işgale karşı vatanın parçalanmasını önlemek için kurulan cemiyetler de vardı.
“Geldikleri Gibi Giderler.” Konusunda anlatılan cemiyetleri
Aşağıdaki şemaya yerleştiriniz.
CEMİYETLER
ZARARLI CEMİYETLER HANGİLERİDİR.?
A. Azınlıkların Kurdukları Cemiyetler:
• Mavri Mira: Rumlar tarafından kuruldu. İstanbul Patrikhanesi yönetir. İzmir ve Doğu Trakya’yı Yunanistan’a katmak istemektedir.
• Etnik-Eterya Cemiyeti:Rumlar tarafından Yunanistan sınırlarını genişletmek için kuruldu.
• Pontus Rum Cemiyeti
oğu Karadeniz’de eski Rum Pontus Devletini tekrar canlandırmak için Rumlar tarafından kuruldu.
• Ermeni Taşnak –Hınçak Cemiyeti: Ermeniler tarafından Doğu Anadolu’da bir Ermeni Devleti kurmak amacıyla faaliyet göstermiştir.
B. Milli Varlığa Düşman Cemiyetler:
• Kürt Teali Cemiyeti: Doğu illerinde bir Kürt Devleti kurmak için faaliyette bulundu.(İstanbul’da kuruldu.)
• Teali İslam Cemiyeti: Saltanat ve Hilafeti desteklemiş ve İstanbul’da kurulmuştur.
• İngiliz Muhipleri Cemiyeti: İngiliz himayesinde yaşamayı isteyenler kurmuştur.
• Sulh ve Selamet-i Osmani Fırkası: Saltanat ve Hilafeti desteklemiştir.
• Wilson Prensipleri Cemiyeti: Amerika egemenliğini(Mandasını) istemiştir.
YARARLI CEMİYETLER( MİLLİ CEMİYETLER) HANGİLERİDİR.?
• Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: Doğu Anadolu’nun Ermenilere verilmesini önlemek için kuruldu.
• Trakya Paşa eli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: Trakya’nın Yunan işgaline uğramasını engellemek için Edirne’de kuruldu.
• Trabzon Muhafaza-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti: Doğu Karadeniz ve çevresinin Rumlara verilmesini ve Rum Pontus Devletinin kurulmasına engel olmak için kuruldu.
• Kilikyalılar Cemiyeti: Adana ve çevresinin Ermenilere verilmesini önlemek için kurulmuştur.
• İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: İzmir ve çevresinin Yunanlılara verilmesini önlemek için kurulmuştur.
• Milli Kongre Cemiyeti: İstanbul’da kurulan bu cemiyet Türklere karşı yapılan haksızlıkları basın ve yayım yolu ile dünyaya duyurmaya çalışmışlardır.
1.Mili varlığa düşman cemiyetlerin kurulma amacı nedir?
Türk topraklarının işgaline karşı kuruldu.
2.Mili cemiyetlerin kurulma amacı nedir?
Milli cemiyetler faaliyet gösterdikleri bölgeleri kurtarmak idi.
6. BİZ OLALIM
“Karalar ve Aklar Üstüne” adlı şiiri okuyarak soruları cevaplayınız.
1. Şirin her bir bölümünde, ana fikir nedir?
a) Dünyadaki her şeyin satılık olduğu
b)Söz, dua veya buyruk olup olmadığı belli değil ama her neyse hayatı hayatlarını çok değiştirmiş.
c) Bir pırıltının bile herkesin hayat gözünden bir tanesini açması.
Hangi olaylardan bahsediliyor?
a) Her şeyin satılık olduğundan
b) bir sözün bile heyet değiştirebileceğinden
c) Cemiyetlerden
Anlatılan olaylarda Türk halkının durumu nasıl?
a) kötü
b)kötü
c) Kötü
Olaylar karşısında Türk halkı nasıl bir durun sergiliyor?
a) Her şeye karşı hayata tutumlu
b) Her şeye karşı hayata tutumlu
c) Her şeye karşı hayata tutumlu
2. Şiirin ana teması nedir?
O zamanlardaki insanların durumu.
3. Türk halkının işgale karşı duygu ve düşünceleri nelerdir?
Duyguları:
Düşünceleri: her şeyin mutlaka bir zaman biteceğine inanmak
4. Türk halkının işgale karşı faaliyetleri nelerdir?
O olaylardan kurtulmak için bir şeyler tasarlamaları
5. Siz, o dönemde bir cemiyetin başkanı olsaydınız toplum olarak neler yapılması gerektiğini düşünürdünüz? Kararınızı uygulamak için neler yapardınız?
Oradaki insanlara moral olarak elimden geleni yapıp, onlara elimde ne var ham maddi hem de manevi duygu olarak her şeyi yapardım.
7. ALEVLER SARMIŞ YURDUN DÖRT YANINI
1. Resmin konusu nedir?
Kurtuluş Savaşı ve cephelerde can veren şehitlerimiz.
2. Resimdeki alevler neyi simgesi olabilir?
Türk bayrağı için kan döken şehitlerimizin can verdiği toprakların yanması.
3. Resimdeki mezar neyin simgesi olabilir?
Ölen şehitlerimizin mezarlarının simgesi olabilir.
4. Resimdeki askerin görünüşü ne anlatmaktadır?
Yaralanmış veya vurulmuş bir askerin çaresiz hali.
5. Ressamın vermek istediği masaj nedir?
O kadar çok şehit vermişte olsak ayakta bir tane bile askerin kaldığını göstermek.
6. Ressam siz olsaydınız aynı konuyu nasıl resmederdiniz?
Ben yine aynı ama birkaç tane askeri ayakta kalmış yaralılara yardım ediyor olan bir resim çizerdim. Çünkü orada bile yardımseverliği vurgulamak isterdim.
8. KONGRE YAPIYORUZ
1.Alaşehir ve Balıkesir kongrelerinin toplanma amacı nedir?
Azınlıkların işgaline ve ayaklanmalarına karşı halkı mücadeleye çağırmak amacıyla kurulmuştur.
2. Alaşehir ve Balıkesir kongrelerinin Erzurum kongresi ile benzerlik ve/veya farklılıkları nelerdir?
Her ikisi de halkı örgütlemek için yapılmış.
3. Alaşehir ve Balıkesir kongrelerinin Sivas kongresi ile benzerlik ve/veya farklılıkları nelerdir?
Hepsi milli mücadeleyi başlatmak veya milli mücadele ile ilgili halkı bilinçlendirmek için yapılmış.
4. Kongrelerin Milli Mücadele’deki yeri ve önemi nedir?
Halkı örgütleyerek milli direnişi artırmaktır.
5. Müdafaa-i hukuk cemiyetlerinin amacı nedir?
Ülkenin işgal edilmesini engellemek ve vatanın kurtuluşu için çalışmalar yapmak.
9. MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN ROTASI
Bu sayfada yer alan dilsiz harita üzerinde, Mustafa Kemal Paşa’nın İstanbul’dan Bandırma vapuruyla hareketinden başlayıp Ankara’ya gelişine kadar takip ettiği rotayı çiziniz. Bu dönemde Atatürk’ün bulunduğu dört yerleşim yerinin adını ve bu şehirlerdeki faaliyetlerin Milli Mücadele açısından önemini yazınız.
1. Samsun
2. Amasya
3. Erzurum
4. Sivas
10. PARA YOK AMA…
1. Mustafa Kemal Paşa, Milli Mücadeleyi örgütlerken hangi sorunlarla karşılaşmıştır?
Milletvekillerinin ümitsizliğe kapılması
Paranın, yiyecek yemeğin, yatacak yerin yani ekonomik durumun kötü olması.
2. Sorunlara ne tür çözümler geliştirmiştir?
Mecliste konuşmalar yapmıştır
3. Mustafa Kemal Paşa’nın sorunlar karşısındaki tutumu hangi kişilik ve liderlik özelliklerini gösteriyor?
Mustafa Kemal Paşa’nın sorunlar karşısındaki tutumu, onun liderlik, karalılık ve azim gibi özelliklerini göstermektedir.
4. Siz, Mustafa Kemal Paşa’nın yakın bir arkadaşı olsaydınız onunla çözümüne dair hangi fikirlerinizi paylaşırdınız?
Ben Mustafa Kemal Paşadan elimizde olan parayla fakirlerin karnını doyurma fikrini paylaşırdım
11. İLK MECLİSTE MİLLETVEKİLİYİM
İlk meclisin milletvekillerinden biri de sizsiniz. Ankara da’sınız ve meclisin açılışından bir kaç gün sonra kürsüden milletvekillerine hitap edeceksiniz. Konuşmanızda şehrinizin ve/veya ülkenizin bir sorununu ve bunun çözümüne dair önerilerinizi anlatacaksınız (Meclis, sınıfınız; arkadaşlarınız da diğer milletvekilleri olacaktır.)
Not: Öncelikle sorunun ne olduğunu doğru bir şekilde tespit ediniz. Sorunun çözümüne dair neler yapabileceğinizi araştırınız. Çözüm için veri toplayınız. Daha sonra bu verileri düzenleyiniz ve değerlendiriniz. Arkadaşlarınızın sorunun çözümüne yönelik görüşlerini alınız. Çözüm yollarından uygun olanına karar veriniz ve hazırladığınız konuşma metini yazınız.
12. BİR RÖLYEFİN ANLATTIKLARI
1. Rölyefte kimler tasvir edilmiştir?
Meclis ve savaşa katılan askerler, halk.
2. Rölyefte tasvir edilen üç kişiyi seçiniz. Bu kişileri duygu ve düşünceleriyle ilgili neler söyleyebilirsiniz?
Atatürk: Mecliste konuşmaktan ve halkı direnişe davet edip, ülkeyi , kurtaracağını düşündüğünden dolayı çok mutlu olabilir.
3. rölyefte ne anlatılmak istenmektedir?
Halkın ve meclisin direnişi anlatılmak istenmiştir
4. sizce Mustafa Kemal Paşa niçin selam veriyor?
Meclisteki halka selam veriyor
5. Rölyefte kimler ön planda tasvir edilmiştir? Sanatçının bu kişileri ön plana çıkarmasının sebebi ne olabilir?
Atatürk ve halk tasvir edilmiştir.
6. Rölyefte sizin en çok ilginizi seçen figür hangisidir? Neden?
Atatürk’ün halka selam vermesi. Çünkü halka selam vererek saygısını gösteriyor
7. Rölyefte de görüldüğü gibi TBMM’nin, açılışında halkın çok büyük desteği olmasına rağmen ülkede iç isyanların çıkmış olmasını nasıl değerlendirdiniz? (Değerlendirmenizi bu dönemdeki bir isyanı örnek alarak yapınız.)
Ülkede yaşayan azınlıkların ve saltanat yanlılarının çıkarmış olması.
13. SEVR İÇİN NE DÜŞÜNÜYORLAR
Aşağıda Sevr Antlaşması’nın bazı maddelerini görüyorsunuz. Bu maddeleri de göz önünde bulundurarak aşağıda resim ve kimlikleri verilen kişilerin yerinde o dönemde siz olsaydınız Sevr Antlaşması’yla ilgili görüşleriniz neler olurdu? Düşüncelerinizi konuşma baloncuklarına yazınız.
-
*İstanbul, Osmanlı Devleti’nin başkenti olarak kalacak ama devlet gayrimüslimlerin haklarını göz etmezse İstanbul Türklerin elinden alınacaktır.
*Gayrimüslimlere çok geniş haklar verilirken Hükümet bu konuda sürekli olarak denetlenecektir.
*Kapitülasyonlar bütün devletleri kapsayacak şekilde genişletilirken Osmanlı Devleti savaşta zarar görenlere tazminat ödeyecektir.
*Toros tünelleri, İtilaf Devletleri tarafından işgal olunacaktır.
*İtilaf Devletleri, güvenliklerini tehdit edecek bir durumun ortaya çıkması halinde herhangi bir stratejik yeri işgal etme hakkına sahip olacaktır.
Sevr antlaşmasının şartları çok ağır ve bu bizim yaşama hakkımızı resmen kısıtlamaktadır
Behçet Bey, (Kutlu), 56 yaşında ve Çankırı milletvekili olarak bir süredir Ankara’da bulunuyor. Behçet Bey, Son Osmanlı Mebusan Meclisinin (1920) işgal güçlerinin baskısıyla kapatılmasıyla Ankara’ya geçmiştir.
Sevr antlaşması gerçekten ağır bir antlaşma ama gücünü göstermek için gayet ideal
Joseph Friday (Cozef Fraydey), 29 yaşında ve bir süredir İngiliz işgal kuvvetleriyle geldiği İstanbul’da yaşıyor.
Sevr antlaşması halkın yaşama hakkını elinden alacak şekilde düzenlenmiş ve savunmamız etkisiz hale getirilmeye çalışılmış
Kara Fatma, 26 yaşında ve Ege’de Yunan kuvvetlerine karşı mücadele ediyor.
Sevr antlaşması ekonomiyi de etkiliyor. Savaştan yeni çıkmış Osmanlı devleti bunu kaldıramaz
ozan Ağa 57 yaşında ve çiftçilik yapıyor.
2.ÜNİTEMİLLİ UYANIŞ: YURDUMUZUN İŞGALİNE TEPKİLER
ETKİNLİKLER
PERFORMANS GÖREVİ
1.OSMANLI DEVLETİ İÇİN NE PLANLIYORLAR?
2.MUSTAFA KEMAL PAŞA NE DÜŞÜNÜYOR?
3.CEPHEDEN HABER VAR!
4.ATEŞKES BÖYLE Mİ OLUR?
5.CEMİYETLER
6.BİZ OLALIM
7.ALEVLER SARMIŞ YURDUN DÖRT YANINI
8.KONGRE YAPIYORUZ
9.MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN ROTASI
10.PARA YOK AMA…
11.İLK MECLİSTE MİLLETVEKİLİYİM
12.BİR RÖFLEYİN ANLATTIKLARI
13.SEVR İÇİN NE DÜŞÜNÜYORLAR?
ÖZ DEĞERLENDİRME
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ (İTİLAF) Osmanlı ülkesinde okul, hastane ve matbaa gibi kurumlar kurarak siyasi ve ekonomik nüfus kazanmıştır.
1. İttifak devletleri hangileridir? Avusturya Macaristan, Almanya, İtalya
2. İtilaf devletleri hangileridir? Rusya, Fransa, İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri
3. İttifak Devletleri ve İtilaf Devletlerinin planlarında ortak nokta/noktalar var mıdır? Varsa bunlar nelerdir?
Yok.
2. MUSTAFA KEMAL PAŞA NE DÜŞÜNÜYOR?
1.Birinci dünya savaşı başladığında Mustafa kemal paşa nerede bulunuyordu ve görevi ne idi?
Mustafa Kemal Paşa 20 Ocak 1915te Tekirdağ'a tayin edildi. M. Kemal böylece büyük savaşın başında paydos mıntıkası kumandanı olarak hizmete başladı
2.Mustafa kemal paşanın görüşlerini ders kitabınız 32. sayfasında yer alan görüşlerle karşılaştırınız.
*Mustafa Kemal Paşa Osmanlı Devleti’nin savaşa katılmaması gerektiğini söylüyor. Ama İttihat ve Terakkiciler ise savaşa katılınması gerektiğini söylüyor.
3.Birinci dünya savaşının itilaf devletlerinin galibiyeti ile sonuçlandığınızı dikkate aldığınızda Mustafa Kemal paşanın yukarıdaki görüşlerini nasıl değerlendirirsiniz?
*Mustafa Kemal Paşa ileri görüşlülüğü ile savaşın sonunu tahmin etmiştir. Ama kimse ona inanmamıştır. Fakat Mustafa Kemal Paşa doğru tahmin etmişti.
4.Mustafa Kemal Paşanın yukarıdaki görüşlerini onun hangi kişilik özellikleriyle ilişkilendirirsiniz?
* Bence Mustafa Kemal Paşa’nın yukarıdaki metindeki özelliği ileri görüşlülüktür.
3.CEPHEDEN HABER VAR!
Birinci Dünya Savaşında cephede savaşan bir Türk askerisiniz. Cepheden ailenize bir mektup yazacaksınız. Mektubunuzu aşağıdaki notları göz önünde bulundurarak yazınız.
*Hangi cephede oluğunuz
*Mektubunuzu yazdığınız tarih
*Mektubu kime gönderdiğiniz
* Cepheye nasıl ulaştığınız (günün ulaşım koşullarını dikkate alarak)
* Cephenizin genel durumu
*Savaşın gidişatı ile ilgili öngörüleriniz
Merhaba ağabeycim nasılsın? Beni sorarsan ben çok iyim Çanakkale cephesindeyim
Ben buraya askeri arabalarla geldim Cephenin durumu çok iyi binlerce Türk askeri var. Komutanlarımızda çok iyi. savaşın gidişatı iyi. Birden çok gemileri öldürdük Ben burada canımı Türk askerine vermişim çokta iyim Kendine çok iyi bak ellerinden öpüyorum
4.ATEŞKES BÖYLE Mİ OLUR?
Aşağıda Mondros Ateşkes Antlaşması’nın bazı şartları yer alıyor. Bu şartlar, iki açıdan değerlendiriniz:
A.itilaf devletlerinin amacı
B. Osmanlı devleti ne etkisi
1.(1) Çanakkale ve İstanbul Boğazların açılması, Karadeniz’e serbestçe geçişin sağlanması ve Çanakkale ve Karadeniz istihkâmlarının İtilaf Devletleri tarafından işgali sağlanacaktır.
a) Boğazlar İtilaf Devletleri’nin eline geçerse istedikleri gibi kullanabilecekler.
b) Çok rahat bir şekilde işgal edilebilirler
2.(5) Sınırların korunması ve iç güvenliğin , sağlanması dışında, Osmanlı ordusu derhal terhis edilecektir.
a) Ordu olmayacak ve Osmanlı Devleti’ni kolaylıkla bitirebilecekler.
b) Ordu olmayınca kendilerini savunamayacaklar.
3.(7) İtilaf Devletleri, güvenliklerini tehdit edecek bir durumun ortaya çıkması halinde herhangi bir stratejik yeri işgal etme hakkına sahip olacaklardır.
a) Ordu olmayınca kendilerini savunamayacaklar.
b) Ülke dağılacak, bağımsızlık elden gidecek
4. (8) Osmanlı demir yollarında İtilaf Devletleri istifade edecekler ve Osmanlı ticaret gemileri İtilaf Devletlerinin hizmetinde bulundurulacaktır.
a) Osmanlı Devleti’nin ulaşım araçlarını kullanarak onların işgale karşı direnişlerini hafifletecekler.
b) Kendi ulaşımlarını sağlayamayacaklar ve işgal sırasında haberleşme, yardımlaşma gibi olanaklardan yoksun olacaklar.
5.(12) Hükümet haberleşmesi dışında, telsiz, telgraf ve kabloların denetimi, İtilaf Devletlerine geçecektir.
a) İletişimi keserek Osmanlı’nın canlanmasını engellemek veya yapacağı hareketlerden haberdar olmak.
b) Halk birbirleriyle iletişim kuramayarak yapacakları hareketlenmelerden ve haberlerden haberdar olamayacaklar.
5. CEMİYETLER
Mondros Ateşkes Anlaşmasının hemen ardından İtilaf Devletleri, Osmanlı Devletini işgale başladı. İşgalcilerle iş birliği yapan cemiyetlerin yanında işgale karşı vatanın parçalanmasını önlemek için kurulan cemiyetler de vardı.
“Geldikleri Gibi Giderler.” Konusunda anlatılan cemiyetleri
Aşağıdaki şemaya yerleştiriniz.
CEMİYETLER
ZARARLI CEMİYETLER HANGİLERİDİR.?
A. Azınlıkların Kurdukları Cemiyetler:
• Mavri Mira: Rumlar tarafından kuruldu. İstanbul Patrikhanesi yönetir. İzmir ve Doğu Trakya’yı Yunanistan’a katmak istemektedir.
• Etnik-Eterya Cemiyeti:Rumlar tarafından Yunanistan sınırlarını genişletmek için kuruldu.
• Pontus Rum Cemiyeti
oğu Karadeniz’de eski Rum Pontus Devletini tekrar canlandırmak için Rumlar tarafından kuruldu.• Ermeni Taşnak –Hınçak Cemiyeti: Ermeniler tarafından Doğu Anadolu’da bir Ermeni Devleti kurmak amacıyla faaliyet göstermiştir.
B. Milli Varlığa Düşman Cemiyetler:
• Kürt Teali Cemiyeti: Doğu illerinde bir Kürt Devleti kurmak için faaliyette bulundu.(İstanbul’da kuruldu.)
• Teali İslam Cemiyeti: Saltanat ve Hilafeti desteklemiş ve İstanbul’da kurulmuştur.
• İngiliz Muhipleri Cemiyeti: İngiliz himayesinde yaşamayı isteyenler kurmuştur.
• Sulh ve Selamet-i Osmani Fırkası: Saltanat ve Hilafeti desteklemiştir.
• Wilson Prensipleri Cemiyeti: Amerika egemenliğini(Mandasını) istemiştir.
YARARLI CEMİYETLER( MİLLİ CEMİYETLER) HANGİLERİDİR.?
• Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: Doğu Anadolu’nun Ermenilere verilmesini önlemek için kuruldu.
• Trakya Paşa eli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: Trakya’nın Yunan işgaline uğramasını engellemek için Edirne’de kuruldu.
• Trabzon Muhafaza-i Hukuk-u Milliye Cemiyeti: Doğu Karadeniz ve çevresinin Rumlara verilmesini ve Rum Pontus Devletinin kurulmasına engel olmak için kuruldu.
• Kilikyalılar Cemiyeti: Adana ve çevresinin Ermenilere verilmesini önlemek için kurulmuştur.
• İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: İzmir ve çevresinin Yunanlılara verilmesini önlemek için kurulmuştur.
• Milli Kongre Cemiyeti: İstanbul’da kurulan bu cemiyet Türklere karşı yapılan haksızlıkları basın ve yayım yolu ile dünyaya duyurmaya çalışmışlardır.
1.Mili varlığa düşman cemiyetlerin kurulma amacı nedir?
Türk topraklarının işgaline karşı kuruldu.
2.Mili cemiyetlerin kurulma amacı nedir?
Milli cemiyetler faaliyet gösterdikleri bölgeleri kurtarmak idi.
6. BİZ OLALIM
“Karalar ve Aklar Üstüne” adlı şiiri okuyarak soruları cevaplayınız.
1. Şirin her bir bölümünde, ana fikir nedir?
a) Dünyadaki her şeyin satılık olduğu
b)Söz, dua veya buyruk olup olmadığı belli değil ama her neyse hayatı hayatlarını çok değiştirmiş.
c) Bir pırıltının bile herkesin hayat gözünden bir tanesini açması.
Hangi olaylardan bahsediliyor?
a) Her şeyin satılık olduğundan
b) bir sözün bile heyet değiştirebileceğinden
c) Cemiyetlerden
Anlatılan olaylarda Türk halkının durumu nasıl?
a) kötü
b)kötü
c) Kötü
Olaylar karşısında Türk halkı nasıl bir durun sergiliyor?
a) Her şeye karşı hayata tutumlu
b) Her şeye karşı hayata tutumlu
c) Her şeye karşı hayata tutumlu
2. Şiirin ana teması nedir?
O zamanlardaki insanların durumu.
3. Türk halkının işgale karşı duygu ve düşünceleri nelerdir?
Duyguları:
Düşünceleri: her şeyin mutlaka bir zaman biteceğine inanmak
4. Türk halkının işgale karşı faaliyetleri nelerdir?
O olaylardan kurtulmak için bir şeyler tasarlamaları
5. Siz, o dönemde bir cemiyetin başkanı olsaydınız toplum olarak neler yapılması gerektiğini düşünürdünüz? Kararınızı uygulamak için neler yapardınız?
Oradaki insanlara moral olarak elimden geleni yapıp, onlara elimde ne var ham maddi hem de manevi duygu olarak her şeyi yapardım.
7. ALEVLER SARMIŞ YURDUN DÖRT YANINI
1. Resmin konusu nedir?
Kurtuluş Savaşı ve cephelerde can veren şehitlerimiz.
2. Resimdeki alevler neyi simgesi olabilir?
Türk bayrağı için kan döken şehitlerimizin can verdiği toprakların yanması.
3. Resimdeki mezar neyin simgesi olabilir?
Ölen şehitlerimizin mezarlarının simgesi olabilir.
4. Resimdeki askerin görünüşü ne anlatmaktadır?
Yaralanmış veya vurulmuş bir askerin çaresiz hali.
5. Ressamın vermek istediği masaj nedir?
O kadar çok şehit vermişte olsak ayakta bir tane bile askerin kaldığını göstermek.
6. Ressam siz olsaydınız aynı konuyu nasıl resmederdiniz?
Ben yine aynı ama birkaç tane askeri ayakta kalmış yaralılara yardım ediyor olan bir resim çizerdim. Çünkü orada bile yardımseverliği vurgulamak isterdim.
8. KONGRE YAPIYORUZ
1.Alaşehir ve Balıkesir kongrelerinin toplanma amacı nedir?
Azınlıkların işgaline ve ayaklanmalarına karşı halkı mücadeleye çağırmak amacıyla kurulmuştur.
2. Alaşehir ve Balıkesir kongrelerinin Erzurum kongresi ile benzerlik ve/veya farklılıkları nelerdir?
Her ikisi de halkı örgütlemek için yapılmış.
3. Alaşehir ve Balıkesir kongrelerinin Sivas kongresi ile benzerlik ve/veya farklılıkları nelerdir?
Hepsi milli mücadeleyi başlatmak veya milli mücadele ile ilgili halkı bilinçlendirmek için yapılmış.
4. Kongrelerin Milli Mücadele’deki yeri ve önemi nedir?
Halkı örgütleyerek milli direnişi artırmaktır.
5. Müdafaa-i hukuk cemiyetlerinin amacı nedir?
Ülkenin işgal edilmesini engellemek ve vatanın kurtuluşu için çalışmalar yapmak.
9. MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN ROTASI
Bu sayfada yer alan dilsiz harita üzerinde, Mustafa Kemal Paşa’nın İstanbul’dan Bandırma vapuruyla hareketinden başlayıp Ankara’ya gelişine kadar takip ettiği rotayı çiziniz. Bu dönemde Atatürk’ün bulunduğu dört yerleşim yerinin adını ve bu şehirlerdeki faaliyetlerin Milli Mücadele açısından önemini yazınız.
1. Samsun
2. Amasya
3. Erzurum
4. Sivas
10. PARA YOK AMA…
1. Mustafa Kemal Paşa, Milli Mücadeleyi örgütlerken hangi sorunlarla karşılaşmıştır?
Milletvekillerinin ümitsizliğe kapılması
Paranın, yiyecek yemeğin, yatacak yerin yani ekonomik durumun kötü olması.
2. Sorunlara ne tür çözümler geliştirmiştir?
Mecliste konuşmalar yapmıştır
3. Mustafa Kemal Paşa’nın sorunlar karşısındaki tutumu hangi kişilik ve liderlik özelliklerini gösteriyor?
Mustafa Kemal Paşa’nın sorunlar karşısındaki tutumu, onun liderlik, karalılık ve azim gibi özelliklerini göstermektedir.
4. Siz, Mustafa Kemal Paşa’nın yakın bir arkadaşı olsaydınız onunla çözümüne dair hangi fikirlerinizi paylaşırdınız?
Ben Mustafa Kemal Paşadan elimizde olan parayla fakirlerin karnını doyurma fikrini paylaşırdım
11. İLK MECLİSTE MİLLETVEKİLİYİM
İlk meclisin milletvekillerinden biri de sizsiniz. Ankara da’sınız ve meclisin açılışından bir kaç gün sonra kürsüden milletvekillerine hitap edeceksiniz. Konuşmanızda şehrinizin ve/veya ülkenizin bir sorununu ve bunun çözümüne dair önerilerinizi anlatacaksınız (Meclis, sınıfınız; arkadaşlarınız da diğer milletvekilleri olacaktır.)
Not: Öncelikle sorunun ne olduğunu doğru bir şekilde tespit ediniz. Sorunun çözümüne dair neler yapabileceğinizi araştırınız. Çözüm için veri toplayınız. Daha sonra bu verileri düzenleyiniz ve değerlendiriniz. Arkadaşlarınızın sorunun çözümüne yönelik görüşlerini alınız. Çözüm yollarından uygun olanına karar veriniz ve hazırladığınız konuşma metini yazınız.
12. BİR RÖLYEFİN ANLATTIKLARI
1. Rölyefte kimler tasvir edilmiştir?
Meclis ve savaşa katılan askerler, halk.
2. Rölyefte tasvir edilen üç kişiyi seçiniz. Bu kişileri duygu ve düşünceleriyle ilgili neler söyleyebilirsiniz?
Atatürk: Mecliste konuşmaktan ve halkı direnişe davet edip, ülkeyi , kurtaracağını düşündüğünden dolayı çok mutlu olabilir.
3. rölyefte ne anlatılmak istenmektedir?
Halkın ve meclisin direnişi anlatılmak istenmiştir
4. sizce Mustafa Kemal Paşa niçin selam veriyor?
Meclisteki halka selam veriyor
5. Rölyefte kimler ön planda tasvir edilmiştir? Sanatçının bu kişileri ön plana çıkarmasının sebebi ne olabilir?
Atatürk ve halk tasvir edilmiştir.
6. Rölyefte sizin en çok ilginizi seçen figür hangisidir? Neden?
Atatürk’ün halka selam vermesi. Çünkü halka selam vererek saygısını gösteriyor
7. Rölyefte de görüldüğü gibi TBMM’nin, açılışında halkın çok büyük desteği olmasına rağmen ülkede iç isyanların çıkmış olmasını nasıl değerlendirdiniz? (Değerlendirmenizi bu dönemdeki bir isyanı örnek alarak yapınız.)
Ülkede yaşayan azınlıkların ve saltanat yanlılarının çıkarmış olması.
13. SEVR İÇİN NE DÜŞÜNÜYORLAR
Aşağıda Sevr Antlaşması’nın bazı maddelerini görüyorsunuz. Bu maddeleri de göz önünde bulundurarak aşağıda resim ve kimlikleri verilen kişilerin yerinde o dönemde siz olsaydınız Sevr Antlaşması’yla ilgili görüşleriniz neler olurdu? Düşüncelerinizi konuşma baloncuklarına yazınız.
-
*İstanbul, Osmanlı Devleti’nin başkenti olarak kalacak ama devlet gayrimüslimlerin haklarını göz etmezse İstanbul Türklerin elinden alınacaktır.
*Gayrimüslimlere çok geniş haklar verilirken Hükümet bu konuda sürekli olarak denetlenecektir.
*Kapitülasyonlar bütün devletleri kapsayacak şekilde genişletilirken Osmanlı Devleti savaşta zarar görenlere tazminat ödeyecektir.
*Toros tünelleri, İtilaf Devletleri tarafından işgal olunacaktır.
*İtilaf Devletleri, güvenliklerini tehdit edecek bir durumun ortaya çıkması halinde herhangi bir stratejik yeri işgal etme hakkına sahip olacaktır.
Sevr antlaşmasının şartları çok ağır ve bu bizim yaşama hakkımızı resmen kısıtlamaktadır
Behçet Bey, (Kutlu), 56 yaşında ve Çankırı milletvekili olarak bir süredir Ankara’da bulunuyor. Behçet Bey, Son Osmanlı Mebusan Meclisinin (1920) işgal güçlerinin baskısıyla kapatılmasıyla Ankara’ya geçmiştir.
Sevr antlaşması gerçekten ağır bir antlaşma ama gücünü göstermek için gayet ideal
Joseph Friday (Cozef Fraydey), 29 yaşında ve bir süredir İngiliz işgal kuvvetleriyle geldiği İstanbul’da yaşıyor.
Sevr antlaşması halkın yaşama hakkını elinden alacak şekilde düzenlenmiş ve savunmamız etkisiz hale getirilmeye çalışılmış
Kara Fatma, 26 yaşında ve Ege’de Yunan kuvvetlerine karşı mücadele ediyor.
Sevr antlaşması ekonomiyi de etkiliyor. Savaştan yeni çıkmış Osmanlı devleti bunu kaldıramaz
ozan Ağa 57 yaşında ve çiftçilik yapıyor.