Tc İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Çalışma Kitabı 3. Ünite Ya İstiklal Ya Ölüm Cevapları
3. ÜNİTE “YA İSTİKLAL, YA ÖLÜM”
ETKİNLİKLER
PERFORMANS GÖREVİ
1.DOĞU CEPHESİ KOMUTANIYIM
2. BİR ESER OKUYALIM
3. GAZETE HABERİ YAZIYORUM
4. İSTİKLAL MARŞI
5. BİYOGRAFİ HAZIRLIYORUM
6. TEKÂLİF-İ MİLLİYE EMİRLERİ
7. KASTAMONULU ŞERİFE BACI
8. SAKARYA MARŞI
9. CEPHEYE MEKTUP
10. ATATÜRK’TEN SÖZLER
11. İSTİKLAL MADALYASI
12. ANTLAŞMA
13. HARİTA ÇİZİYORUM
ÖZ DEĞERLENDİRME
1. DOĞU CEPHESİ KOMUTANIYIM
1920 yılında Ermeniler, Doğu Anadolu’da Türk halkına karşı büyük zulümler yapmaktadır. Bununla da yetinmeyerek bölgede bulunan 15. Kolorduya saldırı hazırlığı içersindedirler. Böyle bir aygunhoca.com durumda 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa, Mustafa Kemal Paşa’ya bir telgraf çeker.
Sizce bu telgrafta Kazım Karabekir Paşa nelerden bahsetmiştir? Siz Kazım Karabekir Paşa’nın yerinde olsaydınız nasıl bir telgraf çekerdiniz? Aşağıdaki boşluğa yazın.
Sayın Paşa’m, biz Ermenilere daha fazla göz yumamayız. Eğer yumarsak tepemize çıkacaklar. Şimdiki hedefleri ise 15. kolorduyla savaşmak buradaki insanlar zulüm içinde. Eğer siz onlara dur emri verirseniz onlar dururlar. Bizi anlamanız dileğiyle komutan Kazım Karabekir Paşa...
Aşağıdaki boşluğa Türkiye haritasını çiziniz. Doğu Cephesi’nin komutanı olduğunuzu düşünerek bu harita üzerinde cephenizin yerini gösteriniz.
2. BİR ESER OKUYALIM
Milli mücadele yıllarında yazılmış ve o dönemi anlatan bir eser ( roman, şiir, hikâye vs.) belirleyiniz. Belirlediğiniz eserin yazarı hakkında bilgi toplayınız. Esrin ana fikrini ve özetini aşağıdaki boşluğa yazınız. Daha sonra aşağıdaki soruları cevaplayınız.
.
1. Eser ne zaman yazılmış ve esrin yazarı kimdir?
1919–1927 döneminde ve Atatürk tarafından yazılmış.
2. Yazarın Milli Mücadele’yi konu alan başka eserleri de var mı? Varsa bu eserlerin adlarını yazınız.
Hayır yok
3. Eserlerde geçen kahramanların Milli Mücadele’deki rolü nedir?
Kendisine eşlik eden komutanlar ve halk.
4. Esere bir kahraman daha ilave etmek isteseydiniz bu kahraman kim olurdu? Neden?
Sütçü İmam gibi isimler
5. Esere eklediğiniz kahramana Milli Mücadele’de hangi görevleri verirdiniz?
Cephelerde askerlerin komutanlığı
3. GAZETE HABERİ YAZIYORUM
Aşağıdaki gazete haberini okuyarak haberle ilgili soruları cevaplayınız.
Düşman Taarruzu Kırıldı
Savaş başarılarımızla gelişerek devam etmektedir. Düşman taarruzu bütün cephelerde durdurulmuştur. Kahraman askerlerimiz yüksek bir moral ile savaşa devem ediyorlar. Gelem savaş raporları, ümit vermektedir. Düşman üç günlük taarruzdan sonra yorgun görünüyor…
HÂKİMİYETİMİLLİYE, 30 MART 1921
devamını yazınız.
Halk bağımsızlığa, vatan bütünlüğüne öyle inanmış ki savaşta canlarını feda edercesine savaşıyorlar. Ama düşmanlarda bu azim bu iman yok
3. Bu savaşın komutanı kimdir?
Bu savaşın komutanı M. Kemal
4. Bahsedilen düşman kimdir?
Bahsedilen düşman Yunanistan
5. Bu savaştan önce hangi olay (savaş, antlaşma vs.) olmuştur?
1. Dünya Savaşı, Sevr Antlaşması
6. Bu savaştan sonra hangi olay(savaş, antlaşma vs.) gerçekleşmiştir?
Lozan Barış Antlaşması
7. Savaştan önce düşman nereye kadar ilerlemiştir?
Polatlı ya kadar ilerlemiştir
8. Düşmanın amacı nedir?
Ülkeyi ele geçirmek.
9. savaşın geçtiği alanın krokisini çiziniz.
4. İSTİKLAL MARŞI
İstiklal Marşının ilk iki kıtasını okuyarak soruları cevaplayınız.
1. Türk bağımsızlığının tehlikede olduğunu hangi mısradan anlıyorsunuz?
İlk kıtadan anlıyoruz
2. Mehmet Akif’e göre bayrağımız ne zamana kadar dalgalanacaktır?
Sonsuza dek, sönmez.
3. Şair sancağın neden gülmesini istemektedir?
Kahraman ırkı olduğu için.
4. bayrak ve milli marşın milletler için ne anlam ifade ettiğini hangi mısrada anlıyorsunuz?
İlk kıtanın son iki satırından anlıyoruz.
Siz de İstiklal Marş’ımızdan istediğiniz bir dörtlüğü ve bu dörtlükte neler anlatıldığını yazınız.
Bastığın yerleri 'toprak' diyerek geçme, tanı!
Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.
Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı.
Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.
Burada tüm ülkenin topraklarında savaş olduğunu, kan döküldüğünü, bu vatanın kolay kazanılmadığını ve bu vatanın kimseye verilmemesi gerektiğini anlatıyor.
5. BİYOGRAFİ HAZIRLIYORUM
Maarif Kongresinin toplanmasında ve İstiklal Marşı’nın kabulünde katkıları olan Hamdullah Suphi Bey’in hayatı hakkında en az iki kaynaktan yararlanarak bir biyografi hazırlayınız. Kaynaklarınızı biyografinin sonuna yazınız. Araştırmalarınız sonunda konuyla ilgili fotoğraflar bulabilirseniz bunları da aşağıdaki kutucuklar yapıştırınız.
Hamdullah Suphi , (d 1885 İstanbul, Osmanlı Devleti - ö 10 Haziran 1966 İstanbul, Türkiye), Çerkez asıllı Türk edebiyatçı, yazar, milletvekili, siyasetçi Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk dönemlerinde büyükelçilik görevinde de bulunmuştur
Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet'in ilk yıllarında Meclis'te yaptığı coşkulu konuşmalarıyla tanınan siyaset adamı ve yazar Hamdullah Suphi Tanrı över, Tanzimat Dönemi bilim ve siyaset adamlarından Abdüllatif Suphi Paşa'nın oğluydu Orta öğrenimini Mektebi-i Sultani'de (Galatasaray Lisesi) tamamladı ve meslek olarak öğretmenliği seçti Ayasofya Rüştiyesi’nde hitabet ve Fransızca, Darülmuallimin'de edebiyat, Darülfünun'da Türk-İslam sanatı dersleri verdi İlk şiirini amcası Sami paşazade Sezai'nin Paris'te çıkardığı 'Şura-yı Ümmet' gazetesinde yayımladı (1902) 1909'da Fecr-i Ati topluluğuna katıldı 1911'de bu topluluktan ayrılarak Genç Kalemler çevresinde gelişen Milli Edebiyat Akımı'na bağlandı 1912'de milliyetçilik akımının İstanbul'daki merkezi olan Türk Ocağı'na girdi ve başkan oldu
İstanbul'daki işgalci güçlere karşı düzenlenen açık hava toplantılarında, daha sonra TBMM'de ve Kurtuluş Savaşı yıllarında hitabetin etkili örnekleri olarak gösterilen konuşmalar yaptı ve güçlü bir hatip olarak tanındı Son Osmanlı Meclis-i Mebusan (1920) Antalya üyesi olarak seçilmiştir TBMM ilk döneminde Antalya, 1923'te İstanbul milletvekili olarak TBMM'de bulundu 1920 ve 1925 yıllarında iki kez Milli Eğitim Bakanı oldu 1927'de yeniden İstanbul milletvekili seçildi ve 1935'te Bükreş Büyükelçiliği'ne atandı? te İçel ve 1946'da İstanbul milletvekili olarak yeniden Meclis'e girdi 1950 seçimlerinde Demokrat Parti (DP) listesinden bağımsız Manisa milletvekili, 1954'te yine DP'den İstanbul milletvekili seçildi 1957'de Hürriyet Partisi adayı olarak katıldığı seçimleri yitirdi ve 1966'da ölümüne kadar Türk Ocakları Merkez Heyeti'nin başkanlığını yürüttü
Kültür ve siyaset hayatının renkli simalarından ve coşkulu hatiplerinden biri olan Hamdullah Suphi Tanrıöver'in konuşmalarından seçmeler 'Dağ Yolu' (1928–1931), yazıları da 'Günebakan' (1929) isimli kitaplarda toplandı
6. TEKÂLİF-İ MİLLİYE EMİRLERİ
Mustafa Kemal Paşa’nın yayımladığı aşağıda Tekâlif-i Milliye Emirleri’ni okuyarak soruları cevaplayınız.
1. “1 sayılı” emrimle her ilçede bir Tekâlif-i Milliye Komisyonu kurdurdum. Bu komisyonlarca toplanan malzemenin, ordunun çeşitli bölgelerine dağıtım şeklini düzenledim.
Tekâlif-i Milliye Komisyonu kurulmasına neden gerek duyulmuş olabilir?
Halkın birleşmesi ve vatanın korunması için gerek duyulmuş
2. “2 sayılı” emrime göre, yurtta her ev birer kat aygunhoca.com çamaşır, birer çift çorap ne çarık hazırlayıp Tekâlif-i Milliye Komisyonuna teslim edecektir.
Mustafa Kemal Paşa, düzenli bir orduya sahip olmamıza rağmen niçin her aileden yukarıda saydığı malzemeleri istemektedir? . Ülkenin savaştan yenik çıkması sebebiyle durumlar kötü olduğundan herkesin orduya yardım etmesi gerekiyor.
3. “8 sayılı” emirle, benzin,, vakum, gres, makine, don, saat ve taban yağları vazelin, otomobil ve kamyon lastiği, solisyon
Mustafa Kemal Paşa, düzenli bir orduya sahip olmamıza rağmen niçin her aileden yukarıda saydığı malzemeleri istemektedir?
Ordunun kara taşıtlarına ihtiyacı vardı. Böylece ulaşımlarını yapacaklardı. Stoklara bu nedenle el konulmuştur.
4.”3 sayılı” emrimle, tüccarın ve halkın elinde bulunan çamaşırlık bez, amerikan, patiska, pamuk, yıkanmış veya yıkanmamış yün ve tiftik, erkek elbisesi olarak dikilebilecek her türlü kışlık ve yazlık kumaş, kalın bez, kösele, vaketa, taban astarlığı, sarı ve siyah meşin, sahtiyan, dikilmiş ve dikilmemiş çarık, potin, demir kundura ve saraç ipliği, nallık demir ve yapılmamış nal, mıh yem torbası, yular, belleme, kolan, kaşağı, gebre, semer ve urgan stoklarından yüzde kırkına, bedeli sonradan ödenmek üzere el koydum.
Yukarıda bahsedilen malzemelerden anlamını bilmediklerinizi aşağıya yazınız. Bu malzemelerin hangi amaçlarla kullanıldıklarını yazınız.
Patiska= beyaz kumaş mıh= çivi potin= ayakkabı
5.”5 sayılı” emrimle, ordu ihtiyacı için alınan taşıt araçları dışında, halkın elinde kalan taşıt araçlarıyla, yüz kilometrelik bir uzaklığa kadar, ayda bir defe olmak üzere, parasız askeri ulaşım yapılmasını mecbur tuttum.
Bu taşıt araçları ile nerelere, hangi malzemeler taşınmış olabilir?
Cephelere; ilkyardım, cephane, yiyecek taşınmış olabilir
6.”4 sayılı” emrimle, elindeki buğday, saman, un, arpa, fasulye, bulgur, nohut, mercimek, kasaplık hayvan, şeker, gaz, pirinç, sabun, yağ, tuz, zeytinyağı, çay, mum stoklarında yine yüzde kırkına, bedeli sonradan ödenmek üzere el koydum.
Bu malzemeler ile neler yapılabilir? Bu malzemeler ordumuzun en çok hangi yönden işine yaramıştır?
Cephelere, her türlü önemli noktalara yemek yapılabilir
7. “7 sayılı” emrimle, halkın elinde bulunan savaşta işe yarar bütün silah ve cephanenin üç gün içinde teslimini istedim.
Sizce halkın elinde niçin silah ve cephane bulunuyor?
Kendilerini savundukları için silah ve cephane bulunuyor.
8. “6sayılı” emrimle, ordunun giyimine ve beslenmesine yarayan bütün sahipsiz mallara el koydum.
“sahipsiz mallar” kimlerden kalmış olabilir?
Azınlıklardan kalmış olabilir.
9. “9 sayılı” emrimle, demirci, marangoz, dökümcü, tesviyeci, saraç, arabacı esnafları ve imalathanelerin, bu esnaf ve imalathanelerin iş çıkarılabilme güçleri ve kasatura, kılıç, mızrak ve eyer yapabilecek ustaların adarlıyla birlikte sayılarını ve durumlarını tespit ettirdim.
Ustaların adlarını tespit ettirilmesinin sebebi nedir? Bu ustalardan ordumuz nasıl yararlanmış olabilir?
Lazım olduğunda hemen bulunması. Ordumuza gerekli mühimmat sağlanmış olabilir
10. “10 sayılı” emirle, halkın elinde bulunan dört tekerlekli yaylı araba, dört tekerlekli at ve öküz arabalarıyla, kağnı arabalarının bütün takım ve hayvanlarıyla birlikte binek ve topçeker hayvanlarının, deve ve eşek sayısının yüzde yirmisine el koydurdum.
“5 sayılı” emirde halkın elindeki taşıtlara el konulmuştu. Bu emirde de yük hayvanlarına el konulmasını nasıl açıklarsınız?
Cephelere yük taşımak için el konulmuştur.
11. Dönemin şartlarını düşündüğünüzde ordunuza destek olmak amacıyla dayanışmayı artırıcı ne tür tepkiler alırdınız?
İnsanları bir çatıda örgütleyebiliriz
7. KASTAMONULU ŞERİFE BACI
Sırtında çocuğu sarılı olan Şerife Bacı’dır. Ders kitabınızın 74. sayfasındaki anekdotu okuyarak Şerife Bacı ile ilgili küçük bir araştırma yapınız. Resmi inceleyerek aşağıdaki soruları cevaplayalım.
1. Resmin sağ üst köşesindeki tepelerde görülen dumanın sebebi ne olabilir?
Savaşta, silahlardan çıkan dumanlardır
2.Resmin sağ tarafındaki kadın sırtında taşıdığı nesne ne olabilir? Onları nereye doğru götürüyor?
Mermi olabilir ve cepheye götürüyor olabilir.
3. Resimdeki insanlar kendi taraflarında ya da evelerinde çalışmak dururken neden bu işi yapıyorlar?
Vatanı hep birlikte kurtarabilmek için.
4. Sizce bu insanlar gönüllü olarak mı çalışıyorlar, yoksa birileri onları zorluyor mu?
Gönüllü, imanlı ve azimli bir şekilde çalışıyorlar.
5. Resimde neden hiç genç erkek yok? Resimde görülen çocukların babası şu anda nerde olabilir?
Çünkü hepsi savaşta ve o da savaşta olabilir.
6. Resimdeki çocuk, sizce o günü anlatan bir mektup yazsa ilk cümlesi ne olurdu?
Babamı özledim
7. Siz resimdeki çocuğa bir mektup yazsanız son cümleniz ne olurdu?
Allah yardımcınız olsun
8. SAKARYA MARŞI
Hürmet sana ey şan dolu sancağım.
Baştanbaşa arza hâkim ol şahım.
Türk ordusu, Türk ordusu sayesinde
Sakarya’da kurtuldu şan otağım.
Dünyalara bedeldir mah cemalim,
Allah’ıma emanettir Kemal’im.
O sevimli yüzün asla solmasın.
Hiçbir vakit kalbin yasla dolmasın.
Ey mert asker durma, yürü ileri!
Vatanımda bir tek düşman kalmasın.
Dünyalara bedeldir mah cemalim,
Allah’ıma emanettir Kemal’im.
Beste: Ahmet Cemalettin ÇİNKILIÇ
Sakarya Marşı’nı okuyarak marşla ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Şair, sancak tabiriyle neyi kastetmektedir ve ona neden hürmet göstermiş olabilir?
Sancak diye bayrak kastedilmektedir. Ona bağımsızlık sembolü olduğu için hürmet etmektedir.
2. Marşta sancağın nerede kurtulduğu ifade etmektedir? Neden?
Sakarya Savaşı’nda kurtulduğu ifade edilmektedir. Çünkü savaş kazanılmıştır.
3. Bağımsızlık savaşımızın sembolü olarak kim görülmektedir?
Mustafa Kemal
4. Şair, ordumuzun neden ilerlemesini istemektedir? Bu istek olay size hangi olayı hatırlatmaktadır?
Kaybettiğimiz toprakları geri alabilmek için.
5. Siz de, Sakarya marşı’na, duygu ve düşüncelerinizi yansıtan bir kıta ekleyiniz.
9. CEPHEYE MEKTUP
Aşağıda, bir askerin cepheden, anne ve babasına yazdığı mektubu görüyorsunuz. Mektubu okuyup resmi inceleyerek resmin altındaki soruları cevaplayınız.
Sevgili Annen ve Babam,
Komutanlar ve asker arkadaşlarla beraber Sakarya Nehrinin aygunhoca.comdoğusundayız. Atların yem bizim ise giyecek ve yiyecek ihtiyacımız var. Cephanemiz az. Hava sıcak, uzun zamandır yıkanamıyoruz. Duyduğumuza göre Yunan ordusu asker sayısını artırmış, yeni silah ve araçlarla donanmış. Umutsuz değiliz. Sizleri görmek, evimde uyumak istiyorum ama Türk halkı bize güveniyor. Komutanım Teğmen Hasan Bey ön saflarda kılıçla savaşacağımı söylüyor. Babacığım benimle gurur duyacaksınız, bu savaşı da kazanacağız.
Hürmetlerle elinizi öper, tanıdıklara selam ederim.
Oğlunuz Mehmet
10 Temmuz 1921
1. dürbünle savaş alanını izleyen komutan kim? Yanındakiler kim olabilir?
Teğmen Hasan Bey, Kazım Karabekir, Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy.
2. savaş meydanında tüfeklerle savaşılırken neden kılıçlar çekilmiştir?
Tüfek sayıları sınırlı olduğu için
3. Mehmet’in ailesinden biri olsaydınız mektubuna nasıl bir cevap verirdiniz?
Oğlum sen ilk önce vatanı kurtar. Hakkını helal et. Bizimde senin üzerinde hakkımız varsa helal olsun.
10. ATATÜRK’TEN SÖZLER
Atatürk’ün sözlerini okuyarak sözlerin altındaki soruları cevaplayınız.
Mustafa Kemal Paşa telgrafı kime, hangi olay üzerine çekmiştir?
Kazım Karabekir, Rauf Orbay, İsmet Paşa.
Yukarıdaki sözleriyle Atatürk hangi olayı anlatmaktadır?
Kuruluş Savaşı’nı anlatmaktadır.
Atatürk’e TBMM hangi görevi, ne zaman vermiştir?
TBMM Başkanlığı, meclis açıldığında
Atatürk’ün bağımsızlık fikrini gerçekleştirmek için Sakarya Savaşı’nda vermiş olduğu emir ne idi?
Ordular ilk hedefiniz Akdeniz’dir
Mustafa Kemal Paşa ve askerlerinin aynı hedef birliğinde olmaları size neyi düşündürüyor?
Savaş azmini, imanı ve vatan sevgisini düşündürüyor.
11. İSTİKLAL MADALYASI
Mustafa Kemal Paşa’ya verilen istiklal madalyasının ön ve arka yüzünün resmini aşağıda bırakılan boşluğa çizerek figürlerin ne anlama geldiğini oklarla belirleyiniz. Daha sonra aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. İstiklal madalyası kimlere verilir?
2. İstiklal madalyası Mustafa Kemal Paşaya ne zaman ve ne zaman verilmiştir?
15 Mayıs 1919’dan 9 Eylül 1922 tarihine kadar süren Kurtuluş Savaşı’nda cephede veya cephe gerisinde kahramanlık ve fedakârlık gösterenlere İstiklal Madalyası verilmiştir
3. Kırmızı- yeşil renkli istiklal madalyası kimlere verilmiştir? Araştırınız.
4. Bir istiklal madalyası tasarlayacak olsanız hangi planları ön planlara çıkarırsınız? Tasarımızı aşağıdaki boşluğa çiziniz.
12. ANTLAŞMA
Aşağıdaki kutucuklarda TBMM Hükümeti imzalamış olduğu antlaşmalar, antlaşmaların yapıldığı devletler ve bu antlaşmaların bizim için önemi yer almaktaydı. Kutucukların altında yer alan boşluğa antlaşmanın adı, hangi devletle yapıldığı ve önemini eşleştiriniz.
Antlaşma Adları Antlaşmaları Yapıldığı
Devletler
a)Moskova Antlaşması (Rusya) 1) Fransa
b)Türk-Afgan Dostluk Antlaşması (Afganistan) 2) Ermeni Hükümeti
c)Kars antlaşması(Sovyet Rusya) 3)İngiltere
d)Mudanya Ateşkes Antlaşması 4)Sovyet Rusya
e)Gümrü Barış Antlaşması (Emeni Hükümeti) 5) Yunanistan
f)Ankara Antlaşması (Fransa) 6) Afganistan
7)Almanya
8) İtalya
Antlaşmaların Önemi
a) Güney Cephesi kapandı, böylece buradaki birlikler Batı Cephesine kaydırılmıştır.
b) Misakımilli tanınarak Kars, Ardahan, Artvin TBMM Hükümetine bırakılmıştır.
c) İlk Siyasi başarı olan bu antlaşmada Sevr geçersiz sayılmıştır.
d) Türkiye’nin doğu sınırı kesin şeklini almıştır.
e) Milli Mücadeleyi sona erdiren antlaşmadır.
f)TBMM Hükümeti yabanı bir devle2,t tarafından tanınmış ve bu devlet Ankara’da elçilik açmıştır.
g)Türkiye, dünya devletleri tarafından tanınmıştır.
13. HARİTA ÇİZİYORUM
Milli Mücadele’de en şiddetli çarpışmaların yaptığı Batı Cephesi’ninaygunhoca.com haritasını aşağıdaki boşluğa çiziniz.
Haritanızda Birinci ve İkinci İnönü savaşları, Kütahya-Eskişehir Savaşları, Sakarya Savaşı ve Büyük Taarruzun nerelerde yapıldığını gösteriniz. Ayrıca Tük ve Yunan kuvvetleri için ayrı renkler kullanınız.
Haritanın alt ve üstünde yer alan kutucuklara ise Kurtuluş Savaşına atkılan Mustafa Kemal Paşa, İsmet Paşa gibi komutanlarımızın fotoğraflarını bularak yapıştırınız
3. ÜNİTE “YA İSTİKLAL, YA ÖLÜM”
ETKİNLİKLER
PERFORMANS GÖREVİ
1.DOĞU CEPHESİ KOMUTANIYIM
2. BİR ESER OKUYALIM
3. GAZETE HABERİ YAZIYORUM
4. İSTİKLAL MARŞI
5. BİYOGRAFİ HAZIRLIYORUM
6. TEKÂLİF-İ MİLLİYE EMİRLERİ
7. KASTAMONULU ŞERİFE BACI
8. SAKARYA MARŞI
9. CEPHEYE MEKTUP
10. ATATÜRK’TEN SÖZLER
11. İSTİKLAL MADALYASI
12. ANTLAŞMA
13. HARİTA ÇİZİYORUM
ÖZ DEĞERLENDİRME
1. DOĞU CEPHESİ KOMUTANIYIM
1920 yılında Ermeniler, Doğu Anadolu’da Türk halkına karşı büyük zulümler yapmaktadır. Bununla da yetinmeyerek bölgede bulunan 15. Kolorduya saldırı hazırlığı içersindedirler. Böyle bir aygunhoca.com durumda 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa, Mustafa Kemal Paşa’ya bir telgraf çeker.
Sizce bu telgrafta Kazım Karabekir Paşa nelerden bahsetmiştir? Siz Kazım Karabekir Paşa’nın yerinde olsaydınız nasıl bir telgraf çekerdiniz? Aşağıdaki boşluğa yazın.
Sayın Paşa’m, biz Ermenilere daha fazla göz yumamayız. Eğer yumarsak tepemize çıkacaklar. Şimdiki hedefleri ise 15. kolorduyla savaşmak buradaki insanlar zulüm içinde. Eğer siz onlara dur emri verirseniz onlar dururlar. Bizi anlamanız dileğiyle komutan Kazım Karabekir Paşa...
Aşağıdaki boşluğa Türkiye haritasını çiziniz. Doğu Cephesi’nin komutanı olduğunuzu düşünerek bu harita üzerinde cephenizin yerini gösteriniz.
2. BİR ESER OKUYALIM
Milli mücadele yıllarında yazılmış ve o dönemi anlatan bir eser ( roman, şiir, hikâye vs.) belirleyiniz. Belirlediğiniz eserin yazarı hakkında bilgi toplayınız. Esrin ana fikrini ve özetini aşağıdaki boşluğa yazınız. Daha sonra aşağıdaki soruları cevaplayınız.
.
1. Eser ne zaman yazılmış ve esrin yazarı kimdir?
1919–1927 döneminde ve Atatürk tarafından yazılmış.
2. Yazarın Milli Mücadele’yi konu alan başka eserleri de var mı? Varsa bu eserlerin adlarını yazınız.
Hayır yok
3. Eserlerde geçen kahramanların Milli Mücadele’deki rolü nedir?
Kendisine eşlik eden komutanlar ve halk.
4. Esere bir kahraman daha ilave etmek isteseydiniz bu kahraman kim olurdu? Neden?
Sütçü İmam gibi isimler
5. Esere eklediğiniz kahramana Milli Mücadele’de hangi görevleri verirdiniz?
Cephelerde askerlerin komutanlığı
3. GAZETE HABERİ YAZIYORUM
Aşağıdaki gazete haberini okuyarak haberle ilgili soruları cevaplayınız.
Düşman Taarruzu Kırıldı
Savaş başarılarımızla gelişerek devam etmektedir. Düşman taarruzu bütün cephelerde durdurulmuştur. Kahraman askerlerimiz yüksek bir moral ile savaşa devem ediyorlar. Gelem savaş raporları, ümit vermektedir. Düşman üç günlük taarruzdan sonra yorgun görünüyor…
HÂKİMİYETİMİLLİYE, 30 MART 1921
devamını yazınız.
Halk bağımsızlığa, vatan bütünlüğüne öyle inanmış ki savaşta canlarını feda edercesine savaşıyorlar. Ama düşmanlarda bu azim bu iman yok
3. Bu savaşın komutanı kimdir?
Bu savaşın komutanı M. Kemal
4. Bahsedilen düşman kimdir?
Bahsedilen düşman Yunanistan
5. Bu savaştan önce hangi olay (savaş, antlaşma vs.) olmuştur?
1. Dünya Savaşı, Sevr Antlaşması
6. Bu savaştan sonra hangi olay(savaş, antlaşma vs.) gerçekleşmiştir?
Lozan Barış Antlaşması
7. Savaştan önce düşman nereye kadar ilerlemiştir?
Polatlı ya kadar ilerlemiştir
8. Düşmanın amacı nedir?
Ülkeyi ele geçirmek.
9. savaşın geçtiği alanın krokisini çiziniz.
4. İSTİKLAL MARŞI
İstiklal Marşının ilk iki kıtasını okuyarak soruları cevaplayınız.
1. Türk bağımsızlığının tehlikede olduğunu hangi mısradan anlıyorsunuz?
İlk kıtadan anlıyoruz
2. Mehmet Akif’e göre bayrağımız ne zamana kadar dalgalanacaktır?
Sonsuza dek, sönmez.
3. Şair sancağın neden gülmesini istemektedir?
Kahraman ırkı olduğu için.
4. bayrak ve milli marşın milletler için ne anlam ifade ettiğini hangi mısrada anlıyorsunuz?
İlk kıtanın son iki satırından anlıyoruz.
Siz de İstiklal Marş’ımızdan istediğiniz bir dörtlüğü ve bu dörtlükte neler anlatıldığını yazınız.
Bastığın yerleri 'toprak' diyerek geçme, tanı!
Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.
Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı.
Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.
Burada tüm ülkenin topraklarında savaş olduğunu, kan döküldüğünü, bu vatanın kolay kazanılmadığını ve bu vatanın kimseye verilmemesi gerektiğini anlatıyor.
5. BİYOGRAFİ HAZIRLIYORUM
Maarif Kongresinin toplanmasında ve İstiklal Marşı’nın kabulünde katkıları olan Hamdullah Suphi Bey’in hayatı hakkında en az iki kaynaktan yararlanarak bir biyografi hazırlayınız. Kaynaklarınızı biyografinin sonuna yazınız. Araştırmalarınız sonunda konuyla ilgili fotoğraflar bulabilirseniz bunları da aşağıdaki kutucuklar yapıştırınız.
Hamdullah Suphi , (d 1885 İstanbul, Osmanlı Devleti - ö 10 Haziran 1966 İstanbul, Türkiye), Çerkez asıllı Türk edebiyatçı, yazar, milletvekili, siyasetçi Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk dönemlerinde büyükelçilik görevinde de bulunmuştur
Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet'in ilk yıllarında Meclis'te yaptığı coşkulu konuşmalarıyla tanınan siyaset adamı ve yazar Hamdullah Suphi Tanrı över, Tanzimat Dönemi bilim ve siyaset adamlarından Abdüllatif Suphi Paşa'nın oğluydu Orta öğrenimini Mektebi-i Sultani'de (Galatasaray Lisesi) tamamladı ve meslek olarak öğretmenliği seçti Ayasofya Rüştiyesi’nde hitabet ve Fransızca, Darülmuallimin'de edebiyat, Darülfünun'da Türk-İslam sanatı dersleri verdi İlk şiirini amcası Sami paşazade Sezai'nin Paris'te çıkardığı 'Şura-yı Ümmet' gazetesinde yayımladı (1902) 1909'da Fecr-i Ati topluluğuna katıldı 1911'de bu topluluktan ayrılarak Genç Kalemler çevresinde gelişen Milli Edebiyat Akımı'na bağlandı 1912'de milliyetçilik akımının İstanbul'daki merkezi olan Türk Ocağı'na girdi ve başkan oldu
İstanbul'daki işgalci güçlere karşı düzenlenen açık hava toplantılarında, daha sonra TBMM'de ve Kurtuluş Savaşı yıllarında hitabetin etkili örnekleri olarak gösterilen konuşmalar yaptı ve güçlü bir hatip olarak tanındı Son Osmanlı Meclis-i Mebusan (1920) Antalya üyesi olarak seçilmiştir TBMM ilk döneminde Antalya, 1923'te İstanbul milletvekili olarak TBMM'de bulundu 1920 ve 1925 yıllarında iki kez Milli Eğitim Bakanı oldu 1927'de yeniden İstanbul milletvekili seçildi ve 1935'te Bükreş Büyükelçiliği'ne atandı? te İçel ve 1946'da İstanbul milletvekili olarak yeniden Meclis'e girdi 1950 seçimlerinde Demokrat Parti (DP) listesinden bağımsız Manisa milletvekili, 1954'te yine DP'den İstanbul milletvekili seçildi 1957'de Hürriyet Partisi adayı olarak katıldığı seçimleri yitirdi ve 1966'da ölümüne kadar Türk Ocakları Merkez Heyeti'nin başkanlığını yürüttü
Kültür ve siyaset hayatının renkli simalarından ve coşkulu hatiplerinden biri olan Hamdullah Suphi Tanrıöver'in konuşmalarından seçmeler 'Dağ Yolu' (1928–1931), yazıları da 'Günebakan' (1929) isimli kitaplarda toplandı
6. TEKÂLİF-İ MİLLİYE EMİRLERİ
Mustafa Kemal Paşa’nın yayımladığı aşağıda Tekâlif-i Milliye Emirleri’ni okuyarak soruları cevaplayınız.
1. “1 sayılı” emrimle her ilçede bir Tekâlif-i Milliye Komisyonu kurdurdum. Bu komisyonlarca toplanan malzemenin, ordunun çeşitli bölgelerine dağıtım şeklini düzenledim.
Tekâlif-i Milliye Komisyonu kurulmasına neden gerek duyulmuş olabilir?
Halkın birleşmesi ve vatanın korunması için gerek duyulmuş
2. “2 sayılı” emrime göre, yurtta her ev birer kat aygunhoca.com çamaşır, birer çift çorap ne çarık hazırlayıp Tekâlif-i Milliye Komisyonuna teslim edecektir.
Mustafa Kemal Paşa, düzenli bir orduya sahip olmamıza rağmen niçin her aileden yukarıda saydığı malzemeleri istemektedir? . Ülkenin savaştan yenik çıkması sebebiyle durumlar kötü olduğundan herkesin orduya yardım etmesi gerekiyor.
3. “8 sayılı” emirle, benzin,, vakum, gres, makine, don, saat ve taban yağları vazelin, otomobil ve kamyon lastiği, solisyon
Mustafa Kemal Paşa, düzenli bir orduya sahip olmamıza rağmen niçin her aileden yukarıda saydığı malzemeleri istemektedir?
Ordunun kara taşıtlarına ihtiyacı vardı. Böylece ulaşımlarını yapacaklardı. Stoklara bu nedenle el konulmuştur.
4.”3 sayılı” emrimle, tüccarın ve halkın elinde bulunan çamaşırlık bez, amerikan, patiska, pamuk, yıkanmış veya yıkanmamış yün ve tiftik, erkek elbisesi olarak dikilebilecek her türlü kışlık ve yazlık kumaş, kalın bez, kösele, vaketa, taban astarlığı, sarı ve siyah meşin, sahtiyan, dikilmiş ve dikilmemiş çarık, potin, demir kundura ve saraç ipliği, nallık demir ve yapılmamış nal, mıh yem torbası, yular, belleme, kolan, kaşağı, gebre, semer ve urgan stoklarından yüzde kırkına, bedeli sonradan ödenmek üzere el koydum.
Yukarıda bahsedilen malzemelerden anlamını bilmediklerinizi aşağıya yazınız. Bu malzemelerin hangi amaçlarla kullanıldıklarını yazınız.
Patiska= beyaz kumaş mıh= çivi potin= ayakkabı
5.”5 sayılı” emrimle, ordu ihtiyacı için alınan taşıt araçları dışında, halkın elinde kalan taşıt araçlarıyla, yüz kilometrelik bir uzaklığa kadar, ayda bir defe olmak üzere, parasız askeri ulaşım yapılmasını mecbur tuttum.
Bu taşıt araçları ile nerelere, hangi malzemeler taşınmış olabilir?
Cephelere; ilkyardım, cephane, yiyecek taşınmış olabilir
6.”4 sayılı” emrimle, elindeki buğday, saman, un, arpa, fasulye, bulgur, nohut, mercimek, kasaplık hayvan, şeker, gaz, pirinç, sabun, yağ, tuz, zeytinyağı, çay, mum stoklarında yine yüzde kırkına, bedeli sonradan ödenmek üzere el koydum.
Bu malzemeler ile neler yapılabilir? Bu malzemeler ordumuzun en çok hangi yönden işine yaramıştır?
Cephelere, her türlü önemli noktalara yemek yapılabilir
7. “7 sayılı” emrimle, halkın elinde bulunan savaşta işe yarar bütün silah ve cephanenin üç gün içinde teslimini istedim.
Sizce halkın elinde niçin silah ve cephane bulunuyor?
Kendilerini savundukları için silah ve cephane bulunuyor.
8. “6sayılı” emrimle, ordunun giyimine ve beslenmesine yarayan bütün sahipsiz mallara el koydum.
“sahipsiz mallar” kimlerden kalmış olabilir?
Azınlıklardan kalmış olabilir.
9. “9 sayılı” emrimle, demirci, marangoz, dökümcü, tesviyeci, saraç, arabacı esnafları ve imalathanelerin, bu esnaf ve imalathanelerin iş çıkarılabilme güçleri ve kasatura, kılıç, mızrak ve eyer yapabilecek ustaların adarlıyla birlikte sayılarını ve durumlarını tespit ettirdim.
Ustaların adlarını tespit ettirilmesinin sebebi nedir? Bu ustalardan ordumuz nasıl yararlanmış olabilir?
Lazım olduğunda hemen bulunması. Ordumuza gerekli mühimmat sağlanmış olabilir
10. “10 sayılı” emirle, halkın elinde bulunan dört tekerlekli yaylı araba, dört tekerlekli at ve öküz arabalarıyla, kağnı arabalarının bütün takım ve hayvanlarıyla birlikte binek ve topçeker hayvanlarının, deve ve eşek sayısının yüzde yirmisine el koydurdum.
“5 sayılı” emirde halkın elindeki taşıtlara el konulmuştu. Bu emirde de yük hayvanlarına el konulmasını nasıl açıklarsınız?
Cephelere yük taşımak için el konulmuştur.
11. Dönemin şartlarını düşündüğünüzde ordunuza destek olmak amacıyla dayanışmayı artırıcı ne tür tepkiler alırdınız?
İnsanları bir çatıda örgütleyebiliriz
7. KASTAMONULU ŞERİFE BACI
Sırtında çocuğu sarılı olan Şerife Bacı’dır. Ders kitabınızın 74. sayfasındaki anekdotu okuyarak Şerife Bacı ile ilgili küçük bir araştırma yapınız. Resmi inceleyerek aşağıdaki soruları cevaplayalım.
1. Resmin sağ üst köşesindeki tepelerde görülen dumanın sebebi ne olabilir?
Savaşta, silahlardan çıkan dumanlardır
2.Resmin sağ tarafındaki kadın sırtında taşıdığı nesne ne olabilir? Onları nereye doğru götürüyor?
Mermi olabilir ve cepheye götürüyor olabilir.
3. Resimdeki insanlar kendi taraflarında ya da evelerinde çalışmak dururken neden bu işi yapıyorlar?
Vatanı hep birlikte kurtarabilmek için.
4. Sizce bu insanlar gönüllü olarak mı çalışıyorlar, yoksa birileri onları zorluyor mu?
Gönüllü, imanlı ve azimli bir şekilde çalışıyorlar.
5. Resimde neden hiç genç erkek yok? Resimde görülen çocukların babası şu anda nerde olabilir?
Çünkü hepsi savaşta ve o da savaşta olabilir.
6. Resimdeki çocuk, sizce o günü anlatan bir mektup yazsa ilk cümlesi ne olurdu?
Babamı özledim
7. Siz resimdeki çocuğa bir mektup yazsanız son cümleniz ne olurdu?
Allah yardımcınız olsun
8. SAKARYA MARŞI
Hürmet sana ey şan dolu sancağım.
Baştanbaşa arza hâkim ol şahım.
Türk ordusu, Türk ordusu sayesinde
Sakarya’da kurtuldu şan otağım.
Dünyalara bedeldir mah cemalim,
Allah’ıma emanettir Kemal’im.
O sevimli yüzün asla solmasın.
Hiçbir vakit kalbin yasla dolmasın.
Ey mert asker durma, yürü ileri!
Vatanımda bir tek düşman kalmasın.
Dünyalara bedeldir mah cemalim,
Allah’ıma emanettir Kemal’im.
Beste: Ahmet Cemalettin ÇİNKILIÇ
Sakarya Marşı’nı okuyarak marşla ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Şair, sancak tabiriyle neyi kastetmektedir ve ona neden hürmet göstermiş olabilir?
Sancak diye bayrak kastedilmektedir. Ona bağımsızlık sembolü olduğu için hürmet etmektedir.
2. Marşta sancağın nerede kurtulduğu ifade etmektedir? Neden?
Sakarya Savaşı’nda kurtulduğu ifade edilmektedir. Çünkü savaş kazanılmıştır.
3. Bağımsızlık savaşımızın sembolü olarak kim görülmektedir?
Mustafa Kemal
4. Şair, ordumuzun neden ilerlemesini istemektedir? Bu istek olay size hangi olayı hatırlatmaktadır?
Kaybettiğimiz toprakları geri alabilmek için.
5. Siz de, Sakarya marşı’na, duygu ve düşüncelerinizi yansıtan bir kıta ekleyiniz.
9. CEPHEYE MEKTUP
Aşağıda, bir askerin cepheden, anne ve babasına yazdığı mektubu görüyorsunuz. Mektubu okuyup resmi inceleyerek resmin altındaki soruları cevaplayınız.
Sevgili Annen ve Babam,
Komutanlar ve asker arkadaşlarla beraber Sakarya Nehrinin aygunhoca.comdoğusundayız. Atların yem bizim ise giyecek ve yiyecek ihtiyacımız var. Cephanemiz az. Hava sıcak, uzun zamandır yıkanamıyoruz. Duyduğumuza göre Yunan ordusu asker sayısını artırmış, yeni silah ve araçlarla donanmış. Umutsuz değiliz. Sizleri görmek, evimde uyumak istiyorum ama Türk halkı bize güveniyor. Komutanım Teğmen Hasan Bey ön saflarda kılıçla savaşacağımı söylüyor. Babacığım benimle gurur duyacaksınız, bu savaşı da kazanacağız.
Hürmetlerle elinizi öper, tanıdıklara selam ederim.
Oğlunuz Mehmet
10 Temmuz 1921
1. dürbünle savaş alanını izleyen komutan kim? Yanındakiler kim olabilir?
Teğmen Hasan Bey, Kazım Karabekir, Rauf Orbay, Ali Fuat Cebesoy.
2. savaş meydanında tüfeklerle savaşılırken neden kılıçlar çekilmiştir?
Tüfek sayıları sınırlı olduğu için
3. Mehmet’in ailesinden biri olsaydınız mektubuna nasıl bir cevap verirdiniz?
Oğlum sen ilk önce vatanı kurtar. Hakkını helal et. Bizimde senin üzerinde hakkımız varsa helal olsun.
10. ATATÜRK’TEN SÖZLER
Atatürk’ün sözlerini okuyarak sözlerin altındaki soruları cevaplayınız.
Mustafa Kemal Paşa telgrafı kime, hangi olay üzerine çekmiştir?
Kazım Karabekir, Rauf Orbay, İsmet Paşa.
Yukarıdaki sözleriyle Atatürk hangi olayı anlatmaktadır?
Kuruluş Savaşı’nı anlatmaktadır.
Atatürk’e TBMM hangi görevi, ne zaman vermiştir?
TBMM Başkanlığı, meclis açıldığında
Atatürk’ün bağımsızlık fikrini gerçekleştirmek için Sakarya Savaşı’nda vermiş olduğu emir ne idi?
Ordular ilk hedefiniz Akdeniz’dir
Mustafa Kemal Paşa ve askerlerinin aynı hedef birliğinde olmaları size neyi düşündürüyor?
Savaş azmini, imanı ve vatan sevgisini düşündürüyor.
11. İSTİKLAL MADALYASI
Mustafa Kemal Paşa’ya verilen istiklal madalyasının ön ve arka yüzünün resmini aşağıda bırakılan boşluğa çizerek figürlerin ne anlama geldiğini oklarla belirleyiniz. Daha sonra aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. İstiklal madalyası kimlere verilir?
2. İstiklal madalyası Mustafa Kemal Paşaya ne zaman ve ne zaman verilmiştir?
15 Mayıs 1919’dan 9 Eylül 1922 tarihine kadar süren Kurtuluş Savaşı’nda cephede veya cephe gerisinde kahramanlık ve fedakârlık gösterenlere İstiklal Madalyası verilmiştir
3. Kırmızı- yeşil renkli istiklal madalyası kimlere verilmiştir? Araştırınız.
4. Bir istiklal madalyası tasarlayacak olsanız hangi planları ön planlara çıkarırsınız? Tasarımızı aşağıdaki boşluğa çiziniz.
12. ANTLAŞMA
Aşağıdaki kutucuklarda TBMM Hükümeti imzalamış olduğu antlaşmalar, antlaşmaların yapıldığı devletler ve bu antlaşmaların bizim için önemi yer almaktaydı. Kutucukların altında yer alan boşluğa antlaşmanın adı, hangi devletle yapıldığı ve önemini eşleştiriniz.
Antlaşma Adları Antlaşmaları Yapıldığı
Devletler
a)Moskova Antlaşması (Rusya) 1) Fransa
b)Türk-Afgan Dostluk Antlaşması (Afganistan) 2) Ermeni Hükümeti
c)Kars antlaşması(Sovyet Rusya) 3)İngiltere
d)Mudanya Ateşkes Antlaşması 4)Sovyet Rusya
e)Gümrü Barış Antlaşması (Emeni Hükümeti) 5) Yunanistan
f)Ankara Antlaşması (Fransa) 6) Afganistan
7)Almanya
8) İtalya
Antlaşmaların Önemi
a) Güney Cephesi kapandı, böylece buradaki birlikler Batı Cephesine kaydırılmıştır.
b) Misakımilli tanınarak Kars, Ardahan, Artvin TBMM Hükümetine bırakılmıştır.
c) İlk Siyasi başarı olan bu antlaşmada Sevr geçersiz sayılmıştır.
d) Türkiye’nin doğu sınırı kesin şeklini almıştır.
e) Milli Mücadeleyi sona erdiren antlaşmadır.
f)TBMM Hükümeti yabanı bir devle2,t tarafından tanınmış ve bu devlet Ankara’da elçilik açmıştır.
g)Türkiye, dünya devletleri tarafından tanınmıştır.
13. HARİTA ÇİZİYORUM
Milli Mücadele’de en şiddetli çarpışmaların yaptığı Batı Cephesi’ninaygunhoca.com haritasını aşağıdaki boşluğa çiziniz.
Haritanızda Birinci ve İkinci İnönü savaşları, Kütahya-Eskişehir Savaşları, Sakarya Savaşı ve Büyük Taarruzun nerelerde yapıldığını gösteriniz. Ayrıca Tük ve Yunan kuvvetleri için ayrı renkler kullanınız.
Haritanın alt ve üstünde yer alan kutucuklara ise Kurtuluş Savaşına atkılan Mustafa Kemal Paşa, İsmet Paşa gibi komutanlarımızın fotoğraflarını bularak yapıştırınız