5. ÜNİTE: EKONOMİ VE SOSYAL HAYAT
1- Osmanlı Devleti’nde ekonominin temeli olan tarımdan elde edilen gelirlerle asker beslenir, devlet adamlarının maaşları ödenirdi. Bundan dolayı tarım gelirlerinde bir düşme olduğunda, askeri, ekonomik, idari alanlarda olumsuz etkiler oluşturmaktaydı. Tarımsal üretimin düşmemesi için devlet bazı önlemler almak zorunda kalmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi bu amaca yönelik alınan önlemlerden biridir?
A) Köylünün ürettiği üründen vergi alınması.
B) Toprağı işleme hakkının halka verilmesi.
C) Eyaletlere kadıların atanması.
D) Üç yıl üst üste ekilmeyen toprağın, sahibinden alınarak başkasına verilmesi.
ÇÖZÜM:
Tarımsal üretiminde sürekliliği sağlamak için üç yıl üst üste ekilmeyen toprak sahibinden alınarak başkasına verilmiştir.
CEVAP:
Doğru yanıt (D) seçeneğidir.
2- Dirlik denilen toprakları işleme hakkına sahip kişiler tımarlı sipahi denilen askerleri beslemişlerdir. Bu askerler savaş zamanında ülke savunması için mücadele eder, barış zamanında ise toprağın işlenmesine yardımcı olurlardı.
Buna göre tımarlı sipahi için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Sadece savaş zamanı harekete geçer, diğer zamanlar çalışmazlardı.
B) Dirlik topraklarının sahibiydiler.
C) Barış zamanında tarımda iş gücü olarak işlev görürlerdi.
D) Tüm ihtiyaçları vakıflar tarafından karşılanırdı.
ÇÖZÜM:
Tımarlı sipahiler barış zamanda iş gücü olarak işlev görürlerdi.
CEVAP:
Doğru yanıt (C) seçeneğidir.
3- Sanayi devriminden sonra Avrupa’dan gelen bol ve ucuz mallar Osmanlı’yı Avrupa’nın pazarı haline getirmiş ve burada sanayinin kurulmasını engellemiştir. Bütün bunlar esnaf teşkilatı olan loncaları olumsuz etkilemiştir. Bu yüzden Osmanlı Devleti, Lonca teşkilatını ve dolayısıyla yerli üretimini güçlendirmek için bazı faaliyetlerde bulunmuştur.
Aşağıdakilerden hangisi bu amaca yönelik bir faaliyet değildir?
A) Yerli malını kullanımın teşvik edilmesi.
B) Dokuma ve çini fabrikalarının açılması.
C) Sanayi şirketlerinin kurulması.
D) Bazı Avrupa devletlerine ticari imtiyazlar verilmesi.
ÇÖZÜM:
Bazı Avrupa devletlerine ticari imtiyazlar verilmesi, yerli üretimin i güçlendirmek için yapılan faaliyetlerden biri olamaz.
CEVAP:
Doğru yanıt (D) seçeneğidir.
4- Fatih Sultan Mehmet döneminde İpek Yolu ele geçirilmiştir.
Yavuz Sultan Selim döneminde Baharat Yolu ele geçirilmiştir.
Tarihteki bu önemli ticaret yollarının ele geçirilmesi Osmanlı Devleti’ne aşağıdaki katkılardan hangisini sağlamıştır?
A) Ekonomik yönden güçlenmesi.
B) Osmanlı ordusunun güçlenmesini.
C) Osmanlı denizciliğinin gelişmesini.
D) Eğitim alanında önemli gelişmelerin yaşanması.
ÇÖZÜM: Ticaret yollarından elde edilen gelirlerle ekonomik yönden gelişmesini sağlamıştır.
CEVAP:
Doğru yanıt (A) seçeneğidir.
5- Coğrafi keşifler sonrasında bulunan yeni yerlere Avrupa’dan göçler olmuştur.
Bu gelişme Avrupa’yla ilgili nasıl bir durum oluşturmuştur?
A) Nüfus yoğunluğu azalmıştır.
B) Kültürel hayat canlanmıştır.
C) Siyasi birlik sağlanmıştır.
D) Etnik yapı değişmiştir.
ÇÖZÜM:
Coğrafi keşifler sonrasında bulunan yeni yerlere Avrupa’dan göçler yapılması Avrupa’nın nüfus yoğunluğunun azalmasına neden olmuştur.
CEVAP:
Doğru yanıt (A) seçeneğidir.
6- Osmanlı Devleti’nde hastane, cami, medrese ve çeşitli yardım kuruluşlarının ihtiyaçları karşılanmak için tahsis edilen veya bazı kişilerce bağışlanmış arazilere vakıf arazileri denirdi. Bu arazilerin mülkiyeti kişilere ait değildi ve devlet vakıf arazilerinden vergi almazdı.
Verilen bilgilere göre vakıf arazileriyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Vakıf arazilerinden çok az miktarda vergi alınmıştır.
B) Vakıf arazileri kişilere sayılabilirdi.
C) Vakıf arazileri devlete bir gelir getirmezdi.
D) Vakıf arazileri şahıslara aittir.
ÇÖZÜM:
Vakıf arazileri devlete gelir getirmezdi.
CEVAP:
Doğru yanıt (C) seçeneğidir.
7- Hint deniz ticaretinin önem kazanması.
Amerika’daki değerli madenlerin Avrupa’ya taşınması.
gibi gelişmeler aşağıdaki olayların hangisinin sonucunda meydana gelmiştir?
A) Coğrafi keşifler
B) Sanayi devrimi
C) Rönesans
D) Haçlı Seferleri
ÇÖZÜM:
Belirtilen gelişmeler coğrafi keşiflerin sonucu meydana gelmiştir.
CEVAP:
Doğru yanıt (A) seçeneğidir.
8- I. Pusula ve gemicilikte yeni gelişmelerin olması.
II. Ticaret yollarının yön değiştirmesi.
III. Sömürge imparatorluklarının kurulması.
Yeni Çağ başlarında Avrupa’da görülen yukarıdaki gelişmelerin kronolojik sırası aşağıdakilerden hangisidir?
A) I-III ve II
B) III-II ve I
C) I-II ve III
D) II-I ve III
ÇÖZÜM:
Belirtilen gelişmelerin kronolojik sırasıyla dizimi I, II ve III şeklindedir.
CEVAP:
Doğru yanıt (C) seçeneğidir.
9- Sanayi devriminin;
I. Köyden kente göçün hızlanması.
II. Sömürgeciliğin hızlanması.
III. Üretimin artması.
sonuçlarından hangisi yada hangileri uluslar arası rekabete ortam hazırlamıştır?
A) Yalnız I
B) I ve III
C) II ve III
D) Yalnız II
ÇÖZÜM:
Sanayi devrimi sonucunda sömürgeciliğin hızlanması uluslar arası rekabete ortam hazırlamıştır.
CEVAP:
Doğru yanıt (D) seçeneğidir.
10- Osmanlı Devleti’ndeki hayır kurumlarından olan vakıflar kendilerine verilen toprakların gelirleri sayesinde ihtiyaç sahiplerinin giderlerini karşıladı.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi vakıflarla ilgilidir?
A) Bilimsel gelişmeyi hızlandırmıştır.
B) Devlet gelirlerinin artmasını sağlamıştır.
C) Sosyal dayanışmanın kurulmasını sağlamıştır.
D) Kapitülasyonların etkisini azaltmaya çalışmıştır.
ÇÖZÜM:
Vakıflar, sosyal dayanışmanın kurulmasını sağlamıştır.
CEVAP:
Doğru yanıt (C) seçeneğidir.
11- Sanayi devrimi ile büyük fabrikalar kurulmuş, bu durum da ucuz ve seri üretimin başlamasına neden olmuştur.
Sanayi devriminin aşağıdaki sonuçlardan hangisi I. Dünya Savaşı’na ortam hazırlamıştır?
A) Sömürgecilik anlayışının yaygınlaşması.
B) Köyden kente göçün hızlanması.
C) Şehir nüfusunun artması.
D) İşçi sınıfının ortaya çıkması.
ÇÖZÜM:
Sömürgecilik anlayışının yaygınlaşması I. Dünya Savaşı’na ortam hazırlamıştır.
CEVAP:
Doğru yanıt (A) seçeneğidir.
12- Avrupalılar Haçlı Seferleri sırasında Türklerden öğrendikleri pusulayı Avrupa’ya getirerek geliştirmişlerdir.
Pusulanın geliştirilmesi ve kullanımının yaygınlaşması aşağıdaki gelişmelerden hangisine neden olmuştur?
A) Fransız İhtilali
B) Rönesans
C) Sanayi devrimi
D) Coğrafi keşifler
ÇÖZÜM:
Avrupa’da pusulanın kullanılıp geliştirilmesi coğrafi keşiflere neden olmuştur.
CEVAP:
Doğru yanıt (D) seçeneğidir.
13- Osmanlı Devleti’nde toprağı kullanma hakkına sahip olan köylü, toprağı üç yıl üst üste boş bırakırsa ceza olarak çift bozan vergisi alınırdı.
Bu uygulamanın aşağıdakilerden hangisine yönelik yapıldığı söylenemez?
A) Üretimin denetim altında tutulmasına.
B) Sosyo-ekonomik düzenin korunmasına.
C) Ticari gelirlerin artmasına.
D) Üretimde sürekliliğin sağlanmasına.
ÇÖZÜM:
Soruda verilen uygulama tarımla ilgilidir, ticaret gelirlerinin armasına yönelik değildir.
CEVAP:
Doğru yanıt (C) seçeneğidir.
14- Aşağıdakilerden hangisi coğrafi keşiflerin gerçekleşmesinde etkili olan sebeplerden biridir?
A) Hristiyanlığı yayma düşüncesi.
B) Kağıt ve matbaanın kullanımının yaygınlaşması.
C) Pusula ve gemicilikte yeni gelişmelerin meydana gelmesi.
D) Rönesans hareketinin başlaması.
ÇÖZÜM:
Coğrafi keşiflerin gerçekleşmesinde etkili olan sebepler pusula ve gemicilikte yeni gelişmelerin meydana gelmesidir.
CEVAP:
Doğru yanıt (C) seçeneğidir.
15- Coğrafi keşifler sonrasında Avrupalıların yeni ticaret yolları bulmasıyla Akdeniz limanları önemini kaybetmiş, Atlas Okyanusu kıyısındaki limanlar önem kazanmıştır.
Yukarıda belirtilen bu durum Osmanlı Devleti’ni özellikle hangi alanda olumsuz etkilemiştir?
A) Ekonomik
B) İdari
C) Askeri
D) Hukuki
ÇÖZÜM:
Soruda belirtilen durum Osmanlı Devleti’ni ekonomik yönden olumsuz etkilemiştir.
CEVAP:
Doğru yanıt (A) seçeneğidir.
1-Tımar sisteminde, tımar sahipleri görevleri süresince toprağın sahibi değil kiracısıydı ve kanunlara aykırı hareket ederlerse devlet tarafından toprakları ellerinden alınabilirlerdi.
Buna göre tımar sistemiyle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Tımar topraklarının mülkiyeti devlete aitti.
B) Tımar sahiplerine verilen topraklar hiçbir şekilde geri alınamazdı.
C) Tımar sahipleri görevleri bitince toprağı yeni sahiplerine bırakırdı.
D) Tımar sahipleri kanunlara uymak zorundaydı.
ÇÖZÜM:
Tımar sahiplerine verilen topraklar kanunlara aykırı hareket ettiklerinde veya görev süreleri bitiğinde tımar sahiplerinden geri alınırdı.
CEVAP:
Doğru yanıt (B) seçeneğidir.
2- I. Şehir nüfusunun artması.
II. Ham madde ve pazar ihtiyacının artması
III. İşçi sınıfının ortaya çıkması.
Sanayi Devriminin yukarıda verilen sonuçlardan hangisi veya hangileri I. Dünya Savaşı’na ortam hazırlamıştır?
A) Yalnız I
B) II ve III
C) I ve II
D) Yalnız II
ÇÖZÜM:
Sanayi devrimi sonucunda ham madde ve Pazar ihtiyacının artması I. Dünya Savaşı’na ortam hazırlamıştır.
CEVAP:
Doğru yanıt (D) seçeneğidir.
3- Osmanlılarda en önemli eğitim kurumu olan medreselerde İslami bilimlerin yanında fen ve sosyal bilimler, matematik tıp, astronomi gibi dersler de okutulmuştur. Bu kurumlardan mezun olan kazasker, müderris, kadı olarak devletim önemli makamlarında görevlendirilmiştir.
Verilenlere göre medreselerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Medrese eğitimi alanlar devletin önemli kademelerinde görev yapabilirlerdi.
B) Medreselerde sosyal bilimlere gereken önem verilmemiştir.
C) Medreseler üst düzey eğitim kurumlarıydı.
D) Medreselerde fen bilimlerinin de öğretimi yapılmıştır.
ÇÖZÜM:
Medreselerde sosyal bilimlere gereken önem verilmediği söylenemez.
CEVAP:
Doğru yanıt (B) seçeneğidir.
4- Osmanlı iktisat anlayışına göre toprağın boş bırakılmasının engellemesi, uygun bir verilendirme yapılıp iyi değerlendirilmesi gerekiyordu. Çünkü Osmanlı Devleti’nde ekonominin büyük bir kısmı tarıma dayanıyordu.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nde toprağın iyi değerlendirilmesi için yapılan çalışmalardan biri değildir?
A) Üretimi arttırıcı tedbirlerin alınması.
B) Toprağını ekmeyip boş bırakanlardan topağın geri alınması.
C) Toprağın mülkiyet hakkının devlette tutulması.
D) Yabancılara ticari imtiyazlar verilmesi.
ÇÖZÜM:
Yabancılara ticari imtiyazlar verilmesi ticareti canlandırmak içindir. Toprağın iyi değerlendirilmesi için yapılan çalışmalardan biri değildir.
CEVAP:
Doğru yanıt (D) seçeneğidir.
5- Vakıflar bazı kişilerin yardımıyla ve devlet tarafından ayrılan gelirler vasıtasıyla, sosyal, mimari, eğitim, sağlık ulaşım gibi birçok alanlarda görevler üstlenerek toplumun ihtiyacını karşılamışlardır.
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Vakıflar toplumun ihtiyaçları doğrultusunda çalışmalar yapan kuruluşlardır.
B) Osmanlı Devleti’nde sosyal yardımlaşma anlayışı gelişmiştir.
C) Vakıflar sayesinde toplumsal birlik ve beraberlik anlayışı güçlendirmiştir.
D) Vakıfların gelirleri için halktan özel bir vergi alınmıştır.
ÇÖZÜM:
Vakıfların gelirleri için halktan özel bir vergi alınmıştır.
CEVAP:
Doğru yanıt (D) seçeneğidir.
6- Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nde esnaflar için yapılanmış olan lonca teşkilatının görevlerinden biri değildir?
A) Kaliteli mal üretimini sağlamak.
B) Esnaflar arasında dayanışmayı. sağlamak.
C) Kanunların uygulanmasını sağlamak.
D) Ürünlerin satış fiyatlarını belirlemek.
ÇÖZÜM:
Kanunların uygulanmak Loncaların görevlerinden biri değildir.
CEVAP:
Doğru yanıt (C) seçeneğidir.
7- Osmanlı Devleti’nin kuruluş devrinde faaliyete geçen ilk medrese hangi padişah döneminde açılmıştır?
A) II. Mehmet
B) II. Murat
C) Orhan Gazi
D) Osman Gazi
ÇÖZÜM:
Osmanlı Devleti’nde ilk medrese Orhan Bey döneminde açılmıştır.
CEVAP:
Doğru yanıt (C) seçeneğidir.
8- Sanayi devrimi öncesinde insan ve hayvan gücüne dayalı üretim şekli varken sanayi devriminden sonra makineli üretime geçilmiştir.
Buna göre sanayi devrimi ile ilgili aşağıdakilerden hangisinin ortaya çıktığı savunulamaz?
A) Ham madde gereksinimi azalmıştır.
B) İşsizlik sorunu ortaya çıkmıştır.
C) Üretim faaliyetleri artmıştır.
D) İnsan gücüne olan gereksinim azalmıştır.
ÇÖZÜM:
Sanayi Devrimi ile ham madde gereksinimi azalmamış artmıştır.
CEVAP:
Doğru yanıt (A) seçeneğidir.
9- Osmanlı Devleti’nde mesleki eğitimi gerçekleştiren kurum aşağıdakilerden hangisidir?
A) Loncalar
B) Mahalle Mektepleri
C) Medreseler
D) Divan-ı Hümayun
ÇÖZÜM:
Osmanlı Devleti’nde mesleki eğitimi gerçekleştiren kurum Loncalardır.
CEVAP:
Doğru yanıt (A) seçeneğidir.
10- Coğrafi keşiflerin aşağıdaki sonuçlarından hangisi Osmanlı Devleti’ni doğrudan olumsuz yönden etkilemiştir?
A) Denizciliğin Avrupa’da önem kazanması.
B) Akdeniz limanlarının önemini kaybetmesi.
C) Deniz ticaretinin gelişmesi.
D) Yeni ada ve kıtaların keşfedilmesi.
ÇÖZÜM:
Coğrafi keşiflerin sonucunda Akdeniz limanlarının önemini kaybetmesi Osmanlı Devleti’ni olumsuz yönden etkilemiştir.
CEVAP:
Doğru yanıt (B) seçeneğidir
11- Sanayi Devriminin Osmanlı İmparatorluğu’nu olumsuz etkilemesinde Osmanlı İmparatorluğu’ndaki hangi durumun etkili olduğu söylenebilir?
A) Yeniçeri ocağının bozulması.
B) Osmanlı Devleti’nin çok uluslu bir yapıya sahip olması.
C) Askeri harcamaların artması.
D) Kapitülasyonların genişletilerek birçok devlete tanınması.
ÇÖZÜM:
Kapitülasyonların genişletilerek birçok devlete verilmesi, Osmanlı İmparatorluğu’nun sanayi devriminden olumsuz etkilenmesinde neden olmuştur.
CEVAP:
Doğru yanıt (C) seçeneğidir.
12- Sanayi devrimi ve birçok Avrupa ülkesinin kapitülasyonlardan yararlanması ile Osmanlı Devleti açık Pazar haline gelmiştir.
Bu durum Osmanlı Devleti’nde aşağıdaki gelişmelerden hangisine neden olmuştur?
A) Sınıf farklılıklarının ortaya çıkmasına.
B) Toprak kayıplarının artmasına.
C) İthal malların iç piyasaya egemen olmasına.
D) Bilimsel gelişmelerin yaşanmasına.
ÇÖZÜM:
Soruda verilen durumun sonucunda ithal malların iç piyasaya hâkim olmuştur.
CEVAP:
Doğru yanıt (C) seçeneğidir.
13- Duraklama Dönemi’nden itibaren Osmanlı Devleti’nde birçok alanda görülen bozulmalar ekonomik alanda da görülmüştür.
Aşağıda verilenlerden hangisi Osmanlı Devleti’nin ekonomisinin bozulmasının nedenlerinden biri değildir?
A) Tımar topraklarındaki üretimin artması.
B) Ticaret yollarının değişmesi.
C) Tımar sisteminin bozulması neticesinde üretimin tüketimi karşılayamaması.
D) Savaşlarda yenilgilerin artması.
ÇÖZÜM:
Tımar topraklarında üretimin artması Osmanlı Devleti’nin ekonomisinin bozulmasının nedenlerinden biri değildir.
CEVAP:
Doğru yanıt (A) seçeneğidir.
14- Osmanlı Devleti’nde, esnaflar ürünleri istedikleri fiyatta satamazlardı. Ürünlerin fiyatları esnaf teşkilatları tarafından belirlenirdi.
Bu uygulamayla doğrudan ulaşılmak istenen amaç aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ülkede hukuk birliğini sağlamak.
B) Vergi adaletsizliğini önlemek.
C) Haksız rekabeti engellemek.
D) Üretimi arttırmak.
ÇÖZÜM:
Soruda belirtilen uygulamayla ulaşılmak istenen amaç haksız rekabeti engellemektir.
CEVAP:
Doğru yanıt (C) seçeneğidir.
15- Osmanlı Devleti’nde Lonca teşkilatları gerektiğinde üyelerine kredi sağlayıp, zararlarını karşılamaktaydı.
Bu uygulamayla aşağıdakilerden hangisi amaçlanmıştır?
A) Esnafların iflas etmesini önlemek.
B) Esnafların dayanışma içinde olmasını sağlamak.
C) Toprak sisteminin bozulmasını engellemek.
D) Ürünlerin fiyatlarını belirlemek.
ÇÖZÜM:
Osmanlı Devleti’nde Lonca teşkilatları gerektiğinde üyelerine kredi sağlayıp esnafların iflas etmesini önlemek istemiştir.
CEVAP:
Doğru yanıt (A) seçeneğidir.
1- Aşağıdakilerden hangisi Avrupa’da ticaretin gelişmesiyle ilgili bir gelişme değildir?
A) Burjuva sınıfının güçlenmesi.
B) Sömürge imparatorlukların kurulması.
C) Derebeylik rejiminin zayıflaması.
D) Yeni ticaret yollarının bulunması.
ÇÖZÜM:
Derebeylik rejiminin zayıflaması ticaretin gelişmesiyle ilgili değildir.
CEVAP:
Doğru yanıt (C) seçeneğidir.
2- Osmanlıda esnaf ve zanaatkârlar kendi alanlarındaki loncalara kayıtlıydılar. Esnaf ve zanaatkârların iş yeri açabilmeleri, çıraklıktan ustalığa geçme süresince geçirecekleri dönemler bağlı oldukları loncaların kurallarına göre yapılmak zorundaydı.
Yukarıdaki bilgilere göre loncalarla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Tüm esnaflar aynı loncada toplanmışlardır.
B) Sanayi inkılâbı loncaları olumsuz etkilemiştir.
C) Loncalar üyelerini kontrol altında tutmuşlardır.
D) Loncalar ticareti denetim altında tutmuşlardır.
ÇÖZÜM:
Loncalar üyelerini kontrol altında tuttukları söylenebilir.
CEVAP:
Doğru yanıt (C) seçeneğidir
3- Osmanlı devletinde uygulanan tımar sisteminde toprağın tasarruf hakkına sahip olan köylünün bazı kuralları yerine getirmesi gerekliydi.
Aşağıdakilerden hangisi bu kurallardan biri değildir?
A) Toprağı üç yıl üst üste boş bırakmamak.
B) Sebepsiz olarak toprağını terk etmemek.
C) Ödemek zorunda olduğu vergileri sipahiye vermek.
D) Kapı kulu askerlerinin giderlerini karşılamak.
ÇÖZÜM:
Osmanlı devletinde köylüler kapı kulu askerlerinin giderlerini karşılamazlardı. Kapı kulu askerlerinin maaşını devlet öderdi.
CEVAP:
Doğru yanıt (D) seçeneğidir.
4- Sanayi devrimi sonrasında Avrupa’da büyük fabrikalar kurulmuş ve üretim artmıştı. Ucuza üretilen mallar satabilmek için yeni pazarlar aramaya başlamışlardı. Bu da Avrupa devletleri arasında rekabeti arttırmıştır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’ni olumsuz etkilememiştir?
A) Loncaların önemini kaybetmesi.
B) Yerli mallarının ucuz Avrupa mallarıyla rekabet edememesi.
C) El tezgâhlarının yavaş yavaş kapanması.
D) Akdeniz limanlarının önemini kaybetmesi.
ÇÖZÜM:
Akdeniz limanlarının öneminin artması Osmanlı Devleti’ni olumsuz etkilememiştir.
CEVAP:
Doğru yanıt (D) seçeneğidir.
5- İşçi sınıfı ortaya çıkmıştır.
Kapitalizm, sosyalizm, emperyalizm gibi akımlar ortaya çıkmıştır.
Yukarıdaki gelişmeler aşağıdakilerden hangisinin sonucudur?
A) Fransız İhtilali
B) Sanayi İnkılabı
C) I. Dünya Savaşı
D) Rönesans
ÇÖZÜM:
İşçi sınıfı ortaya çıkmasına ve kapitalizm, sosyalizm, emperyalizm gibi akımların oluşmasına sebep sanayi inkılabıdır.
CEVAP:
Doğru yanıt (B) seçeneğidir.
6- Akdeniz ticaretinin önemini kaybederek yeni ticaret yollarının önem kazanması coğrafi keşiflerin hangi alanda yaşanan sonuçları arasında sayılabilir?
A) Siyasi
B) Ekonomik
C) Kültürel
D) Dini
ÇÖZÜM:
Ticaret yollarının önem kazanması ekonomik bir sonuçtur.
CEVAP:
Doğru yanıt (B) seçeneğidir.
7- Sanayi devrimi ile Avrupa’da üretim faaliyetleri artmıştır. Bu durum ham madde ihtiyacını doğurmuştur.
Bu durum aşağıdakilerden hangisine ortam hazırlamıştır?
A) Sömürgecilik faaliyetlerinin başlamasına.
B) Avrupa ülkelerinin gücü kaybetmesine.
C) Bilimsel faaliyetlerin gelişmesine.
D) Coğrafi keşiflerin yapılmasına.
ÇÖZÜM:
Ham madde ihtiyacının artması sömürge faaliyetinin başlamasına neden olmuştur.
CEVAP:
Doğru yanıt (A) seçeneğidir.
8- Pusula ilk olarak Çinliler tarafından bulunmuştur. Onlardan Avrupalara geçen pusula, Haçlı Seferleri sırasında Türklerden öğrenilerek Avrupa’ya taşınmıştır.
Pusulanın Avrupa’ya taşınmasıyla aşağıdakilerden hangisi meydana gelmiştir?
A) Merkezi krallıklar güç kaybettiler.
B) Denizciler güvenli bir şekilde okyanuslara açılabildiler.
C) Sanayileşme faaliyetleri başladı.
D) Milliyetçilik akımı oldu.
ÇÖZÜM:
Denizciler güvenli bir şekilde okyanuslara açılabilmesini sağlamıştır.
CEVAP:
Doğru yanıt (B) seçeneğidir.
9- I. Ticaret yollarının değişmesi.
II. Skolastik düşüncenin yıkılması.
III. Sömürge yarışının hızlanması.
IV. Yeni fikir akımlarının ortaya çıkması.
Yukarıda verilen gelişmelerden hangisi dünya barışının bozulmasına neden olmuştur?
A) I B) II
C) III D) IV
ÇÖZÜM:
Sömürge yarışının hızlanması dünya barışının bozulmasına neden olmuştur.
CEVAP:
Doğru yanıt (C) seçeneğidir
10- Aşağıda verilen keşiflerin hangisi coğrafi keşiflerin ekonomik sonuçlarından biridir?
A) Hristiyanlığın yeni yayılma alanları bulması.
B) Yeni ticaret yollarının bulunması.
C) İnsanların dünya görüşünün değişmesi.
D) Yeni kültürlerle karşılaşılması.
ÇÖZÜM:
Yeni ticaret yollarının bulunması ekonomik sonuçlarındandır.
CEVAP:
Doğru yanıt (B) seçeneğidir.
11- Osmanlı Devleti’nde uygulanan tımar sisteminde, toprak devletin malı sayılırdı ve toprağını boş bırakıp işlemeyenden ceza vergisi alınırdı.
Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Devlet otoritesini korumuştur.
B) Üretimde süreklilik sağlanmıştır.
C) Özel mülkiyet anlayışı gelişmiştir.
D) Toprağın boş kalması engellenmiştir.
ÇÖZÜM:
Özel mülkiyet anlayışının geliştiğinden bahsedilemez.
CEVAP:
Doğru yanıt (C) seçeneğidir
12- Ülkemizde sanayi kuruluşlarının çoğunun ham maddesi tarım ürünlerine dayanmaktadır.
Bu durumun sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Tarıma dayalı üretimin fazla olması.
B) Tarımsal ürünlerin daha fazla gelir getirmesi.
C) Devlet tarafından bu kuruluşlara destek verilmesi.
D) Bu alanlarda çalışanların sayısının fazla olması.
ÇÖZÜM:
Sanayi kuruluşlarının çoğunun ham maddelerinin tarıma dayanması, tarıma dayalı üretimin fazla olmasındandır.
CEVAP:
Doğru yanıt (A) seçeneğidir.
13- II. Murat zamanında açılan; idareci, devlet adamı, sanatkâr yetiştirilen eğitim kurumu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Enderun B) Medrese
C) Ahilik D) Külliye
ÇÖZÜM:
Soruda belirtilen eğitim kurumu Enderun’dur.
CEVAP:
Doğru yanıt (A) seçeneğidir.
14- Aşağıdakilerden hangisi cumhuriyetin ilanından sonra ülkemizde tarıma destek veren kuruluşlardan biri değildir?
A) Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü.
B) Ziraat Odaları.
C) GAP İdaresi Başkanlığı.
D) Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü.
ÇÖZÜM:
Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü tarıma destek veren kuruluşlardan biri değildir.
CEVAP:
Doğru yanıt (D) seçeneğidir.
15- Osmanlı Devleti’nde çok çeşitli derslerin okutulduğu medreselerde 17. yüzyıldan itibaren fen ve matematik dersleri verilmeye başlandı. Bu da medreselerdeki eğitimin bozulmasına neden oldu.
Bu durum aşağıdakilerden hangisine neden olmamıştır?
A) Bilim adamlarının yetişmemesine.
B) Avrupa’daki bilimsel gelişmelerin takip edilmemesine.
C) Medreselerin çağın gerisinde kalmasına.
D) Medreselere giden öğrenci sayısının azalmasına.
ÇÖZÜM:
Medreseler giden öğrenci sayısının azalmasına neden olmamıştır.
CEVAP:
Doğru yanıt (D) seçeneğidir.
1- Kristof Kolomb 1492’de Amerika kıtasını keşfetti.
Vasko Da Gama 1497’de Hint Deniz Ticaret Yolu’nu keşfetti.
Macellan ve Del Kano 1519 – 1522 yılları arasında yaptıkları dünya seyahati ile dünyanın yuvarlak olduğunu ispatladılar.
Avrupa’da Yeni Çağ başlarındaki bu gelişmelere bakarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Kiliseye duyulan güven artmıştır.
B) Yeni ticaret yolları bulunmuştur.
C) Avrupa kültürü yeni yayılma alanları bulmuştur.
D) Dünyanın bilinmeyen bazı yerleri keşfedilmiştir.
ÇÖZÜM:
Kiliseye duyulan güven bu gelişmelerle artmamış azalmıştır.
CEVAP:
Doğru yanıt (A) seçeneğidir.
2- Uzun süre Doğu’nun zenginliklerine sahip olmak isteyen Avrupalılar; pusulanın bulunması, coğrafya bilgisinin artması ve gemicilik sanatının gelişmesi sonucunda coğrafi keşifler gerçekleştirerek doğuya gidip yeni yerler bulmuşlardır.
Bu bilgilere göre, coğrafi keşiflerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Asillerin zenginleşip konumlarının değer kazandığı
B) Kiliseye ve din adamlarına duyulan güvenin arttığı
C) Avrupalılar zengin olma hayallerinin sona erdiği
D) Bilimsel ve teknik gelişmelerin coğrafi keşiflerin yapılmasını sağladığı.
ÇÖZÜM:
Bilimsel ve teknik gelişmeler coğrafi keşiflerin yapılmasını sağlamıştır.
CEVAP:
Doğru yanıt (D) seçeneğidir.
3- Sanayi inkılâbı sonunda Avrupa devletlerinin ham madde ve pazar ihtiyacı artmıştır.
Bu durum öncelikle aşağıdaki gelişmelerden hangisine neden olmuştur?
A) Yeni düşünce akımlarının doğmasına.
B) Sömürgecilik yarışının hızlanmasına.
C) Bilimsel çalışmaların artmasına.
D) I. Dünya Savaşı’nın çıkmasına.
ÇÖZÜM:
Sanayi inkılabı sonucunda sömürgecilik yarışı hızlanmıştır.
CEVAP:
Doğru yanıt (B) seçeneğidir.
4- Pusulanın bulunması.
Korkusuz gemicilerin yetişmesi.
İpek ve Baharat yollarının denetiminin Türklerin elinde olması.
Bu gelişmeler aşağıdakilerden hangisi üzerinde daha çok etkili olmuştur?
A) Haçlı Seferleri
B) Sanayi İnkılâbı
C) Coğrafi keşifler
D) Rönesans Hareketleri
ÇÖZÜM:
Verilen gelişmeler coğrafi keşiflerin yapılmasını neden olmuştur.
CEVAP:
Doğru yanıt (C) seçeneğidir
5- XV ve XVI. Yüzyıllarda Avrupalılar tarafından yeni ada, kıta, okyanus ve ticaret yollarının bulunmasına coğrafi keşifler denir. Coğrafi keşifler sonucunda Avrupa’da önemli değişiklikler meydana gelmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi bu değişikler arasında gösterilemez?
A) Avrupalılar dünyanın özellikleri hakkındaki düşünceleri değişmiştir.
B) Avrupa devletlerinin Osmanlı Devleti ile olan siyasi ilişkileri bitmiştir.
C) Avrupa il Uzak Doğu arasında ticari faaliyetler artmıştır.
D) Keşfedilen bölgelerdeki değerli eşya ve madenler Avrupa’ya taşınmıştır.
ÇÖZÜM:
Coğrafi keşifler sonucu Avrupa devletleriyle Osmanlı Devleti arasında ilişkiler bitmemiştir.
CEVAP:
Doğru yanıt (B) seçeneğidir.
6- Yeni Çağ’da;
Hint Deniz Yolu’nun bulunması
Amerika kıtasının keşfedilmesi
Dünyanın dolaşılması
Yukarıdaki gelişmelere zemin hazırlayan olay aşağıdakilerden hangisidir?
A) Pusulanın geliştirilmesi.
B) Barutun ateşli silahlarda kullanılması.
C) Büyük fabrikaların kurulması.
D) Akdeniz limanlarının önem kazanması.
ÇÖZÜM:
Yeni Çağ’da pusulanın kullanılmasıyla coğrafya bilgisi artmış ve yeni yerler keşfedilmiştir.
CEVAP:
Doğru yanıt (A) seçeneğidir.
7- Sanayi inkılâbı ile birlikte Avrupa’da buhar gücünden yararlanılmış, insan gücünün yerine makine gücü kullanılmaya başlanmıştır. Bunun sonucunda devletler arasında sanayileşme rekabeti ortaya çıkmış ve çok sayıda fabrika kurulmuştur.
Aşağıdakilerden hangisi bu gelişmelerin sonuçlarından biri olamaz?
A) Uluslar arası ekonomik rekabet artmıştır.
B) Sömürgecilik hareketleri yavaşlamıştır.
C) Büyük sanayi kentleri ortaya çıkmıştır.
D) Üretim miktarı artmıştır.
ÇÖZÜM:
Sanayi inkılâbı sonucu sömürgecilik hareketi yavaşlamamış hızlanmıştır.
CEVAP:
Doğru yanıt (B) seçeneğidir.
8-
İşçi sınıfı ortaya çıktı.
Ham madde ve Pazar ihtiyacı arttı.
Yukarı verilenler aşağıdakilerden hangisi ile gerçekleşmiştir?
A) Rönesans
B) Coğrafi Keşifler
C) Sanayi inkılâbı
D) Fransız İhtilali
ÇÖZÜM:
Sanayi inkılâbı sonucu işçi sınıfı ortaya çıkmış, Pazar ve ham madde ihtiyacı artmıştır.
CEVAP:
Doğru yanıt (C) seçeneğidir
9- Coğrafi keşifler Akdeniz limanlarının öneminin kaybetmesine neden olmuştur.
Aşağıdakilerden hangisi Akdeniz’in eski ticari canlılığına kavuşmasını sağlamıştır?
A) Portekiz’in Akdeniz’den çekilmesi.
B) Süveyş Kanalı’nın açılması.
C) Kıbrıs’ın İngilizler tarafından işgal edilmesi.
D) Baharat Yolu’nun önemini kaybetmesi.
ÇÖZÜM:
Süveyş Kanalı’nın açılmasıyla Akdeniz limanı eski önemini kazanmıştır.
CEVAP:
Doğru yanıt (B) seçeneğidir.
10- Osmanlı Devleti’nde uygulanan tımar sisteminde toprağın mülkiyeti devlete, kullanma hakkı köylüye, devlete verilmesi gereken vergi sipahiye aitti. Toprağın tasarruf hakkına sahip olan köylü bazı yükümlülükleri yerine getirmek zorundaydı.
Osmanlı Devleti bu uygulama ile aşağıdakilerden hangisini amaçlamıştır?
A) Halka mesleki eğitim vermeyi.
B) Kapı kulu askerlerinin giderini karşılamayı.
C) Üretimde sürekliliği sağlamayı.
D) Ticaret faaliyetlerini geliştirmeyi.
ÇÖZÜM:
Osmanlı Devleti tımar sistemi sayesinde üretimde sürekliliği sağlamıştır.
CEVAP:
Doğru yanıt (C) seçeneğidir
11- Coğrafi keşifler sonucunda;
Keşfedilen bölgelere Avrupa'dan göçlerin başlaması
Avrupa’da ticaretle uğraşan burjuva sınıfının zenginleşerek soylulara ait topraklarının bir kısmını satın alması
Avrupa’da sanatla ilgilenen ve sanatçıları koruyan Mesen sınıfının ortaya çıkması.
Yukarıdaki gelişmelere bakılarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Sanat faaliyetlerine verilen önem artmıştır.
B) Avrupa kültürü yeni bölgelere yayılmıştır.
C) Avrupa’daki feodalite sistemi sona ermiştir.
D) Avrupa’da sosyal yapı değişmeye başlamıştır.
ÇÖZÜM:
Avrupa’da feodalite sisteminin sona erdiğine ulaşılamaz.
CEVAP:
Doğru yanıt (C) seçeneğidir.
12- Coğrafi keşiflerden sonra Avrupa’da ticaretle uğraşan burjuva sınıfı soyluların topraklarını satın alacak güç kazandı. Soylular eski ayrıcalıklarını ve servetlerini kaybetti. Ayrıca keşfedilen yerlere Avrupa’dan göçler oldu.
Coğrafi keşiflerin sonuçları il ilgili verilen bu bilgiler hangi başlık altında toplanabilir?
A) Teknik sonuçlar.
B) Hukuki sonuçlar.
C) Dini sonuçlar.
D) Sosyal sonuçlar.
ÇÖZÜM:
Coğrafi keşiflerle ilgili olarak verilen bu bilgiler sosyal sonuçlar başlığı altında toplanabilir.
CEVAP:
Doğru yanıt (D) seçeneğidir.
13- Coğrafi keşifler, Rönesans ve Reform hareketleri Avrupa’da yeni bir dönemin başlamasına neden olmuştur. İnsan, tabiat ve akıl kavramlarının yeniden ele alındığı bu döneme Aydınlanma Çağı denir.
Aşağıdaki düşünür ve bilim adamlarından hangisi Aydınlanma Çağı’nın öncülerinden biri değildir?
A) Galile
B) Descartes
C) Konfüçyüs
D) Newton
ÇÖZÜM:
Konfüçyüs İlk Çağ’da yaşayan bilim adamı ve düşünürdür.
CEVAP:
Doğru yanıt (C) seçeneğidir.
14- Aşağıdakilerden hangisi 19. yüzyılın başlarında meydana gelen sanayi inkılâbının sonuçları arasında gösterilemez?
A) Ham madde ve Pazar arayışının hızlanması.
B) Demir yolu ve deniz yolu ulaşımının gelişmesi.
C) Demokratik yönetimlerin kurulması.
D) Sömürgecilik yarışının hız kazanması.
ÇÖZÜM:
Sanayi inkılâbının sonuçları arasında demokratik yönetimlerin kurulması yer almamaktadır.
CEVAP:
Doğru yanıt (C) seçeneğidir.
15- Osmanlı devleti mülkiyet hakkına sahip olduğu topraklarda tımar sistemini uygulamıştır. Sipahi sınıfının temelini de oluşturan bu sistemde köylü toprağını işler vergisini tımarlı sipahiye verirdi. XVII. yüzyılda bu sistemin bozulmasıyla köylüler toprağı bırakarak şehirlere gelmişler ve herhangi bir devlet hizmetine girmişler. Boş kalan araziler nüfuslu ve varlıklı kişilerin ellerinde toplanmaya başlamıştır.
Buna göre tımar sisteminin bozulmasından sonra aşağıdakilerden hangisinin ortaya çıktığı söylenemez?
A) Büyük toprak sahipleri ortaya çıkmıştır.
B) Kırsal alandan kente göç artmıştır.
C) Osmanlı ordusu olumsuz etkilenmiştir.
D) Üretim devlet denetiminde gerçekleşmiştir.
ÇÖZÜM:
Tımar sisteminin bozulmasıyla devlet denetiminden çıkıp büyük toprak sahiplerinde toplanmıştır.
CEVAP:
Doğru yanıt (D) seçeneğidir.