- Katılım
- 21 Ocak 2007
- Mesajlar
- 8,558
- Puanları
- 683
- Yaş
- 48
- Konum
- Denizli
- Web sitesi
- www.sosyalbilgiler.biz
Mudanya Ateşkes Antlaşması, Saltanatın Kaldırılması
Büyük Taarruz ile Batı Anadolu topraklarının Yunan işgalinden kurtarılmasından sonra Türk ordusu Doğu Trakya,İstanbul ve Boğazlar bölgesine yöneldi.Doğu Trakya'da Yunan birlikleri, Çanakkale ve İzmit'te İngiliz birlikleri,İstanbul'da ise İtilâf Devletleri kuvvetleri vardıYunan birlikleri İzmir'e doğru sürülürken Türk birliklerinin bir bölümü Çanakkale ve İzmit'e yönelince buradaki İngiliz birlikleri ile çatışma noktasına gelindi. Bunun üzerine İtilâf Devletleri TBMM’ye mütareke çağrısında bulundular.
Türk ordusu ile İngiliz işgal kuvvetleri arasında bazı gerginlikler yaşandıysa da görüşmeler 3 Ekim 1922’de Mudanya’da başladı.
Görüşmelerde TBMM hükümetini Batı Cephesi komutanı İsmet Paşa temsil ederken, Fevzi Paşa ve Refet Paşa da görüşmeler boyunca Mudanya’da bulundular. İngiltere’yi General Harington, Fransa’yı General Charpy ve İtalya’yı da General Mombelli’nin temsil ettiği Mudanya görüşmelerinde, ateşkesle doğrudan ilgili durumda bulunan Yunanistan, General Mazarakis ve Albay Sariyanis’i görevlendirmesine karşın, Yunan delegeler görüşmelere doğrudan doğruya katılmamıyıp Mudanya açıklarında bir İngiliz gemisinde beklediler. (Milli mücadele'de Türkler ile savaştığı halde Yunanlıların Mudanya Görüşmeleri'ne doğrudan katılmaması, İngiltere'nin bir maşası olduğunun açık bir kanıtıdır.)
Zaman zaman gergin anların yaşandığı , hatta görüşmelerin kesilmesi tehlikesinin doğduğu ve Türk ordusunun yeniden harekat hazırlıklarını giriştiği mütareke görüşmeleri 11 Ekim 1922 tarihinde uzlaşmayla sonuçlanmıştır.
MUDANYA ATEŞKES ANTLAŞMASINDA ALINAN KARARLAR
-Türkiye ve Yunanistan kuvvetleri arasında süren silahlı çatışmalar anlaşmanın yürürlüğe girmesi ile sona erecek.
-Doğu Trakya Meriç ırmağının sol kıyısına kadar boşaltılacak ve TBMM Hükümetine teslim edilecek
-Barış Antlaşmasını imzalayıncaya kadar Türkler Doğu Trakya’da ancak sekiz bin jandarma bulunduracak.
-İstanbul ve boğazlar TBMM hükümetine bırakılacak.
-İtilaf devletleri kuvvetleri barış antlaşmasını imzalayıncaya kadar İstanbul’da kalacak.
MUDANYA ATEŞKES ANTLAŞMASININ ÖNEMİ
-TBMM siyasi bir zafer kazanmış oldu.
-Kurtuluş savaşı fiilen sona ermiştir.
-Milli mücadelenin savaş dönemi sona erdi.
-Türkiye-Yunanistan arasındaki silahlı çatışma sona erdi.
-İstanbul, boğazlar, Doğu Trakya savaşsız kurtarıldı.
-Osmanlı devletinin başkenti İstanbul’un TBMM hükümetine bırakılmasıyla Osmanlı devleti hukuken sona erdi.
-Türk vatanının paylaşılması tasarıları sona erdi.
-Mondros Ateşkes Antlaşması geçerliliğini yitirdi.
-Türk tarafına Lozan’da bir barış antlaşmasının yapılması için teklifte bulunuldu.
İNGİLTERE'Yİ ATEŞKESE ZORLAYAN ETKENLER
• Bütün desteklerine rağmen Yunan ordusunun Türk ordusu karşısında ağır bir yenilgi alması.
• Müttefikleri Fransa ve İtalya'nın Anadolu'yu işgalden vazgeçerek İngiltere'yi yalnız bırakması
• İngiliz kamuoyunun, yeni bir savaşa karşı çıkması.
• İngiliz sömürgelerinin yeni bir savaşı desteklememesi.Çünkü İngiliz ordusunun savaşa katılmak istememesi.
• Çanakkale Krizi sırasında İngiltere'de iktidarda bulunan Lloyd George hükümetinin sarsılması.
• Mustafa Kemal'in, diplomatik atağa geçerek dünya kamuoyunu Türkler lehinde etkilemesi.
MUDANYA ATEŞKES ANTLAŞMASININ MADDELERİ
1. Sözleşmenin yürürlüğe konması tarihinden başlayarak Türk ve Yunan askerî kuvvetleri arasında çarpışmalar durdurulacaktır.
2. BU sözleşmenin yürürlüğe konması tarihinden başlayarak Trakya'daki Yunan kuvvetlerinin, gerisine çekilmeye davet edilecekleri hattı Adalar denizine döküldüğü yerden Trakya ile Bulgaristan sınırını kestiği noktaya kadar Meriç'in sol kıyısı teşkil edecektir.
3. Barış Yapılıncaya kadar, mümkün olabilecek her türlü karşılığı önleyebilmek için Meriç'in sağ kıyısı (Karaağaç dahil olmak üzere) müttefik devletlerce kıtalarınca işgal edilecek ve bu kıtalar mütetfik devlerlerce sayan
4. Edirne dolaylarına ulaşmayı sağlayan hat şubesinin geçiş serbestliğini tam olarak devam ettirmek için Cesr-i Mustafa Paşa (Sivilingrat)'adn Kuleliburgaz'a kadar Meriç'in sağ kıyısını takip eden demir yolu kısmı üç müttefik devletin Türkiye Büyük Millet meclisi Hükûmeti'nin ve Yunanistan'ın birer delegesinden kurulu bir karma komisyon tarafından gözetim altına alınacaktır. Bu gözetim, özel bir sözleşme ile düzenlenecektir.
5. Doğu Trakya'nın Yunan kıtaları tarafından boşaltılması, bu sözleşmenin yürürlüğe konmasından itibaren başlayacaktır. Bu boşaltmada, kıtaların kendisi, çeşitli askerî hizmet ve teşkiller ve onların çeşitli taşıt araçlarıyla savaş gereçleri stokları, cephaneler ve yiyecek depoları dahildir. Bu boşaltma ortalama onbeş gün içinde yapılacaktır.
6. Jandarma da dahil olduğu halde, Yunan mülkiye memurları mümkün olduğu kadar çabuk çekileceklerdir. Her idare bölgesinden Yunan memurları çekildikçe mülkî hükûmet müttefiklerin memurlarına bırakılacak ve onlar da mümkün olduğu kadar aynı gün bunu Türk memurlarına devir ve teslim edeceklerdir. Bu devir ve teslim, Trakya'nın tüm olarak Yunan kıtaları tarafından boşaltılmasının bitiminden sonra, en çok otuz gün içinde sona erecektir.
7. Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti'nin memurlarına düzen ve mahalli güvenin devam ettirilemesine kesin olarak yetecek miktarda Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti'nin jandarma kuvvetleri katılacaktır. Bu kuvvetlerin toplamı, subaylar dahil, 8000'i geçmeyecektir.
8. Yunan kıtalarının geri çekilme hareketleri ve mülkî idarenin devir vet teslim işi, başlıca merkeslere yerleştirilecek olan müttefikler arası kurulların idaresi altında yapılacaktır. Bu kurulların görevi yukarıda yazılı geri çekilme, devir ve teslim işini kolaylaştırmaya aracılık etmektir. Bu kurullar her çeşit taşkınlığa engel olmaya çalışacaklardır.
9. Bu kurullardan başka Doğu Trakya'yı müttefik kıtalar işgal edeceklerdir. Ortalama yedi taburdan kurulu olan bu kıtalar düzenin devam ettirilmesini sağlayacaklardır ve yukarıda belirtilen müttefikler arası kurullara yardımcı olacaklardır.
10. Müttefiklerin kurulları ve kıtalarının geri çekilmesi, Yunan kıtalarının boşaltmasından otuz gün sonra olacaktır. Müttefik mükûmetler düzenin devam ettirilmesi ve Türk olmayan halkın korunması için yeteri kadar önlem alındığı hakkında fikir birliğine vardıkları taktirde bu geri çekilme işi daha yakın bir tarihte olabilir. Bu suretle Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti bir idare bölgesinde güvenlik ve idare bakımından görevlerini düzenli olarak yaptığı anda müttefik heyetler ve kıtalar bu idare bölgesinden, kararlaştırılan otuz günlük sürenin bitiminden önce geri alınabilirler.
11. Anadolu'da Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin kıtaları aşağıda gösterilen ayırıcı hatlar üzerinde duracaklarıdır ve bu hatlaı barış konferansının açılması ve devamı süresinec geçmeyeceklerdir. Yukarıdaki ayırıcı hatlar müttefik ordulardan her birinden birer subayla Büyük Millet Meclisi ordusundan bir subaydan birleşik olmak üzere karma komisyonlar tarafından sınırlandırılacaktır.
Müttefik kükûmetlerle TBMM Hükûmeti her türlü olayın önünü alacak gerekli ihtiyat tedbirlerine başvurmakla beraber aşağdaki bölgelerde kendi kuvvetleri miktarını çoğaltmamayı ve tahkimat veyahut askerî faaliyetlere girişmemeyi taahhüt ederler.
Çanakkale Bölgesi; Bozburnu - Kumburnu hattının boğazdan başlayarak 15 kilometre doğusunda bir mesafeye kadar.
İzmit yarımadasında; Boğaziçi'nden başlayarak Şile - Darıca hattının 15 kilometre doğusunda bir mesafeye kadar.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti, Bozburun (Lapseki kuzeyi) ile Karaburun (Karabiga'nın kuzeyinde) arasındaki kıyının en az 15 kilometre mesafesine kadar topçu yerleştirimemeyi taahüt eder.
12. Müttefik kıtaları şimdi bulunduğu arazide kalacaklardır. Bu araziye Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti, barış konferansı kararına kadar, uymayı taahüt eder.
İstanbul yarımadasında; Podima'nın yedi kilometre kuzey batısının Karadeniz üzerinde bir noktadan Istranca - Mertekil - Kışağıl - Sinekli - Karaşan Çiftliği - Kadıköy - Yenice - Filandina Çiftliği - Kalikratya (mevkiler dahil) hattının doğusunda kalan yarımadanın bütün kısmı.
Gelibolu yarımadasında; Baklaburnu (Saros körfezinde) ve Soğuklukmansabı (mevkiler dahil) hattının güneyinde kalan yarımadanın bütün kısmı.
13. Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti, barış antlaşmasının onayına kadar Doğu Trakya'ya kıta geçirmemeyi ve orada bir ordu toplamamayı ve devam ettirmemeyi taahhüt eder.
14. Bu sözleşme imzalandıktan üç gün sonra, yani 14/15 Ekim 1922 gece yarısı yürürlüğe girecektir.
Mudanya'da dört nüsha halinde Fransızca olarak 11 Ekim 1922'de imza edilmiştir.
Türk ordusu ile İngiliz işgal kuvvetleri arasında bazı gerginlikler yaşandıysa da görüşmeler 3 Ekim 1922’de Mudanya’da başladı.
Görüşmelerde TBMM hükümetini Batı Cephesi komutanı İsmet Paşa temsil ederken, Fevzi Paşa ve Refet Paşa da görüşmeler boyunca Mudanya’da bulundular. İngiltere’yi General Harington, Fransa’yı General Charpy ve İtalya’yı da General Mombelli’nin temsil ettiği Mudanya görüşmelerinde, ateşkesle doğrudan ilgili durumda bulunan Yunanistan, General Mazarakis ve Albay Sariyanis’i görevlendirmesine karşın, Yunan delegeler görüşmelere doğrudan doğruya katılmamıyıp Mudanya açıklarında bir İngiliz gemisinde beklediler. (Milli mücadele'de Türkler ile savaştığı halde Yunanlıların Mudanya Görüşmeleri'ne doğrudan katılmaması, İngiltere'nin bir maşası olduğunun açık bir kanıtıdır.)
Zaman zaman gergin anların yaşandığı , hatta görüşmelerin kesilmesi tehlikesinin doğduğu ve Türk ordusunun yeniden harekat hazırlıklarını giriştiği mütareke görüşmeleri 11 Ekim 1922 tarihinde uzlaşmayla sonuçlanmıştır.
MUDANYA ATEŞKES ANTLAŞMASINDA ALINAN KARARLAR
-Türkiye ve Yunanistan kuvvetleri arasında süren silahlı çatışmalar anlaşmanın yürürlüğe girmesi ile sona erecek.
-Doğu Trakya Meriç ırmağının sol kıyısına kadar boşaltılacak ve TBMM Hükümetine teslim edilecek
-Barış Antlaşmasını imzalayıncaya kadar Türkler Doğu Trakya’da ancak sekiz bin jandarma bulunduracak.
-İstanbul ve boğazlar TBMM hükümetine bırakılacak.
-İtilaf devletleri kuvvetleri barış antlaşmasını imzalayıncaya kadar İstanbul’da kalacak.
MUDANYA ATEŞKES ANTLAŞMASININ ÖNEMİ
-TBMM siyasi bir zafer kazanmış oldu.
-Kurtuluş savaşı fiilen sona ermiştir.
-Milli mücadelenin savaş dönemi sona erdi.
-Türkiye-Yunanistan arasındaki silahlı çatışma sona erdi.
-İstanbul, boğazlar, Doğu Trakya savaşsız kurtarıldı.
-Osmanlı devletinin başkenti İstanbul’un TBMM hükümetine bırakılmasıyla Osmanlı devleti hukuken sona erdi.
-Türk vatanının paylaşılması tasarıları sona erdi.
-Mondros Ateşkes Antlaşması geçerliliğini yitirdi.
-Türk tarafına Lozan’da bir barış antlaşmasının yapılması için teklifte bulunuldu.
İNGİLTERE'Yİ ATEŞKESE ZORLAYAN ETKENLER
• Bütün desteklerine rağmen Yunan ordusunun Türk ordusu karşısında ağır bir yenilgi alması.
• Müttefikleri Fransa ve İtalya'nın Anadolu'yu işgalden vazgeçerek İngiltere'yi yalnız bırakması
• İngiliz kamuoyunun, yeni bir savaşa karşı çıkması.
• İngiliz sömürgelerinin yeni bir savaşı desteklememesi.Çünkü İngiliz ordusunun savaşa katılmak istememesi.
• Çanakkale Krizi sırasında İngiltere'de iktidarda bulunan Lloyd George hükümetinin sarsılması.
• Mustafa Kemal'in, diplomatik atağa geçerek dünya kamuoyunu Türkler lehinde etkilemesi.
MUDANYA ATEŞKES ANTLAŞMASININ MADDELERİ
1. Sözleşmenin yürürlüğe konması tarihinden başlayarak Türk ve Yunan askerî kuvvetleri arasında çarpışmalar durdurulacaktır.
2. BU sözleşmenin yürürlüğe konması tarihinden başlayarak Trakya'daki Yunan kuvvetlerinin, gerisine çekilmeye davet edilecekleri hattı Adalar denizine döküldüğü yerden Trakya ile Bulgaristan sınırını kestiği noktaya kadar Meriç'in sol kıyısı teşkil edecektir.
3. Barış Yapılıncaya kadar, mümkün olabilecek her türlü karşılığı önleyebilmek için Meriç'in sağ kıyısı (Karaağaç dahil olmak üzere) müttefik devletlerce kıtalarınca işgal edilecek ve bu kıtalar mütetfik devlerlerce sayan
4. Edirne dolaylarına ulaşmayı sağlayan hat şubesinin geçiş serbestliğini tam olarak devam ettirmek için Cesr-i Mustafa Paşa (Sivilingrat)'adn Kuleliburgaz'a kadar Meriç'in sağ kıyısını takip eden demir yolu kısmı üç müttefik devletin Türkiye Büyük Millet meclisi Hükûmeti'nin ve Yunanistan'ın birer delegesinden kurulu bir karma komisyon tarafından gözetim altına alınacaktır. Bu gözetim, özel bir sözleşme ile düzenlenecektir.
5. Doğu Trakya'nın Yunan kıtaları tarafından boşaltılması, bu sözleşmenin yürürlüğe konmasından itibaren başlayacaktır. Bu boşaltmada, kıtaların kendisi, çeşitli askerî hizmet ve teşkiller ve onların çeşitli taşıt araçlarıyla savaş gereçleri stokları, cephaneler ve yiyecek depoları dahildir. Bu boşaltma ortalama onbeş gün içinde yapılacaktır.
6. Jandarma da dahil olduğu halde, Yunan mülkiye memurları mümkün olduğu kadar çabuk çekileceklerdir. Her idare bölgesinden Yunan memurları çekildikçe mülkî hükûmet müttefiklerin memurlarına bırakılacak ve onlar da mümkün olduğu kadar aynı gün bunu Türk memurlarına devir ve teslim edeceklerdir. Bu devir ve teslim, Trakya'nın tüm olarak Yunan kıtaları tarafından boşaltılmasının bitiminden sonra, en çok otuz gün içinde sona erecektir.
7. Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti'nin memurlarına düzen ve mahalli güvenin devam ettirilemesine kesin olarak yetecek miktarda Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti'nin jandarma kuvvetleri katılacaktır. Bu kuvvetlerin toplamı, subaylar dahil, 8000'i geçmeyecektir.
8. Yunan kıtalarının geri çekilme hareketleri ve mülkî idarenin devir vet teslim işi, başlıca merkeslere yerleştirilecek olan müttefikler arası kurulların idaresi altında yapılacaktır. Bu kurulların görevi yukarıda yazılı geri çekilme, devir ve teslim işini kolaylaştırmaya aracılık etmektir. Bu kurullar her çeşit taşkınlığa engel olmaya çalışacaklardır.
9. Bu kurullardan başka Doğu Trakya'yı müttefik kıtalar işgal edeceklerdir. Ortalama yedi taburdan kurulu olan bu kıtalar düzenin devam ettirilmesini sağlayacaklardır ve yukarıda belirtilen müttefikler arası kurullara yardımcı olacaklardır.
10. Müttefiklerin kurulları ve kıtalarının geri çekilmesi, Yunan kıtalarının boşaltmasından otuz gün sonra olacaktır. Müttefik mükûmetler düzenin devam ettirilmesi ve Türk olmayan halkın korunması için yeteri kadar önlem alındığı hakkında fikir birliğine vardıkları taktirde bu geri çekilme işi daha yakın bir tarihte olabilir. Bu suretle Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti bir idare bölgesinde güvenlik ve idare bakımından görevlerini düzenli olarak yaptığı anda müttefik heyetler ve kıtalar bu idare bölgesinden, kararlaştırılan otuz günlük sürenin bitiminden önce geri alınabilirler.
11. Anadolu'da Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin kıtaları aşağıda gösterilen ayırıcı hatlar üzerinde duracaklarıdır ve bu hatlaı barış konferansının açılması ve devamı süresinec geçmeyeceklerdir. Yukarıdaki ayırıcı hatlar müttefik ordulardan her birinden birer subayla Büyük Millet Meclisi ordusundan bir subaydan birleşik olmak üzere karma komisyonlar tarafından sınırlandırılacaktır.
Müttefik kükûmetlerle TBMM Hükûmeti her türlü olayın önünü alacak gerekli ihtiyat tedbirlerine başvurmakla beraber aşağdaki bölgelerde kendi kuvvetleri miktarını çoğaltmamayı ve tahkimat veyahut askerî faaliyetlere girişmemeyi taahhüt ederler.
Çanakkale Bölgesi; Bozburnu - Kumburnu hattının boğazdan başlayarak 15 kilometre doğusunda bir mesafeye kadar.
İzmit yarımadasında; Boğaziçi'nden başlayarak Şile - Darıca hattının 15 kilometre doğusunda bir mesafeye kadar.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti, Bozburun (Lapseki kuzeyi) ile Karaburun (Karabiga'nın kuzeyinde) arasındaki kıyının en az 15 kilometre mesafesine kadar topçu yerleştirimemeyi taahüt eder.
12. Müttefik kıtaları şimdi bulunduğu arazide kalacaklardır. Bu araziye Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti, barış konferansı kararına kadar, uymayı taahüt eder.
İstanbul yarımadasında; Podima'nın yedi kilometre kuzey batısının Karadeniz üzerinde bir noktadan Istranca - Mertekil - Kışağıl - Sinekli - Karaşan Çiftliği - Kadıköy - Yenice - Filandina Çiftliği - Kalikratya (mevkiler dahil) hattının doğusunda kalan yarımadanın bütün kısmı.
Gelibolu yarımadasında; Baklaburnu (Saros körfezinde) ve Soğuklukmansabı (mevkiler dahil) hattının güneyinde kalan yarımadanın bütün kısmı.
13. Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükûmeti, barış antlaşmasının onayına kadar Doğu Trakya'ya kıta geçirmemeyi ve orada bir ordu toplamamayı ve devam ettirmemeyi taahhüt eder.
14. Bu sözleşme imzalandıktan üç gün sonra, yani 14/15 Ekim 1922 gece yarısı yürürlüğe girecektir.
Mudanya'da dört nüsha halinde Fransızca olarak 11 Ekim 1922'de imza edilmiştir.